Zwiększone dofinansowanie termomodernizacji Dzięki przesunięciom niewykorzystanych środków z innych działań Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej może zwiększyć intensywność dofinansowania przedsięwzięć termomodernizacyjnych, realizowanych głównie przez polskie samorządy, z 50% do 85% i przekazać na ten cel dodatkowe 150 mln zł. Zainteresowanie konkursem w ramach działania POIiŚ 9.3 (Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej) w 2009 roku było tak ogromne, że już kilka miesięcy po przeprowadzeniu konkursu zdecydowano o zwiększeniu jego budżetu i dofinansowaniu dodatkowych przedsięwzięć z listy rezerwowej. Obecnie, kolejne korekty budżetu dla tego działania pozwoliły na udzielenie większego dofinansowania a tym samym odciążenie beneficjentów (najczęściej jednostek samorządu terytorialnego), którzy podjęli wysiłek przeprowadzenie tych kosztownych inwestycji. Z unijnego dofinansowania w ramach tego konkursu korzysta 37 podmiotów, a całkowity koszt ich projektów wynosi niemal 650 mln zł. Łączna kwota ich dofinansowania wyniesie 395,5 mln zł pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Prawie wszyscy beneficjenci otrzymają zwiększone dofinansowanie. Najmniejszy projekt - Miasto Tychy - otrzyma 1,7 mln zł dotacji, zaś największy projekt zbiorowy koordynowany przez Powiat Szczecinecki- 45 mln zł. Obecna perspektywa finansowa Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (2007-2013) przewiduje, że unijne dofinansowanie pokryje koszty kwalifikowane poniesione do końca 2015 roku. Dodatkowy rok beneficjenci mają na złożenie raportu z osiągnięcia zakładanych efektów ekologicznych. Dziś w siedzibie NFOŚiGW pięciu z trzydziestu pięciu beneficjentów podpisze aneksy do umów zwiększające unijne dofinansowanie z 50% do 85% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
Nazwa beneficjenta: Gmina Olkusz Tytuł Projektu: Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej na ternach miejskich i wiejskich Gminy Olkusz Koszt całkowity: 9,47 mln zł Dofinansowanie: 3,53 mln zł 6 mln zł Nazwa beneficjenta: Województwo Pomorskie Tytuł Projektu: Termomodernizacja siedmiu szpitali Województwa Pomorskiego Koszt całkowity: 36,59 mln zł Dofinansowanie: 18,13 mln zł 30,38 mln zł Nazwa beneficjenta: Miasto Zabrze Tytuł Projektu: Termomodernizacja obiektów oświatowych w Gminie Zabrze Koszt całkowity: 11,19 mln zł Dofinansowanie: 5,48 mln zł 6,87 mln zł Nazwa beneficjenta: Powiat Tomaszowski Tytuł Projektu: Termomodernizacja sześciu zespołów obiektów użyteczności publicznej powiatu tomaszowskiego Koszt całkowity: 8,83 mln zł Dofinansowanie: 4,33 mln zł 7,36 mln zł Nazwa beneficjenta: Gmina Miasto Lębork Tytuł Projektu: Kompleksowa termomodernizacja lęborskich szkół podstawowych i gimnazjalnych Koszt całkowity: 8,35 mln zł Dofinansowanie: 3,93 mln zł 7,86 mln zł (kwoty zaokrąglone) Kompleksowa termomodernizacja budynków powoduje znaczący wzrost efektywności wykorzystania energii, co pozawala na obniżenie rachunków za energię nawet o 70%.
Inne formy wsparcia efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej Oprócz przeprowadzonego w 2009 roku naboru wniosków o dofinansowanie termomodernizacji w ramach POIiŚ, od 2010 roku NFOŚiGW prowadzi podobny program Poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej, realizowany w ramach Systemu Zielonych Inwestycji (GIS). Oprócz środków krajowych, wykorzystuje on fundusze gromadzonych przez Polskę na tzw. rachunku klimatycznym, uzyskane ze sprzedaży na rynku międzynarodowym nadwyżki uprawnień do emisji CO 2 w ramach protokołu z Kioto. Dofinansowanie ma charakter mieszany Fundusz oferował 30% dotację pochodzącą z rachunku klimatycznego oraz dodatkowo preferencyjną pożyczkę ze środków własnych, na pokrycie dalszych 60% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Program ten cieszy się ogromnym zainteresowaniem 1 października zakończył się piąty już nabór wniosków wpłynęły 63 projekty, których koszt całkowity sięga prawie 270 mln zł. Krótki film nt. finansowania przedsięwzięć w ramach Systemu Zielonych Inwestycji można obejrzeć pod adresem: nfosigw.gov.pl/filmgis W sumie, tylko na poprawę zarządzania energią w obiektach użyteczności publicznej NFOŚiGW wydał od 2008 roku ponad 1 mld zł ze środków krajowych, unijnych, tzw. funduszy norweskich oraz z rachunku klimatycznego. Pozwoliło to na kompleksową termomodernizację ok. 1250 szpitali, szkół, przedszkoli i innych obiektów publicznych.
Partnerstwo publiczno-prywatne Realizując nowe inwestycje służące ochronie środowiska, a szczególnie duże przedsięwzięcia infrastrukturalne, samorządy nie mogą zadłużać się w nieskończoność. Nowa Ustawa u utrzymaniu czystości i porządku w gminach (2011 r ), regulująca możliwe do przyjęcia przez samorząd sposoby zapewnienia niezbędnej infrastruktury do gospodarowania odpadami, jako jedną z trzech opcji wskazuje m.in. formułę partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). NFOŚiGW dysponuje instrumentami finansowymi, z których korzystać mogą zarówno podmioty o charakterze publicznym, prywatnym jak i publiczno-prywatnym, należy jednak pamiętać, że w dziedzinie ochrony środowiska PPP to formuła nowa. Wśród mających powstać w Polsce w najbliższych latach 6 dużych zakładów termicznego zagospodarowania odpadów (Kraków, Poznań, Szczecin, Białystok, Bydgoszcz, Konin) na razie tylko jeden w Poznaniu będzie realizowany w formule PPP. 15 listopada br. nastąpi tam otwarcie ofert złożonych przez 5 zaproszonych partnerów prywatnych, z którymi negocjacje trwały od wielu miesięcy. Samorząd ma zagwarantowane dofinansowanie unijne w ramach POIiŚ w wysokości do 352 mln zł, zaś wyłoniony w postępowaniu partner prywatny może liczyć na preferencyjną 25-letnią pożyczkę z NFOŚiGW w wysokości do 360 mln zł. W świetle przepisów o pomocy publicznej, intensywność dofinansowania będzie możliwa do ustalenia dopiero po przedstawieniu ostatecznego montażu finansowego tej inwestycji.
Finansowanie w formule ESCO Dla finansowania inwestycji (również przez samorządy) w sektorze energetycznym, których efektem są oszczędności energii i niższe za nią rachunki, można próbować pozyskać partnera przedsiębiorstwo zewnętrzne działające w tzw. formule ESCO (Energy Saving Company lub Energy Service Company). Są to firmy oferujące usługi eksperckie, wykonawcze w zakresie energetyki na zasadzie finansowania projektów energetycznych przez tzw. stronę trzecią (TPF - Third Party Funding). Swoim klientom podmiotom nieznającym dogłębnie zagadnień efektywności energetycznej ani nieposiadającym wystarczających funduszy na realizację inwestycji w tym zakresie firmy ESCO oferują kompleksową usługę polegającą na audycie energetycznym, wyborze optymalnych rozwiązań, zaplanowaniu, zapewnieniu finansowania zewnętrznego oraz wykonania inwestycji poprawiającej efektywność wykorzystania energii. W zamian, zgodnie z zawartą umową, przez kolejne lata klient spłaca firmie ESCO poniesione koszty z oszczędności wypracowywanych dzięki poczynionej inwestycji. Ten typ finansowania ma wiele zalet - umowy z firmą ESCO, oparte o kontrakty wykonawcze, to umowy o efekt energetyczny - z gwarancją uzyskania oszczędności. Firma typu ESCO zobowiązuje się też do sfinansowania całego zadania ze środków własnych lub pozyskanych. Ewentualny udział środków NFOŚiGW w finansowaniu przedsięwzięć ESCO będzie możliwy jedynie w przypadku znalezienia pewnej i niebudzącej wątpliwości prawnych formuły, w ramach której środki publiczne, zgodnie z Ustawą Prawo ochrony Środowiska, przeznaczane byłyby wyłącznie na realizację przedsięwzięcia prowadzącego do uzyskania zamierzonego efektu ekologicznego, nie zaś na obsługę i bieżące funkcjonowanie działalności pośrednika firmy ESCO. W Polsce jednak, formuła ESCO dopiero się rozwija. Do 2010 roku m.in. Bank Gospodarstwa Krajowego dysponował środkami Banku Światowego na poręczenia kredytów zaciąganych na realizację przedsięwzięć energooszczędnych, w ramach projektu GEF (Global Environmental Facility). Z uwagi jednak na niskie wówczas rynkowe zapotrzebowanie, zadecydowano o zamknięciu takiej formuły wsparcia.
Kontakt Zespół Prasowy Departament Komunikacji NFOŚiGW tel. (22) 45 90 557 rzecznik@nfosigw.gov.pl