Grupa Kapitałowa BSC

Skonsolidowany raport roczny zakończony 31.12. 2012 roku Grupa Kapitałowa BSC Skonsolidowany raport roczny za okres zakończony 31 grudnia 2012 sporządzony zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej 1

Skonsolidowany raport roczny zakończony 31.12. 2012 roku Zarząd Grupy Kapitałowej BSC przedstawia skonsolidowane sprawozdanie finansowe za okres kończących się roku, na które składają się: Wybrane dane finansowe Grupy Kapitałowej BSC roku.3 Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów Grupy Kapitałowej BSC roku.4 Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej BSC roku.5 Skonsolidowane sprawozdanie przepływów pieniężnych Grupy Kapitałowej BSC roku 7 Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale Grupy Kapitałowej BSC roku..8 Noty objaśniające roczne skonsolidowane sprawozdanie.9 Janusz Schwark Arkadiusz Czysz Andrzej Baranowski Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Poznań, 20-03-2013 roku 2

I. WYBRANE DANE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ BSC ZA ROK ZAKOŃCZONY WYBRANE DANE FINANSOWE Za rok zakończony tys. EUR Za rok zakończony Za rok zakończony Za rok zakończony Przychody netto ze sprzedaży 137 339 116 651 32 907 28 176 Zysk (strata) ze sprzedaży 16 672 16 123 3 995 3 894 Zysk (strata) z działalności operacyjnej 18 415 19 438 4 412 4 695 Zysk (strata) przed opodatkowaniem 21 274 19 593 5 097 4 732 Zysk (strata) netto 17 162 16 193 4 112 3 911 Zysk (strata) netto przypadający akcjonariuszom BSC 17 162 16 193 4 112 3 911 Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 14 684 16 478 3 518 3 980 Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -1 513-29 887-363 -7 219 Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej -9 065-5 566-2 172-1 344 Przepływy pieniężne netto razem 4 106-18 975 984-4 583 Aktywa/Pasywa razem 200 605 191 293 49 069 43 310 Aktywa trwałe 95 391 89 403 23 333 20 242 Aktywa obrotowe 105 214 101 890 25 736 23 069 Kapitał własny przypadający akcjonariuszom BSC 161 897 149 639 39 601 33 880 Zobowiązania razem 38 707 41 654 9 468 9 431 Zobowiązania długoterminowe 21 316 24 905 5 214 5 639 Zobowiązania krótkoterminowe 17 390 16 749 4 254 3 792 Liczba akcji (tys. szt.) 9 808 9 808 9 808 9 808 Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł / EUR ) 1,75 1,65 0,43 0,37 Wartość księgowa na jedną akcję (w zł /EUR ) 16,50 15,26 4,04 3,45 Dane finansowe przeliczone zostały na walutę Euro wg kursów: - kurs do przeliczenia pozycji bilansu 4,4168 4,0882 - kurs do przeliczenia pozycji Rzis i Rpp 4,1401 4,1736 3

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW Nota Działalność kontynuowana Przychody ze sprzedaży 7 137 339 116 651 Pozostałe przychody operacyjne 8 4 300 4 850 Razem przychody z działalności operacyjnej 141 639 121 501 Zmiana stanu produktów -2 467-4 674 Zużycie materiałów 9 83 541 66 278 Wynagrodzenia wraz ze świadczeniami 9 20 599 20 452 Usługi obce 9 10 436 8 960 Amortyzacja 9 7 353 6 040 Koszt sprzedaży towarów 9 105 2 656 Pozostałe koszty 9 3 657 2 351 Razem koszty działalności operacyjnej 123 224 102 063 Zysk (strata) na działalności operacyjnej 18 415 19 438 Przychody finansowe 10 3 365 2 838 Koszty finansowe 10 506 2 683 Zysk (strata) przed opodatkowaniem 21 274 19 593 Podatek dochodowy 11 4 112 3 399 Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej 12 17 162 16 193 Działalność zaniechana Strata netto z działalności zaniechanej Zysk (strata) netto 17 162 16 193 Przypadający: Akcjonariuszom podmiotu dominującego 17 162 16 193 Udziałom niesprawującym kontroli - Inne całkowite dochody (netto) - - Całkowite dochody ogółem 17 162 16 193 Przypadające: Akcjonariuszom podmiotu dominującego 17 162 16 193 Udziałom niesprawującym kontroli - - 4

Aktywa trwałe SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ Za rok zakończony Za rok zakończony Za rok zakończony Nota 31.12.2010 Rzeczowe aktywa trwałe 15 91 648 86 443 73 762 Wartości niematerialne 16 2 163 1 825 1 555 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1 580 1 135 446 Pozostałe aktywa - - - Aktywa trwałe razem 95 391 89 403 75 762 Aktywa obrotowe Zapasy 17 24 033 20 547 18 072 Należności z tytułu dostaw i usług 18 32 201 28 579 23 575 Należności z tytułu podatku dochodowego 18 7 420 663 Pozostałe należności 18 5 243 2 146 742 Aktywa finansowe 19 144 10 675 113 Środki pieniężne 20 43 506 39 400 58 375 Pozostałe aktywa 21 80 123 204 Aktywa obrotowe razem 105 214 101 890 101 744 Aktywa klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży Aktywa razem 200 605 191 293 177 506-5

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ Za rok zakończony Za rok zakończony Za rok zakończony Nota 31.12.2010 Kapitał własny 23 Kapitał podstawowy 23 9 808 9 808 9 808 Kapitał zapasowy 23 134 927 123 638 109 078 Zyski zatrzymane 23 17 162 16 193 14 659 Kapitał przypadający akcjonariuszom podmiotu dominującego Kapitał przypadający udziałom niesprawującym kontroli 161 897 149 639 133 544 - - - Kapitał własny razem 161 897 149 639 133 544 Zobowiązania długoterminowe Kredyty i pożyczki 24 11 291 15 686 17 547 Dłużne papiery wartościowe - - - - Inne zobowiązania finansowe 25-142 350 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 27 4 686 3 568 1924 Rezerwy na świadczenia emerytalne 27 83 77 88 Pozostałe rezerwy 27 - - - Przychody przyszłych okresów - dotacje 28 5 256 5 432 5 961 Zobowiązania długoterminowe razem 21 316 24 905 25 871 Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki 24 3 516 3 738 4 699 Inne zobowiązania finansowe 25 127 183 158 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 7 627 7 890 8 892 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 26 1 560 360 - Pozostałe zobowiązania 26 2 415 2 347 2 417 Pozostałe rezerwy 27 1 369 1 479 1 174 Przychody przyszłych okresów - dotacje 28 776 752 752 Zobowiązania krótkoterminowe razem Zobowiązania związane bezpośrednio z aktywami trwałymi przeznaczonymi do sprzedaży Zobowiązania razem Pasywa razem 17 391 16 749 18 091 38 707 41 654 43 962 200 605 191 293 177 506 6

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Za rok zakończony Za rok zakończony Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej Zysk brutto 21 274 19 593 Amortyzacja 7 644 6 040 Odsetki -1 624 98 Różnice kursowe -1 056 1 935 Wynik z działalności inwestycyjnej -11-961 Należności handlowe i pozostałe - zmiana stanu -6 306-5 142 Zapasy - zmiana stanu -3 484-2 476 Pozostałe aktywa - zmiana stanu -402-607 Zobowiązania handlowe i pozostałe - zmiana stanu 270-906 Rezerwy - zmiana stanu -1 014 1 936 Inne rozliczenia międzyokresowe zmiana stanu -151-529 Pozostałe korekty - - Podatek dochodowy - zapłacony -2 273-2 503 Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 14 684 16 478 Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Odsetki 2 026 528 Wpływy ze zbycia inwestycji (obligacji i jednostek uczestnictwa) 10 105 34 016 Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych 19 961 Wydatki na zakup inwestycji (obligacji i jednostek uczestnictwa) - -44 050 Wydatki na zakup środków trwałych i wartości niematerialnych -13 633-21 334 Udzielone pożyczki -30-8 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -1 513-29 887 Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Dywidendy wypłacone i inne wypłaty na rzecz właścicieli -4 903 - Wpływy netto z emisji akcji - - Spłata pożyczek i kredytów bankowych -3 562-4 756 Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego -198-183 Zaciągnięcie kredytów bankowych - - Odsetki -402-627 Środki pieniężne netto z działalności finansowej -9 065-5 566 Zwiększenie /(zmniejszenie) netto środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 4 106-18 975 Saldo otwarcia środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 39 400 58 375 Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych - - Saldo zamknięcia środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 43 506 39 400 7

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM Kapitał podstawowy Za rok zakończony Za rok zakończony 31.12.20011 Stan na początek okresu 9 808 9 808 Podwyższenie kapitału - - Stan na koniec okresu 9 808 9 808 Kapitał zapasowy Stan na początek okresu 123 638 109 078 Podział zysków zatrzymanych 11 290 14 659 Korekty konsolidacyjne - Emisja akcji - -99 Stan na koniec okresu 134 928 123 638 Zyski zatrzymane Stan na początek okresu 16 193 14 659 Wypłata dywidendy -4 903 - Kapitał zapasowy -11 290-14 659 Korekty konsolidacyjne - - Wynik finansowy netto 17 162 16 193 Stan na koniec okresu 17 162 16 193 Kapitał własny razem Stan na początek okresu 149 639 133 544 Stan na koniec okresu 161 898 149 639 8

WYBRANE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 1. Podstawowe informacje o jednostce dominującej BSC Drukarnia Opakowań Spółka Akcyjna ( spółka,jednostka dominująca, spółka dominująca, emitent ) prowadzi działalność w formie spółki akcyjnej zawiązanej aktem notarialnym w dniu 1 lipca 1999 roku przed notariuszem Piotrem Kowandy (Rep. Nr A 8000/1999) w Poznaniu. Siedzibą jednostki dominującej jest Poznań, ulica Żmigrodzka 37. Spółka jest zarejestrowana w Polsce i aktualnie wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu pod numerem KRS 0000032771. Jednostce dominującej nadano numer statystyczny REGON 639627371 oraz otrzymała numer identyfikacji podatkowej NIP 779-20-76-889. Podstawowym przedmiotem działania jednostki dominującej jest: działalność w zakresie działalności poligraficznej, działalność graficznej pomocnicza, działalność związana z pakowaniem. Na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego skład Zarządu Emitenta przedstawiał się następująco: Janusz Schwark - Prezes Zarządu, Andrzej Baranowski - Wiceprezes Zarządu ds. finansowych, Arkadiusz Czysz - Wiceprezes Zarządu ds. handlowych. W analizowanym okresie nie miały miejsce zmiany w składzie Zarządu jednostki dominującej. Na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego skład Rady Nadzorczej Emitenta przedstawiał się następująco: Andrzej Borowiński, Anna Schwark, Hans Christian Bestehorn, Henrik Kehren, Hans Jurgen Katzer, Stephan Bestehorn, Rafał Abratański. W analizowanym okresie nie miały miejsce zmiany w składzie Rady Nadzorczej jednostki dominującej. Na dzień sporządzenia sprawozdania, struktura akcjonariatu jednostki dominującej przedstawiała się w następujący sposób: Liczba akcji Liczba głosów Łączna wartość nominalna akcji (w tys. zł) Udział w kapitale podstawowym Janusz Schwark 1 190 758 1 190 758 1 191 12,1413% Arkadiusz Czysz 1 134 586 1 134 586 1 135 11,5685% Violetta Schwark 850 939 850 939 851 8,6764% Colorpack Verpackungen mit System GmbH PKO BP Bankowy Otwarty Fundusz Emerytalny 3 599 300 3 599 300 3 599 36,6994% 721 614 721 614 722 7,3578% POZOSTALI 2 310 319 2 310 319 2 310 23,5566% Razem 9 807 516 9 807 516 9 808 100,00% 9

2. Informacje o Grupie Kapitałowej Grupa Kapitałowa BSC Drukarnia Opakowań S.A. ( Grupa ) składa się z jednostki dominującej BSC Drukarnia Opakowań S.A. oraz spółki zależnej BSC Pharmacenter Sp. z o.o., w której jednostka dominująca posiada 100% udziałów. Czas trwania działalności jednostki zależnej jest nieograniczony. Sprawozdanie finansowe BSC Pharmacenter Sp. z o.o. sporządzone zostało za ten sam okres sprawozdawczy, co sprawozdanie finansowe jednostki dominującej, przy zastosowaniu spójnych zasad rachunkowości. Podstawowa działalność Grupy Kapitałowej obejmuje: działalność w zakresie działalności poligraficznej, działalność graficznej pomocnicza, działalność związana z pakowaniem. 3. Waluta funkcjonalna i waluta sprawozdawcza Niniejsze roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzone jest w polskich złotych (PLN). Polski złoty jest walutą funkcjonalną i sprawozdawczą Grupy Kapitałowej. Dane finansowe zostały wykazane w tysiącach złotych, chyba że w konkretnych sytuacjach zostały podane z większą dokładnością. 4. Platforma zastosowanych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 4.1. Oświadczenie o zgodności Niniejsze roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, a w zakresie nieuregulowanym w tych Standardach stosownie do wymogów Ustawy o rachunkowości i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, jak również rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. Nr 33, poz. 259, z późn. zm.). 4.2. Status zatwierdzenia Standardów w UE Nowe standardy rachunkowości i interpretacje KIMSF (Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej) ogłoszone w 2011 r., które są obowiązkowe dla okresów sprawozdawczych rozpoczynających się od lub po dniu 1 stycznia 2012 r. MSSF 7 (zmiana) Instrumenty finansowe: ujawnienia - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 lipca 2011 lub później. Zmiana wprowadza dodatkowe ujawnienia dotyczące transferu aktywów finansowych, zarówno tych, które skutkują usunięciem z bilansu, jak i tych, które powodują powstanie odpowiadającego im zobowiązania. MSSF 1 (zmiana) Zastosowanie MSSF po raz pierwszy - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 lipca 2011 lub później. Dotychczas MSSF 1 uzależniał możliwość skorzystania z niektórych zwolnień i wyłączeń od faktu, czy transakcja nastąpiła przed czy po 1 stycznia 2004 roku. Zmiana MSSF 1 dotyczy zastąpienia tej daty dniem przejścia na MSSF. Ponadto wprowadzono zmiany zasad postępowania w przypadku, gdy jednostka działała w okresie ostrej hiperinflacji, kiedy nie były osiągalne wskaźniki cen oraz nie istniała stabilna waluta obca. MSR 12 (zmiana) Podatek dochodowy - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2012 lub później. Zmieniony standard reguluje, w jaki sposób kalkulować podatek odroczony w przypadkach, gdy prawo podatkowe odmiennie traktuje odzyskanie wartości nieruchomości inwestycyjnej poprzez jej wykorzystanie (czynsze) i zbycie, a jednostka nie ma planów co do jej zbycia. Zmiana MSR 12 powoduje wycofanie interpretacji SKI 12, ponieważ jej regulacje zostały włączone do standardu. Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. W dniu przygotowania niniejszego sprawozdania finansowego (luty 2013 r.) poniższe standardy, zmiany do standardów oraz interpretacje KIMSF nie zostały przyjęte przez Unię Europejską. 10

MSSF 9 Instrumenty finansowe: klasyfikacja i wycena - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2015 lub później (standard nie zaakceptowany przez Komisję Europejską). Nowy standard ma docelowo zastąpić obecny MSR 39. Opublikowana dotychczas część MSSF 9 zawiera regulacje dotyczące klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych, klasyfikacji i wyceny zobowiązań finansowych oraz usuwania z bilansu aktywów i zobowiązań finansowych. Grupa jest w trakcie oceny wpływu tej zmiany na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (standard zaakceptowany przez Komisję Europejską). Nowy standard zastępuje większą część MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe. MSSF 10 wprowadza nową definicję kontroli, jednak zasady i procedury konsolidacji nie ulegają zmianie. W ocenie Grupy zmiany mogą mieć wpływ w odniesieniu do jednostek, dla których według dotychczasowych regulacji obowiązek konsolidacji nie był jednoznaczny. Grupa jest w trakcie oszacowywania wpływu nowych regulacji. MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (standard zaakceptowany przez Komisję Europejską). MSSF 11 zastępuje MSR 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach. W nowym standardzie podejście księgowe do wspólnej umowy wynika z jej treści ekonomicznej tj. praw i obowiązków stron. Ponadto MSSF 11 usuwa możliwość rozliczania inwestycji we wspólne przedsięwzięcia za pomocą konsolidacji proporcjonalnej. Inwestycje te rozliczane są metodą praw własności w sposób aktualnie stosowany dla jednostek stowarzyszonych. W ocenie Grupy nowy standard może mieć wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Grupa jest w trakcie oszacowywania wpływu nowych regulacji. MSSF 12 Ujawnianie informacji o zaangażowaniu w innych jednostkach - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (standard zaakceptowany przez Komisję Europejską). Nowy MSSF 12 określa wymogi dotyczące ujawniania informacji o konsolidowanych i niekonsolidowanych jednostkach, w których podmiot sporządzający sprawozdanie posiada znaczące zaangażowanie. Pozwoli to inwestorom na ocenę ryzyka, na które narażony jest podmiot tworzący jednostki specjalnego przeznaczenia i inne podobne struktury. W ocenie Grupy standard wpłynie na rozszerzenie ujawnień prezentowanych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. MSR 27 (zmiana) Jednostkowe sprawozdania finansowe oraz MSR 28 (zmiana) Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (zmiany zaakceptowane przez Komisję Europejską). Zmiany MSR 27 i 28 są konsekwencją wprowadzenia MSSF 10, MSSF 11 i MSSF 12. MSR 27 będzie dotyczył wyłącznie jednostkowych sprawozdań finansowych, natomiast MSR 28 obejmie swym zakresem inwestycje we wspólne przedsięwzięcia. MSSF 13 Ustalanie wartości godziwej - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (standard zaakceptowany przez Komisję Europejską). Nowy standard ujednolica pojęcie wartości godziwej we wszystkich MSSF i MSR i wprowadza wspólne wskazówki i zasady, które do tej pory były rozproszone w różnych standardach. Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSR 19 (zmiana) Świadczenia pracownicze - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (zmiana zaakceptowana przez Komisję Europejską). Dokument wprowadza kilka zmian, z czego najważniejsze dotyczą programów określonych świadczeń: likwidacja metody korytarzowej oraz prezentacja skutków ponownej wyceny w pozostałych dochodach całkowitych. Zmiana nie ma wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSR 1 (zmiana) Prezentacja sprawozdań finansowych - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 lipca 2012 lub później (zmiana zaakceptowana przez Komisję Europejską). Zmieniono wymóg prezentacji innych dochodów całkowitych. Według poprawionego MSR 1 inne dochody całkowite należy grupować w dwa zbiory: 11

elementy, które w późniejszym terminie zostaną przeklasyfikowane do wyniku finansowego (np. skutki wyceny instrumentów zabezpieczających) oraz elementy, które nie będą podlegały przeklasyfikowaniu do wyniku (np. wycena środków trwałych do wartości godziwej, która ujmowana jest następnie w zyskach zatrzymanych z pominięciem wyniku). Zmiana MSR 1 wpłynie na zakres ujawnień prezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Zmiana pozostaje bez wpływu na ujmowanie i wycenę innych dochodów całkowitych. MSF 20 Koszty usuwania nadkładu na etapie produkcji w kopalniach odkrywkowych - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (interpretacja zaakceptowana przez Komisję Europejską). Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej opublikował interpretację, która dotyczy podejścia księgowego do kosztów ponoszonych w kopalniach odkrywkowych w celu uzyskania dostępu do coraz głębszych pokładów rudy. Zgodnie z interpretacją koszty te należy aktywować w podziale na zapas (w części przypadającej na wydobytą przy okazji rudę) i aktywa trwałe (w części przypadającej na uzyskanie dostępu do głębszych pokładów). W ocenie Grupy zmiana nie będzie miała wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSSF 7 (zmiana) Instrumenty finansowe: ujawnienia - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (zmiana zaakceptowana przez Komisję Europejską). Zmiany w standardzie przewidują konieczność ujawniania informacji na temat aktywów finansowych i zobowiązań finansowych, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wykazywane są w kwotach netto. Należy ujawnić w informacji dodatkowej kwoty netto i brutto aktywów i zobowiązań, które podlegają kompensacie. Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSR 32 (zmiana) Instrumenty finansowe: prezentacja - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (zmiana zaakceptowana przez Komisję Europejską). Zmiana do MSR 32 wprowadza szczegółowe objaśnienie stosowania warunków dotyczących prezentowania aktywów i zobowiązań finansowych w kwotach netto. Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. MSSF 1 (zmiana) Zastosowanie MSSF po raz pierwszy - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (zmiana nie zaakceptowana przez Komisję Europejską). Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Zmiana do MSSF 1 zezwala jednostkom stosującym MSSF po raz pierwszy na ujęcie istniejących na dzień przejścia pożyczek otrzymanych od państwa na preferencyjnych warunkach według jednej z dwóch wybranych przez jednostkę metod: według wartości wynikającej ze stosowanych do tej pory zasad rachunkowości lub według wartości wynikającej z retrospektywnego zastosowania odpowiednich standardów, które wymagają szczególnego ujęcia pomocy rządowej w sprawozdaniu finansowym (MSR 20 oraz MSSF 9 lub MSR 39) pod warunkiem, że istniały informacje umożliwiające odpowiednią wycenę na dzień ujęcia pożyczki. Zmiany do MSSF 1, MSR 1, MSR 16, MSR 32, MSR 34 wynikające z Projektu corocznych poprawek: cykl 2009-2011, które wchodzą w życie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub później (zmiany nie zaakceptowane przez Komisję Europejską). Poza zmianami zasad prezentacji wynikającymi z MSR 1, zmiany standardów nie będą miały istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Poprawki do standardów obejmują: MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy : uregulowano postępowanie w przypadku, gdyby spółka stosowała MSSF, następnie przeszła na inne zasady rachunkowości, a potem ponownie na MSSF. Zgodnie ze zmianą ponowne przejście na MSSF może odbyć się albo na podstawie MSSF 1 albo MSR 8. MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy : zgodnie ze zmianą przy przejściu na MSSF spółka może przyjąć na dzień przejścia na MSSF wartość aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego 12

ustaloną zgodnie z wcześniej stosowaną polityką rachunkowości. Po tym dniu należy stosować MSR 23. MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych : zmiana polega na rezygnacji z wymogu zamieszczania not do trzeciego bilansu, który prezentowany jest w sprawozdaniu w przypadku zmian zasad rachunkowości lub prezentacji. MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych : uszczegółowiono, że jednostka może prezentować dodatkowe okresy lub dni (ponad te wymagane przez standard) w sprawozdaniu finansowym, ale nie musi prezentować ich wtedy do wszystkich elementów sprawozdania (na przykład może zaprezentować tylko dodatkowy bilans bez dodatkowego sprawozdania z całkowitych dochodów), musi jednak w informacji dodatkowej zaprezentować noty do tego dodatkowego okresu lub dnia. MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe : usunięto niespójność, która powodowała, że część odbiorców MSR 16 uważała, że części zamienne należy klasyfikować jako zapasy. Zgodnie z poprawionym standardem należy je ujmować jako środki trwałe lub zapasy zgodnie z ogólnymi kryteriami określonymi dla aktywów w MSR 16. MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja : uszczegółowienie, że skutki podatkowe wypłat dla właścicieli i kosztów transakcji kapitałowych powinny być ujmowane zgodnie z MSR 12. MSR 34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa : ujednolicenie wymogów ujawniania informacji na temat aktywów i zobowiązań segmentów z MSSF 8. MSSF 10 (zmiana) Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 11 (zmiana) Wspólne ustalenia umowne oraz MSSF 12 (zmiana) Ujawnianie informacji o zaangażowaniu w innych jednostkach - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2013 lub później (zmiany nie zaakceptowane przez Komisję Europejską). Zmiany do nowo wydanych standardów dotyczących konsolidacji wprowadzają jaśniejsze niż do tej pory przepisy przejściowe i pewne zwolnienia w zakresie prezentacji danych porównywalnych. Grupa jest w trakcie oszacowywania wpływu nowych regulacji. MSSF 10 (zmiana) Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 12 (zmiana) Ujawnianie informacji o zaangażowaniu w innych jednostkach oraz MSR 27 (zmiana) Jednostkowe sprawozdania finansowe - data wejścia w życie: okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2014 lub później (zmiany nie zaakceptowane przez Komisję Europejską). Zmiana polega na wprowadzeniu zwolnienia z obowiązku konsolidacji przez podmioty inwestycyjne. Podmiot inwestycyjny to jednostka spełniająca następującą definicję: uzyskuje fundusze od jednego lub kilku inwestorów, w celu świadczenia tym inwestorom usług zarządzania inwestycjami, zobowiązuje się przed inwestorami do tego, że jej celem biznesowym jest inwestowanie środków wyłącznie w celu osiągnięcia zwrotów ze wzrostu wartości inwestycji i/lub dywidend, ocenia efektywność swoich inwestycji na podstawie ich wartości godziwej. Zarząd jednostki dominującej nie przewiduje, aby wprowadzenie powyższych standardów oraz interpretacji miało istotny wpływ na stosowane przez Grupę zasady (politykę) rachunkowości. Grupa zamierza przyjąć opublikowane, lecz nie obowiązujące do dnia publikacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zmiany MSSF, zgodnie z datą ich wejścia w życie. Oszacowanie wpływu tych zmian na przyszłe skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy jest przedmiotem prowadzonych analiz. 5. Wcześniejsze zastosowanie standardów i interpretacji Sporządzając niniejsze roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupa nie podjęła decyzji o wcześniejszym zastosowaniu jakichkolwiek standardów, zmian do standardów i interpretacji. 6. Stosowane zasady rachunkowości 6.1. Zasady konsolidacji Przejęcia jednostek i wyodrębnionych części działalności rozlicza się metodą nabycia, za wyjątkiem połączeń pod wspólną kontrolą które są rozliczane metodą łączenia udziałów. Koszt połączenia jednostek wycenia się w zagregowanej wartości godziwej przekazanych aktywów, poniesionych lub przejętych zobowiązań oraz instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez Grupę w zamian za przejęcie kontroli nad jednostką przejmowaną, powiększonej o koszty bezpośrednio związane z połączeniem jednostek gospodarczych. Dające 13

się zidentyfikować aktywa, zobowiązania i zobowiązania warunkowe jednostki przejmowanej spełniające warunki ujęcia zgodnie z MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych ujmuje się w wartości godziwej na dzień przejęcia, z wyjątkiem aktywów trwałych (lub grup do zbycia) sklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży zgodnie z MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana, ujmowanych i wycenianych w wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży. Wartość firmy wynikającą z przejęcia ujmuje się w aktywach i początkowo wykazuje po kosztach, jako wartość kosztów przejęcia przekraczającą udział Grupy w wartości godziwej netto dających się zidentyfikować ujętych aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych. Jeśli po przeszacowaniu udział Grupy w wartości godziwej netto dających się zidentyfikować aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych jednostki przejmowanej przekracza koszt połączenia jednostek gospodarczych, nadwyżkę ujmuje się niezwłocznie w wyniku finansowym. Przez jednostki zależne rozumie się jednostki kontrolowane przez jednostkę dominującą. Uznaje się, że kontrola występuje wówczas, gdy jednostka dominująca ma możliwość wpływania na politykę finansową i operacyjną podległej jednostki w celu osiągnięcia korzyści z jej działalności. Wyniki finansowe jednostek zależnych nabytych lub sprzedanych w ciągu roku ujmuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym od/do momentu ich efektywnego nabycia lub zbycia. W stosownych przypadkach w sprawozdaniach finansowych jednostek zależnych dokonuje się korekt mających na celu ujednolicenie zasad rachunkowości stosowanych przez daną jednostkę z zasadami stosowanymi przez pozostałe jednostki Grupy. Wszelkie transakcje, salda, przychody i koszty zachodzące między podmiotami powiązanymi objętymi konsolidacją podlegają pełnej eliminacji konsolidacyjnej. Udziały mniejszości w aktywach netto (z wyłączeniem wartości firmy) konsolidowanych podmiotów zależnych prezentowane są odrębnie od kapitału własnego Grupy. Na udziały mniejszości składają się wartości udziałów na dzień połączenia jednostek gospodarczych oraz udziały mniejszościowe w zmianach w kapitale własnym począwszy od daty połączenia. Straty przypisywane udziałom mniejszościowym wykraczające poza udział w kapitale podstawowym podmiotu alokowane są do udziałów Grupy, z wyjątkiem przypadków wiążącego zobowiązania i zdolności udziałowców mniejszościowych do dokonania dodatkowych inwestycji w celu pokrycia strat. Wartość firmy powstająca przy przejęciu wynika z wystąpienia na dzień przejęcia nadwyżki kosztu przejęcia jednostki nad udziałem Grupy w wartości godziwej netto dających się zidentyfikować aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia ujmowanych na dzień przejęcia. Wartość firmy ujmuje się początkowo jako składnik aktywów po koszcie, a następnie wycenia według kosztu pomniejszonego o skumulowaną stratę z tytułu utraty wartości. Dla celów testowania utraty wartości wartość firmy alokuje się na poszczególne ośrodki Grupy generujące przepływy pieniężne, które powinny odnieść korzyści z synergii będących efektem połączenia. Jednostki generujące przepływy pieniężne, do których alokuje się wartość firmy, testuje się pod względem utraty wartości raz w roku lub częściej, jeśli można wiarygodnie przypuszczać, że utrata wartości wystąpiła. Jeśli wartość odzyskiwalna ośrodka generującego przepływy pieniężne jest mniejsza od jej wartości bilansowej, stratę z tytułu utraty wartości alokuje się najpierw w celu redukcji kwoty bilansowej wartości firmy alokowanej do tego ośrodka, a następnie do pozostałych aktywów tego ośrodka proporcjonalnie do wartości bilansowej poszczególnych składników aktywów tej jednostki. Strata z tytułu utraty wartości ujęta dla wartości firmy nie podlega odwróceniu w następnym okresie. W chwili zbycia jednostki zależnej lub podlegającej wspólnej kontroli przypadającą na nią część wartości firmy uwzględnia się przy obliczaniu zysku/straty z tytułu zbycia. 6.2. Ujęcie przychodów ze sprzedaży Przychody ze sprzedaży ujmowane są w wartości godziwej zapłaty otrzymanej lub należnej, po pomniejszeniu o przewidywane rabaty, zwroty klientów i podobne pomniejszenia, w tym podatek od towarów i usług VAT oraz inne podatki związane ze sprzedażą, za wyjątkiem podatku akcyzowego. 14

6.3. Sprzedaż towarów Przychody ze sprzedaży towarów ujmowane są po spełnieniu wszystkich następujących warunków: przeniesienia z Grupy na nabywcę znaczącego ryzyka i korzyści wynikających z prawa własności towarów; scedowania przez Grupę funkcji kierowniczych w stopniu związanym na ogół z prawem własności oraz efektywnej kontroli nad sprzedanymi towarami; możliwości dokonania wiarygodnej wyceny kwoty przychodów; wystąpienia prawdopodobieństwa, że jednostka otrzyma korzyści ekonomiczne związane z transakcją; oraz możliwości wiarygodnej wyceny kosztów poniesionych lub przewidywanych w związku z transakcją. 6.4. Przychody z tytułu odsetek i dywidend Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w momencie, kiedy zostaje ustanowione prawo Akcjonariuszy do otrzymania płatności. Przychody z tytułu odsetek ujmowane są narastająco według czasu powstawania, poprzez odniesienie do kwoty niespłaconego jeszcze kapitału i przy uwzględnieniu efektywnej stopy oprocentowania, czyli stopy efektywnie dyskontującej przyszłe wpływy pieniężne szacowane na oczekiwany okres użytkowania danego składnika aktywów do wartości bilansowej netto tego składnika. 6.5. Leasing Leasing klasyfikuje się jako leasing finansowy, gdy w ramach zawartej umowy zasadniczo całe potencjalne korzyści oraz ryzyko wynikające z bycia właścicielem przenoszone jest na leasingobiorcę. Wszelkie pozostałe rodzaje leasingu traktowane są jako leasing operacyjny. Przychody z tytułu leasingu operacyjnego ujmuje się w sprawozdaniu z całkowitych dochodów metodą liniową w okresie wynikającym z umowy leasingu. Początkowe koszty bezpośrednie, poniesione w trakcie negocjacji i/lub pozyskiwania leasingu operacyjnego dodaje się do wartości bilansowej leasingowanego składnika aktywów, i ujmuje metodą liniową przez okres leasingu. Aktywa użytkowane na podstawie umowy leasingu finansowego traktuje się jak aktywa Grupy i wycenia w ich wartości godziwej w momencie ich nabycia, nie wyższej jednak niż wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych. Powstające z tego tytułu zobowiązanie wobec leasingodawcy jest prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji zobowiązań z tytułu leasingu finansowego. Płatności leasingowe dzielone są na część odsetkową i zmniejszenie zobowiązania z tytułu leasingu, tak by stopa odsetek od pozostającego zobowiązania była wielkością stałą. Koszty finansowe odnosi się bezpośrednio do rachunku zysków i strat, chyba że można je bezpośrednio przyporządkować do odpowiednich aktywów - wówczas są one kapitalizowane zgodnie z zasadami rachunkowości Grupy dotyczącymi kosztów obsługi zadłużenia, przedstawionymi poniżej w części 3.6. Płatności warunkowe z tytułu leasingu ujmuje się w kosztach w okresie ich ponoszenia. Płatności z tytułu leasingu operacyjnego odnosi się w rachunek zysków i strat metodą liniową przez okres leasingu, z wyjątkiem przypadków, kiedy inna, systematyczna podstawa rozliczenia jest bardziej reprezentatywna dla wzorca czasowego rządzącego konsumpcją korzyści ekonomicznych wypływających z leasingu danego składnika aktywów. Płatności warunkowe z tytułu leasingu operacyjnego ujmuje się w kosztach w okresie ich ponoszenia. 6.6. Waluty obce Transakcje przeprowadzane w walucie innej niż waluta funkcjonalna wykazuje się po kursie waluty obowiązującym na dzień transakcji. Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych są przeliczane według kursu obowiązującego na ten dzień. Aktywa i zobowiązania wyceniane w wartości godziwej i denominowane w walutach obcych wycenia się po kursie obowiązującym w dniu ustalenia wartości godziwej. Pozycje niepieniężne wyceniane są według kosztu historycznego. 6.7. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego bezpośrednio związanego z nabyciem lub wytworzeniem składników majątku wymagających dłuższego czasu w celu doprowadzenia ich do użytkowania, zalicza się do kosztów wytworzenia takich aktywów aż do momentu, w którym aktywa te są zasadniczo gotowe do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży. 15

Przychody z inwestycji uzyskane w wyniku krótkoterminowego inwestowania pozyskanych środków zewnętrznych przeznaczonych bezpośrednio na finansowanie nabycia lub wytworzenia składników majątku, pomniejszają wartość kosztów finansowania zewnętrznego podlegających kapitalizacji. 6.8. Dotacje Dotacji nie ujmuje się do chwili uzyskania uzasadnionej pewności, że Grupa spełni konieczne warunki i otrzyma takie dotacje. Dotacje których zasadniczym warunkiem jest nabycie lub wytworzenie przez Grupę aktywów trwałych, ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji rozliczeń międzyokresowych i odnosi w rachunek zysków i strat systematycznie przez przewidywany okres użytkowania ekonomicznego tych aktywów. Pozostałe dotacje ujmowane są systematycznie w przychodach, w okresie niezbędnym do skompensowania kosztów, które te dotacje miały w zamierzeniu kompensować. Dotacje należne jako rekompensata kosztów lub strat już poniesionych lub jako forma bezpośredniego wsparcia finansowego dla Grupy bez ponoszenia przyszłych kosztów ujmowane są w rachunku zysków i strat w okresie, w którym są należne. 6.9. Koszty świadczeń pracowniczych Krótkoterminowe świadczenia pracownicze w tym wpłaty do programów określonych składek, ujmowane są w okresie w którym Grupa otrzymała przedmiotowe świadczenie ze strony pracownika, a w przypadku wypłat z zysku lub premii gdy spełnione zostały następujące warunki: na jednostce ciąży obecne prawne lub zwyczajowe oczekiwane zobowiązanie do dokonania wypłat z wyniku zdarzeń przeszłych, oraz można dokonać wiarygodnej wyceny tego zobowiązania. W przypadku świadczeń z tytułu płatnych nieobecności, świadczenia pracownicze ujmowane są w zakresie kumulowanych płatnych nieobecności, z chwilą wykonania pracy, która zwiększa uprawnienia do przyszłych płatnych nieobecności. W przypadku niekumulowanych płatnych nieobecności świadczenia ujmuje się z chwilą ich wystąpienia. Świadczenia po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń (odprawy emerytalne) oraz inne długoterminowe świadczenia ustalane są przy użyciu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych, z wyceną aktuarialną przeprowadzaną na każdy dzień bilansowy. Zyski i straty aktuarialne ujmowane są w całości w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Koszty przeszłego zatrudnienia rozpoznawane są natychmiast w stopniu, w jakim dotyczą świadczeń już nabytych, a w pozostałych przypadkach amortyzuje się je metodą liniową przez średni okres, po którym świadczenia zostają nabyte. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych ujmowane są jako koszt, chyba że stanowią koszt wytworzenia składników aktywów. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy ujmuje się jako zobowiązanie i koszt, gdy Grupa jest zdecydowana w możliwy do udowodnienia sposób: rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem lub grupą pracowników przed osiągnięciem przez nich wieku emerytalnego, lub zapewnić świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w następstwie złożonej przez siebie propozycji zachęcającej ich do dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy. 6.10. Opodatkowanie Podatek dochodowy Grupy obejmuje podatek dochodowy bieżący oraz podatek odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od bilansowego zysku (straty) netto o wyłączenia o wyłączenia przychodów niepodlegających opodatkowaniu i kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym. Podatek odroczony jest wyliczany metodą bilansową, jako podatek podlegający zapłaceniu lub zwrotowi w przyszłości w oparciu o różnice pomiędzy wartościami bilansowymi aktywów i pasywów, a odpowiadającymi im wartościami podatkowymi wykorzystywanymi do wyliczenia podstawy opodatkowania. Rezerwa na podatek odroczony jest tworzona od wszystkich dodatnich różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu, natomiast składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest rozpoznawany do wysokości 16

w jakiej jest prawdopodobne, że będzie można pomniejszyć przyszłe zyski podatkowe o rozpoznane ujemne różnice przejściowe oraz straty podatkowe bądź ulgi podatkowe jakie Grupa może wykorzystać. Pozycja aktywów lub rezerwy na podatek odroczony nie powstaje, jeśli różnica przejściowa powstaje z tytułu pierwotnego ujęcia wartości firmy lub z tytułu pierwotnego ujęcia innego składnika aktywów lub zobowiązania w transakcji, która nie ma wpływu ani na wynik podatkowy ani na wynik księgowy. Wartość składników aktywów z tytułu podatku odroczonego podlega analizie na każdy dzień bilansowy, a w przypadku gdy spodziewane przyszłe zyski podatkowe nie będą wystarczające dla realizacji składnika aktywów lub jego części, następuje jego odpis. Podatek odroczony jest wyliczany przy użyciu stawek podatkowych, które będą obowiązywać w momencie, gdy pozycja aktywów zostanie zrealizowana lub zobowiązanie stanie się wymagalne. Podatek bieżący i odroczony wykazuje się w kosztach lub przychodach w rachunku zysków i strat, z wyjątkiem przypadku, gdy dotyczy on pozycji uznających lub obciążających bezpośrednio kapitał własny, bo wtedy także podatek jest odnoszony bezpośrednio w kapitał własny (inne całkowite dochody w sprawozdaniu z całkowitych dochodów), lub gdy wynika on z początkowego rozliczenia połączenia jednostek gospodarczych. W przypadku połączenia jednostek gospodarczych konsekwencje podatkowe uwzględnia się przy obliczaniu wartości firmy lub określaniu wartości udziału jednostki przejmującej w wartości godziwej netto dających się zidentyfikować aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych jednostki przejmowanej przewyższającej koszt przejęcia. 6.11. Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe obejmują środki trwałe i nakłady na środki trwałe w budowie, które jednostka zamierza wykorzystywać w swojej działalności oraz na potrzeby administracyjne w okresie dłuższym niż 1 rok, które w przyszłości spowodują wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki. Nakłady na środki trwałe obejmują poniesione nakłady inwestycyjne jak również poniesione wydatki na przyszłe dostawy maszyn, urządzeń i usług związanych z wytworzeniem środków trwałych (przekazane zaliczki). Środki trwałe obejmują istotne specjalistyczne części zamienne, które funkcjonują jako element środka trwałego. Środki trwałe oraz środki trwałe w budowie ujmowane są pierwotnie w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Środki trwałe w budowie powstające dla celów produkcyjnych, wynajmu lub administracyjnych, jak również dla celów jeszcze nie określonych, prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po koszcie wytworzenia pomniejszonym o ujęte odpisy z tytułu utraty wartości. Koszt wytworzenia obejmuje opłaty oraz, dla odpowiednich aktywów, koszty finansowania zewnętrznego skapitalizowane zgodnie z zasadami rachunkowości Grupy. Amortyzacja dotycząca tych aktywów trwałych rozpoczyna się w momencie rozpoczęcia ich użytkowania, zgodnie z zasadami dotyczącymi pozostałych aktywów trwałych Grupy. Amortyzacja środków trwałych odbywa się według stawek odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania. Szacunki okresu użytkowania rewidowane są corocznie. Dla celów amortyzacji środków trwałych stosowana jest metoda amortyzacji liniowej. Okresy użytkowania dla poszczególnych składników środków trwałych są następujące: budynki i budowle od 10 do 40 lat, maszyny i urządzenia od 3 do 7 lat, środki transportu od 5 do 7 lat, pozostałe środki trwałe od 3 do 10 lat. Grunty własne nie podlegają amortyzacji. Środki trwałe oraz środki trwałe w budowie poddawane są testowi na utratę wartości jeśli istnieją przesłanki wskazujące na występowanie utraty wartości, przy czym dla środków trwałych w budowie w okresie ich realizacji ewentualna utrata wartości określana jest na każdy dzień bilansowy. Skutki utraty wartości środków trwałych oraz środków trwałych w budowie odnoszone są w pozostałe koszty operacyjne. Aktywa utrzymywane na podstawie umowy leasingu finansowego amortyzuje się przez okres ich przewidywanego użytkowania ekonomicznego na takich samych zasadach jak aktywa własne. Przy braku wystarczającej pewności, że Grupa uzyska tytuł własności przed końcem okresu leasingu, dany składnik aktywów umarza się przez krótszy z dwóch okresów: okres leasingu lub okres użytkowania. Środki trwałe oraz środki trwałe w budowie spełniające kryteria zakwalifikowania ich jako przeznaczone do sprzedaży, lub ujęte w grupie do zbycia wycenia się zgodnie z MSSF 5. 17

Zyski lub straty wynikłe ze sprzedaży / likwidacji lub zaprzestania użytkowania pozycji rzeczowych aktywów trwałych określa się jako różnicę między przychodami ze sprzedaży a wartością bilansową tych pozycji i ujmuje się je w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. 6.12. Wartości niematerialne Wartości niematerialne obejmują aktywa Grupy, które nie posiadają postaci fizycznej, są identyfikowalne oraz które można wiarygodnie wycenić i które w przyszłości spowodują wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki. Wartości niematerialne ujmowane są pierwotnie w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Wartości niematerialne powstałe na skutek prowadzenia prac rozwojowych, ujmowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po spełnieniu następujących warunków: z technicznego punktu widzenia istnieje możliwość ukończenia składnika wartości niematerialnych, tak aby nadawał się do sprzedaży lub użytkowania, istnieje możliwość udowodnienia zamiaru ukończenia składnika oraz jej użytkowania i sprzedaży, składnik będzie zdolny do użytkowania lub sprzedaży, znany jest sposób w jaki składnik będzie wytwarzał przyszłe korzyści ekonomiczne, zapewnione zostaną środki techniczne oraz finansowe konieczne do ukończenia prac rozwojowych oraz jego użytkowania i sprzedaży, istnieje możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych. Nakłady poniesione w okresie prowadzenia prac badawczych oraz nakłady nie spełniające w/w warunków ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat w dacie ich poniesienia. Amortyzacja wartości niematerialnych odbywa się według stawek odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania. Szacunki okresu użytkowania weryfikowane są corocznie. Grupa nie posiada wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania. Dla celów amortyzacji wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania stosowana jest metoda amortyzacji liniowej. Okresy użytkowania dla poszczególnych składników wartości niematerialnych są następujące: licencje na oprogramowanie od 2 do 20 lat,. prace rozwojowe 5 lat, znaki towarowe 50 lat. prawa majątkowe 5 lat. Wartości niematerialne poddawane są testowi na utratę wartości jeśli istnieją przesłanki wskazujące na występowanie utraty wartości, przy czym dla wartości niematerialnych w okresie ich realizacji ewentualna utrata wartości określana jest na każdy dzień bilansowy. Skutki utraty wartości, wartości niematerialnych jak również ich amortyzacji odnoszone są w koszty działalności podstawowej. Wartości niematerialne utrzymywane na podstawie umowy leasingu finansowego amortyzuje się przez okres ich przewidywanego użytkowania ekonomicznego na takich samych zasadach jak aktywa własne. Przy braku wystarczającej pewności, że Grupa uzyska tytuł własności przed końcem okresu leasingu, dany składnik aktywów umarza się przez krótszy z dwóch okresów: okres leasingu lub okres użytkowania. Wartości niematerialne spełniające kryteria zakwalifikowania ich jako przeznaczone do sprzedaży, lub ujęte w grupie do zbycia wycenia się zgodnie z zasadami zgodnymi z MSSF 5. Zyski lub straty wynikłe ze sprzedaży/likwidacji lub zaprzestania użytkowania pozycji wartości niematerialnych określa się jako różnicę między przychodami ze sprzedaży a wartością bilansową tych pozycji i ujmuje się je w rachunku zysków i strat. Na dzień bilansowy wartości niematerialne wyceniane są według kosztu po pomniejszeniu o dokonane odpisy amortyzacyjne oraz ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. 6.13. Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oprócz wartości firmy Na każdy dzień bilansowy Grupa dokonuje przeglądu wartości bilansowych posiadanego majątku trwałego i wartości niematerialnych w celu stwierdzenia, czy nie występują przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Jeżeli stwierdzono istnienie takich przesłanek, szacowana jest wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów, w celu ustalenia potencjalnego odpisu z tego tytułu. W sytuacji, gdy składnik aktywów nie generuje przepływów 18

pieniężnych, które są w znacznym stopniu niezależne od przepływów generowanych przez inne aktywa, analizę przeprowadza się dla grupy aktywów generujących przepływy pieniężne, do której należy dany składnik aktywów. Jeśli możliwe jest wskazanie wiarygodnej i jednolitej podstawy alokacji, składniki majątku trwałego Grupy alokowane są do poszczególnych jednostek generujących przepływy pieniężne lub do najmniejszych grup jednostek generujących takie przepływy, dla których można wyznaczyć wiarygodne i jednolite podstawy alokacji. W przypadku wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania, test utraty wartości przeprowadzany jest corocznie oraz dodatkowo wtedy, gdy występują przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia utraty wartości. Wartość odzyskiwalna ustalana jest jako wyższa spośród dwóch wartości: wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży lub wartość użytkowa. Ta ostatnia wartość odpowiada wartości bieżącej szacunku przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy użyciu stopy dyskonta przed opodatkowaniem uwzględniającej aktualną rynkową wartość pieniądza w czasie oraz ryzyko specyficzne dla danego składnika aktywów. Jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa od wartości bilansowej składnika aktywów (lub jednostki generującej przepływy pieniężne), wartość bilansową tego składnika lub jednostki pomniejsza się do wartości odzyskiwalnej. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się niezwłocznie jako koszt okresu, w którym wystąpiła.). Jeśli strata z tytułu utraty wartości ulega następnie odwróceniu, wartość netto składnika aktywów (lub jednostki generującej przepływy pieniężne) zwiększana jest do nowej oszacowanej wartości odzyskiwalnej, nie przekraczającej jednak wartości bilansowej tego składnika aktywów jaka byłaby ustalona, gdyby w poprzednich latach nie ujęto straty z tytułu utraty wartości składnika aktywów / jednostki generującej przepływy pieniężne. Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości ujmuje się w niezwłocznie w rachunku zysków i strat. 6.14. Zapasy Zapasy są aktywami, przeznaczonymi do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej, będące w trakcie produkcji przeznaczonej na sprzedaż oraz mające postać materiałów lub surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług. Zapasy obejmują materiały, towary, produkty gotowe oraz produkcję w toku. Materiały i towary wycenia się pierwotnie w cenach nabycia. Na dzień bilansowy wycena materiałów i towarów odbywa się z zachowaniem zasad ostrożnej wyceny, tzn. kategorie te wyceniane są według ceny nabycia lub ceny sprzedaży możliwej do uzyskania w zależności od tego która z nich jest niższa. Produkty gotowe oraz produkty w toku wycenia się pierwotnie na poziomie rzeczywistego kosztu wytworzenia. Na dzień bilansowy wycena produktów gotowych i produkcji w toku odbywa się z zachowaniem zasad ostrożnej wyceny. Zapasy towarów, materiałów i produktów gotowych obejmowane są odpisem aktualizującym według indywidualnej oceny ceny możliwej do uzyskania na dzień bilansowy. Rozchód zapasów odbywa się według zasad szczegółowej identyfikacji w zakresie pozycji przeznaczonych na świadczenie konkretnych przedsięwzięć lub według metody FIFO dla pozostałych zapasów i odnoszony jest w koszt własny sprzedaży. Odpisy aktualizujące dotyczące zapasów, wynikające z ostrożnej wyceny oraz odpisy aktualizujące dla pozycji zalegających, jak i ich odwrócenia, odnoszone są w pozostałe koszty operacyjne. 6.15. Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia Aktywa trwałe i grupy do zbycia klasyfikuje się jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Warunek ten uznaje się za spełniony wyłącznie wówczas, gdy wystąpienie transakcji sprzedaży jest bardzo prawdopodobne, a składnik aktywów (lub grupa do zbycia) jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w swoim obecnym stanie. Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do zbycia zakłada zamiar kierownictwa spółki do dokonania transakcji sprzedaży w ciągu roku od momentu zmiany klasyfikacji. Aktywa trwałe (i grupy do zbycia) sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się po niższej spośród dwóch wartości: pierwotnej wartości bilansowej lub wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane ze sprzedażą. 19