Muzyczny ASCII-art w realu, czyli warsztaty dla Czytelników książki pt. Pan Fortepianek (i nie tylko)
Dawno, dawno temu, w epoce prehistorii internetu powstała technika graficzna zwana ASCII-artem. Choć trudno w to uwierzyć w tych zamierzchłych czasach nie można było do wysłanych mailem życzeń noworocznych dołączyć mieniącej się kolorami fleszowej pocztówki. Jeżeli ktoś chciał zrobić przyjacielowi niespodziankę, musiał taką pocztówkę sam... napisać. Kto pierwszy wpadł na pomysł, by z liter i znaków dostępnych z klawiatury ułożyć obrazek? nie wiadomo. Faktem jest, że ASCII-art, dziś nieco już archaiczny, ciągle ma swoich zwolenników. Kilka lat temu, realizując wystawę w warszawskiej Galerii Działań (http://www-terapia.blogspot.com/2010/11/ wystawa-fotorelacja-czesc-1-czyli-przed.html), wpadłam na pomysł, by przenieść ASCII-art do prawdziwego świata. Przygotowałam kartoniki z literami, cyframi, znakami przestankowymi, ukośnikami itp. itd. Uczestnicy tego interaktywnego z założenia wydarzenia układali z nich rysunki lub teksty (http://www- -terapia.blogspot.com/2010/11/wystawa-fotorelacji-czesc-2-wernisaz.html). Metoda świetnie sprawdziła się w pracy z dziećmi. W międzyczasie przeprowadziłam już kilka ASCII-warsztatów: (http://suwalska.blogspot.com/2013/10/ascii-art-w-realu-nowa-odsona.html). Choć początkowo zakładałam, że w zajęciach będą brali udział przede wszystkim czytający uczestnicy, okazało się, że znakomicie bawią się podczas nich dzieci, które dopiero rozpoczynają przygodę z czytaniem. Bawią i, przy okazji, uczą. Warsztaty ASCII-artu to doskonały pretekst do nauki rozpoznawania liter (oraz innych znaków). Odbywa się to podczas pracy nad układanym obrazkiem, bo np. trzeba poszukać literki a lub przecinka. Pod ASCII-grafikami można również układać proste podpisy. Z okazji publikacji Pana Fortepianka chciałabym zaproponować kilka edukacyjnych zabaw związanych z książką. Przygotowałam nawet specjalne fortepiankowe ASCII-arty.
Potrzebne będą: kartoniki z wydrukowanymi znakami z klawiatury (litery, cyfry, znaki przystankowe, gwiazdki, małpki, ukośniki itp.) Ważne, aby do przygotowania ASCII-kartoników użyć tzw. czcionki nieproporcjonalnej, to znaczy takiej, w której każda litera ma taką samą szerokość (np. Lucida Console lub Courier). To bardzo ułatwia układanie obrazków.
Co to jest? Wprowadzenie Na początek można powiedzieć kilka słów o ASCII-arcie, ale nie jest to konieczne. Dziecku wystarczy informacja typu: Za chwileczkę napiszemy kilka obrazków. To zazwyczaj budzi zdziwienie i zaciekawienie: Jak to napiszemy obrazki? Przecież obrazki się rysuje! Wówczas można wyjaśnić, że będziemy układać obrazki z literek, cyferek, kropek i innych znaków. Albo podsunąć dziecku kartoniki, by samo wpadło na ten pomysł. Zabawa 1 ASCII-zagadka Zazwyczaj, na rozgrzewkę, podsuwam dzieciom zagadkę. Również w postaci napisanego obrazka. Tym razem będzie on miał związek z treścią książeczki.
Po przeczytaniu Pana Fortepianka mały Czytelnik nie powinien mieć problemów z odgadnięciem. Można zachęcić dziecko do ułożenia odpowiedzi - dla ułatwienia warto przygotować zestaw niezbędnych liter, rozsypać je i poprosić o ułożenie w odpowiedniej kolejności. Jeżeli, mimo to, młody ASCII-artysta będzie miał problemy, pokazujemy planszę z podpisem i proponujemy przygotowanie odpowiedzi według wzoru. klawisze
Co to jest? \ o \ /\_ ) \ [ ; X L YY Y Przygotowałam również drugą ASCII-zagadkę do wykorzystania zamiast (lub łącznie) z poprzednią. Odpowiedź brzmi: fortepian Prócz wymienionych powyżej zabaw można zaproponować dziecku odnalezienie (i nazwanie) tworzących grafikę liter, przeczytanie ostatniej linijki obrazka itp. Ponieważ mamy do czynienia z książeczką z trzeciego poziomu, można pokusić się o nieco trudniejsze zadania np. odnalezienie i nazwanie innych znaków: średnika, nawiasu itd.
\ \ ) [ ; YY Y Zabawa 2 Układanie ASCII-obrazka według wzoru W tym celu przygotowałam uproszczoną wersję fortepianu. Tu również należy przygotować zestaw kartoników z niezbędnymi znakami. Warto pamiętać o spacjach, czyli pustych kartonikach.
Dzieci patrząc na planszę z uproszczonym fortepianem będą układać z nich obrazek.
Zabawa 3 Tworzenie własnych ASCII-artów Następnie dzieci, indywidualnie lub grupowo, układają własne ASCII-obrazki. Można zasugerować, by miały one związek z książką i nazwać to tworzeniem ASCII-ilustracji do Pana Fortepianka lub pozostawić całkowitą swobodę. Obok przykłady prac, które powstały podczas prowadzonych przeze mnie warsztatów ASCII-art w realu.
Zabawa 4 Układanie własnych ASCII-zagadek Na zakończenie dzieci układają ASCII-zagadki według swojego pomysłu. Przy odgadywaniu jest zazwyczaj mnóstwo śmiechu. Na zdjęciu poniżej zagadka z odpowiedzią. Prezentowane przeze mnie propozycje to jedynie inspiracja do tworzenia własnych zabaw, zagadek, zadań... Najwięcej pomysłów rodzi się bezpośrednio podczas pracy z dziećmi, a nauka przychodzi mimochodem kiedy np. prosimy dziecko: Podaj mi znak zapytania na antenkę dla kosmity. albo Ogonek świnki zrobimy z literki S. P.S. Wszystkie zdjęcia (prócz grafik przedstawiających powstawanie fortepiankowych ASCII-artów) pochodzą z warsztatów ASCII-art w realu przeprowadzonych przeze mnie w ramach organizowanego przez Nadarzyński Ośrodek Kultury (http://www.nok.pl) wakacyjnego cyklu warsztatów Last minute w sierpniu 2013 roku. (http://klub-literacki-nok.blogspot.com/2013/09/przygotowalnia- -literackich-zdarzen.html) Autorka książki Pan Fortepianek Dorota Suwalska