OCENIANIE ARKUSZA POZIOM PODSTAWOWY Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Przyjaciel na kliknięcie. Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy stosować punktację z modelu. Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną wskazaną w rubryce punkty cząstkowe. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów. Nr zad. Odpowiedzi 1. W jakim celu w zakończeniu akapitu 1. zostały przywołane przykłady konkretnych wydarzeń? aby: - dowieść zdolności współdziałania ludzi dla osiągnięcia wspólnego celu - wykazać aktywność społeczną młodych ludzi - pokazać możliwość wykorzystania technologii komunikacyjnych dla ważnych społecznie celów 2. Wyjaśnij sens sformułowania: przedefiniować pojęcie. - przekształcić definicję w kontekście nowego stanu rzeczy - na nowo zdefiniować, zmienić definicję 3. Autor opisuje nowe zjawisko internetowe określone wyrazem odprzyjaźnić się. a. Zapisz cząstkę wyrazową (formant), za pomocą której ten wyraz został utworzony od wyrazu podstawowego. b. Zapisz antonim tego wyrazu. a. formant: odb. antonim: zaprzyjaźnić się 4. Określ, jaka funkcja języka dominuje w podanych akapitach: a. akapit 2 - ekspresywna b. akapit 3 - informacyjna (informatywna) 5. Na podstawie 4. i 5. akapitu podaj trzy różnice między prawdziwą przyjaźnią a przyjaźnią internetową. Prawdziwa przyjaźń Mała liczba znajomych Przejawia się w działaniu W umysłach zainteresowanych, prywatna Głęboka Internetowa przyjaźń Duża liczba znajomych Istnieje w sieci, inicjowana kliknięciem myszy; Komunikowana publicznie, za ogólną wiedzą, oficjalna Powierzchowna Maks. liczba punktów Punkty cząstkowe za realizację jednej części zadania za funkcji jednego akapitu za dwie różnice 2
6. Jaka motywacja obecności na portalach społecznościowych jest według psychologa społecznego przykładem tzw. zewnątrzsterowności? Podaj dwie przyczyny (ak. 6. i 7.). - tworzymy swój określony wizerunek, społeczny obraz - sugerujemy się opinią otoczenia - nie kierujemy się szczerością - oczekujemy natychmiastowej gratyfikacji - działamy w krótkoterminowej perspektywie - nie dążymy do prawdziwej przyjaźni (uznajemy odpowiedzi logicznie korespondujące z treścią akapitu) 7. Wyjaśnij na podstawie akapitu 8., na czym polega trud tradycyjnej przyjaźni. Uwzględnij czynniki indywidualne i obiektywne. - wymaga silnej woli, poświęcenia czasu, energii, pielęgnacji - trzeba pokonać zmienność, niepewność współczesnego życia 8. O jakim paradoksie mówi autor w akapicie 9.? Zacytuj odpowiednie zdanie. Wraz z malejącą ilością deklarowanego wolnego czasu, rokrocznie wzrasta... liczba godzin spędzanych codziennie przed ekranem telewizora. 9. W akapicie 9. autor zawarł myśl, że przyjaźni przeszkadza brak czasu. Na podstawie jakich przesłanek doszedł do tego przekonania? - badania opinii społecznej CBOS - osobiste doświadczenia (trudność spotkania się z kolegami) 10. Wyjaśnij, jakie znaczenie dla przyjaźni ma czytanie książek (ak.10) - uczy empatii, pozwala zrozumieć potrzeby drugiego człowieka - rozwija kompetencje psychospołeczne - uczy ludzi, świata i życia 11. Spośród podanych określeń wskaż dwa właściwie charakteryzujące styl artykułu. a. dyskursywny e. wyrażający opinie i odczucia 12. W jakim celu autor przywołał informację o tomie listów Lema i Mrożka na swojej półce z książkami? - przykład pięknej przyjaźni - źródło refleksji nad przeszłością i współczesnością - pretekst do opisu postaw ludzi dawniej i dziś (uznajemy konkretne przykłady postaw wynikające z treści akapitu) 13. Jakie funkcje w kompozycji artykułu pełni ostatni akapit? - jest puentą, podsumowaniem; wyraża końcową opinię autora - zawiera odpowiedź na wątpliwość wyrażoną w poprzednim akapicie, uzupełnia poprzedni akapit za jedno 1 za jedno 1 za jedno za podanie jednej funkcji 3
Temat 1: Analizując wiersz Stepy akermańskie Adama Mickiewicza i fragment Lalki Bolesława Prusa, porównaj przeżycia Polaków na obczyźnie i określ ich źródła. Zwróć uwagę na rolę natury. Wykorzystaj odpowiednie konteksty interpretacyjne w celu określenia przyczyn wyjazdu. 1. Zasada zestawienia tekstów, (0-2) a. podobny główny temat: tęsknota za ojczyzną b. różny czas powstania utworów: romantyzm i pozytywizm c. odmienna forma: liryka i epika, wiersz i proza d. wspólna rola natury: inicjowanie przeżyć e. osobisty charakter wyznań Stepy akermańskie 2. Przeżycia podmiotu lirycznego na obczyźnie, (0-3) a. zachwyt jazdą przez step porównaną do morskiej żeglugi b. kontemplacja natury c. niepokój spowodowany zagubieniem na stepie d. poczucie małości człowieka wobec ogromu świata e. smutek i melancholia f. nostalgia 3. Źródła przeżyć, (0-3) a. kontakt z egzotyczną przyrodą (step) b. fascynacja naturą typowa dla romantyków c. wyjątkowość sytuacji w czasie wycieczki (cisza, ciemność, złudność znaków) d. wrażliwość poetycka, bogata wyobraźnia e. wyobcowanie, poczucie opuszczenia f. oddalenie od ojczyzny Lalka 4. Przeżycia Wokulskiego na obczyźnie (0-3) a. cierpienie, ból psychiczny b. wewnętrzne rozdarcie (i tęskni, i ma dystans do rodaków) c. świadoma ucieczka w pracę d. maskowanie udręki, niestabilność emocjonalna e. rozpacz egzystencjalna f. nostalgia 5. Źródła przeżyć, (0-3) a. złe wspomnienia z kraju b. niepewna przyszłość c. samotność d. oddalenie od ojczyzny e. autoanaliza swego losu, sytuacji życiowej f. romantyczna dusza pozytywisty 4
6. Rola natury, (0-4) a. przykuwa uwagę swoim pięknem, egzotyką b. wyzwala różne emocje c. jest tłem dla rozmyślań d. ujawnia indywidualne cechy osobowości bohaterów ( ucho wewnętrzne ) e. odwzorowuje stan emocjonalny (psychizacja krajobrazu) f. skłania do refleksji o sytuacji egzystencjalnej człowieka w świecie g. jest pomostem między obczyzną i ojczyzną h. budzi wspomnienia 7. Konteksty interpretacyjne, (0-4) Stepy akermańskie a. przymusowy pobyt Mickiewicza na Krymie b. zesłanie do Rosji karą za działalność patriotyczną na Litwie c. cykl sonetów efektem fascynacji naturą Orientu Lalka d. wyjazd Wokulskiego na wojnę rosyjsko-turecką, realizacja dostaw dla wojska e. udział w wojnie dla szybkich zysków f. chęć pomnożenia majątku w celu zdobycia względów Izabeli Łęckiej 8. Podsumowanie, (0-3) - pełne: dostrzeżenie podobieństw i różnicy oraz włączenie kontekstu do interpretacji - częściowe: dostrzeżenie podobieństwa/podobieństw i różnicy - próba: dostrzeżenie podobieństwa/podobieństw 5
Temat 2: Analizując fragmenty Wesela Stanisława Wyspiańskiego, przedstaw opinię mieszkańców wsi o inteligencji oraz ich postawę wobec powinności społecznych i narodowych. Wnioski skonfrontuj z portretem chłopów w całym dramacie. 1. Wstępne rozpoznanie, (0-2) a. portrety dwóch grup społecznych: chłopów i inteligentów b. wizerunek Polaków w warunkach niewoli narodowej c. postacie literackie mające swoje pierwowzory w rzeczywistości d. sceny z zabawy weselnej w bronowickiej chacie e. Czepiec reprezentantem poglądów ogółu chłopów (my) 2. Opinia mieszkańców wsi o inteligentach na podstawie fragmentów, (0-6) a. maja poczucie wyższości, lekceważą chłopów b. pozornie interesują się wsią c. obawiają się radykalizmu chłopów d. są bierni, apatyczni e. nie mają ambicji, ważnych celów społecznych f. szukają na wsi nowych wrażeń g. traktują wieś jako remedium na dekadencję h. rezygnują z przewodzenia chłopami i. przejawiają marazm kontrastujący z witalnością chłopów 3. Postawa chłopów wobec powinności społecznych i narodowych, (0-6) a. zainteresowani polityką, ciekawi świata b. zorientowani w bieżących wydarzeniach c. czerpią wiedzę z gazet d. gotowi do walki o narodową wolność, do powstania e. dumni z bohatera narodowego chłopskiego pochodzenia (Bartosza Głowackiego) f. potrzebują przywódcy, brak im dojrzałości politycznej g. zachęcają inteligentów do osiedlenia się na wsi, do małżeństw z chłopkami h. pragną jedności narodu i. wykazują się mądrością, trzeźwością myślenia 4. Portret chłopów w całym dramacie, (0-4) a. przywołanie scen/faktów literackich potwierdzających pozytywny wizerunek chłopów b. przywołanie scen/faktów literackich ukazujących wady chłopów 5. Funkcjonalne zastosowanie pojęć kluczowych dla epoki, (0-2) chłopomania, dekadentyzm 6. Wykorzystanie innych kontekstów interpretacyjnych, (0-2) literackiego, historycznego, biograficznego 6
7. Podsumowanie, (0-3) - pełne: dostrzeżenie niejednoznacznego wizerunku chłopów i ich krytyki inteligentów, włączenie kontekstu do interpretacji, - częściowe: dostrzeżenie niejednoznacznego wizerunku chłopów i ich krytyki inteligentów, - próba: głównych cech chłopów i ich krytyki inteligentów. II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów) Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu. podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym, 5 uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części, 3 wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna. 1 III. STYL (maksymalnie 5 punktów) jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka, 5 zgodny z zastosowana formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 3 na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe. 1 IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów) język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja, 12 język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja, 9 język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia, 6 język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych (słownictwo i frazeologia), fleksyjnych, 3 język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych. 1 V. ZAPIS (maksymalnie 3 punkty) bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy), 3 poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia); na ogół poprawna interpunkcja, 2 poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia); interpunkcja niezakłócająca komunikacji (mimo różnych błędów). 1 VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY 0-4 7