... Imię i nazwisko ucznia Czas trwania konkursu: 45 minut Maks. liczba punktów: 85... Nazwa i adres szkoły. (WYNIK PKT) OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE KONKURS Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2017/2018 Życzymy powodzenia! 1
1. Spośród podanych cech zaznacz te, które są charakterystyczne dla państwa demokratycznego. (3 pkt) a) państwo policyjne b) pluralizm c) kult wodza d) gospodarka rynkowa e) militaryzm f) uniformizm g) propaganda h) wolność słowa i) gospodarka centralnie planowana 2. Podaj pełne nazwy konstytucyjnych organów państwa, do których uprawnień odnoszą się zacytowane fragmenty Konstytucji RP. (4 pkt) a) art. 129.1. ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza b) art. 133.1.1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe [...] c) art. 203.1. [...] kontroluje działalność organów administracji rządowej [...] z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. d) art. 208.1. [...] stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych. 3. Uzupełnij tabelę. (5 pkt) Organ konstytucyjny Sejm Senat Prezes Sądu Najwyższego Rzecznik Praw Obywatelskich Prezes Najwyższej Izby Kontroli Czas trwania kadencji (w latach) 4. Napisz, jaki wiek należy osiągnąć w Polsce, aby zostać: (3 pkt) a) posłem - b) radnym gminy -.. c) wójtem gminy -.. 5. Uzupełnij tabelkę dotyczącą władz samorządowych. (5 pkt) Samorząd terytorialny Organ władzy stanowiącej Osoba stojąca na czele zarządu / jednoosobowy organ wykonawczy gmina powiat starosta sejmik wojewódzki 2
6. Na podstawie artykułu 34 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i własnej wiedzy wykonaj polecenia. (6 pkt) Art. 34. 1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa. 2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie. A. Nazwij zasadę nabywania obywatelstwa określoną w powyższym przepisie prawnym.... B. Podaj konstytucyjną nazwę organu uprawnionego do nadawania polskiego obywatelstwa.... C. Wymień znane Ci inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego : a/. b/. D. Czy polskie prawo dopuszcza pozbawienie obywatelstwa osoby, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko państwu? Odpowiedź uzasadnij. 7. Poniżej podano przykłady zadań własnych i zleconych realizowanych przez określone jednostki samorządu terytorialnego w Polsce. Uzupełnij zdania, wpisując rodzaj zadania i nazwę jednostki samorządu terytorialnego. (6 pkt) 1. Rejestracja pojazdów jest zadaniem... realizowanym przez.... 2. Organizowanie targowisk i hal targowych jest zadaniem... realizowanym przez.... 3. Prowadzenie szkół ponadgimnazjalnych jest zadaniem... realizowanym przez.... 8. Wypisz pięć obowiązków obywatela Rzeczypospolitej Polskiej. (5 pkt) a ). b). c). d). e). 9. Zaznacz w tabeli literą P zdania prawdziwe, a literą F zdania fałszywe. (4 pkt) Zdanie 1. Starosta powiatu jest wybierany w wyborach powszechnych. 2. Wybory samorządowe w Polsce odbywać się od 2018 r. co 5 lat. 3. Obywatelstwo w naszym kraju nadaje prezydent i premier. 4. Obywatel państwa polskiego może zrzec się obywatelstwa. P lub F 3
10. Zaznacz na mapie Polski nasze województwo i podpisz te województwa, z którymi ono graniczy. (5 pkt) 11. Przyporządkuj zasadom państwa demokratycznego (1 4) odpowiadające im zapisy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (A E). Jeden zapis nie pasuje do wymienionych zasad. (4 pkt) 1) Zasada suwerenności narodu 2) Zasada państwa prawa 3) Zasada podziału władzy 4) Zasada pluralizmu politycznego A) Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na [ ] równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. B) Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. C) Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. D) Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. E) Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Odp.: 1... 2... 3... 4... 12. W Polsce przy powoływaniu rządu obowiązuje tzw. procedura trzech kroków. Wpisz krok (1., 2. lub 3.), który ilustruje poniższy opis. (2 pkt) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu. Następnie stworzony przez premiera rząd stara się uzyskać votum zaufania Sejmu. Tym razem wystarcza do tego zwykła, a nie bezwzględna większość głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Krok... Wskaż działanie, które podejmuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacji, gdy i tym razem rząd nie uzyska poparcia Sejmu....... 4
13. Na podstawie fragmentu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i własnej wiedzy odpowiedz na pytania Art. 233. 1. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw określonych w art. 30 (godność człowieka), art. 34 i art. 36 (obywatelstwo), art. 38 (ochrona życia), art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne traktowanie), art. 42 (ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra osobiste), art. 53 (sumienie i religia), art. 63 (petycje) oraz art. 48 i art. 72 (rodzina i dziecko). A. (5 pkt) W ponad 50 artykułach Konstytucji RP zapisano prawa i wolności obywatelskie. Niektóre z nich, wymienione w art.. 233, nie mogą zostać zawieszone lub zniesione nawet w stanach nadzwyczajnych (wojennym i wyjątkowym). Przeanalizuj załączony materiał i dokonaj podziału wymienionych w art.233.1 wolności i praw człowieka na dwie kategorie: WOLNOŚCI I UPRAWNIENIA OBYWATELI PRAWA CZŁOWIEKA B. (7 pkt) 5
14. Zaznacz prawidłowe odpowiedzi: (10 pkt) A. Gdy Prezydent nie może sprawować swojej funkcji zastępuje go: a) marszałek Sejmu b) marszałek Senatu c) premier d) Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego B. Najwyższa Izba Kontroli: a) orzeka o zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych b) kontroluje działalność organów administracji rządowej c) jest instancją odwoławczą od wyroków sądów administracyjnych d) stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji C. Naczelny Sąd Administracyjny: a) stoi na straży wolności słowa b) kontroluje z punktu widzenia legalności różne podmioty gospodarcze c) kontroluje działalność administracji publicznej d) rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa D. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego RP jest: a) region b) powiat c) gromada d) gmina E. Wojewoda jest organem: a) samorządu terytorialnego b) administracji specjalnej c) administracji państwowej d) sądownictwa administracyjnego F. Prezesa Rady Ministrów mianuje: a/ Sejm b/ Senat c/ Prezydent RP d/ rząd G. W skład Rady Ministrów wchodzi: a) premier i ministrowie oraz prezydent b) premier i ministrowie c) prezydent i ministrowie H. Sędziowie są powoływani przez: a) Premiera b) Prezydenta RP c) Krajową Rade Sądownictwa 6
I. Zasada niezawisłości sędziów polega na tym, że: a) sędziowie podlegają Konstytucji i ustawom b) sędziowie podlegają Konstytucji i uchwałom c) sędziowie podlegają Konstytucji i rozporządzeniom J. Stowarzyszenie jest to: a) grupa społeczna, która obejmuje ludność danego województwa. b) organizacja powołana do obrony interesów pracowniczych obywateli. c) najwyższa polityczna forma organizacji społeczeństwa. d) dobrowolne zrzeszenie ludzi skupionych wokół wspólnych celów. 15. Uporządkuj chronologicznie, według okresu pełnienia funkcji, podane poniżej nazwiska Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej. W odpowiednią rubrykę w tabeli wpisz liczby od 1 do 5. (3 pkt) A. Lech Kaczyński B. Bronisław Komorowski C. Lech Wałęsa D. Aleksander Kwaśniewski E. Andrzej Duda A B C D E 16. Oceń, czy zdania w tabeli są prawdziwe czy fałszywe. (4 pkt) 17. Podaj imiona i nazwiska osób, sprawujących następujące funkcje w Polsce 2018r.: a/ Prezydent RP:.. b/ Marszałek Sejmu: c/ Marszałek Senatu: b/ Prezes Rady Ministrów: (4 pkt) Gratulacje! Dotarłeś do końca testu konkursowego. Powodzenia w klasyfikacji ogólnej. 7