Dąbrowa Górnicza, 15 czerwca 2012r OPINIA dotycząca programu nauczania przedmiotu informatyka dla czwartego etapu edukacyjnego - szkoły ponadgimnazjalnej Przedmiot: Przeznaczenie programu: Tytuł programu: Autor: Wydawnictwo: informatyka IV etap edukacji (szkoła poadgimnazjalna) Informatyka Europejczyka Program nauczania informatyki w szkołach ponadgimnazjalnych Zakres podstawowy Edycja: Windows, Mac Jarosław Skłodowski Grupa Wydawnicza Helion SA 1 Zgodność programu z podstawą programową Omawiany program nauczania informatyki przeznaczony jest do realizacji na czwartym etapie kształcenia ogólnego w szkole ponadgimnazjalnej Odwołuje się on do wymagań sformułowanych w podstawie programowej informatyki z 2008r Program został opracowany w oparciu o: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz U z 2009r nr 4, poz 17 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009r w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników Dz U nr 89, poz730 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych Dz U z 2012 poz 204 Głównym założeniem programu jest przygotowanie ucznia do aktywnego i odpowiedzialnego funkcjonowania we współczesnym świecie w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym otoczonym technologią komputerową Informatyka na poziomie IV etapu kształcenia sprowadza się do opanowania przez ucznia określonego zasobu wiedzy, umiejętności i postaw, warunkujących posługiwanie się komputerem i oprogramowaniem w celu rozwiązywania metodami informatycznymi praktycznych zadań i problemów z różnych dziedzin aktywności i przedmiotów szkolnych Treści ww programu są zgodne z ogólnymi i szczegółowymi celami edukacyjnymi określonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego Program stanowi opis sposobu realizacji tych celów i zadań edukacyjnych, co pozwala na osiągnięcie efektów edukacyjnych Układ programu jest logiczny i czytelny Zaleca się, aby przedstawiony program był realizowany z użyciem podręcznika Informatyka Europejczyka Program nauczania informatyki w szkołach ponadgimnazjalnych Zakres podstawowy Edycja: Windows, Mac wydawnictwa Grupa Wydawnicza Helion SA 1
2 Program zawiera niezbędne elementy składowe: a Szczegółowe cele kształcenia i wychowania Cele ogólne i szczegółowe są dokładnie opisane i wynikają z podstawy programowej Na uwagę zasługuje logiczna i czytelna forma przedstawienia w postaci tabelarycznej celów edukacyjnych i treści nauczania przewidzianych na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej Program kształtuje u uczniów postawy warunkujące sprawne posługiwanie się nowymi technologiami informacyjno komunikacyjnymi Jest ukierunkowany na samodzielne zdobywanie umiejętności praktycznych, doskonali umiejętność logicznego wnioskowania i algorytmicznego rozwiązywania problemów, wdraża do świadomego stosowania ICT, wyrabia nawyk umiejętnego i bezpiecznego wykorzystania sprzętu komputerowego, pozyskiwania i weryfikowania informacji z respektowaniem praw autorskich Uczy korzystania z narzędzi informacyjno-komunikacyjnych, opracowywania informacji w postaci tekstowej i graficznej, przetwarzania informacji w postaci tabelarycznej oraz bazodanowej, jak również prezentowania przetworzonych informacji Kształtuje umiejętność pracy zespołowej przy opracowywaniu projektów i doskonali umiejętność uczenia się Opanowane umiejętności przez ucznia stanowią pełne spektrum działań informatycznych w zastosowaniu komputera do nauki, wszelkich dziedzin życia i przyszłej pracy młodego człowieka b Treści edukacyjne Program precyzyjnie określa w tabeli treści nauczania zgodne z podstawą programową Zakłada realizację ww treści edukacyjnych głównie w ramach praktycznych ćwiczeń na komputerze w czasie lekcji, zadań do samodzielnej pracy bądź projektów edukacyjnych i pytań podsumowujących Dobór ćwiczeń na komputerze zależy w głównej mierze od możliwości i wyposażenia pracowni Istnieje możliwość realizacji pewnych zadań o podwyższonym stopniu trudności na zajęciach z uczniem zdolnym w ramach art 42 Karty Nauczyciela Program jest zatem elastyczny w swojej strukturze, dając nauczycielowi realizującemu go pewną swobodę, co jest cenne z metodycznego punktu widzenia Treści nauczania są dostosowane do wymogów kształcenia ogólnego w zakresie informatyki na IV etapie edukacyjnym, a ich stopień trudności w pełni uwzględnia umiejętności i możliwości ucznia szkoły ponadgimnazjalnej Przedstawiony rozkład materiału nauczania jest spójny i logiczny Program przygotowuje również młodych ludzi do samokształcenia i aktywnego uczestnictwa w informatycznym społeczeństwie w nieco bardziej odległej przyszłości c procedury osiągania celów kształcenia i wychowania z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy zależnie od potrzeb i możliwości uczniów i warunków realizacji programu Program w tabelarycznej formie zawiera propozycje procedur zmierzających do osiągnięcia założonych celów, precyzując czynności zarówno nauczyciela, jak ucznia Umożliwia realizację zadań indywidualnych i zespołowych, w tym projektów Przewiduje stosowanie wielu metod nauczania: przeważającą ilość metod aktywizujących, jak metody eksponujące, metody problemowe, metody ćwiczeń praktycznych, metody debaty, metody projektu (podczas realizacji zagadnienia metodą projektów następuje efekt synergii oraz sugerowana jest wzajemna ocena uczestników), natomiast metody podające wyłącznie jako metody pomocnicze Duży nacisk kładzie program na samodzielną pracę ucznia Przy pracy z uczniem zdolnym można korzystać z metody nauczania programowego, polegającej na zwiększaniu trudności przy rozwiązywaniu problemu przez racjonalne zmniejszenie liczby 2
wskazówek naprowadzających Nauczycielowi pozostawia się wybór metody nauczania (optymalne wykorzystanie programu w określonych warunkach dostosowanie programu do potrzeb i możliwości danego zespołu klasowego), co pozwala na lepsze osiągnięcie celów edukacyjnych Jako materiały wspomagające nauczanie do osiągania założonych celów kształcenia autor programu poleca oprócz podręcznika Informatyka Europejczyka Program nauczania informatyki w szkołach ponadgimnazjalnych Zakres podstawowy Edycja: Windows, Mac wraz z płytą CD także materiały stanowiące obudowę programu wydawnictwa Grupa Wydawnicza Helion SA d Opis założonych osiągnięć ucznia Program nauczania bardzo dokładnie precyzuje w tabeli dla wszystkich działów i lekcji oczekiwane osiągnięcia ucznia po realizacji treści nauczania Umiejętności, które powinien posiadać każdy przeciętnie uzdolniony uczeń po zakończonym etapie edukacyjnym zostały określone w formie czasowników operacyjnych wg taksonomii prof BNiemierki (co uczeń zna, wskazuje, wie, charakteryzuje, wymienia, opisuje, rozróżnia, wyszukuje, zapisuje, sprawdza, pobiera, tworzy, omawia, posługuje się, edytuje, wykonuje, przewiduje, prezentuje, dowodzi, dostrzega, konwertuje, analizuje, publikuje) Nauczyciel obserwuje i ocenia ucznia na IV etapie edukacyjnym zgodnie z poziomem spełnienia przez niego ww wymagań koniecznych, podstawowych, rozszerzających, dopełniających, wykraczających e Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia Program proponuje metody pomiaru dydaktycznego oraz wskazuje osiągnięcia uczniów, które nauczyciel powinien obserwować i oceniać, np umiejętność obsługi komputera, rozwiązywanie problemów za jego pomocą, korzystanie z osiągnięć informatyki, w tym Internetu, właściwe zachowanie podczas pracy z komputerem, oprogramowaniem i różnymi źródłami informacji Powstały jasno określone i bardzo czytelne propozycje kryteriów oceniania ucznia, które w procesie nauczania są łatwo akceptowalne przez obie strony Uczeń wie, jakie powinien spełniać wymagania na daną ocenę szkolną z każdej partii materiału Z tymi ogólnymi wymaganiami na poszczególne oceny uczeń powinien być zapoznany na początku roku szkolnego Przedmiotem bieżącej oceny na informatyce są głównie: ćwiczenia na komputerze, aktywność na lekcjach, praktyczne sprawdziany na komputerze, wypowiedzi ustne, teoretyczne testy pisemne, aktywność przy realizacji projektów edukacyjnych Autor proponuje sprawdzanie zrozumienia i znajomości zagadnień, staranność wykonania ćwiczeń, aktywność i systematyczność, poprawność zachowań zespołowych przy realizacji projektu, wykorzystanie programów użytkowych do rozwiązywania problemów Przede wszystkim powinny być premiowane na informatyce: wkład pracy i samodzielność Płyta CD załączona do podręcznika oraz obudowa na stronie internetowej wydawnictwa zawiera wiele plików z gotowymi materiałami dla nauczycieli do sprawdzania osiągnięć ucznia 3 Dostosowanie programu do potrzeb i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony 3
Program jest dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów IV etapu edukacyjnego Treści i formy programu są przystępne, zrozumiałe, dobrane poprawnie, uwzględniają możliwości percepcyjne uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Zaproponowane zadania są przydatne w praktycznym działaniu na tym etapie i odpowiadają zainteresowaniom ucznia Autor sugeruje różnicowanie metod i form pracy ucznia Uwzględnia pracę z uczniem mającym trudności edukacyjne oraz uczniem zdolnym Praca z uczniem słabym ma polegać na udzielaniu mu bardziej precyzyjnych wskazówek, zaś z uczniem zdolnym na pogłębianiu wymagań Dodatkowe treści zawarte w programie można wykorzystać na zajęciach z art 42 Karty Nauczyciela z uczniem zdolnym Zaproponowane w programie metody nauczania umożliwiają wszechstronny rozwój ucznia 4 Poprawność programu: a merytoryczna Program nauczania jest poprawny pod względem merytorycznym Zawiera: - szczegółowe cele kształcenia i wychowania zgodne z celami podstawy programowej IV etapu kształcenia ogólnego z przedmiotu informatyka, - treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego, stanowiące wiedzę teoretyczną i zadania praktyczne, - propozycje procedur osiągania celów kształcenia i wychowania z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości ucznia oraz warunków, w jakich program będzie realizowany, - opis przykładowych założonych (oczekiwanych) osiągnięć ucznia, - propozycje metod sprawdzania i kryteriów oceny osiągnięć ucznia Obudowa programu (materiały wspomagające nauczyciela) w postaci książki dla ucznia, płyt CD, poradnika dla nauczyciela, testów, sprawdzianów, przykładowych scenariuszy, zasobów do pobrania ze strony internetowej wydawnictwa http://edukacjahelionpl (np rozkłady materiału, plany dydaktyczne) a nade wszystko platformy e-learningowej sprawiają, że praca z tym programem jest komfortowa dla ucznia i nauczyciela Orientację w zasobach materiału ułatwia nauczycielowi przedstawienie celów edukacyjnych, treści nauczania, czynności nauczyciela i ucznia w postaci tabel b dydaktyczna Program jest poprawny pod względem dydaktycznym Materiał jest opracowany w sposób przystępny dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Treści nauczania są podane atrakcyjnie dobrane, w przystępnej formie i uwzględniają zainteresowania ucznia na IV etapie edukacyjnym, angażując go na lekcjach Materiał jest uszeregowany zgodnie z zasadą stopniowania trudności Autor proponuje stosowanie zasady łączenia teorii z praktyką, zasady poglądowości i systematyczności Program umożliwia indywidualizację nauczania, jest nakierowany na potrzeby zarówno ucznia z trudnościami dydaktycznymi, jak i ucznia zdolnego, który samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne 5 Podsumowanie opinia pozytywna Program Informatyka Europejczyka Program nauczania informatyki w szkołach ponadgimnazjalnych Zakres podstawowy Edycja: Windows, Mac autorstwa Jarosława Skłodowskiego jest poprawny co do zawartości merytorycznej i dydaktycznej oraz jest dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów na IV etapie edukacyjnym Może być 4
dopuszczony do użytku szkolnego i służyć do planowania, organizowania oraz przeprowadzania zajęć dydaktycznych z przedmiotu informatyka mgr inż Anna Łukasik - doradca metodyczny matematyki, informatyki i techniki w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach, nauczyciel praktyk z około 20-letnim stażem pracy 5