Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom pierwszy Sylabus modułu: Techniki mikroskopowe modułu: 1BL_49 1. Informacje ogólne koordynator modułu Prof. dr hab. Ewa Kurczyńska rok akademicki 2014/2015 Semestr V (zimowy) forma studiów stacjonarne sposób ustalania oceny Ocena końcowa modułu jest średnią arytmetyczną ustalaną na podstawie ocen końcowej modułu z laboratorium i kolokwium z wykładów. Na ocenę z laboratorium składa się średnia ważona z kolokwiów (0,75) i ocena umiejętności praktycznych (0,25). Procentowa skala ocen: poniżej 50% - ndst 50-70% - dst 71-84% - dobry 85-100 bardzo dobry Uzyskanie zaliczenia z laboratorium umożliwia przystąpienie do kolokwium z wykładów. Problemy pojawiające się w trakcie, bądź w trakcie wykładów i laboratoriów mogą być wyjaśniane i omawiane podczas konsultacji z osobami prowadzącymi przedmiot w wyznaczonych przez prowadzących godzinach [terminy konsultacji będą podawane w każdym roku akademickim na tablicy ogłoszeń Katedry Biologii Komórki (KBK)]. 2. Opis i pracy Wykład prowadzący treści własnej 1BL_49_fs_01 Prof. dr hab. Ewa Kurczyńska Przypomnienie podstawowych zasad mikroskopii świetlnej; budowa mikroskopu; części optyczne, mechaniczne i ich funkcja; wartość mikrometryczna; określanie rzeczywistych wymiarów obiektów biologicznych; widzenie stereoskopowe; zasada kontrastu fazowego i wykorzystanie tej techniki w badaniach obiektów biologicznych; obiekty fazowe, amplitudowe; ocena żywotności komórek z wykorzystaniem techniki kontrastu fazowego; polaryzacja światła jest podstawy teoretyczne i wykorzystanie w badaniach biologicznych obiektów izotropowych i anizotropowych; wykorzystanie techniki polaryzacyjno interferencyjnej do badań ilościowych (pomiar suchej masy jądra komórkowego); podstawy teoretyczne mikroskopii fluorescencyjnej i konfokalnej; zalety i wady obu technik; wykorzystanie tych technik między innymi w badaniach przyżyciowych; stosowanie fluorochromów i GFP (białka zielonej fluorescencji). 10 10 Praca z podręcznikiem ( ) w celu uzupełnienia wiedzy przekazanej przez prowadzącego na wykładach, a także przygotowanie do pisemnego końcowego. organizacja 5 wykładów po 2h, sala B-01 WBiOŚ, ul. Jagiellońska 28
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 www Laboratorium Prowadzący treści własnej organizacja www Kurczyńska E.U., Borowska-Wykręt D. 2007. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej. PWN, Warszawa nie jest przewidziana Kod 1BL_49_fs_2 1.Omówienie zasad BHP obowiązujących w laboratorium. Zasady mikroskopowania immersja, określanie rzeczywistych wymiarów obiektów biologicznych. 2. Mikroskopia polaryzacyjna. 3. Mikroskopia kontrastowo-fazowa. 4. Mikroskopia polaryzacyjno-interferencyjna. 5. Mikroskopia fluorescencyjna i konfokalna 20 15 Przyswojenie wiedzy przekazanej przez prowadzącego uzupełnienie wiadomości z lektury obowiązkowej, a także wiadomości potrzebnych do sprawnego dyskutowania problematyki związanej z laboratorium; przygotowanie pisemnego sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych z notatek i obserwacji wykonywanych podczas. 5 laboratoriów x 4h, laboratoria prowadzi Katedra Biologii Komórki, ul. Jagiellońska 28, sala C-47 (parter) i sala B-17 (parter) Kurczyńska E., Borowska-Wykręt D. 2007. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej. Ćwiczenia. PWN Warszawa Na każdych zajęciach laboratoryjnych studenci otrzymają od osoby prowadzącej protokoły jako instrukcje do przeprowadzanych reakcji oraz/lub karty pracy. Konsultacje Prowadzący treści z zakresu tematów poruszanych na wykładach i laboratoriach
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 własnej organizacja www - Indywidualne spotkania w wyznaczonych godzinach; pokoje konsultacji prowadzących. 3. Opis sposobów efektów kształcenia modułu Kolokwium (-y) 1BL_49_01, 1BL_49_02, 1BL_49_05 pracownicy i doktoranci katedry Biologii Komórki 1BL_49_w_03 Wiedza z zakresu technik mikroskopii świetlnej wykorzystywanych współcześnie w badaniach biologicznych. Znajomość zasad działania i zastosowania mikroskopu jasnego pola, mikroskopu kontrastowo-fazowego, mikroskopu polaryzacyjnego, mikroskopu polaryzacyjno-interferencyjnego oraz mikroskopu fluorescencyjnego. Umiejętność samodzielnego posługiwania się różnymi typami mikroskopów świetlnych oraz ich wykorzystania do wykrywania i wizualizacji składników komórek roślinnych i zwierzęcych. Umiejętność analizy i interpretacji obrazów mikroskopowych oraz podstawowych zasad obróbki obrazu mikroskopowego. Skala punktowa kolokwiów wynosi 0-5, gdzie 0 oznacza brak odpowiedzi lub błędną odpowiedź, a 5 maksymalną liczbę punktów do zdobycia. Do uzyskania zaliczenia wymagane jest 50% wszystkich punktów możliwych do zdobycia z kolokwiów. Kolokwia będą przeprowadzane na każdych ćwiczeniach z wyjątkiem pierwszego. Kolokwia będą miały formę testu z pytaniami do wyboru i pytaniami otwartymi: sprawdzona będzie zarówno wiedza, jak i umiejętności zdobyte w trakcie laboratoryjnych z przedmiotu. Zakres materiału: wiedza przekazana podczas przez osobę prowadzącą laboratorium, praca z podręcznikiem i literaturą uzupełniającą, korzystanie z konsultacji. Czas trwania kolokwiów wynosi maksymalnie 20 min Ocena ciągła aktywności (-y) 1BL_49_01, 1BL_49_02, 1BL_49_03, 1BL_49_04, 1BL_49_06 Kod 1BL_49_w01
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 Podstawowe wiadomości związane z tematyką każdych (podawane każdorazowo na zajęciach poprzednich przez osobę prowadzącą zajęcia), które umożliwią sprawną umiejętność posługiwania się mikroskopem i wykorzystania różnych technik mikroskopowych, identyfikowania obserwowanych struktur, samodzielnego wykonywania preparatów do własnych obserwacji według protokołów podanych przez prowadzącego oraz dyskutowania problematyki poruszanej przez prowadzącego. Ocena ciągła dokonywana jest na podstawie sprawozdań przygotowanych w trakcie ćwiczeń indywidualnie przez każdego. Każde sprawozdanie oceniane jest w skali 0-5 punktów. Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny aktywności na zajęciach jest otrzymanie co najmniej 3 punktów z każdego sprawozdania (z przeskokiem co 0,25 punktu). Ocenie podlegają umiejętności praktyczne : umiejętność posługiwania się mikroskopem, ocena jakości preparatów wykonanych przez, ocena umiejętności analizy i identyfikowania obserwowanych na preparatach struktur oraz interpretacji uzyskanych wyników na podstawie dokonanych obserwacji. Ocena ciągła aktywności dokonywana jest na podstawie pisemnych sprawozdań na każdym ćwiczeniu. Raport z pracy laboratoryjnej (-y) 1BL_49_03, 1BL_49_04 1BL_49_w_02 Podstawowe wiadomości związane z tematyką każdych (podawane każdorazowo na zajęciach przez osobę prowadzącą zajęcia), które umożliwią sprawną umiejętność identyfikowania obserwowanych struktur, wykonywania preparatów, pracy z mikroskopem, przeprowadzania przewidzianych ćwiczeniami barwień. bdb student posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą technik mikroskopii świetlnej wykorzystywanych w obserwacjach komórek, klasyfikuje i zbiera dane w trakcie wykonywania obserwacji, dokonuje interpretacji danych oraz wyników przeprowadzonych obserwacji, potrafi posługiwać się zasadami wnioskowania przy rozwiązywaniu problemów związanych z analizą komórek; prawidłowo wykonuje i opisuje rysunki z mikroskopu; db - student posiada podstawową wiedzę dotyczącą technik mikroskopii świetlnej wykorzystywanych w obserwacjach komórek, klasyfikuje i zbiera dane w trakcie wykonywania obserwacji, jednak wykazuje problemy z klasyfikowaniem danych i wyników przeprowadzanych obserwacji, próbuje wyciągać wnioski przy rozwiązywaniu problemów związanych z analizą komórek; wie jak prawidłowo wykonać rysunek z mikroskopu jednak nie zawsze potrafi go prawidłowo opisać i podpisać; dst - student posiada podstawową wiedzę dotyczącą technik mikroskopii świetlnej wykorzystywanych w obserwacjach komórek, jednak wykazuje problemy ze znajomością wybranych spośród zaawansowanych technik mikroskopii świetlnej, wykazuje także problemy z klasyfikowaniem danych w trakcie wykonywania obserwacji mikroskopowych, dokonuje interpretacji danych oraz wyników przeprowadzonych obserwacji tylko przy pomocy osoby prowadzącej zajęcia, próbuje wyciągać wnioski przy rozwiązywaniu problemów związanych z analizą komórek przy pomocy osoby prowadzącej; próbuje prawidłowo wykonać i opisać rysunek z mikroskopu przy pomocy osoby prowadzącej; ndst - student nie posiada podstawowej wiedzy dotyczącej technik mikroskopii świetlnej wykorzystywanych w obserwacjach komórek, nie wykazuje znajomości żadnych spośród zaawansowanych technik mikroskopii świetlnej, wykazuje problemy z klasyfikowaniem
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 danych w trakcie wykonywania obserwacji mikroskopowych, nie potrafi interpretować przeprowadzonych obserwacji, nie próbuje wyciągać wniosków przy rozwiązywaniu problemów związanych z analizą komórek, nie potrafi wykonać i opisać rysunku z mikroskopu. Na każdych zajęciach laboratoryjnych studenci będą wypełniali odpowiednie karty pracy lub przygotowywali sprawozdanie pisemne wraz z rysunkami na podstawie obserwacji, dyskusji, notatek i wniosków z przeprowadzonych obserwacji.