Ochrona własności intelektualnej 24.11.2015 JUSTYNA DUDA - RZECZNIK PATENTOWY CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA nazwa podmiotu, usługi, logo, domena internetowa; rozwiązanie techniczne, technologiczne (wynalazki, wzory użytkowe), wytwór przemysłowy, rzemieślniczy, rękodzieło (sprzęt sportowy, urządzenia, opakowania, sprzęt agd) tajemnica przedsiębiorstwa: tajemnice handlowe, organizacyjne (sposoby pozyskiwania klienta, promocji, systemy działania), utwory (prezentacje nt. np. nowego systemu zarządzania pracownikami, strony internetowe, zdjęcia); utwory - programy komputerowe.
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA NA UCZELNI wynalazki, wzory użytkowe; wzory przemysłowe; programy komputerowe; utwory know-how ;
UTWORY ochrona utworów ukończonych jak i fragmentów: szkice, projekty, plany, automatyczna, od momentu ustalenia (faktyczne zaprezentowanie dzieła, tak aby mogła go dostrzec przynajmniej jedna osoba poza twórcą) niezależna od rejestracji, decyzji organów, spełnienia formalności (nota ) niezależna od cech estetycznych, zdobniczych, 4
UTWORY wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, naukowe oraz programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektonicznourbanistyczne 5
UTWORY W POLITECHNICE praca dyplomowa, rozprawa doktorska, rozprawa habilitacyjna, monografia, artykuł; materiały dydaktyczne, sylabusy, programy zajęć; programy komputerowe; opracowanie, prezentacje PP, ekspertyzy, wyniki badań utrwalone w określonej formie, dokumentacja; architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne
PRAWA AUTORSKIE osobiste i majątkowe: OSOBISTE: autorstwo utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, lub pseudonimem, albo do udostępniania go anonimowo nadzór nad sposobem korzystania z utworu, nienaruszalności treści i formy utworu (integralność utworu), decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu
PRAWA AUTORSKIE MAJĄTKOWE: prawo do korzystania z utworu na wszelkich polach eksploatacji, prawo do rozporządzania utworem na wszelkich polach eksploatacji, prawo do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Zakres korzystania do uregulowania w umowie.
PRAWA AUTORSKIE Przykłady umów: umowy konsorcjum, umowy z instytucjami finansującymi prace NB, umowy o dzieło ( osoby fizyczne), umowy licencyjne, umowy przeniesienia praw.
PRAWA AUTORSKIE 1. twórca - uprawniony z tytułu praw osobistych i majątkowych 2. Współautor współtwórstwo; udziały 3. pracodawca (utwory stworzone przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy).
WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA wynalazek 20 lat ochrony wzór użytkowy 10 lat ochrony wzór przemysłowy 25 lat ochrony (okresy 5-letnie)
OCZEKIWANIE NA OCHRONĘ W POLSCE wynalazek wzór użytkowy wzór przemysłowy 4-6 lat; patent 2-3 lat; prawo ochronne 2-3 m-ce; prawo z rejestracji
WYNALAZKI konieczne spełnienie przesłanek: 1) nowość, 2) poziom wynalazczy, 3) przemysłowe stosowanie. Nowy: nie jest częścią stanu techniki; stan techniki: wszystko to co, przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. 13
WYNALAZKI poziom wynalazczy: jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty ze stanu techniki; przemysłowe stosowanie: wg. wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystany sposób, w rozumieniu technicznym, w działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa. badanie stanu techniki: innowacyjność w projekcie, ośrodek Patlib; 14
UJAWNIENIE foldery, katalogi reklamowe; targi, wystawy; publikacja branżowa, naukowa; wprowadzenie do obrotu; udział w konkursie; prezentacja medialna; upowszechnienie wyników wymogi projektów;
WYNALAZKI wytwór materialny (bezpostaciowy) np. zw. chemiczny, środek farmaceutyczny, spożywczy, lub ukształtowany przestrzennie np. przyrząd, maszyna, urządzenie; układ elektryczny, hydrauliczny, sposoby wytwarzania produktów: pasty, maście, sposób przetwarzania np. proces obróbki sygnału, 16
WYNALAZKI Czop pomiarowy łożyska Moduł chłodzący lodowiska sposób zasilania silnika gazem Sposób spawania
WZÓR UŻYTKOWY nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów, wymagana nowość, nie jest wymagany poziom wynalazczy! 18
WZORY UŻYTKOWE Górnicza kabina Transportowa kula rehabilitacyjna węzeł dwuramienny 19
PRAWA WŁASNOŚCI DO ROZWIĄZAŃ zasada: twórca, współtwórca; pracodawca: wykonywanie obowiązków ze stosunku pracy, zamawiający: przy umowach cywilnoprawnych; podmiot według regulacji umownej;
PRAWA WŁASNOŚCI DO ROZWIĄZAŃ Studenci, doktoranci, pracownicy przedsiębiorstw - nie są pracownikami Uczelni! Konieczność uregulowania własności; Współwłasność: wpływ na komercjalizację; wpływ na koszty ochrony patentowej;
REGULACJE UCZELNIANE DOT. WI zakres podmiotowy: pracownicy, doktoranci, studenci; zakres przedmiotowy: prawa do WI pracowniczej przysługują Uczelni; regulacja praw WI w umowach cywilnoprawnych; prawo do korzystania z DI przez pracownika wyłącznie dla celów działalności naukowej i dydaktycznej na Uczelni;
REGULACJE UCZELNIANE DOT. WI Regulamin zarządzania własnością intelektualną w Politechnice Śląskiej; Karta zgłoszenia dobra intelektualnego; dostępne: www.citt.polsl.pl
REGULACJE UCZELNIANE DOT. WI nowe zasady komercjalizacji WI obowiązek powstrzymywania się od podejmowania zobowiązań wobec osób trzecich w zakresie korzystania z dóbr intelektualnych Uczelni np. udzielenie licencji; obowiązek powstrzymania się od prowadzenia jakichkolwiek działań zmierzających do wdrażania wyników;
REGULACJE UCZELNIANE DOT. WI Prawo do wynagrodzenia z tytułu komercjalizacji w kwocie nie mniej niż 50% środków uzyskanych z komercjalizacji; Prawo do dokonania komercjalizacji przez pracownika w przypadku: 1) decyzji j.n. o nie komercjalizacji lub 2) bezskutecznym upływie 3 m-cy na podjęcie przez j.n. decyzji o komercjalizacji
PROCEDURA UDZIELANIA PRAW wpływ zgłoszenia, data, numer sprawozdanie ze stanu techniki, publikacja po 18 m-cach, uwagi osób trzecich, wyjaśnienia, poprawki, decyzja o udzieleniu prawa, płatność za określony okres ochronny
WZÓR PRZEMYSŁOWY wzór przemysłowy: nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu/części nadana mu w szczególności poprzez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Wytwór: każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy 27
WZORY PRZEMYSŁOWE enkoder sensor wizyjny klucz do wkładek urządzenie magnetyczny bębenkowych do rehabilitacji 28
TREŚĆ PRAW WYŁĄCZNYCH Prawo wyłącznego korzystania z wynalazku / wzoru użytkowego / wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP; 29
CECHY WSPÓLNE WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Wyłączność Ograniczone czasowo Terytorialny zakres ochrony Zbywalność przedmiot obrotu: licencji, zamiany, sprzedaży, darowizny podlegają dziedziczeniu;
WYNALAZEK /WZÓR UŻYTKOWY /WZÓR PRZEMYSŁOWY lampa
PARAMETRYZACJA Zgłoszenie wynalazku w Urzędzie Patentowym RP lub za granicą przez jednostkę naukową, której pracownikiem jest twórca wynalazku 2 pkt Prawo ochronne na wzór użytkowy / prawo z rejestracji wzoru przemysłowego udzielone przez Urząd Patentowy RP lub udzielone za granicą na rzecz ocenianej jednostki naukowej 10 pkt oraz w przypadku zastosowania wzoru dodatkowe 10 pkt; punktowane jest tylko jedno zastosowanie wzoru; Patent na wynalazek udzielony przez Urząd Patentowy RP lub udzielony za granicą na rzecz ocenianej jednostki naukowej 25 pkt oraz w przypadku wdrożenia wynalazku do stosowania dodatkowe 25 pkt;
PARAMETRYZACJA Sprzedaż licencji i odpłatne przeniesienie praw do know-how 1 pkt za każde 50 tys. zł przychodu jednostki naukowej z tego tytułu; Wykorzystane autorskie prawa majątkowe do utworu z zakresu architektury i urbanistyki lub sztuk projektowych; punktowane jest tylko jedno zastosowanie utworu 10 pkt
OCHRONA W FORMIE KNOW-HOW ochrona nieformalna, rodzaje informacji: techniczne, technologiczne, organizacyjne, odpowiednie procedury w celu ochrony; rozwiązanie nie może być opatentowane: np. brak zdolności
OCHRONA W FORMIE KNOW-HOW Regulacje uczelniane: wniosek do Prorektora o objęcie rozwiązania know-how, określenie imienne osób mających dostęp do wskazanych poufnych informacji; nadzór nad złożeniem przez wszystkie osoby znające istotę rozwiązania pisemnego zobowiązania do zachowania tajemnicy; zapewnienie zdeponowania w dziekanacie dwóch egzemplarzy nośnika opisującego know-how;
OCHRONA W FORMIE KNOW-HOW wyniki testów prototypowych rozwiązań; naukowo-badawcze: technologiczne, dot. badań naukowych i rozwoju, przepisy, recepty, analizy, notatki z laboratorium, obliczenia i rysunki;
OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W PROJEKTACH umowy z NCBiR, umowy z NCN, umowa konsorcjum; umowy cywilne z osobami fizycznymi; umowy z właściwymi instytucjami w ramach projektów unijnych;
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROJEKTACH MIĘDZYNARODOWYCH umowa główna o współpracy między podmiotami; kwestie WI w umowie; zgłoszenie rozwiązania w UP lub innym Urzędzie Patentowym z zachowaniem zasad wspólności (współuprawnionego); umowa o wspólności; zapewnienie 12-miesięcznego terminu pierwszeństwa o ochronę za granicą;
FINANSOWANIE OPŁAT PATENTOWYCH ujęcie we wnioskach projektowych (opłaty krajowe i zagraniczne); zapisy w umowach o współpracy; zapisy w umowach o wspólności;
OCHRONA WYNALAZKÓW ZA GRANICĄ Korzystając z 12-miesięcznego terminu pierwszeństwa można: 1) dokonać zgłoszeń w innych państwach i wszcząć postępowanie zgłoszeniowe w oparciu o ich krajowe procedury patentowe; 2) dokonać zgłoszenia wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym celem uzyskania ochrony i uzyskać Patent Europejski lub w Międzynarodowym Biurze Własności Przemysłowej (WIPO) w Genewie w trybie PCT. 40
KOSZTY OCHRONY WYNALAZKU ZA GRANICĄ opłaty w systemie Patentu Europejskiego: zgłoszenie: ok.7 tys zł.; opłaty w systemie PCT: zgłoszenie ok. 5 tys. zł; raport z poszukiwań ok. 8 tys zł; zgłoszenie patentowe w Rosji: ok. 3 tys. zł (opłata urzędowa + tłumaczenie ); zgłoszenie patentowe w USA: 3-5 tys. dolarów
WZORY PRZEMYSŁOWE W UE - prawo wyłączne w całej UE, - okres oczekiwania: ok. 1 m-c; - opłaty: 400 euro za zgłoszenie; - czas trwania: maks. 25 (5 letnie okresy) lat; 42
Dziękuję za uwagę Justyna Duda rzecznik patentowy justyna.duda@polsl.pl tel: 32 400 34 06