1. Przedmiotowy System Oceniania Muzyka klasa VI KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU MUZYKA W SZKOLE PODSTAWOWEJ Uczeń jest oceniany za: śpiewanie piosenek w grupie i solo, grę na flecie i\lub na instrumentach perkusyjnych, słuchanie muzyki na lekcji, pewne formy ruchowe, zaangażowanie w ćwiczeniach twórczych, wiadomości z zakresu programu oraz zeszyt ćwiczeń. Dodatkową ocenę może uzyskać, gdy aktywnie uczestniczy w wydarzeniach muzycznych (chodzi na koncerty, należy do chóru, zespołu muzycznego itp.). 2. Uczeń jest przygotowany do lekcji, gdy posiada: podręcznik, zeszyt ćwiczeń, flet, oraz odrobioną pracę domową. 3. W każdym semestrze uczeń może przed lekcją zgłosić dwa nieprzygotowania. Każde następne będzie równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. Sumienność będzie oceniona i wyrażona w postaci dodatkowej oceny na koniec semestru. 4. Na uzupełnienie wszelkich zaległości spowodowanych nieobecnością uczeń ma czas nie dłuższy niż dwa tygodnie. 5. Zakłada się, że uczeń spełniający wymagania podstawowe w pełnym zakresie otrzyma ocenę dostateczną, a w niepełnym dopuszczającą. Uczeń, który w pełni opanuje materiał podstawowy i ponadpodstawowy, otrzyma ocenę bardzo dobrą, a w niepełnym dobrą. Na ocenę celującą zasługuje uczeń wybijający się wiedzą, aktywnie uczestniczący w wydarzeniach muzycznych (koncertujący, meloman, uczestnik chóru, zespołu muzycznego itp.). Uczeń, który nie podejmie żadnej działalności i ma wyraźnie lekceważący stosunek do przedmiotu, może otrzymać ocenę niedostateczną. W codziennej praktyce przy ustalaniu oceny z przedmiotu muzyka należy w szczególności brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć. Każdy może się rozwijać w zakresie swoich indywidualnych możliwości, dzięki pracy i zaangażowaniu. Przezwyciężanie
trudności i aktywna postawa na lekcjach powinny stanowić podstawę do oceny uczniów. Przedmiot muzyka zawiera w sobie bogactwo form aktywności śpiew, grę na różnych instrumentach, ruch z muzyką, formy twórczości, słuchanie utworów oraz wzbogacanie wiedzy z zakresu kultury muzycznej. Ta różnorodność pozwala na osiągnięcie sukcesu każdemu z uczniów, niezależnie od uzdolnień. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENY OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który: opanował materiał lub/i umiejętności spoza programu nauczania. Warto przy wystawianiu oceny wziąć pod uwagę także uczniów, którzy: śpiewają w chórze, uczęszczają na koło muzyczne, biorą udział w muzycznej oprawie szkolnych uroczystości i w inny sposób aktywnie uczestniczą w wydarzeniach muzycznych lub wyróżniają się wybitną wiedzą. Cząstkową ocenę celująca otrzymuje uczeń za szczególnie oryginalne i twórcze osiągnięcia, opierające się na gruntownej wiedzy wykraczającej poza wymagania programowe oraz umiejętność zastosowania tych osiągnięć w praktyce OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który: aktywnie uczestniczy w lekcjach, w pełni opanował przekazany przez nauczyciela zakres wiedzy i umiejętności, zadania wykonuje samodzielnie i bez pomocy nauczyciela, z zaangażowaniem muzykuje zespołowo i samodzielnie, dużo pracuje nad zdobyciem nowych umiejętności muzycznych. OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który: zazwyczaj jest aktywny na lekcjach, opanował przekazany przez nauczyciela zakres wiedzy i umiejętności w stopniu wystarczającym, zadania rozwiązuje z samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela (szczególnie jeśli nie ma zdolności muzycznych), chętnie bierze czynny udział w zespołowym muzykowaniu, stara się zdobyć nowe umiejętności muzyczne.
OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który: rzadko jest aktywny na lekcjach opanował przekazaną przez nauczyciela wiedzę i umiejętności w podstawowym zakresie, zadania wykonuje tylko z pomocą nauczyciela, bez zaangażowania bierze udział w zespołowym muzykowaniu, nie angażuje się w zdobywanie nowych umiejętności muzycznych. OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który: na lekcjach nie jest aktywny opanował podany przez nauczyciela zakres wiedzy i umiejętności w stopniu niepełnym, zadania wykonuje tyko z pomocą nauczyciela i wyłącznie po zachęcie z jego strony, rzadko bierze udział w zespołowym muzykowaniu, nie próbuje zdobyć nowych umiejętności muzycznych. OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który: nie jest w ogóle aktywny na lekcjach, nie opanował minimum zakresu wiedzy i umiejętności, nie bierze udziału w zespołowym muzykowaniu, demonstruje wyraźnie lekceważący stosunek do przedmiotu. Ocena śródroczna powinna pokazywać postęp ucznia i stanowić zachętę do dalszej pracy. Na ocenę końcoworoczną składają się osiągnięcia ucznia z obu semestrów. [Błędem jest traktowanie oceny za drugi semestr równoznacznie z oceną końcoworoczną!] Na początku 4 klasy warto zrobić tzw. test kompetencji, aby zorientować się, na jakim poziomie zaawansowania uczniowie rozpoczynają II etap edukacji. SPOSOBY EWALUACJI Podstawowym sposobem ewaluacji powinno być ocenianie aktywności ucznia, której przejawem jest wzrost zainteresowań muzycznych, praktycznych umiejętności muzycznych i chęć uczestniczenia w różnorodnych działaniach z muzyką. Aktywność na
lekcji to kryterium, które pozwala na sprawiedliwą ocenę zarówno uczniów przeciętnych, jak i pracujących wolno, oraz pracujących szybko. Uczeń aktywnie uczestniczy w lekcji poprzez: - śpiewanie (solo i w grupie, piosenek lub ich fragmentów) - granie na instrumentach (utworów lub akompaniamentów do piosenek) - udzielanie odpowiedzi ustnych - wykonywanie ćwiczeń z podręcznika Poza lekcją wykonuje obowiązkowe zadania domowe wskazane przez nauczyciela oraz ma możliwość realizacji prac dodatkowych (często wymagających korzystania z mediów). Mogą być to samodzielne przygotowanie materiałów do określonego tematu lekcji, prezentacji multimedialnych, plakatów tematycznych, przygotowanie utworu na uroczystość szkolną lub zdobycie wiadomości wykraczających poza zawartość podręcznika. Dodatkowym sposobem ewaluacji są sprawdziany: kartkówki z bieżącego materiału oraz prace klasowe DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH do indywidualnych potrzeb dziecka ANEKS DO PSO muzyka 1. Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna Symptomy trudności niezborność ruchowa i trudności w wykonywaniu niektórych ćwiczeń ( potrzeba dłuższego treningu, aby opanować dane ćwiczenie, rzucanie do celu itp. ) trudności w zrozumieniu zasad i reguł różnych gier obniżony poziom prac plastycznych i technicznych ( słabsza własna inwencja twórcza, wyobraźnia ) trudność w zapisywaniu i odczytywaniu nut Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych zapewnienie większej ilości ćwiczeń, aby uczeń opanował daną sprawność ( w razie potrzeby zwolnienie z wykonania ćwiczeń przerastających możliwości ruchowe ucznia ) wielokrotne tłumaczenie i wyjaśnianie zasad
podpowiadanie tematu pracy plastycznej czy technicznej, częste podchodzenie do ucznia, ukierunkowywanie w działaniu pozwalanie na korzystanie ze śpiewników, wzorów, zapisów nutowych liberalne ocenianie wytworów artystycznych ucznia w ocenianiu zwracanie większej uwagi na wysiłek włożony w wykonanie zadania, niż ostateczny efekt pracy. 2. Specyficzne trudności w uczeniu się Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny - wystawienie uczniowi oceny pozytywnej. Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Dysortografia, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym, fonetycznym, interpunkcyjnym itd. Dostosowanie wymagań znowu dotyczy głównie formy sprawdzania i oceniania wiedzy z tego zakresu. Zamiast klasycznych dyktand można robić sprawdziany polegające na uzasadnianiu pisowni wyrazów, odwołując się do znajomości zasad ortograficznych oceniać odrębnie merytoryczną stronę pracy i odrębnie poprawność pisowni, nie wpisując tej drugiej oceny do dziennika. W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki. Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się często również na problemy ze zrozumieniem treści uczeń może korzystać z lektur wypożyczanych z biblioteki dla niewidomych (nagrane na dyskietki czy taśmy magnetofonowe) lub sfilmowanych lektur, czy materiałów. Nauczyciel w zasadzie nie ma wyboru, dysleksja nie daje możliwości obniżenia
wymagań jakościowych. Są to, bowiem uczniowie, z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną, którzy zechcą w przyszłości zdawać maturę, a ta, aby zachować swoją rangę, musi mieć odpowiedni, co najmniej przeciętny, poziom wymagań. Polem do pracy dla nauczyciela będzie dbałość o rozwój sfery emocjonalnej takiego ucznia. Dydaktyka jest, bowiem bardzo ważna, ale jeszcze ważniejsze jest przygotowanie dziecka do radzenia sobie w życiu, a do tego dziecko potrzebuje wrażliwości, fantazji, ufności we własne siły i zdolności, niezależnie od tego, kim będzie. Symptomy trudności trudności z czytaniem nut, odtwarzaniem rytmu, śpiewaniem, tańczeniem trudności z rysowaniem (rysunek schematyczny, uproszczony) i organizacją przestrzenną prac plastycznych obniżony poziom wykonania prac plastycznych i technicznych ( dobra własna inwencja twórcza i wyobraźnia ) mylenie prawej i lewej strony trudności z opanowaniem układów gimnastycznych ( sekwencje ruchowe zorganizowane w czasie i przestrzeni ) trudności w bieganiu, ćwiczeniach równoważnych trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki ( siatkówka, koszykówka, tenis ziemny i stołowy, itp. ) niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi ( deskorolka, narty, snowboard ) Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych zawsze uwzględniać trudności ucznia w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi krokami nie zmuszać na siłę do śpiewania, czy wykonywania ćwiczeń sprawiających uczniowi trudność dawać więcej czasu na opanowanie danej umiejętności, cierpliwie udzielać instruktażu nie krytykować, nie oceniać negatywnie wobec klasy podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć w materiały, niezbędne pomoce itp. włączać do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse Iwona Magrel-Kania