Protokół z posiedzenia Senackiej Komisji ds. budżetu i finansów UW 13 października 2015 roku W obradach uczestniczyli członkowie Komisji: - prof. dr hab. Marian Górski Przewodniczący Komisji - prof. dr hab. Hanna Pawłowska - dr hab. Anna Zielińska - prof. dr hab. Janusz Adamowski - prof. dr hab. Maciej Garstka - prof. dr hab. Mirosław Nagielski - prof. dr hab. Leszek Plaskota - dr Marek Grzybowski oraz zaproszeni na obrady: - prof. dr hab. Anna Giza - Poleszczuk Prorektor UW - mgr Aleksandra Majchrzak Audytor Wewnętrzny - mgr Ewa Mikłaszewicz Kwestor UW - dr Artur Chełstowski Zastępca Kanclerza UW ds. ekonomicznych - mgr Kazimierz Dukaczewski Pełnomocnik Rektora ds. zamówień publicznych Spośród członków Komisji nieobecni byli: prof. dr hab. Ewa Czerniawska, prof. dr hab. Ewa Krogulec, prof. dr hab. Urszula Sztandar Sztanderska, prof. dr hab. Piotr Wilczek, mgr Joanna Hetnarowicz oraz Maja Matuszewska. W obradach wziął udział Jacek Jezierski przedstawiciel NSZZ Solidarność w UW. Porządek obrad obejmował następujące punkty: 1. Informacje Przewodniczącego. 2. Przyjęcie porządku obrad. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z 10 czerwca, br. 4. Opiniowanie wykonania Planu finansowego UW stan na koniec I półrocza 2015 roku, uzupełnione o aktualną sytuację finansową jednostek organizacyjnych po 9 miesiącach. 5. Zmiany w algorytmie podziału dotacji MNiSW. 6. Sprawy różne i wolne wnioski. 1. Informacje Przewodniczącego. Posiedzenie otworzył Przewodniczący, który powitał zebranych, poinformował o usprawiedliwieniu nieobecności wyżej wymienionych członków Komisji i poprosił o przyjęcie porządku obrad. 2. Przyjęcie porządku obrad. 1
Wszyscy obecni członkowie: za przyjęciem porządku obrad. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z 10 czerwca, br. Wszyscy obecni członkowie: za przyjęciem protokołu. 4. Opiniowanie wykonania Planu finansowego UW stan na koniec I półrocza 2015 roku, uzupełnione o aktualną sytuację finansową jednostek organizacyjnych po 9 miesiącach. Przewodniczący poprosił dra Chełstowskiego o zreferowanie tego punktu programu. Dr Chełstowski przypomniał, że uczelnia jest zobowiązana dwa razy w ciągu roku (półrocze i zakończenie roku) do sporządzenia i następnie zatwierdzenia wykonania planu finansowego. Mimo takiego wymogu i z racji terminarza spotkań Komisji, to oprócz rzeczonego wykonania za pierwsze półrocze, członkowie Komisji, otrzymali dokumenty ze stanem finansów poszczególnych jednostek po dziewięciu miesiącach wg księgowania na dzień wczorajszy (tj. 12 października, br.). Plan finansowy po pierwszym półroczu nie zawiera informacji o znacznych przekroczeniach w swoich punktach. Natomiast po trzech kwartałach uwidaczniają się dwa trendy, które będą miały konsekwencje na koniec roku. Poinformował również, że w wykonaniu za pierwsze półrocze nie została jeszcze uwzględniona podwyżka wynagrodzeń. Uczelnia przygotowuje wykonanie do końca marca każdego roku za rok ubiegły. Komisja powinna je rekomendować Senatowi UW do przyjęcia, może również sprawozdanie odrzucić. Dr Chełstowski powiedział, że to ostatnie rozwiązanie zostało wspomniane jedynie ze względów formalnych, ponieważ, jego zdaniem, bilans finansowy Uczelni za rok poprzedni pokazuje dobrą kondycję UW. Zaznaczył, że Komisja otrzymała wszystkie, wymienione w porządku obrad, dokumenty w wersjach rozszerzonych. Poinformował, że Uniwersytetowi udało się, w wakacje, pozyskać środki na obsługę trzech nieruchomości: Chęciny, Tyniecką i część Dobrej. Zwrócił uwagę na pozycję dotyczącą przychodów własnych, które niestety spadają, a dotyczy to głównie środków pozyskiwanych z płatnej dydaktyki. Ratunkiem tutaj, jest działalność badawcza i to ona nabiera szczególnego znaczenia dla Uniwersytetu. Kontynuując, dr Chełstowski potwierdził, że i w drugim półroczu odpis ogólnouczelniany spada, tym bardziej, że uruchamiane są nowe projekty, które z kolei powodują, że odpis jest na innym poziomie, niż ogólnie przyjęty. Na szczęście wynik ogólny uczelni mieści się w planie. Następnie przeszedł do omówienia sytuacji jednostek uczelni. W kilku przypadkach widać problemy z dopięciem budżetu, mianowicie koszty znacznie przewyższają dochody. Pokazuje to tabela nr 5 z wynikami po trzech kwartałach. Poinformował, że w przypadku tych jednostek, jeśli sytuacja do końca roku nie ulegnie zmianie, to w przyszłym roku czeka je program naprawczy. 2
Przewodniczący, w tym miejscu, otworzył dyskusję, prosząc o pytania i komentarze. Dr Zielińska zwróciła uwagę, że w rozliczeniu nie uwzględniono jeszcze, wpływów ze studiów podyplomowych i podkreśliła jej wagę w sytuacji finansowej wydziałów. Środki te jednostki otrzymują dopiero około 20 listopada. Dr Chełstowski podkreślił, że omawiany raport jest cząstkowy i wszelkie decyzje, co do ewentualnych problemów finansowych jednostek można przeprowadzić dopiero po rozliczeniu pełnego okresu sprawozdawczego roku kalendarzowego. To sprawozdanie należy zatem traktować jako swego rodzaju orientację oraz ewentualną przestrogę. Kwestor Mikłaszewicz poinformowała, że wpływy ze studiów podyplomowych pobierane są jednorazowo za cały rok czas kształcenia, koszty zaś, rozłożone są w czasie. W skali całego uniwersytetu przychód z tego tytułu to 14 mln złotych, jest to więc znacząca kwota, ale rozłożona w czasie, ma niewielki wpływ na sytuację poszczególnych jednostek. Prof. Adamowski zwrócił uwagę na internacjonalizację, czyli przyjmowanie studentów zagranicznych, nie wszystkich, ale tych najlepszych na studia płatne. Podkreślił, że w tym przypadku, uczelnia ma jeszcze spore rezerwy, również w studiach trzeciego stopnia. Dr Grzybowski przypomniał, że sytuacja prawdziwa może się nieco różnić od przedstawionej z dwóch powodów. Po pierwsze na różnych wydziałach, różne są terminy wpłat za studia niestacjonarne i w związku z tym w różnych momentach jeden wydział wygląda lepiej, a drugi gorzej i odwrotnie. Po drugie zaś sam termin wypłaty podwyżek, w zeszłym roku była ona o miesiąc wcześniej niż w bieżącym, również zmienił kwotę odniesienia. Natomiast w pełni podzielił obawy z powodu spadku dochodów własnych z działalności dydaktycznej. Na przykładzie swojego wydziału (WPiA) powiedział, że są studia podyplomowe, które odnotowują wzrost studentów, ale są też takie, które są lub będą wygaszane lub też będą miały obniżane czesne, by nie tracić zainteresowania nimi. Niestety, mimo różnych działań, z roku na rok są odnotowywane stałe spadki w przychodach z tego tytułu. Prof. Garstka nawiązał z kolei do punktu 2.2 czyli narzutu kosztów pośrednich na badania naukowe i zgodził się, że rzeczywiście spada procent tego narzutu i zadał pytanie jaki będzie podział środków pomiędzy wydziały a centralę w przypadku jego obniżenia z 30 na 20 %? Kwestor Mikłaszewicz powiedziała, że podział ustalony jest w proporcji pół na pół, reguluje to uchwała Senatu UW i w tej materii nic się nie zmieniło. Prof. Garstka poprosił dra Chełstowskiego, by dział ekonomiczny zastanowił się, jaki może być spadek przychodów z tego tytułu. 3
Dr Chełstowski przyznał rację swojemu przedmówcy, przypomniał, że UW znacznie przoduje w pozyskiwaniu grantów i zatem zwiększenie ich jest bardzo trudne, a nawet już niemożliwe. Poinformował, o czym będzie jeszcze mowa na tym posiedzeniu Komisji, że MNiSW, w algorytmie zmienia sposób liczenia działalności badawczej nie każdy grant liczony będzie tak samo. Uniwersytet i w tym przypadku będzie miał również wiodącą rolę, za to otworzą się przed uczelnią nowe możliwości. Kwestor Mikłaszewicz wyjaśniła, że tak duże różnice w stanie finansów i co za tym idzie kondycji poszczególnych wydziałów za omawiany okres, wynikają z polityki jednostek: kiedy i czy w całości, czy też w ratach otrzymują wpłaty za czesne od studentów studiów niestacjonarnych oraz w jakim czasie dokonuje się rozliczeń takich studiów. Dr Chełstowski powiedział, że dofinansowanie Wydziału Artes Liberales ma swoje podstawy w dawnej umowie pomiędzy uczelnią a fundacją, a która niedługo wygaśnie. Rektor Giza wyjaśniła, że trzeba będzie przypomnieć na jakiej podstawie i jak długo, ta umowa będzie funkcjonować. Następnie odniosła się do problemu badań i osiągnięcia w pozyskiwaniu grantów na nie, swoistego pułapu. Stwierdziła, że ma to odniesienie do grantów polskich, natomiast w przypadku europejskich jest bardzo niski. Należy się zatem zastanowić nad większym wsparciem dla jednostek, żeby sprawniej można było aplikować o te trudne pieniądze. Zwróciła też uwagę na potrzebę strategicznego spojrzenia na różnego rodzaju granty, gdyż nie wszystkie w swoich skutkach są korzystne dla jednostki. Prof. Pawłowska potwierdziła, że nie należy wnioskować o wszystkie granty i zwróciła uwagę na problem związany z wynagrodzeniami i narzutem od nich w grantach (głównie z Horyzontu 2020). Mianowicie chodzi o zrównanie polski w zasadach z tymi obowiązującymi w Europie, które są dla nas niekorzystne i rodzą obawy o to, że trudno będzie znaleźć wykonawców do realizacji grantów. Rektor Giza wyjaśniła, że jednostka w tym programie, dostaje zwrot w postaci równowartości pensji czyli oszczędza na dotacji, to może te środki przeznaczyć na dodatkowe wynagrodzenie dla osób pracujących w Horyzoncie. 4
Podsumowując, Przewodniczący powiedział, że Wykonanie daje podstawę do wydania pozytywnej opinii dla Senatu UW do zatwierdzenia. 5. Zmiany w algorytmie podziału dotacji MNiSW. Przewodniczący poprosił dra Chełstowskiego o zreferowanie tego punktu porządku. Dr Chełstowski poinformował, że informacja z MNiSW stanowi systematyczne podsumowanie wszystkich zmian, które miały miejsce w ostatniej kadencji. Podkreślił jednocześnie, że nie jest to sygnał do poczynienia ich w algorytmie uczelnianym. Uzasadnił to stwierdzeniem, że dopóki Uniwersytet Warszawski w algorytmie ministerialnym wypada z roku na rok wzrostowo, to nie należy zmieniać wewnętrznego. Jednakże zwrócił uwagę na dwa zagadnienia, takie, które w przyszłości mogą mieć negatywne skutki. Mianowicie podział doktorantów na osoby otrzymujące (wyższa waga) oraz nieotrzymujące stypendium doktoranckiego. Dla UW ma to istotne znaczenie w tzw. nadprodukcji doktorantów w niektórych jednostkach, co rodzi pytanie o jakość nauczania i wyraził potrzebę zastanowienia się nad wprowadzeniem tego rozwiązania w tegorocznym algorytmie uczelnianym. Drugim zagadnieniem jest sprawa podstawowego miejsca pracy i liczenia nauczycieli akademickich jako niższych rangą tych, dla których UW nim nie jest. Problem stanowią tu nauczyciele emeryci, którzy pobierając emeryturę, są zatrudnieni w UW na pół etatu, nigdzie indziej nie pracują i w myśl definicji o podstawowym miejscu pracy zawartej w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym, nasza uczelnia takim nie jest, bo nie ma pełnego etatu i taka osoba traktowana jest jako dwuetatowa. W Uniwersytecie Warszawskim dotyczy to kilkuset osób i są to osoby z bardzo dużym dorobkiem naukowym i strata ich byłaby niepowetowana. Wyraził opinię, że uczelnia powinna przestać stosować rozwiązania w postaci przesuwania osób na niepełne etaty. Natomiast przy nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, UW będzie chciał wprowadzić zmianę tej definicji. Następnie powiedział, że jedna zmiana w algorytmie ministerialnym dla UW jest bardziej korzystna, dotyczy ona stałej przeniesienia. Inaczej też wartościowane są granty badawcze, gdzie najkorzystniej wypadają te zagraniczne, dla UW nie ma to większego znaczenia, ponieważ i w tym sposobie liczenia ma rolę wiodącą. 6. Sprawy różne i wolne wnioski. Przewodniczący wyznaczył następne posiedzenie Komisji na 13 stycznia przyszłego roku. Przewodniczący zakończył posiedzenie. Protokół sporządziła: Anna A. Sowa, listopad 2015 r. 5