CCS zagrożenie, szansa, realna opcja? Warszawa, 8 września 2009 Vattenfall AB
Świat jest zależny od paliw kopalnych Rośnie wykorzystanie OZE, jednak świat jest i długo będzie zależny od paliw kopalnych jako głównego źródła energii Jądrowe 16,9% Inne 1,6% Wodne 17,1% Kopalne 64,4% Vattenfall AB 2
Rewolucja technologiczna - ograniczenie CO2 Emisja CO2 na świecie Emisja CO2 w 2005 r: 28 Gt rocznie BAU: 62 Gt w 2050 r. (IEA) Energetyka Ponad 40% energii elektrycznej wytwarza się z węgla Emisja CO2: 8Gt rocznie 30% całej emisji Przemysł Emisja CO2: 7Gt rocznie prawie 25% całej emisji Zmiany klimatu - konieczność ograniczenia emisji CO2 Vattenfall AB 3
Redukcja CO2 o 50% do 2030r i neutralna emisja w 2050r 0 % 20 % Cel EU: Redukcja emisji o 20% od roku 1990 do 2020 50 % 90 % Cel Vattenfall: Redukcja emisji o 50% od roku 1990 do 2030 Warunki - Techniczne? - Polityczne? - Ekonomiczne? 1990 2010 2030 2050 Rok 0 dla EEC oraz Kyoto Vattenfall AB 4
Rewolucja technologiczna - ograniczenie CO2 CCS umożliwi redukcję emisji o 1/5 do 2050 roku Niskoemisyjne rozwiązanie dla gazu, węgla, sektorów żelaza, stali, budownictwa, transportu Vattenfall AB 5
Vattenfall - Mapa drogowa CCS 2004 2008 2015 2020 Instalacja testowa Zakład pilotażowy Zakład demo Wykorzystanie komercyjne 0,5 MW th 30 MW th 250 MW el 1.000 MW el Testowanie komponentów Potwierdzenie bazy naukowej i technicznej Integracja komponentów Optymizacja instalacji Zalegalizowanie łańcucha technologii CCS Optymizacja efektywności Integracja z systemem transportu i składowania Konkurencyjne koszty wytwarzania energii elektrycznej Vattenfall AB 6
Badania prowadzone przez Vattenfall Składowisko podmorskie Sleipner Projekty SACS i CO2STORE (1 mln t/rok od 1996) Instalacje testowe oxyfuel (20 do 500 kw) Gothenburg, Stuttgart, Dresden, Harburg, Jänschwalde Zakład pilotowy 30 MW - Schwarze Pumpe (oxyfuel) Uruchomienie: wrzesień 2008 Zakład pilotowy - Esbjerg (Postcombustion) Projekt CASTOR, CESAR Zakład demonstracyjny Mongstad Zakład testowy - otwarcie w 2010 Składowisko Ketzin Projekt CO2SINK (otwarty: czerwiec 2007) Składowisko Altmark Wspólny projekt z EEG (Gaz de France) Zakłady demonstracyjne Vattenfall Pierwsze własne zakłady demonstracyjne, do uruchomienia od 2015 Vattenfall AB 7
Instalacja pilotowa w Schwarze Pumpe (Oxyfuel) Boiler Electrostatic precipitator Flue gas desulphurization Air separation unit Flue gas condenser Social and switchgear building CO 2 -plant Vattenfall AB 8 8 Webcam: www.vattenfall.de/ccs
CCS - projekty pilotowe i demonstracyjne Belchatow Vattenfall AB 9
Składowanie CO 2 - projekty demonstracyjne Vattenfall AB 10
Szacowane koszty CCS Szacowane koszty CCS ($2008/tCO 2 unikniętej emisji) Estimate Source Cost now Future cost (2030) Boston Consulting Group (2008) 70 45 McKinsey (2008) 80-115 40-60 S&P (2007) - 100 40-80 BERR (2006) - 40 50 Shell (2008) 130 65 or below Chevron (2007) Significantly greater than 100 n/a Vattenfall (2007) 45 25-45 Harvard University (2009) 120-180 on a 2008 basis 90-135 with capex descalation 100 $/MWh w 2009 35 $/MWh w 2030 35-70 on a 2008 basis 25-50 with capex descalation Source: Harvard University, 2009 Vattenfall AB 11
Szacunkowe koszty niskoemisyjnego wytwarzania energii LCOE 2008$/MWh 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Gas Coal CCS Nuclear Onshore Wind Offshore Wind Concentrated Solar Thermal Solar PV Decenrtalised Lata 2009 i 2030 Source: Harvard University, 2009 Vattenfall AB 12
Finansowanie projektów CCS na świecie Unia Europejska: EEPR: 1.050 mld euro EU ETS: 6-9 mld euro na 10-12 projektów demonstracyjnych USA: 2,4 mld $: projekty CCS w dużej skali 180 mln $: US Carbon Sequestration Program 17 mld $: R&D i programy demonstracyjne do 2025 Kanada: 1 mld CA$ Australia: 2 mld A$: program flagowy CCS Vattenfall AB 13
CCS czynniki decydujące CCS niesie pewne ryzyko jak każda nowość Wszystkie ryzyka są rozpoznane i możliwe do przezwyciężenia Technologie obchodzenia się z wielkimi ilościami nietoksycznych płynnych gazów są dobrze rozpoznane (gaz ziemny, ropa naftowa) Najgorsza możliwość po zatłoczeniu CO2: wyciek, który może spowodować emisję CO2 do atmosfery (z pewnością mniej niż 100% tego gazu) Ryzyka związane z CCS trzeba porównać z ryzykiem niestosowania CCS: Nie podjęcie działań (BAU) Zwlekanie z wdrożeniem CCS do czasu wynalezienia innych technologii redukowania emisji CO2 Vattenfall AB 14
Niezbędne działania dla rozwoju technologii CCS Akceptacja i wsparcie rządu Akceptacja społeczna Wsparcie finansowe ze środków publicznych Stabilne ramy prawne Długoterminowa pewność odpowiedniego poziomu cen CO2 Cena światowa do uprawnień emisji CO2 Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem dot. CCS Vattenfall AB 15
Wdrożenie CCS na świecie: lata 2010 2050 4,000 3,500 3,000 2,500 OECD North America OECD Europe OECD Pacific China & India Other CO2 captured (world) 12,000 10,000 8,000 number of projects 2,000 1,500 1,000 6,000 4,000 captured (MtCO 2 /yr) 500 2,000 0 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 0 Zrodlo: IEA Vattenfall AB 16
Prace w Polsce Polska Platforma Czystych Technologii Węglowych Polska Grupa Energetyczna S.A. Południowy Koncern Energetyczny S.A. GdFSuez Polska EDF Polska Sp. z o.o. CEZ Polska Dalkia Polska Fortum Heat and Power Vattenfall Poland Sp. z o.o. Cele PPCTW Rozpoznanie zagadnień CCS Współpraca z otoczeniem naukowym, biznesowym i politycznym Budowanie akceptacji społecznej Monitorowanie procesów legislacyjnych związanych z CCS w Polsce i w UE Vattenfall AB 17
Świat się zmienia Rewolucja przemysłowa: XVIII w.: Przędząca Jenny 1764 Anglia, XVIII w: Eksplozja demograficzna, manufaktury nie zaspokajają popytu Hutnictwo (masowość produkcji) Górnictwo węgla kamiennego (nowe rozmieszczenie produkcji) Włókiennictwo (mechanizacja pracy; 200-krotny wzrost efektywności) Ziemie polskie: II poł. XIX w. Gliwice pierwszy w Europie wielki piec z zastosowaniem koksu Królestwo Polskie: Okręgi przemysłowe: Warszawski - wielobranżowy Łódzki włókiennictwo Górnośląski Okręg Przemysłowy Zielona rewolucja przemysłowa XXI w. Eksplozja demograficzna, rozwój przemysłu i konsumpcji; zmiany klimatu Środowisko jako wartość: Społeczeństwo Nauka Politycy Przemysł Vattenfall AB 18
jacek.piekacz@vattenfall.pl ewa.gasiorowska@vattenfall.pl Vattenfall AB