Polski rynek książki a ustawa o jednolitej cenie Polska Izba Książki Warszawa, 17 marca 2014
Polski rynek książki w liczbach Przychody na rynku książki w cenach zbytu wydawców w ostatnich latach wykazują tendencje spadkowe. Przychody (mln zł) 2 950 2 900 2 850 2 800 2 750 2 700 2 650 2 600 2 550 2 500 Przychody (mln zł) 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2 910 2 860 2 940 2 710 2 670 2 650 Źródło: Polski rynek książki, szanse i zagrożenia, Biblioteka Analiz, styczeń 2014
Polski rynek książki w liczbach Liczba wydawanych tytułów książek w Polsce stale wzrasta i osiąga z roku na rok rekordowe poziomy. Problemem jest natomiast sprzedaż tak dużej liczby tytułów. 35 000 Średni nakład a liczba tytułów 30 000 25 000 20 000 15 000 Średni nakład w egz. Liczba tytułów 10 000 5 000 0 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 Źródło: Polski rynek książki, szanse i zagrożenia, Biblioteka Analiz, styczeń 2014
45 40 35 30 Polski rynek książki w liczbach Wzrost cen książek jest uwarunkowany m.in. postępującym wzrostem kosztów własnych wydawnictw (wzrost kosztów papieru, druku, dystrybucji, promocji, kosztów wsparcia sprzedaży, kosztów pozyskania kapitału). Odnotowany w 2011 roku znaczący wzrost średniej ceny detalicznej o 10% był wynikiem podniesienia stawki podatku VAT z 0% do 5% Średnia cena książki (w zł) 25 20 15 Cena zbytu Cena detaliczna 10 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło: Polski rynek książki, szanse i zagrożenia, Biblioteka Analiz, styczeń 2014
Polski rynek książki w liczbach Gęstość księgarni w Polsce wynosi 0,48 placówki na 10 tys. mieszkańców. W krajach, które prowadzą politykę ochrony księgarni, jest ona znacznie wyższa (Holandia 1,29; Francja 1,69). Natomiast w Wielkiej Brytanii, gdzie zrezygnowano z systemu stałych cen na książki, gęstość księgarni spadła do 0,55 placówki na 10 tys. mieszkańców. Liczba księgarni w Polsce 2 600 2 500 2 400 2 300 2 200 2 100 2 000 Liczba księgarni 2008 2009 2010 2011 2012 2 580 2 520 2 450 2 370 2 250 Źródło: Polski rynek książki, szanse i zagrożenia, Biblioteka Analiz, styczeń 2014
Rynek podręczników w Polsce Udział segmentu podręczników w wartości sprzedaży wyniósł w 2012 r. 31% Przeważająca część sprzedaży podręczników odbywa się przez księgarnie (mniejsze księgarnie realizują nawet 40% obrotów dzięki podręcznikom) Inicjatywa rządowa w zakresie tworzenia podręczników oraz zmiana systemu dystrybucji wpłynie na sytuację księgarzy
Czytelnicy i czytelnictwo
Książki przeczytane w ciągu ostatniego roku Ile książek przeczytał(a)/wysłuchał(a) Pan(i) od początku do końca w ciągu ostatnich 12 miesięcy? Książki papierowe 31 9 15 13 13 9 10 % Książki elektroniczne 91 22 1 Audiobooki 92 3 2 01 Ani jednej 1 książkę 2 3 4 5 6 10 11 20 Więcej niż 20 Trudno powiedzieć W ciągu ostatniego roku książkę w całości przeczytało lub wysłuchało ponad dwie trzecie badanych (69%). Źródło: KIERUNKI I FORMY TRANSFORMACJI CZYTELNICTWA. Prezentacja wyników Badania Założycielskiego, CBOS, grudzień 2013
Pozyskiwanie książek Blisko połowa mających kontakt z książką w dniu poprzedzającym badanie (46%) kupiła czytaną książkę, przy czym ogromna większość z nich (90%) nabyła nową książkę, natomiast 15% używaną. ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI CZYTANĄ KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI Czy była to książka: ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY CZYTALI KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI W DNIU POPRZEDZAJĄCYM BADANIE Skąd miał(a) Pan(i) tę książkę? Nowa Używana Trudno powiedzieć 1% 15% 90% Kupiłem(łam) Wypożyczyłem z biblioteki Dostałem(łam) w prezencie Pożyczyłem(łam) od znajomego, rodziny 17% 16% 24% 46% Ściągnąłem(łam) z internetu za darmo 6% Inne 1% Trudno powiedzieć 3% Źródło: KIERUNKI I FORMY TRANSFORMACJI CZYTELNICTWA. Prezentacja wyników Badania Założycielskiego, CBOS, grudzień 2013
Źródła książek ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KORZYSTALI Z BIBLIOTEKI W CIĄGU ROKU Czy wypożyczał(a) Pan(i) książki z biblioteki? Nie wypożyczałem(łam) Wypożyczałem(łam) 19% 64% ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI NOWĄ KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI W CIĄGU ROKU Gdzie kupił(a) Pan(i) tę książkę? W księgarni z nowymi książkami W księgarni z przecenionymi nowymi książkami (dyskont książkowy) Na kiermaszu książkowym, targach książki W supermarkecie, hipermarkecie W sieciowym sklepie spożywczym, np. Biedronka, Lid W internecie 5% 2% 5% 5% 9% 77% Źródło: KIERUNKI I FORMY TRANSFORMACJI CZYTELNICTWA. Prezentacja wyników Badania Założycielskiego, CBOS, grudzień 2013
Ustawa o jednolitej cenie książki
Potencjalne społeczne skutki wprowadzenia Ustawy Poprawi dostępność do szerokiej oferty wydawniczej Korzystnie wpłynie na średnią cenę książki Korzystnie wpłynie na utrzymanie i rozwój niezależnych księgarni, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach Liczba zatrudnionych nie ulegnie zmianie (być może wzrośnie)
Potencjalne ekonomiczne skutki wprowadzenia Ustawy Ustabilizuje rynek (koniec wojny rabatowej na nowości wydawnicze dla ostatecznego odbiorcy) Korzystnie wpłynie na średnią cenę książki (we Francji wzrost cen książek był niższy niż inflacja) Wymusi konkurencję na polach innych niż cena (jakość obsługi) Korzystnie wpłynie na utrzymanie i rozwój niezależnych księgarni Poprawi współpracę pomiędzy bibliotekami a księgarzami Szersza oferta wydawnicza wpłynie korzystnie na liczbę wydawanych tytułów, nakładów, co spowoduje średni spadek ceny
Dziękuję za uwagę