Notatka ze spotkania Grupy Roboczej WBO Data i godzina: 14.09.2016 r., godz. 17:30 20:00 Miejsce: Łokietka 5 (Infopunkt Nadodrze) Spotkanie było poświęcone roli i pozycji Rad Osiedla w kontekście Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego (dalej jako WBO) oraz możliwości animowania przez Rady współpracy mieszkańców w procesie wyboru i tworzenia projektów. Rozważaliśmy między innymi, jak radni osiedlowi mogą być liderami działań związanych z WBO, czy idea budżetów obywatelskich jest bliska radom i dlaczego na linii Miasto rady osiedlowe dochodzi do napięć związanych WBO? Czy w obecnym kształcie WBO jest miejsce na zwiększenie roli Rad Osiedla, czy do tego celu konieczne są zmiany w regulaminie WBO? Czy może WBO powinno być inicjatywą niezależną od działalności Rad? 1. Mocne i słabe strony W pierwszej części skoncentrowaliśmy się na analizie przez uczestników spotkania mocnych i słabych stron rad osiedli w kontekście angażowania i współpracy z mieszkańcami. Warto zauważyć, że mocne i słabe strony w wielu przypadkach nie mają obiektywnego charakteru i nie zależą od rozwiązań systemowych, a wynikają jedynie z aktywności danej rady osiedla. Gdy rada jest nieaktywna mocne strony przeradzają się w słabości i odwrotnie dwoistość ta została podkreślona w pierwszej części poniższej tabeli. MOCNE STRONY współpraca z mieszkańcami i znajomość ich problemów oraz potrzeby na osiedlu struktura umożliwiająca kontakt z mieszkańcami sprawna komunikacja, prowadzą kanały komunikacji z mieszkańcami (fora, biuletyny, tablice), przekazywanie informacji SŁABE STRONY brak współpracy z mieszkańcami i nieznajomość ich problemów oraz potrzeby na osiedlu struktura umożliwiająca kontakt z mieszkańcami brak sprawnej komunikacji z mieszkańcami, nie prowadzą kanałów komunikacji z mieszkańcami (fora, biuletyny, tablice), nie przekazują informacji
kapitał ludzki mający źródło w społeczeństwie obywatelskim; oddolny, demokratyczny wybór osiągnięcia: duża liczba skutecznych działań (śmieci, festyny, drogi itd.) współpraca z innymi podmiotami na osiedlu (rada parafialna, szkoła itd.) mają doświadczenie i ciągłość w funkcjonowaniu (zakorzenione w społeczności osiedla działają od początku lat 90 tych) doświadczenie w opiniowaniu uchwał miejskich możliwość załatwienia spraw formalnych w imieniu mieszkańców, bliski kontakt z urzędem miejski i radą miejską mogą opiniować składają się z naturalnych liderów i społeczników działają w skali mikro: konkretny obszar i grupa docelowa czasami jest to jedyna, istniejąca struktura na osiedlu niewykorzystany kapitał ludzki mający źródło w społeczeństwie obywatelskim słaba legitymizacja (<5% głosujących) brak osiągnięć brak współpraca z innymi podmiotami na osiedlu (rada parafialna, szkoła itd.) brak doświadczenia i ciągłość w funkcjonowaniu (zakorzenione w społeczności osiedla działają od początku lat 90 tych) brak doświadczenie w opiniowaniu uchwał miejskich brak możliwości załatwienia spraw formalnych w imieniu mieszkańców, bliski kontakt z urzędem miejski i radą miejską brak wpływu na realne decyzje w sprawie polityki miejskiej mały budżet częste spory i konflikty uniemożliwiające sprawną pracę w radzie blokowanie pomysłów osób młodych przez osoby starsze, zasiadające w radzie od wielu lat średnia wieku radnych uniemożliwia korzystanie z mediów elektronicznych/słaba znajomość mediów społecznościowych brak wiedzy rad o finansach i procedurach prawnych akcyjność brak ciągłych działań
brak powszechnej wiedzy dotyczącej działań, kompetencji i możliwości rad (za to odpowiadają również same rady) nieobecność w lokalnych mediach zależność od samorządu 2. Analiza kontrowersji Uczestnicy spotkania, pracując w czterech grupach, analizowali kontrowersje (wskazali problemy) na linii Rady Osiedla a: WBO, NGO/Aktywiści, Mieszkańcy, Urząd Miejski. Każda z grup miała sposobność przeanalizowania każdej z czterech relacji: Rady Osiedli WBO; Rady Osiedli NGO/Aktywiście; Rady Osiedli Mieszkańcy; Rady Osiedli Urząd Miejski. a) RADY OSIEDLA MIESZKAŃCY: rola rad osiedli jest przejmowana przez parafie i kluby osiedlowe rady przestają być potrzebne mieszkańcom, możliwe konflikty interesu (radni reprezentują interesy tylko jednej z grup mieszkańców np. z danej części osiedla), brak reakcji na problemy i inicjatywy mieszkańców, brak przestrzeni do dyskusji i konsultacji; brak miejsca spotkań dla większej liczny osób (mała siedziba, brak środków na remont), brak wiedzy mieszkańców o kompetencjach rady; mieszkańcy nie znają rad osiedli, mylą je z innymi podmiotami brak zaangażowania mieszkańców w inicjatywy rady. b) RADA OSIEDLA URZĄD MIASTA: brak zaufania jednostek miejskich do potrzeb RO preferowanie NGOsów, brak reakcji UM na inicjatywy RO, błędne koło braku zaufania i funduszy (rady nie dostają funduszy, bo im się nie ufa, ale bez funduszy, nie mogą się wykazać i sprawdzić), konsultowanie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego przez RO nie ma wpływu na rzeczywistość, brak przepływu informacji między RO a UM, sprzeczne interesy (przykład: koncesje na alkohol),
małe kompetencje RO potrzebna większa decyzyjność, RO mają kompleks jednostki pomocniczej, konflikt trybów pracy (godziny urzędowania), słaba widoczność RO na www UM, c) RADY OSIEDLA WBO: konflikty między różnymi RO z jednego obszaru brak współpracy, brak możliwość opiniowania projektów WBO przez RO, sprzeczne projekty dotyczące tego samego terenu, negatywna opinia rad osiedli na temat projektu lider projektu WBO chce czegoś innego niż RO brak możliwości formalnego odniesienia RO do projektu (zaopiniowania) może, ale nie musi tego zrobić niektóre RO nie promują żadnych projektów albo promują zupełnie inne niż lokalni liderzy, brak zainteresowania RO WBO, radni RO zniechęcają mieszkańców do projektów w swoim rejonie, WBO erzacem budżetu RO, brak wiedzy RO o możliwości organizowania konsultacji WBO, brak spotkań i wspólnej dyskusji RO i mieszkańców nad WBO organizowanych przez RO. d) Rady Osiedla AKTYWIŚCI/NGOSy: rady powinny być bardziej otwarte na współpracę z ngosami, rady i ngosy powinny się razem spotkać, robić coś wspólnie i nauczyć współpracy, traktowanie siebie jak konkurencję, traktowanie RO jako sponsorów przez niektóre ngosy, rozmijanie się jeśli chodzi o potrzeby osiedla, oczekiwanie RO, że to ngosy do nich przyjdą, zazdrość RO, że aktywiści przyciągają media. 3. Modelowa wizja relacji pomiędzy RO a WBO z różnych perspektyw: Podczas kolejnego ćwiczenia pracowaliśmy nad idealną, wyobrażoną przez uczestników, relacją pomiędzy Radami Osiedla a WBO. Staraliśmy się opisać ten model z różnych perspektyw starając się wczuć w rolę różnych podmiotów. Znak plusa (+) przy danym punkcie oznacza, że dany pomysł został wspólnie uznany za możliwy i pożądany do realizacji, ( ) minus lub znak
zapytania (?) to pomysły niemożliwe do zrealizowania i/lub kontrowersyjne. a) z perspektywy organizacji pozarządowych i aktywistów miejskich: wsparcie Rad Osiedli przez aktywistów (wiedza merytoryczna i rozeznanie) + organizowanie wspólnych spotkań różnych podmiotów + sojusz w określeniu projektów priorytetowych, konieczna sprawna komunikacja (Wrocław Rozmawia, Laboratoria Obywatelskie) + mobilne punkty głosowania ale czy to nie jest negatywne (głosowanie na papierze źle, ale możliwe nadużycia) prowadzenie mediacji współprace pomiędzy osiedlami jeśli projekt WBO obejmuje więcej niż jedno osiedle (to rola ngosów) + NGOsy mogą pomóc w informowaniu, promowaniu, konsultowaniu WBO (rola konsultacyjna, maratony WBO) + konieczny jest budżet techniczny, bez tego nie jest możliwe organizowanie powyższych rzeczy to jednak z perspektywy UM może być niemożliwe (?) wspólne wnioskowanie przez NGO i RO projektów do WPI, które nie zostały wybrane do WBO, a są wartościowe + b) z perspektywy Urzędu Miasta i urzędników: aktywna rola opiniotwórcza w sprawie spływających projektów (formalno merytoryczna) + organizacja laboratoriów, spotkań, konsultacji + zorganizowanie zespołu ds. WBO wykorzystanie zasobów do organizacji + przeszkolić RO w zakresie WBO, by oni mogli potem służyć pomocą mieszkańcom + koordynacja liderów (spotkania, warsztaty, łączenie wspólnych projektów) + zarządzanie konfliktem + promocja WBO: dla mieszkańców, plakaty, produkcja i kolportarz zorganizowanie konsultacji dla mieszkańców + dysponowanie mikrobudżetem na organizację techniczną do dyskusji (?) organizacja lokalnej ewaluacji projekty odrzucone, zrealizowane, przyszłe +
c) z perspektywy Rad Osiedla: obowiązek/możliwość zaopiniowania projektów przez RO to jest kwestia dyskusyjna, gdyż obecnie RO mają możliwość opiniowania projektów, ale nie zawsze korzystają z takiej możliwości (?) łatwy i szeroki kontakt z liderami WBO chodzi o sposób skontaktowania liderów projektów z RO + możliwość organizowania spotkań konsultacyjnych i kampani (rola finansowa, lokalowa, organizacyjna) + punkt głosowania w RO, dodatkowe dyżury radnych tylko stanowisko komputerowe +/ RO szeroko informują o projektach możliwych do głosowania + pomoc RO dla liderów w możliwości szukania finansowania dla realizowania niewybranych projektów + szybkie przekazywanie informacji o projektach na linii RO UM + integracja i wymiana informacji między różnymi RO w jednym rejonie głosowania + d) z perspektywy mieszkańców: rola konsultacyjna, zbierająca, aktywizująca mieszkańców + nie chcemy RO w WBO RO nie są reprezentatywne dla mieszkańców, a WBO to jest sprawa mieszkańców pomoc techniczna w zbieraniu głosów (?) pomoc w organizacji happeningów podczas głosowania (zasoby +, kasa ) pomoc przy pisaniu projektów (jest siedziba, informacje, kontakty z UM) + 4. Pomysły dodatkowe: W czasie spotkania pojawiło się też szereg dodatkowych pomysłów na usprawnienie współpracy pomiędzy Radami Osiedla, a różnymi podmiotami. Są to m.in.: system tablic i smsów, okien, witryn jako rozwiązanie problemu słabej informacji i promocji Urząd Miasta powinien pomóc radom w promocji ich działań warto zawiązywać lokalne partnerstwa pomiędzy Radami Osiedla a organizacjami pozarządowymi ważne jest sieciowanie i wypracowywanie wspólnego celu przykładem dobrych praktyk są Laboratoria Obywatelski to warto kontynuowwać Rady Osiedla mogą stać się lokalnymi centrami WBO mają dostęp do lokali i innych zasobów
Rady Osiedla zdaniem niektórych radnych powinny być konsultantem projektów WBO od początku do końca 5. Podsumowanie Spotkanie pozwoliło nie tylko na przeanalizowanie kondycji obecnie działających Rad Osiedla i ich relacji z WBO, ale także poznać jakie mamy wyobrażenia na temat modelowej relacji współpracy pomiędzy tymi instytucjami. Kolejnym krokiem, podejmowanym na następnych spotkaniach będzie przepracowanie naszych wizji na konkretne działa, które będą mogły być zrealizowane przez członków grupy roboczej przy pomocy zasobów, którymi ta grupa dysponuje. Sprawozdanie opracowali: dr Krzysztof Nowak Tadeusz Mincer