POWIATOWY URZĄD PRACY 96-100 Skierniewice, ul. Al. Niepodległości 7, tel. /046/ 833-61-82, 833-63-99 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE SKIERNIEWICKIM I MIEŚCIE SKIERNIEWICE ZA I PÓŁROCZE 2014 R. Skierniewice, 2014
Wstęp 1. Analiza bezrobocia według zawodów Struktura bezrobocia wg zawodów i grup zawodowych w I półroczu 2014r. Bezrobotni według zawodów tablica T I/P 1 Struktura bezrobotnych według grup zawodów Napływ bezrobotnych według zawodów Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych 2. Analiza ofert pracy według zawodów Oferty pracy według zawodów tablica T I/P 3 Struktura ofert pracy według grup zawodów tablica T I/P 3a 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody deficytowe i nadwyżkowe w pierwszej połowie 2014 roku Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych załącznik T II/P 5 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie Struktura bezrobocia i ofert pracy według PKD Wnioski 2
WSTĘP 1. Cel opracowania Opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Niniejszy raport został opracowany według zaleceń metodycznych Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Głównym celem opracowania jest sporządzanie aktualnego źródła informacji o podaży pracy i popycie na pracę występujących w powiecie skierniewickim i mieście Skierniewice według grup zawodów. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego określania kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na rynku pracy, może być przydatnym narzędziem dla osób decydujących się na wybór zawodu, a także instytucji i organizacji zainteresowanych problematyką rynku pracy. Zebrane w tym procesie dane stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Poniższa analiza może posłużyć również przy: opracowaniu i realizacji programów promocji zatrudnienia i aktywizacji lokalnego rynku pracy, określeniu odpowiednich kierunków szkolenia osób bezrobotnych, zapewniając ich dostosowanie do potrzeb lokalnych pracodawców, opiniowaniu kierunków kształcenia prowadzonych w szkołach zawodowych na terenie powiatu skierniewickiego i miasta Skierniewice zdiagnozowaniu zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy w aspekcie popytu na pracę i podaży zasobów pracy. pomocy w planowaniu działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu. Dodatkowo opracowanie to będzie służyć pomocą pracownikom instytucji rynku pracy, a w szczególności pośrednikom pracy oraz doradcom zawodowym, przyczyniając się do usprawnienia usług oraz właściwego gospodarowania środkami Funduszu Pracy. 3
2. Podstawa opracowania Podstawowymi źródłami informacji do prowadzenia monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych są: sprawozdanie sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Starachowicach Załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert stan na 30 czerwca 2014 r., sprawozdanie sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Starachowicach Załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS 01 :Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności stan na 30 czerwca 2014 r. Analizę ofert zawodów nadwyżkowych i deficytowych przeprowadza się o dane statystyczne o bezrobociu i ofertach pracy w 2014 r., posługując się nazwami grup zawodów i specjalności zgodnymi z klasyfikacją zawodów i specjalności wprowadzonej przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537). Analizą objęto duże grupy zawodów (kod dwucyfrowy), elementarne grupy zawodów (kod czterocyfrowy) oraz poszczególne zawody i specjalizacje (kod sześciocyfrowy). 3. Struktura opracowania Niniejszy raport składa się z czterech części. Część pierwsza porównuje liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w I połowie 2014 r. oraz zgłoszone oferty pracy z uwzględnieniem sekcji PKD w obydwu przypadkach. Druga część zestawia poszczególne grupy bezrobotnych oraz oferty pracy przy zastosowaniu następujących zmiennych: dużych (kody dwucyfrowe), elementarnych (kody czterocyfrowe), grup zawodów oraz zawodów i specjalności wykonywanych w ostatnim miejscu pracy (kody sześciocyfrowe). Trzecia część raportu wskaże zawody nadwyżkowe oraz deficytowe w Powiatowym Urzędzie Pracy w Skierniewicach, ostatnia zaś obejmować będzie wnioski. Ostatnia część będzie zawierała wnioski wyciągnięte na podstawie analizowanego materiału. 4
1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) W poniższym rozdziale niniejszego raportu zostanie przeanalizowana struktura zawodowa bezrobotnych. Podstawą do tegoż zestawienia będzie analiza sytuacji na rynku pracy w mieście Skierniewice oraz w powiecie skierniewickim. Na powiat ziemski składa się 9 gmin tj.: Bolimów, Głuchów, Godzianów, Kowiesy, Lipce Reymontowskie, Maków, Nowy Kawęczyn, Słupia i Skierniewice.. Mając na uwadze I półrocze 2014 roku można zauważyć niewielki spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych, który utrzymał się do czerwca br., co związane jest z nadejściem okresu wiosenno-letniego i pojawieniem się ofert pracy sezonowej. Na dzień 30.06.2014 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Skierniewicach zarejestrowanych było 3155 osób, co ilustruje poniższa tabela i wykres. Tabela 1. Poziom bezrobocia I połowie 2014 r. Miesiąc Miasto Powiat Ogółem Kobiet Ogółem Kobiet Styczeń 2474 1229 1483 714 luty 2508 1246 1497 719 Marzec 2410 1206 1416 673 Kwiecień 2275 1143 1293 615 Maj 2126 1105 1190 579 Czerwiec 2028 1071 1127 555 5
Wykres 1. Liczba bezrobotnych w mieście Skierniewice i powiecie skierniewickim w I połowie 2014 roku. czerwiec maj kwiecień marzec luty styczeń 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Powiat 1483 1497 1416 1293 1190 1127 Miasto 2473 2508 2410 2275 2126 2028 Główna definicja jaka będzie brana pod uwagę na tym etapie analizy to stopa bezrobocia. Jest to: ukazywana w procentach relacją pomiędzy liczbą zarejestrowanych bezrobotnych a liczbą osób aktywnych zawodowo czyli zdolnych w prawnie określonych warunkach do podjęcia zatrudnienia. Grupa obejmuje wszystkich zdolnych do pracy w wieku od 18 lat do 65 (w przypadku kobiet do 60) roku życia to znaczy bezrobotnych. Stopa bezrobocia na dzień 30.06.2014 r. wynosiła 12,8% dla województwa łódzkiego. Dla miasta Skierniewice kształtowała się na poziomie 10,8%, a dla powiatu ziemskiego 7,3%. W porównaniu tym samym okresem w poprzednim roku nastąpił spadek poziomu bezrobocia na obszarze miasta o 2 punkty procentowe i spadek stopy bezrobocia w powiecie skierniewickim o 1,4 %. Ważnym czynnikiem określającym, jakość zasobów ludzkich jest poziom wykształcenia, który w dużym stopniu wpływa na sukces rynku pracy. 6
Odpowiada to tendencjom na rynku pracy, gdzie pracodawcy poszukują osób z kwalifikacjami zawodowymi i doświadczeniem. Jednak samo wykształcenie nie jest obecnie przepustką do otrzymania pracy. Absolwenci szkół powinni posiadać praktykę, doświadczenie w wybranym przez siebie zawodzie oraz tzw. kompetencje i umiejętności uniwersalne. Analizując poziom wykształcenia osób zarejestrowanych można zauważyć, iż najbardziej liczną grupą bezrobotnych są osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym 823 osoby. Na kolejnym miejscu znalazły się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym tj. 755 osób. Na trzecim miejscu zauważyć można tych bezrobotnych, którzy ukończyli szkoły średnie zawodowe i policealne 720 osób. Najmniej zarejestrowało się osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym oraz wyższym. Absolwentów szkół wyższych na dzień 30.06.2014 r. było zarejestrowanych 474 a absolwentów liceów ogólnokształcących 383. Zagłębiając się bardziej w przedstawione dane można je przeanalizować dzieląc na miasto i powiat. Poniższa tabela, podziałem na miasto i powiat. przedstawia dokładne dane liczbowe wraz z Tabela 2. Bezrobotni według wykształcenia Wykształcenie Bezrobotni we stanu na dzień 30.06.2014 roku W mieście W powiecie Razem Wyższe 343 131 474 Policealne i średnie zawodowe 441 279 720 Średnie ogólnokształcące 272 111 383 Zasadnicze zawodowe 457 298 755 Gimnazjalne i poniżej 515 308 823 7
Wykres 2. Bezrobotni według wykształcenia na dzień 30 czerwca 2014 roku w mieście Skierniewice i powiecie skierniewickim. wyższe średnie zawodowe/policealne LO zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej 26% 15% 23% 24% 12% Kolejnym ważnym czynnikiem, mającym wpływ na strukturę bezrobocia jest wiek osób zarejestrowanych w urzędzie pracy. Na koniec czerwca najwyższy wskaźnik procentowy odnotowano wśród osób w wieku 25 34 lata i wynosił on 30,3% ogólnej liczby bezrobotnych. Grupa ta najliczniej reprezentowana jest zarówno w powiecie jaki i mieście Skierniewice. Drugą co do wielkości grupę stanowią osoby zarejestrowane w wieku 35-44 lata i stanowią oni 18,3 % ogółu bezrobotnych. Najmniej liczną grupę stanowiły osoby w wieku 60 + 5,4%. Poniższa tabela obrazuje strukturę bezrobotnych według wieku. Tab. 3 Struktura bezrobotnych według wieku stan na 30.06.2014 r. Wiek Ogółem Miasto Powiat bezrobotnych 18 24 539 219 248 25 34 957 604 353 8
34 44 580 382 198 45 54 546 363 183 55 59 360 266 94 60 i więcej 173 122 51 Ogółem 3155 2028 1127 Bezrobotni według zawodów tablica T-I/P-1 Struktura bezrobocia według zawodów została opracowana na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach zamieszczonych w tabeli T-I/ P-1 W statystyce rynku pracy rejestrujący się bezrobotni klasyfikowani są według zawodu wykonywanego w ostatnim miejscu pracy, a osoby dotychczas niepracujące zgodnie z zawodem wyuczonym. Oddzielną grupę stanowią osoby bez zawodu, obejmując osoby spełniające jednocześnie dwa warunki: brak świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego i brak dokumentów potwierdzających doświadczenie zawodowe w okresie minimum pół roku. Poniższa tabela przedstawia wykaz zawodów, które dominowały na koniec czerwca 2014 roku wśród osób figurujących w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach. Tabela 4. Bezrobotni według zawodów w mieście Skierniewice i powiecie skierniewickim Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni (stan na W tym kobiety 30.06.2014) 1. 522301 Sprzedawca 230 215 2. 932101 Pakowacz 112 103 3. 931301 Robotnik budowlany 109 0 4. 515303 Robotnik gospodarczy 75 21 5. 722204 Ślusarz 57 0 6. 911207 Sprzątaczka biurowa 55 53 7. 711202 Murarz 45 0 9
8. 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowe 43 37 9. 712102 Szwaczka 37 37 10. 752105 Krawiec 34 34 11. 331403 Technik ekonomista 33 29 12. 512001 Kucharz 33 24 13. 311504 Technik mechanik 30 1 14. 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 30 0 Zaprezentowana powyżej tabela nr 4 przedstawia zawody, gdzie liczba zarejestrowanych bezrobotnych przekracza bądź ewentualnie jest równa 30 osobom. Najliczniejszą grupą zawodową są sprzedawcy, którzy stanowią 7,3% ogółu osób zarejestrowanych, z czego większość to kobiety. Na drugim miejscy znalazła się grupa pakowacze to jest 3,5% ogółu bezrobotnych. W tej grupie zawodowej przeważająca większość to również kobiety. Na kolejnym miejscu, znaleźli się robotnicy budowlani 3,4% ogółu. Pozostałe zawody z uwzględnieniem ilości osób znalazły się w powyższej tabeli. Od kilku lat tabela ta wygląda bardzo podobnie jeżeli chodzi o zawody najwyżej notowane w rankingu osób zarejestrowanych w PUP Skierniewice. Największą grupą osób zarejestrowanych, pod względem ilościowym, byli bezrobotni, którzy nie posiadali w ogóle zawodu. Łącznie w mieście Skierniewice i powiecie skierniewickim było to 521 osób, tj. 16,5% ogółu zarejestrowanych, z czego ponad połowa czyli 54% to kobiety. Sytuacja ta uległa zmianie w stosunku do poprzedniego roku, a mianowicie zmalała liczba osób bez zawodu o 35% ( z 717 osób bez zawodu zarejestrowanych na dzień 30.06.2013 r. na 521 osób zarejestrowanych na 30 czerwca roku bieżącego). Należy zwrócić uwagę na to, że były tu brane zarówno osoby z wykształceniem podstawowym, jak i średnim, które nie posiadały świadectwa bądź dyplomu świadczącego o ukończeniu kształcenia szkolnego lub kursowego. Do tej liczby zalicza się także bezrobotnych, którzy nie mają udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum jednego roku, w tym samym zawodzie. Struktura bezrobotnych według grup zawodów Struktura bezrobocia według grup zawodowych została opracowana na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach zamieszczonych w Tabeli T-I/ P-1a. 10
W tym podrozdziale zajmiemy się analizą struktury bezrobocia w oparciu o duże grupy zawodowe, które charakteryzują się kodem 2-cyfrowym, oraz grupy elementarne, a więc takie, które posiadają kod 4-cyfrowy. W powiecie skierniewickim wśród dużych grup zawodowych wyróżniają się jedną grupę, gdzie bezrobocie wynosi ponad 10% i jest to: Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (11,93%). Wśród grup elementarnych robotników pomocniczych w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie górują głównie dwie grupy, są to: Robotnicy pomocniczy w w budownictwie ogólnym (4,5%), Pakowacze (4,1%), Poniżej granicy 10% procent w dużych grupach zawodowych znalazła się grupa Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (9,53%) oraz Sprzedawcy i pokrewni (9,42%). Poniżej została przedstawiona struktura bezrobotnych wg dużych grup zawodowych, które przekroczyły 5%. 11
Wykres 3. Struktura bezrobotnych według dużych grup zawodowych w powiecie skierniewickim w I połowie 2014 roku. 14 12 10 8 6 11,94% 9,42% 6,57% 8,1% 9,53% 6,35% 6,13% 4 2 0 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie sprzedawcy i pokrewni robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni pracownicy usług osobistych Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) W mieście Skierniewice natomiast są dwie duże grupy zawodowa, gdzie bezrobocie przekracza 10%. Jest to populacja osób bezrobotnych określanych jako Sprzedawcy i pokrewni 11,91% oraz Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 10,8%. W Grupie Sprzedawcy i pokrewni wyróżnia się głównie tylko jedna grupa elementarna czyli sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 10,34%. W grupie Robotników pomocniczych wyróżniają się dwie grupy elementarne i są to : Pakowacze 4,3% Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 3,95% Poniższy wykres obrazuje strukturę bezrobotnych wg dużych grup zawodowych, gdzie bezrobocie przekroczyło 5%. W pozostałych grupach zarówno w powiecie jaki i mieście poziom bezrobocia był niższy niż 5%. 12
Wykres 4. Struktura bezrobotnych według dużych grup zawodowych w mieście Skierniewice w I połowie 2014 roku 14 12 10,8 11,91 10 8 6 5,64 5,87 6,22 7,26 6,16 5,11 4 2 0 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie sprzedawcy i pokrewni robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni pracownicy usług osobistych Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) Napływ bezrobotnych według zawodów Kolejnym ważnym zjawiskiem obserwowanym w tej analizie jest napływ osób do Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach według zawodów. Monitoring zawodów pod względem napływu do bezrobocia został sporządzony w oparciu o dane Powiatowego Urzędu Pracy zamieszczone w Tabeli I/P-2 oraz T-I/P-2. Analizując dane w związku z napływem bezrobotnych, podobnie jak w latach poprzednich, można wywnioskować, iż najwięcej stanowiły osoby, które nie posiadają 13
żadnego zawodu 13,05% całości napływu bezrobotnych. Wskaźnik ten w stosunku do ubiegłego roku zmalał o 6,12%. Zarówno w mieście Skierniewice jak i powiecie skierniewickim głównie wyróżniała się zawód sprzedawcy. W mieście były to 120 osoby, natomiast w powiecie 68 osób. Poniższa tabela przedstawia zawody, gdzie napływ bezrobotnych wynosi minimum 20 osób. Tabela 5. Napływ bezrobotnych według zawodów w I półroczu 2014 roku MIASTO SKIERNIEWICE POWIAT SKIERNIEWICKI Kod Nazwa zawodu Bezrobotni Kod Nazwa zawodu Bezrobotni zawodu ogółem zawodu ogółem 522301 Sprzedawca 120 522301 Sprzedawca 68 932101 Pakowacz 74 931301 Robotnik budowlany 46 931301 Robotnik 53 932101 Pakowacz 34 budowlany 932911 Robotnik 34 pomocniczy w przemyśle przetwórczym 711202 Murarz 28 818990 Pozostali operatorzy stacjonarnych maszyn i urządzeń gdzie indziej niesklasyfikowan ych 28 515303 Robotnik 27 gospodarczy 722204 Ślusarz 26 411090 Pozostali 24 pracownicy obsługi biurowej 432103 Magazynier 21 753303 Szwaczka 20 14
Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych Analizując strukturę napływu bezrobotnych według grup zawodowych w mieście Skierniewice oraz w powiecie skierniewickim w I półroczu 2014 roku wykorzystany został załącznika T-I/P-2a. Podobnie jak w przypadku struktury osób bezrobotnych według grup zawodowych, w tej analizie także bierzemy pod uwagę duże grupy zawodowe oraz grupy elementarne. W mieście Skierniewice występują dwie duże grupy zawodowe, gdzie wskaźnik napływu osób bezrobotnych wynosi powyżej 10%. Są to: Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 14,07% oraz Sprzedawcy i pokrewni 12,57%. Odnośnie grup elementarnych to w przypadku sprzedawców i pokrewnych górują sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) z wynikiem 10,25%. Natomiast u robotników pomocniczych w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie wyróżniają się głównie trzy grupy: Pakowacze 5,54%, Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 3,97%, Robotniczy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 2,99%. Na trzecim miejscu, znalazła się duża grupa zawodowa o nazwie Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków). Napływ osób bezrobotnych w niej wynosi 7,04%. W tej grupie najwięcej bezrobotnych jest w zawodach: Murarze i pokrewni 2,17% Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni 1,5% Hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych - 1,2%. Warto dodać, że w porównaniu z rokiem poprzednim trzecie miejsce uległo zmianie i powyższa grupa zastąpiła grupę Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych. W powiecie skierniewickim, są dwie duże grupy zawodowa, gdzie napływ osób bezrobotnych przekracza próg 10%. Są to: Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 15,81% W grupie tej wyróżniają się trzy grupy elementarne: Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 6,73% 15
Pakowacze 4,98%, Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 1,9%. Robotnicy pracujący przy załadunku towarów 1,9%. Na drugim miejscu uplasowała się duża grupa zawodowe: Sprzedawcy i pokrewni 12%. Odnośnie tej grupy to tak jak i w przypadku miasta wyróżnia się jedna duża grupa Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 10,54% Poniższa tabela przedstawia napływ osób bezrobotnych należących do dużych grup zawodowych, zarówno w mieście, jak i w powiecie skierniewickim, gdzie napływ ten przekracza 5%. Tabela 6. Napływ osób bezrobotnych według grup zawodowych Lp. Powiat skierniewicki Miasto Skierniewice 1. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 14,07% Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 15,81% 2. Sprzedawcy i pokrewni 12,57% Sprzedawcy i pokrewni 12% 3. Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 7,04% Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 7,32% 4. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 5. Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 6,21% Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 6,59% 5,38% Pracownicy usług osobistych 6,29% 6. Pracownicy usług osobistych 5,01% Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 7. Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 5,86% 5,12% 16
2. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Mając na uwadze sytuacje poszczególnych grup zawodowych na rynku pracy można nie tylko analizować liczbę bezrobotnych, ale także liczbę zgłoszonych ofert pracy, które przedstawiają zapotrzebowanie na dany zawód lub specjalność. w pierwszym półroczu 2014 roku posiadał 951 ofert pracy, tj. o 117 ofert więcej niż w I półroczu 2013 roku. 720 ofert było zgłoszonych z terenu miasta Skierniewice i 231 ofert z terenu powiatu skierniewickiego. Oferty pracy według zawodów tablica T-I/P-3 Analizując pozyskanie ofert pracy w I połowie 2014 roku, według poszukiwanych kwalifikacji zawodowych można wywnioskować, że największe zapotrzebowanie pracodawców w mieście Skierniewice dotyczyło Magazyniera (432103), gdzie liczba ofert wynosiła 83 oferty. Na kolejnych miejscach znalazły się: Sprzedawca (522301) 58 ofert Technik prac biurowych (411090) 45 ofert Pakowacz (932101) 41 ofert Robotnik gospodarczy 35 ofert, Pozostali pracownicy przy pracach prostych (962990) 21 ofert Sprzątaczka biurowa (911207) 16 ofert Pracownik ochrony fizycznej bez licencji (541307) 16 ofert Pozostali magazynierzy i pokrewni (432190) 16 ofert Liczba innych pozyskanych ofert z terenu miasta była mniejsza niż 15. Na terenie powiatu skierniewickiego znalazło się tylko pięć ofert zawodów, gdzie liczba ofert przekroczyła 10. Na pierwszym miejscu znalazły się Pomocniczy robotnik polowy (921101) z liczbą ofert 26. Na drugim miejscu znalazł się robotnik budowlany 17
(931301), gdzie liczba pozyskanych ofert wynosi 16. Na kolejnych miejscach znalazły się oferty w zawodach cukiernik (751201), sprzedawca (552301) z liczbą 14 zgłoszonych ofert. robotnik gospodarczy (515303) oraz Struktura ofert pracy według grup zawodów tablica T-I/P-3a Kolejnym etapem w analizie rynku pracy w mieście Skierniewice i w powiecie skierniewickim pod względem ilości ofert pracy będzie liczba przypadających ofert dla przedstawicieli grup dużych (kod 2-cyfrowy) oraz grup elementarnych (kod 4 cyfrowy). Szczegółowe dane dotyczące propozycji zatrudnienia według grup zawodowych (dużych i elementarnych) obrazuje załącznik T-I/P-3a. Podczas analizy danych z wyżej wymienionego załącznika, w mieście Skierniewice, można zauważyć, iż występują trzy duże grupy zawodowe, gdzie próg procentowy zgłaszanych ofert pracy według zawodów przekroczył lub jest równy 10%. Są to: Pracownicy ds. finansowo statystycznych i ewidencji materiałowej 15,14% Sprzedawcy i pokrewni 12,92% Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle i transporcie 10% Jeśli chodzi o grupy elementarne to wśród pracowników ds. finansowo statystycznych i ewidencji materiałowej prym wiodą głównie magazynierzy i pokrewni z wynikiem 13,75%. Natomiast u sprzedawców i pokrewnych wyróżniają się sprzedawcy sklepowi 10%. Wśród robotników pomocniczych górują pakowacze 5,7%. Poniższy wykres obrazuje strukturę ofert pracy wg. grup wielkich zawodów w mieście Skierniewice, gdzie udział procentowy przekroczył 5%. 18
Wykres 5. Struktura ofert pracy według grup wielkich zawodów w mieście Skierniewice w I połowie 2014 roku. robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 6,94 7,36 10 6,39 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 12,92 15,14 5,28 pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej sprzedawcy i pokrewni pracownicy usług osobistych sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni W powiecie skierniewickim występują aż cztery duże grupy zawodowe, gdzie próg 10% zgłoszonych ofert pracy został przekroczony. Są to: Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 11,69%. W tej grupie wyróżniają się szczególnie robotnicy pomocniczy przy pracach polowych (11,25%) Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni z wynikiem 11,69%. W tej grupie najbardziej wyróżnia się grupa elementarna piekarze, cukiernicy i pokrewni (6,92%). Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle i transporcie 10,82%. W tej grupie wyróżniają się szczególnie robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 6,93 oraz robotnicy przy pracach prostych 3,9% 19
Sprzedawcy i pokrewni - 10,39%, z wyróżniającą się grupą elementarną sprzedawcy sklepowi (6,49%). Wykres 6. Struktura ofert pracy według grup wielkich zawodów w powiecie skierniewickim w I połowie 2014 roku. pracownicy usług osobistych operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 11,69 9,52 7,36 5,63 10,82 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 10,39 11,69 robotnicypomocniczym w rolnictwie, leśnictwie i rybołóstwie sprzedawcy i pokrewni robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Podczas analizy struktury ofert pracy według zawodów pojawiły się również duże grupy zawodowe, w których nie zarejestrowano żadnej oferty pracy. Są to m.in.: 20
Tabela 7. Struktura ofert pracy we grup zawodowych w powiecie i mieście Skierniewice Lp. Miasto Skierniewice Powiat skierniewicki 1. Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 2. Żołnierze szeregowi Kierownicy ds. produkcji i usług 3. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 4. Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 5. Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 6. Średni personel ds. zdrowia 7. Technicy informatycy 8. Pracownicy obsługi klienta 9. Pracownicy usług ochrony 10. Monterzy 11. Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 12. Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 13. Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 14. Leśnicy i rybacy 21
3. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Podstawą tej analizy jest próba identyfikacji zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Do jej sporządzenia posłużymy się przyjętym wskaźnikiem intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu k (W k n,ii ), który przedstawia wzór: W k n,ii = k O II k B II gdzie: B k i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie k O k i liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie k Przyjęto, że zawody o wskaźniku : W k n,i < 0,9 to zawody nadwyżkowe, 0,9 W k n,i 1,1 to zawody zrównoważone (wykazuje równowagę na rynku pracy) W k n,i > 1,1 to zawody deficytowe Zawód deficytowy to zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy to zawód, w którym liczba osób poszukujących pracy jest wyższa, niż zapotrzebowanie na ten zawód na rynku pracy 22
Zawody deficytowe i nadwyżkowe w pierwszej połowie 2014 roku Wnioski z przeprowadzonej analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych, w oparciu o stosunek średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych, zostały zawarte w załączniku T-I/P-4. Jednak dane te nie odzwierciedlają w pełni rzeczywistości, ponieważ zawody deficytowe według powyższego wskaźnika (W k n,i > 1,1) to także zawody nie wymagające zbyt dużych kwalifikacji, a których wykonywania mogą podjąć się przedstawiciele innych zawodów. Przyjmuje się, że: - zawody o wskaźniku > 1,1 to zawody deficytowe -zawody o wskaźniku mieszczącym się w przedziale <0,9;1,1> to zawody zrównoważone, - zawody o wskaźniku <0,9 to zawody nadwyżkowe. W mieście Skierniewice w I półroczu 2014 roku pojawiły się 27 zawodów deficytowe. To o trzy więcej w porównaniu z I połową ubiegłego roku. Są to: pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik call center) (W k n,ii = 5), sprzedawca w branży spożywczej (W k n,ii = 4), wulkanizator (W k n,ii =4), salowa (W k n,i =4), magazynier (W k n,ii = 3,9), ogrodnik (W k n,ii = 3), technik prac biurowych (W k n,ii = 3), malarz konstrukcji i wyrobów metalowych (W k n,ii = 3), monter podzespołów i zespołów elektronicznych (W k n,ii = 3), brukarz (W k n,ii = 2,8), asystent ds. księgowości (W k n,ii = 2,6), Nauczyciel przedszkola (W k n,ii = 2), zaopatrzeniowiec (W k n,ii = 2), sekretarka (W k n,ii = 2), monter mebli (W k n,ii = 2), 23
Są to: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Skierniewice i powiecie robotnik drogowy (W k n,ii = 2), pracownik przygotowujący posiłki typu fast food (W k n,ii = 2), pomoc kuchenna (W k n,ii = 1,7), stolarz meblowy (W k n,ii = 1,6), kosmetyczka (W k n,ii = 1,5), cieśla szalunkowy (W k n,ii = 1,5), konsultant/agent sprzedaży bezpośredniej (W k n,ii = 1,5), robotnik gospodarczy (W k n,ii = 1,3), Specjalista ds. sprzedaży (W k n,ii = 1,25), Przedstawiciel handlowy (W k n,ii = 1,25), pracownik ochrony fizycznej bez licencji (W k n,ii = 1,2), sprzątaczka biurowa (W k n,ii = 1,2) W powiecie skierniewickim do zawodów deficytowych zaliczamy 12 zawodów. nauczyciel przedszkola (W k n,ii = 5), pomocniczy robotnik polowy (W k n,ii = 4,3), operator urządzeń przetwórstwa drobiu (W k n,ii = 4), specjalista ds. sprzedaży (W k n,i =2,25), Przedstawiciel handlowy (W k n,i =2), technik prac biurowych (W k n,i = 2,2), robotnik gospodarczy (W k n,i = 1,3), sprzedawca w stacji paliw (W k n,i =3), brukarz (W k n,i =1,6), cukiernik (W k n,i =2,3), szwaczka (W k n,i =1,7), operator koparko-ładowarki (W k n,i = 1,3), W analizowanych grupach nie wzięto pod uwagę zawodów, w których pojawiło się o wiele więcej ofert pracy niż zarejestrowanych osób bezrobotnych. W związku z tym w branym pod uwagę załączniku wskaźnik intensywności przedstawiony jest jako MAX. W mieście Skierniewice pojawiło się 51 takich zawodów, w powiecie zaś 27. Tak skonstruowane badanie zawodów nie oddaje w pełni faktycznego stanu zapotrzebowania na określone zawody. Większość zawodów, w których występował deficyt zarejestrowanych osób bezrobotnych w stosunku do zgłoszonych ofert pracy 24
związane jest z czynnościami, które może wykonywać osoba, która ukończyła dowolny kierunek kształcenia, nabyła w drodze szkolenia określone kwalifikacje oraz przejawia odpowiednie umiejętności społeczne. Do zawodów nadwyżkowych, czyli takich gdzie wskaźnik intensywności jest mniejszy niż 0,9 w mieście Skierniewice można zaliczyć aż 52 specjalności. Jednakże w tejże analizie zostaną przytoczone tylko te zawody gdzie W k n,i >= 0,5. W analizie nie brano pod uwagę tych zawodów nadwyżkowych, których wskaźnik intensywności nadwyżki był równy 0. kasjer handlowy (W k n,i=0,83), szwaczka (W k n,ii = 0,65), księgowy (W k n,i=0,62), doradca klienta (W k n,ii = 0,6), kierownik działu sprzedaży (W k n,i=0,6), operator koparko-ładowarki (W k n,ii = 0,6), robotnik budowlany (W k n,i=0,58), cukiernik (W k n,i=0,57), specjalista administracji publicznej (W k n,i=0,57), pakowacz (W k n,ii = 0,55), hydraulik (W k n,ii = 0,5), technik geodeta (W k n,i=0,5), technik administracji (W k n,i=0,5), barman (W k n,i=0,5), sprzedawca obwoźny z samochodu (W k n,i=0,5), sprzedawca (W k n,i=0,48), kelner (W k n,i=0,43), mechanik samochodów osobowych (W k n,ii = 0,43), psycholog (W k n,i=0,4), ogrodnik terenów zieleni (W k n,ii = 0,4), technik handlowiec (W k n,i=0,4), ślusarz (W k n,ii = 0,34), kierowca samochodu ciężarowego (W k n,ii = 0,32), wydawca posiłków/bufetowy (W k n,ii = 0,3), inżynier budownictwa budownictwo ogólne (W k n,i=0,3), 25
technik informatyk (W k n,i=0,3), elektromechanik pojazdów samochodowych (W k n,ii = 0,3), kierowca samochodu dostawczego (W k n,ii = 0,3), florysta (W k n,i=0,3), zbrojarz (W k n,ii = 0,27), W powiecie skierniewickim można zauważyć, iż występuje tylko 16 zawodów nadwyżkowych. Są to: dekarz (W k n,i=0,67), hydraulik (W k n,i=0,67), lekarz weterynarii (W k n,i=0,5), opiekun osoby starszej (W k n,i=0,5), asystent ds. księgowości (W k n,i=0,5), kelner (W k n,i=0,5), magazynier (W k n,i=0,43), monter instalacji i urządzeń sanitarnych (W k n,i=0,33), doradca klienta (W k n,i=0,33), Technik handlowiec (W k n,i=0,25), Mechanik samochodów osobowych (W k n,i=0,25), Mechanik pojazdów samochodowych (W k n,i=0,2), Ślusarz (W k n,i=0,19), Murarz (W k n,i=0,17), Sprzedawca (W k n,i=0,16), Kucharz (W k n,i=0,09), W analizowanym załączniku występują także zawody w tzw. równowadze. Są to specjalności, w których wystąpiła równowaga pomiędzy ofertami pracy, a osobami zarejestrowanymi jako osoby bezrobotne. Do takich zawodów w powiecie skierniewickim można zaliczyć: Specjalista ds. rachunkowości, Technik urządzeń sanitarnych, Księgowy Asystent nauczyciela przedszkola, Mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych, Elektromonter instalacji elektrycznych, 26
Pilarz. W mieście Skierniewice do zawodów w równowadze należą: Kierownik budowy, Inżynier zootechniki, Inżynier inżynierii środowiska instalacje sanitarne, Grafik komputerowy DTP, Lekarz weterynarii, Asystent prawny, Dziennikarz, Artysta grafik, Technik architektury krajobrazu, Dietetyk, Ratownik medyczny, Ekspozytor towarów, Spedytor, Asystent dyrektora, Instruktor fitness, Operator wprowadzania danych, Fakturzystka, Pracownik ds. ubezpieczeń, Sprzedawca w branży przemysłowej, Monter/składacz okien, Frezer, Rzeźnik wędliniarz Kierowca samochodu osobowego, Robotnik Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych załącznik T-I/P-5 Podczas analizy, wskazanego w tytule tego podrozdziału załącznika, który zawiera uszeregowane duże grupy zawodowe od nadwyżkowych do deficytowych, można zauważyć, że w mieście Skierniewice jest osiem wielkich grup zawodów deficytowych. Są nimi: Pracownicy obsługi klienta (W k n,i=13), pracownicy opieki osobistej i pokrewni (W k n,i = 3), pracownicy ds. finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej (W k n,i = 2,9), pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (W k n,i = 1,8), ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych (W k n,i=1,75), sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (W k n,i=1,26), monterzy (W k n,i=1,14), pomoce domowe i sprzątaczki (W k n,i=1,12), Na analizowanym terenie jest jedna wielkich grup zawodowych gdzie W k n,i = MAX, są to leśnicy i rybacy. 27
W powiecie skierniewickim jest tylko jedna grupa zawodów deficytowych: robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie (W k n,i = 3,37). Zawody nadwyżkowe w dużych grupach zawodowych, zarówno w mieście jak i powiecie zostaną przedstawione w formie poniższej tabeli. Przy analizie zawodów nadwyżkowych wg grup wielkich wzięto pod uwagę tylko te grupy gdzie wskaźnik przekroczył 0. Tabela 8. Zawody nadwyżkowe w powiecie i mieście Skierniewice w 2010r. Lp. Miasto Skierniewice Powiat skierniewicki 1. Pracownicy usług ochrony Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 2. Pracownicy usług osobistych Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 3. Rolnicy produkcji towarowej Specjaliści nauczania i wychowania 4. Średni personel do spraw biznesu i Średni personel ds. biznesu i administracji administracji 5. Pozostali pracownicy obsługi biura Pracownicy usług ochrony 6. Sprzedawcy i pokrewni Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 7. Robotnicy w przetwórstwie Specjaliści ds. zdrowia spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8. Specjaliści ds. technologii informacyjno Pracownicy usług osobistych - komunikacyjnych 9. Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) Operator maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 10. Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy ds. finansowo statystycznych i ewidencji materiałowej 11. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, Elektrycy i elektronicy przemyśle, budownictwie i transporcie 12. Kierownicy do spraw zarządzania i Sprzedawcy i pokrewni handlu 13. Średni personel ds. zdrowia Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 14. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni. 28
15. Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 16. Kierownicy ds. produkcji i usług Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 17. Specjaliści do spraw ekonomicznych i Rolnicy produkcji towarowej zarządzania 18. Operator maszyn i urządzeń Kierowcy i operatorzy pojazdów wydobywczych i przetwórczych 19. Specjaliści nauczania i wychowania Pozostali pracownicy obsługi biura 20. Technicy informatycy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 21. Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 22. Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 23. Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 24. Elektrycy i elektronicy Analizując zawody zrównoważone w mieście Skierniewice, można zauważy, iż jest to tylko jedna duża grupa zawodowa, a mianowicie robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie. Biorąc pod uwagę powiat skierniewicki to można zaobserwować, iż występują trzy grupy zawodowe w równowadze: Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni Pracownicy opieki osobistej i pokrewni Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie został sporządzony w oparciu o wskaźnik długotrwałego bezrobocia (W k d,ii) który można obliczyć według podanego poniżej wzoru: B k d,ii W k d,ii = x 100% B k II 29
gdzie: B k d,ii liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu w końcu roku, B k II - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k według stanu w końcu danego roku. Mając na uwadze powyższy wzór można wywnioskować, iż w mieście Skierniewice wśród zawodów z kodem 2-cyfrowym generujących długotrwałe bezrobocie znalazła się grupa: pracownicy opieki osobistej i pokrewni (W k d,i = 0,66). Na następnym miejscu uklasyfikowała się grupa średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny ze wskaźnikiem W k d,i = 0,55. Na trzecim miejscu znalazła się grupa średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (W k d,ii = 0,0,46). W powiecie skierniewickim za grupy zawodów, które generują najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia należy uznać trzy grupy, których wskaźnik przekroczył W k d,i >0,5 i są to grupy: Specjaliści ds. technologii informacyjno - komunikacyjnych Monterzy Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych. Struktura bezrobocia i ofert pracy według PKD Następnym etapem analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest badanie struktury bezrobocia i ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) w oparciu o załączniki T-I/P-9 i T-I/P-9a. W I połowie 2013r., podobnie jak w roku poprzednim największy napływ bezrobotnych, zarówno w mieście Skierniewice jak i powiecie skierniewickim występuje w sekcji przetwórstwo przemysłowe 20,79% (powiat) i 17,05% (miasto). Na drugim miejscu znajduje się: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych 30
włączając motocykle 13,93% (powiat) i 13,54% (miasto). Analizują dane z wymienionych powyżej załączników można także zauważyć, że wystąpiły takie sekcje PKD, w których nie zarejestrowano w ogóle osób bezrobotnych, są to, zarówno w mieście jak i w powiecie: Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyrobu i świadczące usługi na własne potrzeby, Organizacje i zespoły. Wykres 6. Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie i mieście Skierniewice w I połowie 2012 roku. działalność finansowa i ubezpieczeniowa działalność związanan z zakwaterowaniem i usługami gastronimicznymi działalność profesjonalna, naukowa i techniczna administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne pozostała działalność usługowa transport i gospodarka magazynowa bezrobotni oferty pracy działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle budownictwo przetwórstwo przemysłowe 0 100 200 300 400 500 31
Analizując napływ zarejestrowanych osób bezrobotnych do ilości ofert zgłaszanych zaobserwować można, że przy wysokiej liczbie osób będących w ewidencji tutejszego urzędu zauważa się, iż ilość zgłaszanych ofert jest podobnie wysoka. Najwięcej propozycji pracy, w mieście Skierniewice, zostało zgłoszonych w sekcji: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych włączając motocykle 18,01%. Natomiast w powiecie jest to administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 25,28%. Rozpatrując liczbę bezrobotnych do ofert pracy, zarówno w mieście jak i w powiecie, można stwierdzić, że w większości sekcjach PKD jest więcej osób zarejestrowanych niż zgłoszonych ofert pracy. Są jednak także takie sekcje gdzie jest więcej ofert niż osób zarejestrowanych. W mieście są to sekcje: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, edukacja, rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna. Natomiast w powiecie skierniewickim są to: informacja i komunikacja, administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie i mieście Skierniewice w I połowie 2012 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Ranking zawodów ze względu na wskaźnik szansę uzyskania oferty została sporządzony w oparciu o wskaźnik szansy uzyskania oferty w zawodzie k (W k s,ii) który można obliczyć na podstawie wzoru: -k PO II 32
W k s,ii = -k PB II gdzie: -k PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie k w końcu roku, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: k PO II = 12 PO k t-1 + O k II przy czym: PO k t-1 pracy liczba ofert pracy w zawodzie k, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu w końcu poprzedniego roku (t-1) O k I liczba ofert pracy w zawodzie k, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w 2008 oraz roku -k PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie k w 2008 roku obliczamy metodą uproszczoną według wzoru: -k PB II = PB k t-1 + PB k II 2 33
przy czym: PB k t-1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w końcu poprzedniego roku PB k I liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w końcu danego roku. Załącznik T-I/P-10 pozwala stwierdzić, iż największa szansę uzyskania oferty w mieście Skierniewice miały osoby z grupy zawodowej jaką są robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie (W k d,ii = 0,46) oraz leśnicy i rybacy (W k d,ii = 0,33). W powiecie jest to tylko jedna grupa o nazwie sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (W k d,ii = 0,25). Oprócz wymienionych wyżej dużych grup zawodowych bezrobotni w powiecie mają szansę zatrudnienia w 17 zawodach, natomiast w mieście w 35 zawodach. Obserwuje się również grupy zawodowe, gdzie wskaźnik szansy na pozyskanie oferty jest równy zero (W k d,ii = 0.). Zarówno w mieście jak i w powiecie są to tylko kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych. Dodatkowo w mieście są to: żołnierze szeregowi przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni. W powiecie natomiast dodatkowo występują jeszcze takie zawody: ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych, leśnicy i rybacy, technicy informatycy, kierownicy do spraw produkcji i usług, kierownicy do spraw zarządzania i handlu, monterzy, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni, 34
specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania, specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury, specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych, pracownicy usług ochrony, pracownicy obsługi klienta pracownicy opieki osobistej i pokrewni, pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki, pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej. Analizując dane zamieszczone w załączniku T-I/P-11 można stwierdzić, iż do zawodów grup elementarnych, które mają największą szansę uzyskania oferty i gdzie wskaźnik W k s,i > 1 należy zaliczyć w mieście Skierniewice robotników pomocniczych przy pracach polowych, nauczycieli kształcenia zawodowego oraz formiarzu odlewniczych i pokrewnych. Biorąc pod uwagę powiat to jest to tylko jedna taka grupa robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe. W wyżej wymienionym załączniku pojawiły się także grupy elementarne, w których wskaźnik W k s,i = MAX. W mieście jest ich trzy: operatorzy sprzętu do robót ziemnych, pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani, czyściciele pojazdów. Natomiast w powiecie skierniewickim jest tylko jedna taka grupa nosi ona nazwę praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii. WNIOSKI Analizując dane statystyczne dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych w I połowie 2012 roku można wyciągnąć kilka wniosków. Po pierwsze najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne i poniżej, czyli osoby posiadające niskie kwalifikacje lub nie posiadające ich w ogóle. Problem ze znalezieniem pracy przez nich może leżeć właśnie w braku kwalifikacji oraz motywacji do podjęcia pracy i wymaganiach jakie stawiają same osoby bezrobotne swoim przyszłym pracodawcom. W wyniku odpływu pracowników do krajów Unii Europejskiej pracodawcy poszukujący pracowników obniżyli swoje wymagania, co do kwalifikacji kandydatów. 35
Jednak mimo to wiele osób bezrobotnych nie podejmuje zatrudniania ze względu na ich zbyt wygórowane wymagania dotyczące zarobków. Wiele osób bezrobotnych również ze względu na różnorodność ofert pracy i niskie wymagania kwalifikacyjne podejmuje zatrudnienie niezgodne z ich wykształceniem i kwalifikacjami. W dalszym ciągu podobnie jak w latach poprzednich analiza struktury bezrobocia w dużych grupach zawodów wykazała, iż najwięcej bezrobotnych zalicza się do grupy zawodów określanej jako sprzedawcy i pokrewni. Osoby z takimi zawodami zwykle po zakończonej edukacji nie podejmowały pracy w zawodzie wyuczonym, nie podnosiły swoich kwalifikacji i przez to zmniejszyły swoje szansę na uzyskanie zatrudnienia. Głównym powodem jest także to że, w ich mniemaniu w tym zawodzie są mało atrakcyjne zarobki proponowane przez pracodawców. Kolejnym powodem jest niedogodny, zmianowy system pracy, a wiele osób posiadających właśnie takie kwalifikacje, to młode kobiety wychowujące małe dzieci, które nie zawsze mogą lub nie chcą zostawiać ich pod opieką osób trzecich. Bezrobotni z takim właśnie wykształceniem stanowią większość zarejestrowanych. Grupa ta stanowi 13% wszystkich bezrobotnych w mieście Skierniewice, w powiecie natomiast 10,67%. Warto zauważyć, że w przypadku miejsc pracy biurowej są to w dużej mierze oferty w ramach stażu, przygotowania zawodowego i prac interwencyjnych (form finansowanych z Funduszu Pracy). Dlatego też zaproponowane wskaźniki i miary wymagają ostrożnej interpretacji. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych wykazał, iż na terenie działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach jest łącznie 25 zawodów deficytowych. W mieście głównie są to :stolarz meblowy, ogrodnik, technik prac biurowych. W powiecie natomiast są to: technik prac biurowych, pozostali piekarze, cukiernicy i pokrewni oraz elektrycy. Z analizy wynika również, iż w dyspozycji urzędu pozostają oferty pracy, których nie ma możliwości zrealizowania. Powodem trudności w realizacji ofert pracy są najczęściej: zbyt duża przerwa w zatrudnieniu, wiek, problemy zdrowotne, a także brak dyspozycyjności i chęci do pracy osób bezrobotnych pomimo tego, iż w ewidencji urzędu figurują osoby o wskazanych kwalifikacjach. Podsumowując należy zauważyć, iż sporządzony raport tworzony jest wyłącznie w oparciu o wybrane dane statystyczne, które jak wykazano powyżej nie odzwierciedlają dokładnie sytuacji w zakresie zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 36
Sporządziła: Agata Olszacka 37
38