WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ ŁÓDZKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W ŁODZI PS.III.09314/1/10 Łódź, 12 maja 2010 Pani Agnieszka Malinowska p.o Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Budziszewicach W wyniku kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Budziszewicach w dniach 15, 16, 18, 22 lutego 2010 roku stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. W części VI wywiadu środowiskowego - Plan pomocy zatwierdzony przez kierownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej nie wskazano przepisów prawnych na podstawie których przyznano świadczenia z pomocy społecznej. 2. Ośrodek zatrudnia jednego pracownika socjalnego co nie jest zgodne z zapisem art. 110 ust. 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 3. Nie prowadzono ewidencji wyjść pracowników socjalnych w teren w roku 2009. 4. Brak wykorzystywania w pracy pracowników socjalnych kontraktów socjalnych 5. We wszystkich skontrolowanych decyzjach w ich sentencji nie została umieszczona klauzula natychmiastowej wykonalności. 6. Brak w dokumentacji dotyczącej zasiłków stałych zaświadczeń z ZUS lub KRUS o braku uprawnień do pobierania świadczeń emerytalno rentowych. 7. Brak w dokumentacji dotyczącej zasiłków stałych wywiadów przeprowadzonych u osób zobowiązanych do alimentacji. 8. Dwukrotny przypadek kiedy data wpływu wniosku, przypadająca na ostatni dzień miesiąca jest wcześniejsza (o 1 dzień oraz 3 dni) niż data wniosku. 9. Przerobienie dwóch wniosków o zasiłek celowy poprzez: a) skreślenie celu zasiłku bez parafy skreślającego oraz dopisanie innym charakterem pisma celu w postaci żywności, b) dopisanie innym charakterem pisma dodatkowego celu zasiłku w postaci żywności bez rozpatrzenia wniosku w zakresie pierwotnego celu.
10. a) Nierozpatrzenie wniosku z dnia 03.12.2009 r. z datą wpływu 30.11.2009 r. o pomoc w formie pieniężnej na zakup węgla lub przekazanie go w naturze, b) rozpatrywanie wniosków o zasiłek celowy na co najmniej 2 cele, w tym żywność, tylko w części dot. żywności, co narusza art. 7 i 35 1 Kodeksu postępowania administracji. 11. Około 40 wpisów w rubrykach, w części wzajemnie zależnych, Sprawozdania z Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania za rok 2009 było niezgodne ze stanem faktycznym, w tym w zakresie podanej wysokości wykorzystanej dotacji Wojewody, która była o ok. 5 tys. zł niższa od faktycznie wykorzystanej /szczegóły w pisemnych Wyjaśnieniach p.o. Kierownika GOPS na okoliczność różnicy kwot i danych wykazanych w Sprawozdaniu a kwot widniejących w ewidencji księgowej oraz danych zawartych w dokumentach pomocy społecznej (w załączeniu) oraz Protokole z kontroli/. 12. Dzieci i uczniowie nie byli dożywiani w okresie wakacji i ferii, co powinno mieć miejsce m.in. w świetle przyczyny wprowadzenia zapisu art. 6a ust. 1 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, dającego możliwość natychmiastowego udzielenia głodnemu uczniowi lub dziecku posiłku przez szkołę lub przedszkole niejako z urzędu z pominięciem wniosku rodzica. 13. Brak opisu faktur, rachunków, list wypłat, not obciążeniowych poświadczających wydatkowanie środków na dożywianie, który bezpośrednio wskazywałby, zgodnie z obowiązkiem określonym w 8 Porozumienia zawartego pomiędzy Wojewodą Łódzkim i Wójtem Gminy Budziszewice, iż pochodzą z dotacji Wojewody. 14. W uzasadnieniu decyzji administracyjnych (także w kwestionariuszach wywiadu środowiskowego) przyznających zasiłek celowy na zakup żywności lub posiłku brak jest przedstawienia powodu przyznania zasiłku celowego na zakup żywności, zamiast gotowych posiłków, zgodnie z 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, określającym ogólnie rodzaje przyczyn dopuszczających przyznanie zasiłku celowego. 15. Sporządzenie i podpisanie przez pracownika socjalnego p.o. Kierownika GOPS wniosku o udzielenie pomocy dla rodziny, rozpatrzonego w formie decyzji administracyjnej przez tego samego wnioskodawcę, co jest niezgodne z praktyką określoną w art. 102 ust. 2 ustawy z 12.03.2004 r. o pomocy społecznej w zw. z art. 61 1 Kpa. Skutki stwierdzonych nieprawidłowości faktyczne skutkiem określenia wpływów wniosków w miesiącu wcześniejszym niż ich daty jest przyznanie świadczenia za miesiąc określony w dacie wpływu wniosku, niezgodnie
z faktem, jaki należy domniemywać z daty wniosku, iż został on wytworzony w kolejnym miesiącu; naruszanie praw obywateli do pisemnego rozpatrzenia przez organ administracji publicznej jego podania (we wszystkich jego częściach) dającego m.in. możliwość ewentualnego odwołania się od wydanej decyzji; błędne rozliczenie otrzymanej dotacji (skorygowane bezzwłocznie w trakcie kontroli z inicjatywy GOPS); przyczynianie się do przekłamań danych statystycznych w zakresie realizacji Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania ; konieczność sprawdzenia na okoliczność kontroli dokumentacji poświadczającej wydatki na program dożywiania także ze środków własnych gminy, w tym ich rachunkowego sumowania /pkt 14 nieprawidłowości/. potencjalne ewentualna absencja chorobowa jedynego pracownika socjalnego GOPS (tym bardziej gdy pełni on obowiązki Kierownika GOPS) w istotnym stopniu uniemożliwiałaby w tym okresie realizację przez ośrodek zadań z zakresu pomocy społecznej, w tym, zgodnie z 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego "pomoc państwa w zakresie dożywiania", realizację Programu dożywiania; możliwe niedożywienie niektórych dzieci i uczniów w okresie wolnym od nauki szkolnej oraz pozostawania w przedszkolu. Przyczyny powstania nieprawidłowości bezpośrednie - motywacja wykorzystania w roku budżetowym w całości dotacji Wojewody na program dożywiania (wskazuje na to m.in. fakt, że 6 z 7 przyznanych zasiłków celowych w 2009 r. udzielono w miesiącu grudniu); - niewystarczająca znajomość lub rozumienie przywołanych zapisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 102 ust. 2 obowiązującej ustawy o pomocy społecznej, mówiącego, że pomoc społeczna może być przyznawana z urzędu; - niewystarczająca znajomość lub rozumienie Objaśnień do formularzy sprawozdawczych Pomoc państwa w zakresie dożywiania ; - niewłaściwe przekonanie, że podawane na dokumentach księgowych różne rozdziały budżetowe mogą stanowić wystarczające, wymagane poświadczenie o źródle środków opisywanych operacji finansowych, podczas gdy faktycznie odnoszą się one do przeznaczenia wydatkowanych środków a nie oznaczania ich źródła;
źródłowe - nie zatrudnienie dodatkowego pracownika socjalnego w sytuacji wykonywania przez dotychczasowego jedynego pracownika socjalnego funkcji po Kierownika, sprawiało, że na właściwe wykonywanie obu najważniejszych funkcji w ośrodku pomocy społecznej jedna osoba w ramach jednego etatu miała zdecydowanie zbyt mało czasu; - powołanie przez Wójta na okres ponad roku do pełnienia obowiązków Kierownika GOPS osoby bez wyższego wykształcenia oraz specjalizacji z organizacji pomocy społecznej przygotowującej do pełnienia tej funkcji. Osoby odpowiedzialne za powstanie nieprawidłowości w kontrolowanym okresie 2009 roku bezpośrednio 1. w zakresie nieprawidłowości, o których mowa w pkt 1-13 oraz 15 - pracownik socjalny GOPS, który podjął się odpowiedzialności jednoczesnego pełnienia obowiązków Kierownika GOPS; 2. w zakresie nieprawidłowości, o której mowa w pkt 14 - księgowa GOPS; pośrednio 3. zatrudniający Kierownika GOPS Wójt Gminy Budziszewice, będący stroną Porozumienia zawartego z Wojewodą o przekazanie dotacji celowej na Program dożywiania i z którego upoważnienia jedyny pracownik socjalny GOPS wydawał decyzje administracyjne. W związku z powyższym, na podstawie art. 128 pkt.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. zalecam: 1) W części VI wywiadu środowiskowego - Plan pomocy zatwierdzony przez kierownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej wskazywać przepisy prawne na podstawie których przyznano świadczenia z pomocy społecznej. 2) Zwiększyć zatrudnienie pracowników socjalnych terenowych, aby spełnić wymóg określony w ww. artykule. Powyższe zalecenie należy wykonać w terminie do 30 września 2010 roku. 3) Prowadzić ewidencję wyjść pracowników socjalnych w teren. 4) Wykorzystywać w pracy z klientami Ośrodka kontrakty socjalne. 5) W sentencjach wydawanych decyzji administracyjnych umieszczać klauzulę natychmiastowej wykonalności - niezwłocznie. 6) Do dokumentacji dotyczącej zasiłków stałych załączać zaświadczenia z ZUS lub KRUS
o braku uprawnień do pobierania świadczeń emerytalno rentowych - niezwłocznie. 7) Uzupełnić dokumentację dotyczącą zasiłków stałych o wywiady przeprowadzane u osób zobowiązanych do alimentacji niezwłocznie. 8) Skreślenia we wniosku bez podpisu wnioskodawcy przy skreśleniu traktować jakby ich nie było, w związku z czym należy wydać decyzję rozpatrującą wniosek z dnia 20.11.09r. Nr 128/2009 o udzielenie pomocy w formie zapomogi pieniężnej przeznaczonej na zakup węgla. 9) Składane wnioski rozpatrywać pisemnie w formie decyzji administracyjnej, w związku z czym należy wydać decyzję rozpatrującą wniosek z dnia 03.12.2009 r. z datą wpływu 30.11.2009 r. o pomoc w formie pieniężnej na zakup węgla lub przekazanie go w naturze. 10) W wydawanych decyzjach administracyjnych rozpatrywać wniosek o pomoc, w szczególności celową, w całym jego zakresie a nie tylko w części, w związku z czym należy wydać decyzje rozpatrujące wnioski: - z dnia 09.12.2009 r. Nr 142/2009 o udzielenie pomocy w formie zasiłku celowego na dofinansowanie do zakupu opału. ; - z dnia 1.12.2009 r. w części dot. zapomogi na odzież, znak sprawy: 8121/75/81/2009/PW; - z dnia 30.11.2009 r. Nr 136/2009 w części o udzielenie pomocy w formie pieniężnej na zakup węgla, znak sprawy 8121/277/79/2009/PW. 11) W przypadkach uzasadnionych udzielać pomocy z urzędu a nie na wniosek pracownika socjalnego, w związku z czym należy zmienić decyzję z dnia 08.07.2009 r. znak: 8121/239/54/2009 na wydaną z urzędu a nie na wniosek. 12) Sprawozdania z Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania wypełniać rzetelnie zgodnie ze stanem faktycznym, stosując się ściśle do Objaśnień MPiPS, w szczególności w polach gdzie stwierdzono nieprawidłowe wpisy. 13) Dzieci i uczniów dożywianych w okresie roku szkolnego w formie posiłku dożywiać także w okresie wakacji i ferii np. w formie zasiłku celowego na zakup żywności przyznanego z urzędu. 14) Na dokumentach mających poświadczać wydatkowanie środków z dotacji przeznaczonych na dożywianie zamieszczać jednoznaczny i nie budzący wątpliwości opis, iż pochodzą one z dotacji Wojewody. 15) W uzasadnieniu decyzji administracyjnych przyznających zasiłek celowy na zakup żywności lub posiłku przedstawiać powód przyznania zasiłku celowego na zakup żywności zamiast gotowych posiłków.
W ramach uwag i wniosków, właściwe byłoby w decyzjach administracyjnych rozstrzygających wydatkowanie środków z Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania jako główny akt prawny przywoływać ustawę o ustanowieniu wieloletniego programu Pomoc Państwa w zakresie dożywiania, w szczególności jej artykuły 3 pkt 1) oraz 5 ust. 1), z ewentualnym jej powiązaniem z zapisami ustawy o pomocy społecznej. Ponadto wskazane byłoby wzięcie udziału przez pracownika socjalnego w szkoleniu z zakresu postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. z 2008 r. Nr 115, poz.728 tekst jednolity ze zmianami) jednostce kontrolowanej przysługuje w terminie 7 dni od daty otrzymania zaleceń pokontrolnych prawo zgłoszenia do nich zastrzeżeń. W przypadku braku zastrzeżeń jednostka kontrolowana obowiązana jest w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszych zaleceń powiadomić Wojewodę Łódzkiego o sposobie ich realizacji przesyłając informację na adres: Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi Wydział Polityki Społecznej, ul. Roosevelta 18, 90-056 Łódź. Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Agnieszka Łukomska - Dulaj