Paulina Krawczyk
POSTANOWIŁEŚ ROZEJRZEĆ SIĘ ZA NOWĄ PRACĄ? Być może od Twoich ostatnich poszukiwań minęło sporo czasu i już nie pamiętasz, jak to się robi? A może już długo szukasz pracy bez większych efektów i potrzebujesz nowego planu działania? Przeczytaj nasz poradnik! Czytając go, dowiesz się: od czego zacząć, by znaleźć pracę i z kim możesz przejść przez ten pierwszy etap, co zrobić, by zaprezentować się jako atrakcyjny pracownik i gdzie się takiej prezentacji nauczyć, gdzie szukać pracy. 2
Od czego zacząć? Zanim zajmiesz się poszukiwaniem ofert pracy, zastanów się nad swoją przyszłą karierą zawodową i rozważ różne możliwości. Przygotuj się starannie, a Twoje szanse na znalezienie pracy wzrosną. Dowiedz się, co możesz zaoferować pracodawcy. Zbierz informacje na temat rynku pracy i poznaj wymagania pracodawców. Najpierw poznaj siebie Zastanów się, w jakich dziedzinach jesteś dobry, jakie masz zdolności. Odpowiedz sobie na kilka pytań: Jaki zawód chcesz wykonywać? Jaki rodzaj pracy mógłbyś podjąć? Czy masz odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje? Jeżeli masz jakiś przeciwwskazania zdrowotne, to jakie one są? Jakie masz doświadczenie zawodowe? Jakie cechy mogą być Twoim atutem w pracy? Określ, jakie środowisko pracy preferujesz. Czy wolisz pracować w terenie? A może wybierzesz pracę w biurze? Jakie masz zainteresowania? Zorientuj się, jaka jest sytuacja na rynku pracy Na jakie zawody jest obecnie największe zapotrzebowanie? Może wystarczy, że przejdziesz jakieś szkolenie lub kurs i będziesz miał więcej stanowisk do wyboru? Dowiedz się, jakie zawody są przyszłościowe. Poznaj specyfikę interesujących Cię branż, zawodów i specjalności. Zorientuj się, jakich wymagań sprawnościowych i osobowościowych oczekuje się w konkretnych zawodach oraz jakie zadania zawodowe będziesz wykonywać na danym stanowisku. Dowiedz się, jakiego pracownika szuka pracodawca Poszukiwani są przede wszystkim ludzie aktywni zawodowo. Warto uczestniczyć w kołach naukowych, zajęciach pozalekcyjnych, wolontariacie lub ukończyć kursy czy szkolenia. Pracodawcy stawiają na ludzi, którzy posiadają: specjalistyczną wiedzę, doświadczenie zawodowe (również praktyki czy wolontariat), umiejętność obsługi komputera, urządzeń biurowych oraz sprawnego poruszania się po Internecie, znajomość przynajmniej jednego języka obcego w stopniu komunikatywnym, prawo jazdy kategorii B. Dodatkowym atutem mogą być cechy osobowości, m.in.: wysoki poziom umiejętności interpersonalnych, takich jak: komunikatywność, kultura osobista oraz umiejętność pracy w zespole, samodzielność w podejmowaniu decyzji będących w zakresie obowiązków, chęć podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych poprzez kursy, szkolenia czy kontynuację nauki, dyspozycyjność, lojalność wobec firmy, dbanie o jej dobre imię, 3
zaangażowanie w wykonywaną pracę, umiejętność szybkiej adaptacji poprzez przyjmowanie nowych zadań zawodowych i przystosowanie się do nowych sytuacji, wykorzystywanie wiedzy teoretycznej (zdobytej w szkole czy podczas szkoleń) w praktyce, umiejętność organizowania sobie pracy, przejawianie inicjatywy. Pracodawcy często zwracają również uwagę na posiadanie takich cech, jak: odporność na stres, odpowiedzialność, upór, nieprzekupność, pracowitość, sumienność, rzetelność, przedsiębiorczość, dokładność. Nie martw się, jeżeli w danym momencie nie spełniasz wszystkich wymagań stawianych przyszłym pracownikom. Zadania możesz sobie rozłożyć w czasie i realizować po kolei, zgodnie z planem. Wielu z tych umiejętności można się wyuczyć poprzez systematyczne ćwiczenia. Pamiętaj również, że bardzo dużo osób posiada podobne kwalifikacje zawodowe, ale tych, którzy spełnią precyzyjnie wymagania pracodawców, jest dużo mniej. PAMIĘTAJ! Będąc aktywnym na rynku pracy, łatwiej trafisz na pracodawcę chcącego zatrudnić Cię u siebie! 4
Wsparcie z urzędu pracy Możesz zdobyć wiedzę samodzielnie lub skorzystać z bezpłatnych usług poradnictwa zawodowego, jakie oferują powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy. Poradnictwo zawodowe jest: bezpłatne, ogólnodostępne, oparte na indywidualnych wyborach, oparte na równych szansach, oparte na swobodzie wyboru pracy i pracodawcy. Doradca zawodowy: udzieli Ci informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia, dysponuje różnego rodzaju testami i kwestionariuszami badającymi zainteresowania, umiejętności, preferencje i uzdolnienia zawodowe i udzieli Ci porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia; pomoże Ci również w rozpoznaniu Twoich indywidualnych potrzeb i trudności w znalezieniu pracy, pomoże Ci w sporządzeniu dokumentów aplikacyjnych, pomoże Ci przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą. Co zyskasz, dowiadując się więcej o sobie z pomocą doradcy zawodowego? identyfikację swoich mocnych i słabych stron, doskonały punkt wyjścia do sporządzenia dokumentów aplikacyjnych, pomoc w wyborze zawodu/kierunku kształcenia, uświadomienie sobie tych cech, z istnienia których nie zdawałeś sobie do tej pory sprawy, np. odkrycie zdolności przywódczych lub przedsiębiorczych. Jeżeli chcesz skontaktować się z doradcą, napisz do nas lub zadzwoń podamy Ci adres, telefon i godziny przyjęć doradcy odpowiedniego dla Ciebie. Jeżeli samodzielnie chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj artykuły dostępne na naszej stronie w zakładce dla bezrobotnych i poszukujących pracy. PAMIĘTAJ! Poznając swoje słabe i mocne strony, łatwiej znajdziesz pracę, na której Ci zależy! 5
Co zrobić, aby zaprezentować się jako atrakcyjny pracownik? Pierwsze kroki masz już za sobą. Jesteś zorientowany w sytuacji na rynku pracy i znasz swoją wartość jako pracownika. Czas napisać życiorys zawodowy oraz list motywacyjny (kilka ważnych uwag na temat pisania dokumentów aplikacyjnych, znajdziesz w naszych poradnikach: CV w pigułce i List motywacyjny, który Cię wyróżni). Przed spotkaniem z pracodawcą przygotuj się profesjonalnie do rozmowy kwalifikacyjnej (więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszym poradniku: Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?). PAMIĘTAJ! To, jakie wrażenie wywrzesz w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, w dużej mierze wpłynie na szansę zatrudnienia! 6
Gdzie szukać pracy? Skuteczne szukanie pracy to wykorzystanie maksymalnie największej liczby sposobów kontaktu z pracodawcą. Poniżej znajdziesz listę sposobów poszukiwania pracy. Korzystając z nich, zwiększysz swoją szansę na znalezienie pracy. Może się okazać, że jej szukanie wcale nie jest takie trudne. Sieć kontaktów Jednym z najbardziej skutecznych sposobów poszukiwania pracy są kontakty osobiste. Nie zapominaj więc o rodzinie i znajomych. Często informacja o wolnym stanowisku przenosi się pocztą pantoflową. Pytaj, proś o informację. Może ktoś podsunie Ci ciekawy pomysł. Osobie, którą prosisz o pomoc, postaraj się przedstawić swoje CV. Oferty pracy powiatowych urzędów pracy Pierwszym krokiem, jaki powinieneś wykonać, jest rejestracja w powiatowym urzędzie pracy. Możesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy. Masz prawo do otrzymywania ofert pracy w systemie poradnictwa zawodowego, a także uczestniczenia w organizowanych przez urząd giełdach pracy. Wszystkie oferty pracy zgłaszane do urzędu są udostępniane automatycznie poprzez wywieszenie ich treści na specjalnych tablicach ogłoszeń, a także zamieszczane są w internetowym, ogólnopolskim serwisie urzędów pracy na stronie: www.psz.praca.gov.pl. Informacje w mediach Prasa Wcześnie rano kup gazetę, czasem o przyjęciu oferty decyduje pierwszeństwo zgłoszenia. Zacznij od ogłoszeń drobnych, pozostałe ogłoszenia prawie zawsze oferują dłuższy czas składania ofert. Czytając ogłoszenia drobne, musisz mieć na uwadze ewentualną konieczność szybkiego skorzystania z telefonu. Często w dziennikach pojawiają się dodatki z ofertami z lokalnego rynku pracy (np. Gazeta Wyborcza publikuje dodatek Praca co tydzień w poniedziałek). Niektóre oferty zamieszczane są wyłącznie w dziennikach lokalnych lub w wydawnictwach branżowych i specjalistycznych oraz wspomnianych dodatkach. Internet Do szukania pracy możesz wykorzystać także Internet. W ogólnopolskich i lokalnych serwisach internetowych znajdziesz informacje o ofertach pracy. Internet daje także możliwość pozostawienia przez zainteresowaną osobę swojego życiorysu i innych wymaganych dokumentów. Pośrednictwo pracy zagranicznej EURES Europejskie służby zatrudnienia są siecią, w ramach której współpracują ze sobą publiczne służby zatrudnienia i ich partnerzy na rynku pracy. Sieć ta wspiera mobilność w dziedzinie zatrudnienia na poziomie międzynarodowym i transgranicznym w krajach Unii Europejskiej, a także w Norwegii, Islandii, Liechtensteinie i Szwajcarii. 7
Targi i giełdy pracy Targi i giełdy pracy to miejsca, w których można spotkać pracodawców poszukujących kandydatów do zatrudnienia w swojej firmie. Informacje o odbywających się targach znajdziesz w prasie lokalnej, urzędach pracy oraz w Internecie. Własne ogłoszenia Możesz także zamieścić własne ogłoszenie w Internecie, prasie lub w wyznaczonym do tego celu miejscu (np. na tablicy ogłoszeń). Ogłoszenie musi być krótkie i zwięzłe oraz informować o możliwości kontaktu (należy podać numer telefonu, adres e-mail). Samodzielne zwracanie się do pracodawcy Warto przygotować listę firm, do których należy złożyć swoją ofertę, mimo że firmy te nie poszukują pracowników. Nigdy nie wiadomo, kiedy pojawią się w nich miejsca pracy, a Twoje CV już będzie w ich bazie. Biura karier Biura karier są swoistym pośrednikiem między absolwentami szkół wyższych a rynkiem pracy. Zbierają informacje o aktualnych wymaganiach i potrzebach potencjalnych pracodawców i przekazują je studentom oraz absolwentom. OHP Ochotnicze Hufce Pracy od wielu lat podejmują szereg inicjatyw w zakresie ograniczania bezrobocia i jego negatywnych skutków wśród młodzieży. Będziesz mógł znaleźć tu oferty pracy stałej i tymczasowej. Agencje zatrudnienia Agencje zatrudnienia świadczą usługi w zakresie: pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej. PAMIĘTAJ! Nie ma jednego, uniwersalnego, dobrego dla wszystkich sposobu poszukiwania pracy! Planuj i działaj bądź aktywnym człowiekiem! Bądź cierpliwy! 8
Kilka słów o poszukującym pracy Kim jest poszukujący pracy? Poszukujący pracy to osoba niezatrudniona poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz osoba zatrudniona zgłaszająca zamiar i gotowość podjęcia innej pracy zarobkowej lub zatrudnienia w wyższym wymiarze czasu pracy, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy. Jakie masz prawa, będąc poszukującym pracy? prawo do korzystania z pośrednictwa pracy, prawo do korzystania z poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, prawo do uczestnictwa w zajęciach klubu pracy, prawo do korzystania z możliwości szkolenia lub przekwalifikowania, prawo do ubiegania się o pożyczkę szkoleniową, prawo do ubiegania się o sfinansowanie kosztów studiów podyplomowych, prawo do otrzymania zwrotu kosztów przejazdu na badania lekarskie lub psychologiczne, prawo do ubiegania się o skierowanie na przygotowanie zawodowe dorosłych. Wszystkie te formy pomocy są dostępne po spełnieniu określonych warunków. Jakie masz obowiązki, będąc poszukującym pracy? Jeżeli zarejestrujesz się w powiatowym urzędzie pracy jako poszukujący pracy, powinieneś: utrzymywać kontakt z powiatowym urzędem pracy co najmniej raz na 90 dni, zgłaszać się do powiatowego urzędu pracy w wyznaczonych terminach, ustalonych między Tobą a tym urzędem, podjąć i ukończyć indywidualny plan działania, szkolenie, studia podyplomowe, przygotowanie zawodowe dorosłych oraz uczestniczyć w programie specjalnym. Kiedy utracisz status osoby poszukującej pracy? Status osoby poszukującej pracy utracisz, jeżeli: nie będziesz utrzymywał kontaktu z powiatowym urzędem pracy co najmniej raz na 90 dni w celu potwierdzenia zainteresowania pomocą określoną w ustawie; nie stawisz się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomisz w ciągu 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa; nie podejmiesz przygotowania zawodowego dorosłych albo nie podejmiesz lub przerwiesz indywidualny plan działania, szkolenie, studia podyplomowe, uczestnictwo w programie specjalnym lub nie przystąpisz do egzaminu sfinansowanego ze środków Funduszu Pracy; złożysz wniosek o rezygnację z pomocy określonej w ustawie, świadczonej przez powiatowy urząd pracy. 9
Status osoby poszukującej pracy utracisz na okres 120 dni odpowiednio: po upływie 90 dni od ostatniego kontaktu z powiatowym urzędem pracy, od dnia niestawiennictwa w ustalonym terminie, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku o rezygnację z pomocy, od następnego dnia po dniu niepodjęcia przygotowania zawodowego dorosłych lub niepodjęcia albo przerwania indywidualnego planu działania, szkolenia, studiów podyplomowych, uczestnictwa w programie specjalnym lub po dniu nieprzystąpienia do egzaminu sfinansowanego ze środków Funduszu Pracy. Status osoby poszukującej pracy utracisz na okres 6 miesięcy, jeżeli z własnej winy przerwiesz program przygotowania zawodowego dorosłych lub nie przystąpisz do egzaminu kwalifikacyjnego, czeladniczego lub sprawdzającego. PAMIĘTAJ! Korzystając z pomocy dostępnej w urzędzie pracy, rozszerzasz swoje działania, a tym samym zwiększasz szansę na zatrudnienie w zawodzie, który Cię interesuje! 10
Coś więcej? Poniżej podajemy źródła, z których korzystaliśmy i do których również możesz się odwołać. http://www.pup.kartuzy.pl/pliki/poradnik_bezrobotnego.pdf www.pracuj.pl POWODZENIA!!! 11
Poradnik poszukującego pracy. Jak i gdzie skutecznie szukać pracy? opracowanie: Paulina Krawczyk redakcja: Monika Węcław korekta: Agnieszka Ciulkin, Agnieszka Banasik www.zielonalinia.gov.pl 19524* infolinia dla klientów *opłata jak za połączenie lokalne wg taryfy operatora Publikacja udostępniana nieodpłatnie