LICZĄ SIĘ Y: OBALAMY Y NA TEMAT MIGRACJI marzec 2019 r. Migracja nie jest zjawiskiem nowym ani niezwykłym. Jeżeli właściwie się nią zarządza, nie ma się czego obawiać. W zalewie wprowadzających w błąd, nieprawdziwych czy wręcz fałszywych informacji czasem jednak trudno jest zorientować się, jak właściwie wygląda kwestia migracji w Europie. Od alarmującej retoryki przedstawiającej wszystkich migrantów jako terrorystów i przestępców po niedokładne czy przeinaczone informacje o tym, co robi UE w tej sprawie debata jest niezwykle upolityczniona. Sfabrykowane historie szerzą się w mediach społecznościowych w tempie zarazy, a fakty przeważnie giną w tym chaosie. Poniżej demaskujemy najpopularniejsze mity o migracji do Europy i o działaniach EU na tym polu. EUROPA PRZEŻYWA KRYZYS MIGRACYJNY. EUROPA NIE JEST JUŻ W STANIE KRYZYSU. Liczba osób przybywających do UE osiągnęła poziom najniższy od pięciu lat (150 tys. w 2018 r.). Jest to rezultat wspólnych działań UE na wszystkich frontach. Większość uchodźców i migrantów pozostaje w krajach sąsiadujących z UE. Unia współpracuje z państwami trzecimi, pomagając im w eliminowaniu podstawowych przyczyn niestabilności, przymusowych wysiedleń i nielegalnej migracji. UE NIE CHRONI SWOICH GRANIC. DZIAŁANIA UE NIE NARUSZAJĄ OCHRONY GRANIC PAŃSTWOWYCH, LECZ JĄ WSPIERAJĄ. Nowa Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna dysponuje ok. 900 funkcjonariuszami, którzy wspomagają siły państw członkowskich liczące ponad 100 tys. funkcjonariuszy straży granicznej i przybrzeżnej. Dodatkowo Komisja zaproponowała powołanie stałego korpusu liczącego 10 tys. funkcjonariuszy straży granicznej, który pozostawałby do dyspozycji państw członkowskich w tym właśnie celu: ochrony naszych granic. Ponadto w ciągu ostatnich dwóch lat weszły w życie nowe przepisy opracowane przez Komisję i przyjęte przez Radę, zgodnie z którymi każda osoba przekraczająca granice zewnętrzne jest sprawdzana we wszystkich naszych bazach danych związanych z bezpieczeństwem. UE zwalcza też organizacje przestępcze zajmujące się przemytem migrantów i handlem ludźmi. W ramach operacji Sophia zatrzymano ponad 150 podejrzanych handlarzy i przemytników oraz przechwycono 551 statków.
UE NIE INTERESUJE SIĘ SYTUACJĄ MIGRANTÓW PRZEBYWAJĄCYCH W OŚRODKACH DETENCYJNYCH W LIBII. UE NIEUSTANNIE DZIAŁA NA RZECZ EWAKUACJI MIGRANTÓW Z LIBII I ZAKOŃCZENIA PRZETRZYMYWANIA ICH W OŚRODKACH. Położenie kresu systemowi arbitralnego przetrzymywania i zamknięcie ośrodków detencyjnych w Libii jest dla Unii kwestią priorytetową. Współpracujemy z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji (IOM) i z Biurem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) w kwestiach ewakuacji uchodźców i migrantów, którzy utknęli w Libii. Ponad 37 tys. migrantów otrzymało do tej pory pomoc przy powrocie z Libii do kraju pochodzenia, a ponad 2 500 osób potrzebujących ochrony międzynarodowej zostało ewakuowanych z Libii do państwa trzeciego. Zapewnienie migrantom ochrony praw człowieka to centralny element unijnej polityki migracyjnej, regularnie poruszany w stałym dialogu UE z władzami libijskimi. Kwestia ta zajmuje także poczesne miejsce w programie szkoleń dla libijskiej straży przybrzeżnej i jest głównym celem działań wspieranych przez UE w ośrodkach detencyjnych. UE ODSYŁA LUDZI DO LIBII. W RAMACH OPERACJI UNIJNYCH NIKOGO NIE ODSYŁA SIĘ DO LIBII. UE nie praktykuje zawracania migrantów. Osób uratowanych przez europejskie statki nigdy nie odsyła się do Libii. Naszym priorytetem jest doprowadzenie do tego, by ludzie nie podejmowali niebezpiecznych podróży, oraz zapewnienie ochrony i wsparcia na szlakach migracyjnych osobom z grup szczególnie wrażliwych. PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE MUSZĄ SOBIE RADZIĆ Z PROBLEMEM MIGRACJI BEZ POMOCY UE. UE WSPIERA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE FINANSOWO, OPERACYJNIE I MATERIALNIE. W czasie kryzysu Unijny Mechanizm Ochrony Ludności udzielał natychmiastowej pomocy rzeczowej. W państwach UE i innych krajach leżących wzdłuż szlaku zachodniobałkańskiego rozdano łącznie 900 tys. takich przedmiotów jak koce, łóżka i namioty. UE udzieliła bezprecedensowego wsparcia finansowego szczególnie obciążonym państwom członkowskim Grecji (2 mld euro), Włochom (885 mln euro) i Hiszpanii (708 mln euro). Komisja zaproponowała trzykrotne zwiększenie środków na zarządzanie migracją i bezpieczeństwo granic, do 34,9 mld euro w nowym budżecie UE na lata 2021-2027. Pozwoli to uniknąć sytuacji, które miały miejsce w przeszłości, kiedy to UE musiała wykorzystywać wszystkie możliwości przesunięć w ramach istniejącego budżetu, aby wyasygnować dodatkowe 3,9 mld euro pilnie potrzebne na walkę z kryzysem. UE udziela państwom członkowskim wsparcia operacyjnego w ramach czterech unijnych operacji morskich, a także stawiając do dyspozycji funkcjonariuszy Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, urzędników azylowych z Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu oraz urzędników Europolu.
UE DĄŻY DO STWORZENIA EUROPEJSKIEJ TWIERDZY. UE NIE PROWADZI POLITYKI SZEROKO OTWARTYCH DRZWI, ALE NIE JEST TEŻ TWIERDZĄ. Unia Europejska chce wypracować system azylowy, który jest sprawiedliwy, skuteczny i ma ludzką twarz. Nadal oferujemy azyl tym, którzy rzeczywiście potrzebują ochrony, natomiast odsyłamy tych, którzy nie mają prawa do pobytu w UE. W obliczu najostrzejszego kryzysu uchodźczego od drugiej wojny światowej Europa reagowała jako pierwsza na świecie. W samym tylko 2016 r. liczba uchodźców, którym UE udzieliła azylu i których przesiedliła, wyniosła ponad 720 tys., tj. trzy razy więcej niż łącznie w Australii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Przesiedlenia wciąż są bezpiecznym i legalnym rozwiązaniem dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej. Od 2015 r. dwa udane unijne programy przesiedleń pomogły ponad 50 tys. osób będących w wyjątkowo trudnej sytuacji znaleźć schronienie w UE. GLOBALNE POROZUMIENIE W SPRAWIE MIGRACJI USTANAWIA PRAWO DO MIGRACJI I ZACHĘCA DO NIEJ. NIE ISTNIEJE TAJNY SPISEK ZACHĘCAJĄCY DO NIEPOŻĄDANEJ MIGRACJI. Globalne porozumienie w sprawie migracji jest niewiążącym dokumentem mającym na celu rozwój współpracy międzynarodowej. Jest ono oparte na założeniu, że migracja może być korzystna dla wszystkich zainteresowanych stron dla migrantów i społeczeństw przyjmujących pod warunkiem, że jest bezpieczna, uporządkowana i legalna. Porozumienie to nie ustanawia prawa do migracji ani nie narzuca państwom żadnych zobowiązań prawnych. Powtarza tylko to, co powinno być oczywiste: każdemu człowiekowi przysługują te same powszechne prawa człowieka, także migrantom i uchodźcom. JEDYNYM ROZWIĄZANIEM SĄ GRANICE WEWNĘTRZNE. PRZYWRÓCENIE KONTROLI NA GRANICACH WEWNĘTRZNYCH BYŁOBY DLA EUROPY KROKIEM WSTECZ. Strefa Schengen to największa strefa swobodnego podróżowania na świecie. Umożliwia swobodne przemieszczanie się ponad 400 milionom obywateli Unii i osób przyjezdnych oraz niezakłócony przepływ towarów i usług. Korzystnie wpływa na życie ludzi i ich dochody, a także na gospodarkę i społeczeństwo UE. Zniesienie strefy Schengen oznaczałoby dodatkowe koszty: Tylko jedna godzina dodatkowego czasu oczekiwania na granicach wewnętrznych kosztowałaby przedsiębiorstwa 3 mld EUR rocznie. Na powrót do w pełni funkcjonującej strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych pozwoli nam silniejsza ochrona naszych granic zewnętrznych.
UE NIE POZWALA ORGANIZACJOM POZARZĄDOWYM NA RATOWANIE ŻYCIA NA MORZU. UE JEST PEŁNA UZNANIA DLA DZIAŁALNOŚCI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH, KTÓRE ODGRYWAJĄ KLUCZOWĄ ROLĘ W RATOWANIU LUDZI NA MORZU. Wszystkie statki pływające na Morzu Śródziemnym muszą jednak przestrzegać obowiązujących przepisów. Nie można wpływać na wody terytorialne Libii bez zezwolenia jej władz. Dlatego według UE lepiej jest współpracować z libijską strażą przybrzeżną, aby zwiększyć jej możliwości prowadzenia operacji poszukiwawczo-ratowniczych na podległym jej obszarze, na którym odbywa się najwięcej tego rodzaju akcji. UE usiłuje ratować ludzkie życie i rozbić model funkcjonowania przemytników. Dzięki operacjom UE uratowano na morzu niemal 730 tys. osób. Nasze cele są jasne: musimy powstrzymać nielegalne przepływy migracyjne i zastąpić je legalną i uporządkowaną migracją. UE NIE DOPUSZCZA DO ODSYŁANIA MIGRANTÓW, KTÓRZY DOPUŚCILI SIĘ PRZESTĘPSTW. ZGODNIE Z RYGORYSTYCZNYMI PRZEPISAMI UE PRZESTĘPCY SĄ POZBAWIANI STATUSU UCHODŹCY Migranci podlegają odpowiedzialności karnej za popełnione czyny na takich samych zasadach, jak wszyscy. Prawo UE zezwala państwom członkowskim na odrzucenie wniosku o azyl lub pozbawienie statusu uchodźcy osoby, która stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa lub została skazana za szczególnie poważne przestępstwo. Komisja zaproponowała zaostrzenie tych przepisów, tak by państwa były zobowiązane w ten sposób postępować. Nie posiadając statusu uchodźcy, taka osoba nie ma prawa do pozostania w Europie i musi zostać odesłana do państwa pochodzenia. MIGRANCI PRZENOSZĄ CHOROBY. TWIERDZENIE TO NIE MA POKRYCIA W RZECZYWISTOŚCI. Z migracją i podróżowaniem, także z Europy, mogą wiązać się zagrożenia dla zdrowia, jednak w ostatnich latach nie doszło do żadnej pandemii choroby wywołanej w związku z migracją.
MIGRANCI STANOWIĄ OBCIĄŻENIE DLA GOSPODARKI. MIGRANCI ZAZWYCZAJ WNOSZĄ DO SPOŁECZEŃSTW WIĘCEJ NIŻ JE KOSZTUJĄ. Migracja, jeżeli jest odpowiednio zarządzana, przynosi wiele korzyści: pobudza wzrost gospodarczy w państwach pochodzenia i państwach przyjmujących i wzbogaca nasze społeczeństwa, a wymiana kulturalna może wspierać pokój. Unia Europejska jest tego najlepszym przykładem. Migranci i uchodźcy wnoszą wkład w gospodarkę, zarówno jako pracownicy, jak i przedsiębiorcy, pracując w sektorze usług publicznych i tworząc nowe przedsiębiorstwa. UE PRZENIOSŁA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA OCHRONĘ SWYCH GRANIC NA PAŃSTWA TRZECIE. MIGRACJA STAŁA SIĘ ISTOTNYM ELEMENTEM OGÓLNYCH STOSUNKÓW Z PARTNERAMI ZEWNĘTRZNYMI, ALE NIE PO TO, BY PRZERZUCIĆ NA NICH ODPOWIEDZIALNOŚĆ. Współpraca z naszymi partnerami opiera się na zasadzie autentycznej równości i jest podejmowana w celu stawienia czoła wspólnym wyzwaniom. Dotyczy to zwiększenia potencjału w zakresie zarządzania granicami, a także udzielania ochrony i wsparcia osobom w trudnej sytuacji, ratowania ludzi na morzu, rozwoju gospodarki lokalnej i źródeł dochodów oraz zwalczania handlu ludźmi i przemytu migrantów. ZE ŚRODKÓW POLITYKI MIGRACYJNEJ UE FINANSOWANE SĄ REŻIMY AUTORYTARNE. ŚRODKI FINANSOWE UE TRAFIAJĄ DO LUDZI W POTRZEBIE, NIE DO WŁADZ. Przykładowo głównymi beneficjentami funduszu powierniczego UE dla Afryki są migranci i osoby przymusowo wysiedlone, społeczności przyjmujące i społeczności pochodzenia. W 2018 r. niemal 90 proc. zakontraktowanych środków otrzymały organizacje prorozwojowe, agendy ONZ i organizacje pozarządowe. Ani jeden eurocent nie trafił do kiesy autorytarnego reżimu. Wsparcie Unii podlega także ścisłemu monitorowaniu i określonym standardom. Parlament Europejski, 28 państw członkowskich i Trybunał Obrachunkowy śledzą każde wydane euro. Print ISBN 978-92-76-00887-3 doi:10.2775/3322 NA-08-19-002-PL-C PDF ISBN 978-92-76-00884-2 doi:10.2775/984907 NA-08-19-002-PL-N