Monitorowanie zmian w sposobie użytkowania gruntów w województwie mazowieckim
Spis treści Strony I. Wstęp... 3-5 II. Struktura użytkowania gruntów w miastach objętych monitoringiem.6-13 III. Struktura władania gruntami w miastach objętych monitoringiem 14-24 IV. Zestawienie wyników z lat 2008 i 2009 25-28 V. Wnioski i podsumowanie.29-32 2
Część I Wstęp 3
Wprowadzenie W niniejszym opracowaniu zaprezentowano wyniki Monitorowania zmian w sposobie użytkowania gruntów dla 9 wybranych miast w województwie mazowieckim wykonanego w 2009 roku na zlecenie Samorządu Województwa Mazowieckiego Warszawskiemu Biuru Geodezji i Urządzeń Rolnych w Warszawie (miasta: Iłża, Skaryszew, Mogielnica, Nowe Miasto n. Pilicą i Zwoleń) i Wojewódzkiemu Biuru Geodezji i Terenów Rolnych w Ostrołęce (miasta: Chorzele, Glinojeck, Łochów, Raciąż). W skład opracowania weszły następujące zagadnienia: 1. Zebranie informacji dotyczących monitorowania zmian w strukturze użytkowania gruntów w oparciu o ewidencję gruntów i budynków: - struktura użytkowania gruntów, - struktura użytków rolnych, - struktura władania gruntami. 2. Przeprowadzenie wywiadu terenowego. 3. Porównanie stanu ewidencji gruntów i budynków ze stanem faktycznym w terenie i ortofotomapą. 4. Opracowanie wniosków końcowych. W ostatnim rozdziale opracowania niniejsze obiekty zestawiono z danymi z Monitorowania zmian w sposobie użytkowania gruntów wykonanego w 2008 roku dla miast: Brok, Kosów Lacki, Przasnysz, Ostrołęka i Zielonka. 4
Położenie miast objętych monitoringiem w województwie mazowieckim Chorzele Glinojeck Raciąż Łochów Mogielnica Miasta objęte monitoringiem Granice powiatów Granica województwa Nowe Miasto n. Pilicą Skaryszew Iłża Zwoleń 5
Część II Struktura użytkowania gruntów w miastach objętych monitoringiem 6
Struktura użytków gruntowych 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Iłża Skaryszew Mogielnica Now e Miasto n. Pilicą Grunty leśne Grunty pod wodami Tereny różne Nieużytki Grunty zabudowane i zurbanizowane Użytki rolne Zw oleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż 7
Struktura wybranych użytków wchodzących w skład gruntów zabudowanych i zurbanizowanych 10 8 6 4 2 Iłża Skaryszew Mogielnica Nowe Miasto n. Pilicą Pozostałe grunty zabudowane i zurbanizowane Tereny pod drogami Tereny przemysłowe Tereny mieszkaniowe Zwoleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż 8
Rozbieżności w powierzchni użytków pomiędzy ewidencją gruntów i budynków a stanem faktycznym po wizji w terenie ha 25 20 15 Większa powierzchnia użytków wykazana w egib 10 5 0-5 Iłża Skaryszew Mogielnica Zwoleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż -10-15 -20-25 Użytki rolne Grunty zabudowane i zurbanizowane Mniejsza powierzchnia użytków wykazana w egib Nieużytki Tereny różne Wody Grunty leśne 9
Rozbieżności w powierzchni użytków pomiędzy ewidencją gruntów i budynków a stanem faktycznym po wizji w terenie ha 280 230 Większa powierzchnia użytków wykazana w egib 180 130 80 30-20 -70 Mniejsza powierzchnia użytków wykazana w egib -120 Nowe Miasto n. Pilicą -170 Użytki rolne Grunty zabudowane i zurbanizowane Nieużytki Tereny różne Wody Grunty leśne 10
Rozbieżności w powierzchni użytków pomiędzy stanem ujawnionym w zestawieniach zbiorczych egib (styczeń 2009) a danymi egib pozyskanymi z monitoringu (czerwiec 2009) ha 200 150 Większa powierzchnia użytków wykazana w zestawieniach 100 50 0-50 -100-150 Iłża Skaryszew Mogielnica Nowe Miasto n. Użytki rolne Pilicą Grunty zabudowane i zurbanizowane Nieużytki Tereny różne Grunty pod wodami Grunty leśne Mniejsza powierzchnia użytków wykazana w zestawieniach Zwoleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż 11
Udział użytków rolnych w miastach poddanych analizie % 100 90 80 83,6 81,2 78,8 70 60 61,6 55,3 56,9 66,5 50 40 41,8 37,6 30 20 10 0 Iłża Skaryszew Mogielnica Now e Miasto n. Pilicą Zw oleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż Średni udział użytków rolnych w miastach Województwa Mazowieckiego (41,6%) 12
Udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w miastach poddanych analizie % 100 90 80 70 60 50 40 30 28,5 20 10 10,3 7,1 7,1 13,6 13,4 12,3 13,3 18,0 0 Iłża Skaryszew Mogielnica Now e Miasto n. Pilicą Zw oleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż Średni udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w miastach Województwa Mazowieckiego (34,4%) 13
Część III Struktura władania gruntami w miastach objętych monitoringiem 14
Struktura władania gruntami w mieście Iłża Gospodarstw a Rolne 71% Sektor spółdzielczy 1% Pozostałe publiczne 6% Własność komunalna 6% PGL AWRSP 4% Grunty pozostałe 12% Pozostałe pryw atne 15
Struktura władania gruntami w mieście Skaryszew Gospodarstw a Rolne 72% Sektor spółdzielczy Pozostałe publiczne 6% Własność komunalna 4% PGL 4% AWRSP Grunty pozostałe 14% Pozostałe pryw atne 16
Struktura władania gruntami w mieście Mogielnica Pozostałe pryw atne 49% Gospodarstw a Rolne 46% Sektor spółdzielczy Pozostałe publiczne 1% Własność komunalna 3% PGL Grunty pozostałe 1% AWRSP 17
Struktura władania gruntami w mieście Nowe Miasto n. Pilicą Pozostałe publiczne 35% Sektor spółdzielczy 1% Gospodarstw a Rolne 2 Własność komunalna 1 PGL 5% AWRSP Grunty pozostałe 4% Pozostałe pryw atne 25% 18
Struktura władania gruntami w mieście Zwoleń Pozostałe pryw atne 4 Gospodarstw a Rolne 41% Sektor spółdzielczy 2% Pozostałe publiczne 4% Własność komunalna 9% Grunty pozostałe 3% PGL AWRSP 1% 19
Struktura władania gruntami w mieście Chorzele Gospodarstw a Rolne 82% Sektor spółdzielczy PGL 3% Pozostałe pryw atne 7% Pozostałe publiczne 3% Własność komunalna 4% AWRSP Grunty pozostałe 1% 20
Struktura władania gruntami w mieście Glinojeck Gospodarstw a Rolne 5 Pozostałe pryw atne 14% Sektor spółdzielczy Pozostałe publiczne 6% Własność komunalna 8% PGL 12% AWRSP 6% Grunty pozostałe 4% 21
Struktura władania gruntami w mieście Łochów Własność komunalna 12% Pozostałe publiczne 1 Sektor spółdzielczy Gospodarstw a Rolne 21% PGL 3 AWRSP Grunty pozostałe 3% Pozostałe pryw atne 24% 22
Struktura władania gruntami w mieście Raciąż Gospodarstw a Rolne 67% Sektor spółdzielczy Pozostałe publiczne 7% Własność komunalna 9% PGL AWRSP Grunty pozostałe 2% Pozostałe pryw atne 15% 23
Struktura własności i udział użytków gruntowych w miastach poddanych analizie Raciąż Łochów Glinojeck Chorzele Zwoleń Nowe Miasto n/pilicą Mogielnica Skary szew Iłża AWRSP PGL Własność komunalna Pozostałe publiczne Sektor spółdzielczy Gospodarstwa Rolne Pozostałe pry watne Grunty pozostałe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Raciąż Łochów Glinojeck Chorzele Zwoleń Nowe Miasto n/pilicą Mogielnica Uży tki rolne Grunty zabud. i zurb. Nieuży tki Tereny różne Grunty pod wodami Grunty leśne Skary szew Iłża 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 24
Część IV Zestawienie wyników z lat 2008 i 2009 25
Struktura użytków gruntowych 10 8 6 4 2 Iłża Skaryszew Grunty leśne Mogielnica Now e Miasto n. Pilicą Grunty pod wodami Tereny różne Nieużytki Grunty zabudowane i zurbanizowane Użytki rolne Zw oleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż Zielonka Przasnysz Brok Kosów Lacki Ostrołęka 26
Struktura wybranych użytków wchodzących w skład gruntów zabudowanych i zurbanizowanych 10 8 6 4 2 Iłża Skaryszew Mogielnica Nowe Miasto n. Pilicą Pozostałe grunty zabudowane i zurbanizowane Tereny pod drogami Tereny przemysłowe Tereny mieszkaniowe Zwoleń Chorzele Glinojeck Łochów Raciąż Zielonka Przasnysz Brok Kosów Lacki Ostrołęka 27
Rozbieżności w powierzchni użytków pomiędzy ewidencją gruntów i budynków a stanem faktycznym po wizji w terenie ha 280 230 180 130 Iłża Skaryszew 80 Mogielnica Nowe Miasto n. Pilicą Zwoleń Chorzele 30 Glinojeck Łochów Raciąż -20 Zielonka Przasnysz Brok Kosów Lacki Ostrołęka -70-120 -170 Użytki rolne Grunty zabudowane i zurbanizowane Nieużytki Tereny różne Wody Grunty leśne 28
Część V Wnioski i podsumowanie 29
Wnioski Po przeprowadzeniu porównania stanu ujawnionego w ewidencji gruntów i budynków z ortofotomapą i stanem istniejącym w terenie stwierdzono: 1. Miasto Chorzele (powiat przasnyski) rozbieżności polegające na tym, że nastąpiła zabudowa i urbanizacja użytków rolnych o powierzchni ok. 5 ha, jednocześnie ok. 6 ha użytków rolnych zapisanych jest w egib jako grunty zabudowane i zurbanizowane, ok. 2 ha gruntów zabudowanych i zurbanizowanych jest błędnie sklasyfikowanych (B figurują jako Bi, dr jako Bi, Bi jako B). 2. Miasto Glinojeck (powiat ciechanowski) rozbieżności polegające na tym, że nastąpiła zabudowa i urbanizacja użytków rolnych o powierzchni ok. 21 ha, dodatkowo ok. 5 ha gruntów zabudowanych i zurbanizowanych jest błędnie sklasyfikowanych (Bi figurują jako B) 3. Miasto Łochów (powiat węgrowski) - rozbieżności polegające na tym, że nastąpiła zabudowa i urbanizacja użytków rolnych o powierzchni ok. 9 ha, ale jednocześnie ok. 13 ha użytków rolnych zapisanych jest w egib jako zabudowane i zurbanizowane, dodatkowo ok. 3 ha gruntów zabudowanych i zurbanizowanych jest błędnie sklasyfikowanych (Bi figurują jako B); dla ok. 70 działek występują rozbieżności pomiędzy częścią opisową a kartograficzną, w opisowej występują tereny zabudowane i zurbanizowane, a w kartograficznej użytki rolne i leśne. 4. Miasto Raciąż (powiat płoński) - rozbieżności polegające na tym, że nastąpiła zabudowa i urbanizacja użytków rolnych o powierzchni ok. 5 ha, ale jednocześnie ok. 3 ha użytków rolnych zapisanych jest w ewidencji jako grunty zabudowane i zurbanizowane. 5. Miasto Iłża (powiat radomski) - stwierdzono aktualny stan egib, wynikający z przeprowadzonej w 2004 roku modernizacji, jedyne rozbieżności polegają na tym, że w ewidencji gruntów i budynków występuje niewielka różnica ok. 0.4 ha w powierzchni terenów mieszkaniowych. 6. Miasto Skaryszew (powiat radomski) - stwierdzono aktualny stan egib, wynikający z przeprowadzonej w 2002 roku modernizacji, jedyne rozbieżności polegają na tym, że w ewidencji gruntów i budynków występuje niewielka różnica ok. 0.2 ha w powierzchni terenów mieszkaniowych. 30
7. Miasto Mogielnica (powiat grójecki) - stwierdzono aktualny stan egib, bardziej szczegółowej analizy wymaga grupa rejestrowa 7.2 (osoby fizyczne nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych) i posiadają mniej niż 1 ha gruntów rolnych, w tym wypadku użytki rolne powinny być zmienione na tereny mieszkaniowe. 8. Miasto Nowe miasto n. Pilicą (powiat grójecki) rozbieżności polegające na nieprawidłowych oznaczeniach na gruntach zaliczanych jako tereny różne (Tereny Agencji Mienia Wojskowego), w rzeczywistości na zabudowanych terenach jednostki wojskowej powinno występować oznaczenie Bi, a na terenach niezabudowanych Ps i Ls. Bardziej szczegółowej analizy wymaga również grupa rejestrowa 7.2 (osoby fizyczne nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych) i posiadają mniej niż 1 ha gruntów rolnych, w tym wypadku użytki rolne powinny być zmienione na tereny mieszkaniowe. 9. Miasto Zwoleń (powiat zwoleński) stwierdzono aktualny stan egib, bardziej szczegółowej analizy wymaga grupa rejestrowa 7.2 (osoby fizyczne nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych) i posiadają mniej niż 1 ha gruntów rolnych, w tym wypadku użytki rolne powinny być zmienione na tereny mieszkaniowe. 31
Podsumowanie Po analizie przeprowadzonej przez Wojewódzkie Biura stwierdzono, że rozbieżności występujące pomiędzy częścią opisową operatu ewidencji gruntów i budynków a częścią kartograficzną wynikają z niekompletnego wprowadzania zmian w tym operacie. Prawdopodobnym powodem takiego stanu jest brak mechanizmów kontrolnych w programach wykorzystywanych do prowadzenia bazy danych ewidencji gruntów i budynków (m.in.. wymagających wprowadzenia jednocześnie zmian w atrybutach opisowych i geometrycznych). Rozbieżności między ewidencją gruntów i budynków a stanem faktycznym na gruncie wynikają z niedopełnienia w terminie obowiązku zgłaszania zmian w użytkowaniu gruntów przez właścicieli oraz nie przeprowadzania w okresach przewidzianych w rozporządzeniu MRRiB w sprawie ewidencji gruntów i budynków kontroli użytkowania gruntów. Zgodnie z opinią przedstawioną przez Wojewódzkie Biura powodem tych rozbieżności są również niejednoznaczność przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych i przepisów dotyczących ewidencji gruntów i budynków. Przypuszcza się, że ewidencja gruntów miast była poddana modernizacji w trybie Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków z 1996 roku stąd jako grunty zurbanizowane zapisane są grunty rolne, w planach zagospodarowania przestrzennego przeznaczone pod zabudowę (dotyczy miasta Łochów). Niewielkie różnice w powierzchniach gruntów pomiędzy egib a stanem w terenie szczególnie w przypadku terenów mieszkaniowych wynikają z rozpoczętych i nie zakończonych budów budynków na działkach, które zostaną zaktualizowane po inwentaryzacji obiektów budowlanych i nadane będą nowe oznaczenia użytków gruntowych zgodne z ich zagospodarowaniem. Skrajnym przykładem istniejących błędów jest Nowe Miasto n. Pilicą, gdzie w ewidencji gruntów i budynków występują nieprawidłowe oznaczenia na gruntach zaliczonych jako tereny różne. Według obecnych przepisów tereny różne (Tr) występują na obszarach zrekultywowanych wysypisk śmieci oraz na wałach przeciwpowodziowych, na których nie znajduje się ani droga ani kolej. Z żadnym z wyżej wymienionych przypadków nie mamy do czynienia na obszarze miasta. Grunty Skarbu Państwa w zarządzie Agencji Mienia Wojskowego zostały oznaczone jako tereny różne, gdy w rzeczywistości na zabudowanych terenach należących do jednostki wojskowej powinno występować oznaczenie Bi, a na terenach niezabudowanych Ps lub Ls. Powodem takiej sytuacji są najprawdopodobniej zaszłości z poprzedniego okresu, w którym to obiekty wojskowe zostały utajnione za względu na obronność Państwa. Udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni miast Iłża, Zwoleń i Raciąż stanowi odpowiednio 84%, 81% i 79%, co dla obszarów miejskich jest sytuacją dosyć nietypową. 32
Koniec