WENDLER TREMML Rechtsanwälte NEWSLETTER www.wendlertremml.de Ausgabe/Wydanie 2/2008 Inhaltsverzeichnis Spis treści 1. 2. EuGH: Tariftreuegesetz vor dem Aus Fristgemäße Zahlung bei Banküberweisung 1. ETS: Ustawy o poszanowaniu układu zbiorowego pracy (niem. Tariftreuegesetze) krajów związkowych Republiki Federalnej Niemiec niezgodne z prawem wspólnotowym 3. Mehrstaatlichkeit bei EU-Bürgern möglich 2. Zapłata zgodna z terminem przy przelewie bankowym 4. 5. Grundsätzlich keine Bindung des Bauunternehmers an die Schlussrechnung Ordnungsgemäße Unterzeichnung einer Kündigung 3. 4. Możliwość podwójnego obywatelstwa dla obywateli UE Zasadniczy brak mocy wiążącej rachunku końcowego dla przedsiębiorcy budowlanego 6. 7. 8. 9. 10. Rechtsfolgen einer verspäteten Belehrung über das Recht auf konsularischen Beistand Strafverteidigerkosten können als Werbungskosten absetzbar sein Neu: Anzeigepflicht bei grenzüberschreitender Dienstleistungserbringung im zulassungspflichtigen Handwerk Neue Anforderungen der DVKA bei der Erlangung von Ausnahmebewilligungen nach Art. 17 der Verordnung (EWG) 1408/71 Änderungen der Kontingentvergabe für die Beschäftigung polnischer Arbeitnehmer zur Ausführung von Werkverträgen in Deutschland 5. 6. 7. 8. 9. 10. Zgodne z przepisami podpisanie wypowiedzenia Skutki prawne spóźnionego pouczenia o prawie do konsularnego wsparcia Koszty obrońcy w sprawach karnych mogą zostać odliczone jako koszty uzyskania przychodu Nowość: Obowiązek zgłoszenia świadczenia usług w Niemczech w przypadku braku wpisu do rejestru rzemieślników Nowy wymóg DVKA przy uzyskiwaniu zwolnień wyjątkowych na podstawie art. 17 Rozporządzenia (EWG) 1408/71 Zmiany w rozdziale limitu zatrudnienia pracowników polskich w RFN celem realizacji umów o dzieło
Seite/Strona 2 NEWSLETTER 2/08 WENDLER TREMML 1. EuGH: Tariftreuegesetz vor dem Aus In einem jüngst veröffentlichten Urteil hat sich der Europäische Gerichtshof (EuGH) mit dem Tariftreuegesetz des Landes Niedersachsen beschäftigt (Urteil vom 03.04. 2008, Aktenzeichen Rs. C-346/06). Das Niedersächsische Landesvergabegesetz verpflichtet öffentliche Auftraggeber, Aufträge für Bauleistungen nur an solche Auftragnehmer zu vergeben, die sich verpflichten, ihren Arbeitnehmern mindestens den am Ort der Bauleistung geltenden Mindesttariflohn zu zahlen. Als Sanktion ist eine Vertragsstrafe vorgesehen, die auch dann anfällt, wenn der Verstoß von einem Nachunternehmer begangen wird. In dem hier entschiedenen Fall setzte ein deutsches Bauunternehmen einen polnischen Nachunternehmer ein, der den Arbeitnehmern nicht den ortsüblichen tariflichen Mindestlohn zahlte. Die Vertragsstrafe wurde daraufhin gezogen. Gegen das Vertragsstrafeverlangen setzte sich der Insolvenzverwalter des zwischenzeitlich in die Insolvenz gegangenen deutschen Bauunternehmens gerichtlich zur Wehr. Der EuGH hat in seinem Urteil festgestellt, dass die Vergabe öffentlicher Bauaufträge nicht an die Zahlung ortsüblicher Tariflöhne geknüpft werden darf. Zur Begründung verweist der EuGH auf die in Artikel 49 EG geregelte Dienstleistungsfreiheit. Vorschriften des Niedersächsischen Landesvergabegesetzes (Tariftreuegesetz) sind geeignet, die Erbringung von grenzüberschreitenden Dienstleistungen zu unterbinden, zu behindern oder weniger attraktiv zu machen. Dies verstößt gegen Artikel 49 EG. Etwas anderes könne - so der EuGH - nur für allgemeinverbindlich erklärte Tarifverträge gelten. Regelwerke, wie etwa der Tarifvertrag zur Regelung der Mindestlöhne im Baugewerbe sowie der Bundesrahmentarifvertrag Bau müssen demnach in jedem Fall eingehalten werden. 2. Fristgemäße Zahlung bei Banküberweisung Bei der Tilgung einer Geldschuld ist oftmals nicht vorhersehbar, wann der Betrag dem Gläubigerkonto tatsächlich gutgeschrieben wird. Nach den Regelungen im Bürgerlichen Gesetzbuch gilt eine Geldschuld als rechtzeitig getilgt, wenn der Überweisungsauftrag am letzten Tag der Zahlungsfrist erteilt wird. Der Europäische Gerichtshof hat in seinem Urteil vom 03.04.2008 (Aktenzeichen Rs. C-306/06) entschieden, dass diese Regelung nicht mit der EG-Richtlinie zur Bekämpfung von Zahlungsverzug im Geschäftsverkehr (RL 1. ETS: Ustawy o poszanowaniu układu zbiorowego pracy (niem. Tariftreuegesetze) krajów związkowych Republiki Federalnej Niemiec niezgodne z prawem wspólnotowym Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) zajął się w ostatnio opublikowanym wyroku ustawą kraju związkowego Dolna Saksonia (niem. Niedersachsen) dotyczącą poszanowania układu zbiorowego pracy (wyrok z dnia 03.04.2008, sygn. akt Rs. C-346/06). Ustawa o udzielaniu zamówień publicznych (niem. Landesvergabegesetz) kraju związkowego Dolnej Saksonii zobowiązuje zleceniodawcę publicznego do udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane tylko takim zleceniobiorcom, którzy zobowiązują się do wypłaty pracownikom z tytułu wykonanej pracy wynagrodzenia minimalnego w wysokości co najmniej wynagrodzenia obowiązującego w miejscu wykonywania zlecenia. Jako sankcja przewidziana jest kara umowna przypadająca również wtedy, gdy wynagrodzenie niedotrzymane zostanie przez podwykonawcę. W przypadku osądzonym przez ETS niemieckie przedsiębiorstwo budowlane korzystało z usług polskiego podwykonawcy, który nie wypłacał swoim pracownikom wynagrodzenia minimalnego zwyczajnego dla miejsca wykonywania robót budowlanych i określonego przez zbiorowy układ pracy. W konsekwencji została nałożona kara umowna. Syndyk niemieckiego przedsiębiorstwa budowlanego, które w międzyczasie zgłosiło upadłość, bronił się przeciwko nałożonej karze na drodze sądowej. ETS stwierdził, iż udzielanie zamówień publicznych na roboty budowlane nie może być uzależniane od wypłaty wynagrodzenia minimalnego zwyczajnego dla miejsca wykonywania robót budowlanych i określonego przez zbiorowy układ pracy. Trybunał odwołuje się w uzasadnieniu do wyroku do swobody świadczenia usług w UE zawartej w artykule 49 Wspólnot Europejskich. Przepisy Ustawy o udzielaniu zamówień publicznych (Ustawy o poszanowaniu układu zbiorowego pracy) kraju związkowego Dolnej Saksonii pozwalają na powstrzymywanie, utrudnianie lub zmniejszanie atrakcyjności świadczenia usług przez usługodawców z siedzibą w innych państwach członkowskich. Stanowi to naruszenie artykułu 49 WE. Zdaniem ETS wymóg taki jest możliwy jedynie w przypadku układów zbiorowych pracy uznanych za powszechnie obowiązujące. Takie regulacje, jak na przykład zbiorowy układ pracy regulujący płace minimalne w branży budowlanej jak również Federalny Ramowy Układ Zbiorowy dla Branży Budowlanej (niem. Bundesrahmentarifvertrag Bau) muszą być zatem w każdym przypadku przestrzegane.
WENDLER TREMML NEWSLETTER 2/08 Seite/Strona 3 2000/35/EG) zu vereinbaren ist. Diese Richtlinie hat das Hauptziel, den Inhaber einer Geldforderung zu schützen. Danach ist eine Zahlung durch Banküberweisung nur dann rechtzeitig bewirkt, wenn der zu zahlende Betrag dem Konto des Gläubigers am letzten Tag der Zahlungsfrist gutgeschrieben wird. Andernfalls sind Verzugszinsen zu zahlen. 3. Mehrstaatlichkeit bei EU-Bürgern möglich Es gilt bereits eine weitgehende Gleichstellung zwischen EU-Bürgern und Deutschen im täglichen Leben. So sind EU-Bürger beispielsweise auf kommunaler Ebene wahlberechtigt und wählbar. Darüber hinaus besteht aufgrund der geänderten Vorschrift des 12 Absatz 2 Staatsangehörigkeitsgesetz für EU-Bürger die Möglichkeit, (auch) die deutsche Staatsangehörigkeit zu erwerben, ohne die ihres Herkunftsstaates aufzugeben. Die Voraussetzung, dass der Herkunftsstaat bei der Einbürgerung von Deutschen ebenfalls eine Mehrstaatlichkeit gewährt (das sog. Gegenseitigkeitserfordernis - BVerwG Urt. v. 20.04.2004, Aktenzeichen 1 C 13/03) ist infolge des Gesetzes zur Umsetzung aufenthalts- und asylrechtlicher Richtlinien der Europäischen Union vom 19.08.2007 entfallen. 4. Grundsätzlich keine Bindung des Bauunternehmers an die Schlussrechnung Das OLG Hamm hatte sich jüngst mit der Frage zu beschäftigen, ob ein Bauunternehmer an die von ihm erteilte Schlussrechnung gebunden ist oder ob er sie nachträglich ändern darf (vgl. OLG Hamm Urteil vom 22.01.2008, Aktenzeichen 24 U 46/07). In dem zu entscheidenden Fall hatte ein Bauunternehmer eine Schlussrechnung gelegt. Der Auftraggeber behauptete eine Überzahlung und verweigerte den Ausgleich. Im Laufe des anschließend geführten Rechtsstreits erstellte der Auftragnehmer eine neue Schlussrechnung und legte diese im Prozess vor. Der Auftraggeber meinte, der Auftragnehmer sei nicht berechtigt, die Schlussrechnungen auszutauschen. Nach Auffassung des Oberlandesgerichts ist der Bauunternehmer grundsätzlich nicht an seine Schlussrechnung gebunden. Die Schlussrechnung schafft keinen Vertrauenstatbestand des Auftraggebers, der zu einer Bindung des Auftragnehmers an den in der Schlussrechnung ausgewiesenen Betrag führt. Dies hat bereits der Bundesgerichtshof für einen VOB-Vertrag festgestellt (vgl. Baurecht 1988, 217). 2. Zapłata zgodna z terminem przy przelewie bankowym Przy pokrywaniu długu pieniężnego często trudno przewidzieć, kiedy dokładnie kwota wpłynie na konto wierzyciela. Według regulacji niemieckiego Kodeksu cywilnego (niem. Bürgerliches Gesetzbuch, BGB) dług pieniężny jest uznany za pokryty na czas, jeśli zlecenie przelewu miało miejsce ostatniego dnia terminu spłaty. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 03.04.2008 (Rs. C-306/06) uznał tą regulację za niezgodną z dyrektywą unijną o zwalczaniu opóźnień płatności w transakcjach handlowych (Dyrektywa 2000/35/WE). Głównym celem tej dyrektywy jest ochrona właścicieli wierzytelności pieniężnych. Według niej zapłata w drodze przelewu jest przeprowadzona tylko wtedy w terminie, jeśli przelana kwota wpłynęła na konto wierzyciela w ostatnim dniu terminu spłaty. W przeciwnym wypadku należy naliczać odsetki. 3. Możliwość podwójnego obywatelstwa dla obywateli UE Pomiędzy obywatelami UE a Niemcami obowiązuje już w życiu codziennym daleko idące zrównanie w prawach. Tak na przykład obywatele UE uprawnieni są do głosowania i kandydowania na poziomie komunalnym. Ponadto istnieje dla obywateli UE na podstawie zmienionego przepisu 12 ust. 2 Ustawy o obywatelstwie (niem. Staatsangehörigkeitsgesetz) możliwość uzyskania (dodatkowo) niemieckiego obywatelstwa bez konieczności rezygnacji z obywatelstwa kraju pochodzenia. Warunek gwarantowania przez kraj pochodzenia obywatelom Niemiec możliwości posiadania podwójnego obywatelstwa (tzw. wymóg wzajemności wyrok BVerwG z dnia 20.04.2004, nr sprawy 1 C 12/03) został zniesiony Ustawą o realizacji dyrektyw Unii Europejskiej z zakresu prawa pobytu i azylu (niem. Gesetz zur Umsetzung aufenthalts- und asylrechtlicher Richtlinien der Europäischen Union) z dnia 19.08. 2007. 4. Zasadniczy brak mocy wiążącej rachunku końcowego dla przedsiębiorcy budowlanego Wyższy Sąd Krajowy (niem. Oberlandesgericht, OLG) w Hamm zajął się ostatnio kwestią mocy wiążącej wystawionego przez przedsiębiorcę budowlanego rachunku końcowego oraz kwestią dopuszczalności późniejszych zmian w rachunku (por. OLG Hamm, wyrok z dnia 22.01.2008, sygn. sprawy 24 U 46/07).
Seite/Strona 4 NEWSLETTER 2/08 WENDLER TREMML 5. Ordnungsgemäße Unterzeichnung einer Kündigung Nach 623 BGB muss die Kündigung eines Arbeitsvertrages schriftlich erfolgen. Die Schriftform ist nur gewahrt, wenn das Kündigungsschreiben vom Kündigenden eigenhändig unterzeichnet ist. Das Bundesarbeitsgericht hat in seinem Urteil vom 24. Januar 2008 (Aktenzeichen 6 AZR 519/07) festgelegt, dass die bloße Paraphierung mit einem Namenskürzel hierfür nicht genügt. Es muss vielmehr nach dem äußeren Erscheinungsbild erkennbar sein, dass der Unterzeichner seinen vollen Namen und nicht nur eine Abkürzung hat niederschreiben wollen. Unerheblich ist dagegen, ob der Name des Kündigenden lesbar ist. 6. Rechtsfolgen einer verspäteten Belehrung über das Recht auf konsularischen Beistand Der Bundesgerichtshof hat sich in einem Urteil vom 20.12. 2007, Aktenzeichen 3 StR 318/07, mit der Frage beschäftigt, welche Rechtsfolgen ein Verstoß gegen Artikel 36 Absatz 1b Satz 3 des Wiener Konsularrechtsübereinkommens (WÜK) nach sich zieht. In dem vom Bundesgerichtshof entschiedenen Fall waren zwei Angeklagte verspätet über ihr Recht zur Benachrichtigung der konsularischen Vertretung ihres Heimatlandes belehrt worden. Der Bundesgerichtshof hatte zu entscheiden, ob die von den Angeklagten gemachten Aussagen verwertet werden dürfen. Der Bundesgerichtshof hat entschieden, dass eine fehlende oder verspätete Belehrung eines Beschuldigten über sein Recht auf konsularischen Beistand nicht zu einem Beweisverwertungsverbot führt. Anders entschieden hatte kurz zuvor ein anderer Senat des Bundesgerichtshofes. Der 1. Senat hatte gefordert, dass ein spezifizierter Widerspruch gegen die Verwertung im Rahmen der Hauptverhandlung zu erheben ist. Ohne die Rüge des Verfahrensverstoßes könne die Aussage verwertet werden. Der 5. Senat hat die Ansicht vertreten, dass ein Verstoß gegen die Belehrungspflicht dadurch kompensiert werden könne, dass ein Teil der zu verhängenden Strafe als bereits vollstreckt gilt (vgl. BGH NJW 2008, 207). Da die verschiedenen Spruchkörper des Bundesgerichtshofes unterschiedlich geurteilt haben, besteht Rechtsunsicherheit. 7. Strafverteidigerkosten können als Werbungskosten absetzbar sein Der Bundesfinanzhof hat in seinem Urteil vom 18.10.2007 (Aktenzeichen VI R 42/04) die Frage der Abzugsfähigkeit von Kosten der Strafverteidigung im Rahmen der Ein- W danym przypadku przedsiębiorca budowlany wystawił rachunek końcowy za wykonane prace. Zleceniodawca stwierdził przepłacenie i odmówił uiszczenia rachunku. W trakcie sporu prawnego w tej sprawie zleceniobiorca sporządził nowy rachunek końcowy i przedłożył go w procesie sądowym. Zleceniodawca był zdania, iż zleceniobiorca nie jest uprawniony do zamiany rachunku końcowego. Według Wyższego Sądu Krajowego przedsiębiorca budowlany zasadniczo nie jest związany rachunkiem końcowym. Rachunek końcowy nie budzi zaufania zleceniodawcy, które prowadziłoby do tego, iż zleceniobiorca byłby związany kwotą podaną w rachunku końcowym. Trybunał Federalny (niem. Bundesgerichtshof) stwierdził to samo w przypadku umowy z zastosowaniem Znormalizowanych Warunków Zlecania i Wykonawstwa Robót Budowlanych - VOB (por. Baurecht 1988, 217). 5. Zgodne z przepisami podpisanie wypowiedzenia Według 623 niemieckiego Kodeksu cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, BGB) wypowiedzenie umowy o pracę musi nastąpić w formie pisemnej. Forma pisemna jest tylko wtedy zachowana, jeśli wymówienie zostało własnoręcznie podpisane przez wymawiającego. Federalny Sąd Pracy ustanowił w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 roku (sygn. akt 6 AZR 519/07), iż parafowanie wypowiedzenia skrótem podpisu nie wystarcza. Podpis złożony na wypowiedzeniu musi wyglądać tak, aby było widoczne, iż sygnatariusz chciał się podpisać pełnym nazwiskiem a nie tylko jego skrótem. Przy tym nie ma znaczenia, czy nazwisko wymawiającego jest czytelne. 6. Skutki prawne spóźnionego pouczenia o prawie do konsularnego wsparcia Trybunał Federalny w wyroku z dnia 20.12.2007, nr sprawy: 3 StR 318/07, zajął się kwestią skutków prawnych, jakie niesie ze sobą naruszenie art. 36 ust. 1b zd. 3 Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach konsularnych. W przypadku przedłożonym Trybunałowi Federalnemu dwaj oskarżeni zostali za późno pouczeni o przysługującym im prawie do zawiadomienia przedstawicielstwa konsularnego ich państwa pochodzenia. Trybunał musiał rozstrzygnąć, czy ich zeznania mogą zostać wykorzystane jako materiał dowodowy. Trybunał Federalny zdecydował, że brakujące lub spóźnione pouczenie podejrzanego o jego prawie do wsparcia konsularnego nie prowadzi do zakazu wykorzystania dowodów jako niedopuszczalnych. Niewiele wcześniej odmienną decyzję podjął inny senat
WENDLER TREMML NEWSLETTER 2/08 Seite/Strona 5 kommensteuerveranlagung nunmehr in folgendem Sinne klargestellt: Sofern der strafrechtliche Vorwurf, gegen den sich der Steuerpflichtige zur Wehr setzt, durch sein berufliches Verhalten veranlasst war, können die Anwaltskosten als Werbungskosten abgesetzt werden. Dies ist der Fall, wenn die die Aufwendungen auslösenden schuldhaften Handlungen im Rahmen der betrieblichen oder beruflichen Aufgabenerfüllung liegen und nicht auf privaten Gründen beruhen, die den betrieblichen oder beruflichen Zusammenhang aufheben. Werden Straftaten in Ausübung der beruflichen Tätigkeit zugunsten des Arbeitgebers begangen, ohne dass sich der Steuerpflichtige selbst bereichert, liegt eine erwerbsbezogene Veranlassung der Strafverteidigerkosten vor. Diese sind daher als Werbungskosten absetzbar. Der Bundesfinanzhof hat in dieser Entscheidung gleichzeitig festgelegt, dass nicht nur Anwaltskosten in Höhe der gesetzlichen Gebühren, sondern bei Bestehen einer Honorarvereinbarung die Aufwendungen in voller Höhe in Ansatz gebracht werden können. Im zu entscheidenden Fall waren die dem Kläger, einem Geschäftsführer einer GmbH, entstandenen Kosten für die Verteidigung in einem Strafverfahren daher als Betriebsausgaben anzuerkennen. 8. Neu: Anzeigepflicht bei grenzüberschreitender Dienstleistungserbringung im zulassungspflichtigen Handwerk In der neuen EU/EWR-Handwerk-Verordnung vom 20. Dezember 2007 wird festgelegt, unter welchen Voraussetzungen eine vorübergehende und gelegentliche grenzüberschreitende Dienstleistungserbringung im Inland zulässig ist. Gemäß 7 Abs. 1 Satz 1 der EU/EWR-Handwerk- Verordnung ist den Staatsangehörigen eines Mitgliedstaates der EU, die im Inland keine gewerbliche Niederlassung unterhalten, die vorübergehende und gelegentliche Erbringung von Dienstleistungen in einem Handwerk der Anlage A zur Handwerksordnung auch ohne die Eintragung in die Handwerksrolle gestattet, wenn sie in dem Herkunftsland zur Ausübung vergleichbarer Tätigkeiten rechtmäßig niedergelassen sind. Setzt der Niederlassungsstaat für die Ausübung der betreffenden Tätigkeiten keine bestimmte berufliche Qualifikation voraus und gibt es dort auch keine staatlich geregelte Ausbildung für diese Tätigkeiten, gilt das Vorgesagte nur dann, wenn die Tätigkeiten mindestens zwei Trybunalu Federalnego. Pierwszy senat uznał za konieczne podniesienie w ramach rozprawy głównej wyszczególnionego sprzeciwu co do użycia takiego dowodu. Bez zakwestionowania uchybienia w postępowaniu zeznanie może zostać użyte jako dowód. Piąty senat jest zdania, że naruszenie obowiązku pouczenia może zostać skompensowane przez uznanie części wymierzonej kary za wykonaną (por. BGH NJW 2008, 207). Ze względu na różne stanowiska w.w. senatów Trybunału Federalnego, istnieje w tej kwestii niepewność prawna. 7. Koszty obrońcy w sprawach karnych mogą zostać odliczone jako koszty uzyskania przychodu Federalny Trybunał Finansowy w wyroku z dnia 18.10.2007 (VI R 42/04) wyjaśnił kwestię możliwości odliczenia kosztów obrońcy w sprawach karnych w ramach wymierzenia podatku dochodowego w następujący sposób: O ile zarzut karny, przeciw któremu podatnik się broni, wynika z jego zachowania w sprawach zawodowych, koszty adwokata mogą zostać odliczone jako koszty uzyskania przychodu. Tak jest w przypadku, jeśli czynności powodujące takie wydatki należą do wykonywania zadań zakładowych lub zawodowych a nie mają związku z prywatnymi przedsięwzięciami, które wykluczałyby ich zakładowy czy zawodowy charakter. Jeśli czyny niedozwolone zostają popełnione na korzyść pracodawcy w ramach wykonywania czynności zawodowych bez wzbogacenia się podatnika, mamy do czynienia ze spowodowaniem kosztów obrońcy poprzez działalność zarobkową. Dlatego koszty te mogą być odliczone jako koszty uzyskania przychodu. Federalny Trybunał Finansowy stwierdził ponadto w w.w. decyzji, że do odliczenia są koszty adwokata nie tylko w wysokości ustawowych opłat, ale nakłady w pełnej wysokości uzgodnionego honorarium. W powyższym przypadku koszty obrońcy poniesione w postępowaniu karnym przez powoda będącego członkiem zarządu niemieckiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) zostały uznane jako wydatki zakładowe. 8. Nowość: Obowiązek zgłoszenia świadczenia usług w Niemczech w przypadku braku wpisu do rejestru rzemieślników W nowym rozporządzeniu dotyczącym świadczenia usług rzemieślniczych przez obywateli UE, Europejskiego Ob-
Seite/Strona 6 NEWSLETTER 2/08 WENDLER TREMML Jahre lang im Niederlassungsstaat ausgeübt wurden und nicht länger als 10 Jahre zurückliegen. Der Dienstleistungserbringer muss der für den Ort der erstmaligen Dienstleistungserbringung zuständigen Handwerkskammer die beabsichtigte Erbringung einer Leistung vor dem erstmaligen Tätigwerden schriftlich anzeigen und dabei das Vorliegen der Voraussetzungen des 7 Abs. 1 durch Unterlagen nachweisen. Liegen die Voraussetzungen nach 7 Abs. 1 vor, darf die Dienstleistung sofort nach der Anzeige erbracht werden. Die Anzeige ist formlos alle zwölf Monate zu wiederholen, solange die weitere Erbringung von Dienstleistungen beabsichtigt ist. 9. Neue Anforderungen der DVKA bei der Erlangung von Ausnahmebewilligungen nach Art. 17 der Verordnung (EWG) 1408/71 Bei Entscheidungen über Anträge, die nach dem 30. Juni 2008 gestellt werden, werden in den Zeitraum von 5 Jahren sämtliche Beschäftigungszeiten in Deutschland eingerechnet, auch die vor dem 1. Mai 2004. In den fünfjährigen Zeitraum werden hingegen nicht die Unterbrechungen in der Tätigkeit in Deutschland eingerechnet, die kürzer sind als 12 Monate. Ein neuer fünfjähriger Berechnungszeitraum wird erst möglich, nachdem nach den ersten 5 Jahren eine 12-monatige Pause in der Beschäftigung in Deutschland eingetreten ist und der Arbeitnehmer in dieser Zeit in Polen beschäftigt wird. Über Anträge, die von der ZUS bis zum 30. Juni 2008 bearbeitet werden und bei der DVKA spätestens bis zum 15. Juli eingehen, wird noch nach den bisherigen Kriterien entschieden. 10. Änderungen der Kontingentvergabe für die Beschäftigung polnischer Arbeitnehmer zur Ausführung von Werkverträgen in Deutschland Vor kurzem ist die Verordnung des polnischen Wirtschaftsministers betreffend die erforderlichen Unterlagen, das Verfahren und die Kriterien der Kontingentvergabe für die Beschäftigung polnischer Arbeitnehmer durch polnische Arbeitgeber zur Ausführung von Werkverträgen in Deutschland vom 5. März 2008 in Kraft getreten. Die neue Verordnung hat die bisher geltende Verordnung vom 8. April 2004 abgelöst. Durch die neue Verordnung wurden die Voraussetzungen der Zuteilung im Rahmen der Kontingentvergabe erleichszaru Gospodarczego i Szwajcarii (niem. EU/EWR Handwerk-Verordnung) z dnia 20 grudnia 2007 roku ustalono, pod jakimi warunkami dopuszczalne jest przejściowe i dorywcze świadczenie usług przez firmę zagraniczną w Niemczech. Według 7 ust. 1 zdanie 1 Rozporządzenia obywatelom kraju członkowskiego UE nie osiedlonym na terenie Niemiec dozwolone jest przejściowe i dorywcze świadczenie usług w rzemiośle wymienionym w załączniku A do Ustawy o rzemiośle (niem. Handwerksordnung) bez wpisu do rejestru rzemieślników pod warunkiem wykonywania w państwie osiedlenia tego samego rzemiosła zgodnie z panującym tam prawem. Jeśli w państwie członkowskim osiedlenia nie są wymagane żadne określone kwalifikacje zawodowe do wykonywania danego rzemiosła oraz nie istnieją uregulowane przez ustawodawcę warunki zdobycia wykształcenia w tej dziedzinie, powyższe obowiązuje tylko wtedy, gdy rzemiosło to było wykonywane w państwie osiedlenia przez okres co najmniej dwóch lat, przy czym od tego czasu nie mogło minąć więcej niż dziesięć lat. Świadczący usługi ma obowiązek zgłoszenia zamiaru wykonywania usług w rzemiośle podlegającym obowiązkowi wpisu do rejestru rzemieślników we właściwej dla miejsca wykonania pierwszej usługi Izbie Rzemieślniczej przed pierwszorazowym podjęciem takiej działalności i musi przy tym udokumentować spełnienie wymogów według 7 ust. 1. Jeśli przedsiębiorstwo spełnia wymogi ustanowione w 7 ust. 1, prace mogą zostać podjęte natychmiast po dokonaniu zgłoszenia. Zgłoszenie należy ponowić po upływie 12-stu miesięcy, jeżeli zamierzone jest dalsze wykonywanie usług rzemieślniczych. 9. Nowy wymóg DVKA przy uzyskiwaniu zwolnień wyjątkowych na podstawie art. 17 Rozporządzenia (EWG) 1408/71 Przy decyzjach dotyczących wniosków złożonych po 30 czerwca 2008 roku do okresu 5 lat zliczać się będzie wszystkie okresy zatrudnienia na terenie Niemiec, również te sprzed 1 maja 2004 roku. Do okresu 5 lat nie wlicza się natomiast przerw w wykonywaniu pracy w RFN krótszych niż 12 miesięcy. Nowy okres liczenia 5 lat będzie możliwy, jeżeli po pierwszych pięciu latach nastąpi dwunastomiesięczna przerwa w pracy w Niemczech a pracownik zatrudniany będzie w Polsce. Wnioski sporządzone przez ZUS do dnia 30 czerwca 2008 roku, które wpłyną do DVKA do 15 lipca, będą rozpatrywane jeszcze w dotychczasowym trybie. 10. Zmiany w rozdziale limitu zatrudnienia pracowni-
WENDLER TREMML NEWSLETTER 2/08 Seite/Strona 7 tert. So ist unter anderem die Regelung entfallen, wonach bislang nur 15 % des Kontingents unter sogenannte Erstbewerber verteilt wurden. Nunmehr wird die maximale Anzahl der Mann-Monate, die an einen Arbeitgeber vergeben werden kann, nach derselben (geänderten) Formel berechnet, unabhängig davon, ob der Arbeitgeber Erstbewerber ist oder in den letzten zwei Kontingentperioden Werkverträge in Deutschland ausgeführt hat. Die Zuteilung der Mann-Monate wird nicht mehr davon abhängig gemacht, dass der Antragsteller im Herkunftsland in den letzten zwei Jahren vor Antragstellung eine gleichartige Geschäftstätigkeit ausgeübt hat. Vielmehr reicht es für die Zuteilung jetzt aus, dass der Arbeitgeber in Polen seit mindestens einem Jahr eine wirtschaftliche Tätigkeit ausübt sowie keine Steuerschulden hat und ordnungsgemäß Sozialversicherungsbeiträge abführt. Die aufgrund der neuen Verordnung erteilten Genehmigungen bleiben länger gültig. Verlängert wurden auch die Fristen für die Antragstellung. Einzelheiten können der entsprechenden Veröffentlichung auf den Internetseiten www.wendlertremml.de unserer Kanzlei unter der Rubrik News entnommen werden. ków polskich w RFN celem realizacji umów o dzieło Niedawno weszło w życie rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 5 marca 2008 roku w sprawie wymaganych dokumentów, trybu i kryteriów rozdziału limitu zatrudnienia pracowników polskich w celu realizacji umów o dzieło przez polskich pracodawców w Niemczech. Na podstawie tego rozporządzenia straciło moc obowiązujące dotychczas rozporządzenie z dnia 8 czerwca 2004 roku. Poprzez nowe rozporządzenie ułatwione zostały warunki przyznawania przydziału. Między innymi odpadła dotychczasowa regulacja, według której tylko 15 % limitu rozdzielane było pomiędzy pracodawców ubiegających się o przydział po raz pierwszy. Obecnie maksymalny przydział, jaki może być przyznany pracodawcy, obliczany jest według tego samego (zmienionego) wzoru, niezależnie od tego, czy pracodawca ubiega się o przydział po raz pierwszy czy też wykonywał już umowy o dzieło na terenie RFN. Warunkiem przyznania przydziału nie jest już prowadzenie na terenie kraju działalności gospodarczej tego samego rodzaju, jaką pracodawca zamierza realizować w ramach umów o dzieło na terenie RFN, przez okres co najmniej dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku. Wystarczającym jest teraz, aby pracodawca prowadził na terenie kraju działalność gospodarczą przez okres co najmniej jednego roku poprzedzającego złożenie wniosku i nie posiadał zaległości podatkowych oraz wywiązywał się z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Zezwolenia wydawane na podstawie nowego rozporządzenia są dłużej ważne. Przedłużone zostały też terminy składania wniosków przez pracodawcę. Dokładne informacje znajdą Państwo na stronach internetowych naszej kancelarii.
Das Düsseldorfer Büro der überörtlichen Kanzlei Wendler Tremml betreut und berät polnische und deutsche Unternehmen bei grenzüberschreitenden Aktivitäten in allen zentralen wirtschaftsrechtlichen Fragen. Als Ansprechpartner stehen Ihnen zur Verfügung: Michael Wendler mwendler@law-wt.de Kai F. Sturmfels, LL.M. ksturmfels@law-wt.de Dr. Jutta Walther jwalther@law-wt.de Beata Kośny bkosny@law-wt.de Impressum Wendler Tremml Rechtsanwälte verantwortliche Redakteurin Dr. Jutta Walther Mörsenbroicher Weg 200 40470 Düsseldorf Tel. +49 (0)211/669 667-0 Fax. +49 (0)211/669 667-66 dus@wendlertremml.de www.wendlertremml.de Düsseldorf, Mai 2008 Trotz sorgfältiger Erstellung der Unterlagen wird keine Haftung für Fehler oder Auslassungen übernommen. Die Informationen stellen keinen Rechtsrat dar und können eine einzelfallbezogene anwaltliche Beratung nicht ersetzen. Düsseldorf, maj 2008 r. Mimo dołożenia wszelkich starań przy opracowaniu tego newsletter nie przejmujemy odpowiedzialności za błędy bądź niedopatrzenia. Powyższe informacje nie stanowią porady prawnej i nie zastępują porady adwokackiej w odniesieniu do konkretnego przypadku. WENDLER TREMML Rechtsanwälte DÜSSELDORF Mörsenbroicher Weg 200 D - 40470 Düsseldorf Tel. 0049/2 11 66 96 67-0 Fax 0049/2 11 66 96 67-66 dus@law-wt.de MÜNCHEN Martiusstraße 5/II D - 80802 München Tel. 0049/89 38 89 9-0 Fax 0049/89 38 89 9-155 Munich@law-wt.de BERLIN Reinhardtstraße 25 D - 10117 Berlin Tel. 0049/30 28 04 63 60 Fax 0049/30 28 04 63 61 Berlin@law-wt.de BRÜSSEL Avenue de la Renaissance 1 B - 1000 Bruxelles Tel. 0032 2/739 63 54 Fax 0032 2/736 05 71 Bruxelles@law-wt.de