FARMAKOLOGIA Z FARMAKODYNAMIKĄ - ROK IV 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Farmakodynamiki 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Włodzimierz Buczko 3. Osoba odpowiedzialna za przeprowadzanie danego przedmiotu: Prof. dr hab. Włodzimierz Buczko 4. Wymiar godzinowy przedmiotu: Semestr - VII, VIII Wykłady - 60 Ćwiczenia - 150 Seminaria - 0 Ogółem - 210 ECTS 15 5. Forma zakończenia zajęć (forma zaliczenia): Egzamin 6. Cel nauczania: Zrozumienie mechanizmów działania leków, charakteryzowanie cech leków pod kątem ich niepożądanego działania i interakcji. 7. Formy nauczania: Wykłady i ćwiczenia. 8. Program nauczania: WYKŁADY - zakres materiału: Farmakologia ogólna Leki układu przywspółczulnego Leki układu współczulnego Leki psychotropowe Leki przeciwpadaczkowe i przeciwparkinsonowe Leki nasenne, znieczulenia ogólnego i analeptyczne Leki znieczulające miejscowo i zwiotczające mięśnie poprzecznie prążkowane Farmakologia układu endokrynnego autakoidy i hormony. Zasady leczenia bólu - narkotyczne leki przeciwbólowe Niesteroidowe leki przeciwbólowe
Leki stosowane w leczeniu niewydolności serca oraz zaburzeń rytmu serca Leki stosowane w leczeniu choroby wieńcowej oraz miażdżycy Leki naczyniowe farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Leki krwi Leki układu oddechowego Leki układu pokarmowego Środki i leki chemioterapeutyczne Środki odkażające Leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące ĆWICZENIA omówienie Ćwiczenia z farmakologii z farmakodynamiką 1. Omówienie zagadnień z zakresu farmakologii ogólnej: Definicja farmakologii, inne nauki wchodzące w jej skład; Nazewnictwo leków (chemiczne, rodzajowe, handlowe); Działanie leku; Czynniki wpływające na działanie leku; Farmakodynamika (punkt uchwytu działania, rodzaje receptorów, drugi przekaźnik, efekt farmakologiczny, teoria receptorowa działania leków, mech. biochemiczny i fizykochemiczny działania leków); Dawki leków i schematy dawkowania; Definicje: Wskazania i przeciwwskazania do stosowania leków. Działania niepożądane leku. Idiosynkrazja; Zjawisko tolerancji (tolerancja metaboliczna, komórkowa, funkcjonalna); Farmakogenetyka i terapia genowa; Poszukiwanie i badanie nowych leków. 2. Omówienie zagadnień z zakresu farmakokinetyka: Definicja farmakokinetyki; Losy leku w ustroju; Uwalnianie substancji leczniczej z postaci leku; Wchłanianie substancji leczniczej (przechodzenie substancji leczniczej przez błony biologiczne, kwasowo-zasadowa teoria podziału, postacie leków o przedłużonym działaniu); Dystrybucja substancji leczniczej do tkanek i płynów ustrojowych; Metabolizm leków (reakcje I i II fazy, czynniki wpływające na metabolizm lęków); Wydalanie substancji leczniczej; Farmakokinetyka podania dożylnego leku; Farmakokinetyka wielokrotnego podania dożylnego; Pozanaczyniowe podawanie leków:(farmakokinetyka
podania pozanaczyniowego, rodzaje podawania pozanaczyniowego); Dostępność biologiczna ( metody jej oznaczania, efekt pierwszego przejścia). 3. Omówienie zagadnień z zakresu interakcje i działania niepożądane: Rodzaje interakcji pomiędzy lekami; Interakcja farmaceutyczna antagonizm chemiczny. Przykłady interakcji farmaceutycznych; Interakcje farmakokinetyczne na etapie, wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania. Interakcje farmakodynamiczne (synergizm addycyjny i hiperaddycyjny (potencjalizacja), antagonizm kompetycyjny, niekompetycyjny, funkcjonalny, czynnościowy); Działania niepożądane rodzaje działań niepożądanych; Działania niepożądane w okresie rozwoju embrionalnego i płodowego oraz karmienia. Działanie teratogenne i embriotoksyczne leków; Lekozależność. 4. Omówienie zagadnień z zakresu leki układu przywspółczulnego: Podział układu nerwowego; Główne efekty pobudzenia PS i S; Synteza i magazynowanie acetylocholiny (ACh); Receptory muskarynowe i nikotynowe; Leki cholinomimetyczne podział; Cholinolityki. Leki zwojowe (wskazania, działania niepożądane). 5. Omówienie zagadnień z zakresu leki układu współczulnego: Receptory układu współczulnego; Endogenne aminy katecholowe (metabolizm, zastosowanie); α agoniści (podział, działanie, wskazania, interakcje itd.); agoniści b (podział, wskazania β1 i β2 mimetyków, działania niepożądane β2, przeciwwskazania); Leki pobudzające układ współczulny o działaniu ośrodkowym: amfetamina działanie; antagoniści a (podział), antagoniści b - podział na generacje, selektywność, aktywność wewnętrzna, działanie stabilizujące błony, wskazania i działania niepożądane. 6. Omówienie zagadnień z zakresu leki psychotropowe: Rodzaje zaburzeń psychicznych; Leki neuroleptyczne klasyczne i atypowe (podział), siła działania, działania niepożądane; Leki przeciwdepresyjne trójpierścieniowe aminy przeciwdepresyjne (zatrucie), czterocykliczne leki przeciwdepresyjne (antagoniści rec. alfa2), SNRI, SSRI, NRI, inhibitory MAO (podział i interakcje); Sole litu. 7. Omówienie zagadnień z zakresu leki stosowane w leczeniu padaczki, ch. Parkinsona oraz ch. Alzhimera; Kliniczny podział padaczek; Napady małe, duże uogólnione, częściowe, stan padaczkowy; Leki przeciwpadaczkowe; Leki
stosowane w chorobie Parkinsona (Patogeneza i obraz kliniczny ch. Parkinsona, Mechanizmy działania leków przeciwparkinsonowych, Podział leków i ich omówienie (L-DOPA i inhibitory enzymatyczne, I-MAO, inne); Leczenie ch. Alzheimera (Patogeneza ch. Alzheimera, Leki stosowane w leczeniu ch. Alzhimera). 8. Omówienie fizjologii snu, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji leków nasennych, znieczulenia ogólnego, miejscowego oraz środków zwiotczających mięśnie poprzecznie prążkowane. 9. Farmakologia układu endokrynnego cz. I Omówienie fizjologii układu endokrynnego, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji autakoidów i leków wpływających na autakoidy, a także hormonów lub ich pochodnych syntetycznych (hormony podwzgórza i przysadki). Zasady leczenia osteoporozy. 10. Hormony cz. II Omówienie chorób nadnerczy oraz wysepek Langerhansa trzustki, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji hormonów naturalnych oraz ich pochodnych syntetycznych lub ich antagonistów (hormony steroidowe, insulina i leki przeciwcukrzycowe, leki tarczycowe). 11. Hormony cz. III Hormony cz. II Omówienie zaburzeń narządów płciowych, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji hormonów naturalnych oraz ich pochodnych syntetycznych lub ich antagonistów (hormony płciowe, antykoncepcja, hormonalna terapia zastępcza w okresie pomenopauzalnym) 12. Omówienie zasad leczenia bólu, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji narkotycznych leków przeciwbólowych. 13. Omówienie zasad leczenia RZS oraz dny moczanowej, mechanizmów działania, zastosowania, działań niepożądanych przeciwwskazań oraz interakcji niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, leków przeciwgorączkowych. 14. Omówienie zagadnień z zakresu: leków stosowanych w leczeniu niewydolności serca oraz zaburzeń rytmu. Omówienie ogólnych zasad leczenia
niewydolności serca ze szczególnym uwzględnianiem międzynarodowych wytycznych terapeutycznych. Zapoznanie studentów z lekami stosowanymi w leczeniu niewydolności serca oraz zaburzeniach rytmu, klasyfikacja, mechanizmy działania zastosowania, działania niepożądane przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. 15. Omówienie zagadnień z zakresu: leków stosowanych w leczeniu choroby wieńcowej oraz miażdżycy. Omówienie ogólnych zasad leczenia choroby wieńcowej oraz miażdżycy ze szczególnym uwzględnianiem międzynarodowych wytycznych terapeutycznych. Zapoznanie studentów z lekami stosowanymi w leczeniu choroby wieńcowej oraz miażdżycy, klasyfikacja, mechanizmy działania zastosowania, działania niepożądane, przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. 16. Omówienie zagadnień z zakresu: leki naczyniowe leczenie nadciśnienia. Niedociśnienie. Omówienie ogólnych zasad leczenia nadciśnienia ze szczególnym uwzględnianiem międzynarodowych wytycznych terapeutycznych. Zapoznanie studentów z lekami stosowanymi w leczeniu nadciśnienia, klasyfikacja, mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane, przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. Charakterystyka leków stosowanych w leczeniu niedociśnienia. 17. Omówienie zagadnień z zakresu: leki krwi cz. I leki stosowane w zaburzeniach zakrzepowo zatorowych. Klasyfikacja leków wpływających na hemostazę. Mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane, przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. 18. Omówienie zagadnień z zakresu: leki krwi cz. II leki stosowane w skazach naczyniowej, płytkowej, osoczowej oraz niedokrwistościach. Mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane, przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. 19. Omówienie zagadnień z zakresu: leki układu oddechowego. Omówienie zasad leczenia chorób układu oddechowego. Leczenie astmy, leki przeciwkaszlowe i przeciwalergiczne. Mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane przeciwwskazania oraz interakcje tych leków. 20. Omówienie zagadnień z zakresu: leki przewodu pokarmowego. Omówienie zasad leczenia chorób układu pokarmowego. Mechanizmy
działania, zastosowania, działania niepożądane przeciwwskazania oraz interakcje leków stosowanych w schorzeniach układu pokarmowego. 21. Omówienie zagadnień z zakresu: środki i leki chemioterapeutyczne. Omówienie problematyki chorób infekcyjnych, w tym zagadnień związanych z opornością drobnoustrojów na środki i leki chemioterapeutyczne. Mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane przeciwwskazania oraz interakcje leków przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwgrzybiczych i przeciwpierwotniakowych. 22. Omówienie zagadnień z zakresu: leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące. Omówienie ogólnych zasad leczenia chorób nowotworowych. Mechanizmy działania, zastosowania, działania niepożądane przeciwwskazania oraz interakcje leków przeciwnowotworowych i immunomodulujących. 9. Obowiązujące podręczniki: 1. Kompendium farmakologii i toksykologii. Red. E Mutschler i wsp., red. nauk. W. Buczko 2. Kompendium farmakologii i farmakoterapii. Red. A. Danysz, W. Buczko