INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI - kod 314403 Technik technologii żywności to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten nie funkcjonował. Powstał z połączenia aż 14 zawodów techników technologii żywności różnych specjalności (np. produkcji cukierniczej, przetwórstwa mięsnego, przetwórstwa mleczarskiego). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii żywności powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania produktów spożywczych; 2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych; 3) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym; 4) kontrolowania pracy maszyn stosowanych w przetwórstwie żywności. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010 2013 (I półrocze) Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2013 84 127 14 2 5 0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2012 156 130 40 29 5 0 2011 148 91 38 18 2 0 2010 - - - - - - 1
W I półroczu 2013 roku na jedną ofertę pracy przypadało 16,8 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2012 na jedną ofertę przypadało 31,2 bezrobotnych, w 2011 roku na jedną ofertę przypadało 74,0 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. W 2010 roku zawód o nazwie technik technologii żywności nie funkcjonował. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011 i 2012 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 W badaniach ankietowych pracodawców w latach 2012 i 2011, pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób w zawodzie technik technologii żywności. WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH W latach 2010/11/12 ani Powiatowe Urzędy Pracy ani instytucje szkoleniowe nie planowały i nie organizowały szkoleń lub kursów o tematyce związanej z zawodem technika technologii żywności Adres do Rejestru Instytucji Szkoleniowych : http//ris.praca.gov.pl/ris/index.ftl ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie www.cie.men.gov.pl w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 11 szkołach, wyłącznie w technikach publicznych. Z tego 4 szkoły posiadają status techników uzupełniających, a więc szkół, których działalność jest wygaszana, zgodnie z obowiązującymi przepisami, tzn., m.in., że nie przeprowadza się do nich naboru. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2011/2012 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik technologii żywności ukończyło naukę 188 osób. Na dzień 30 września 2012 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 737 osób. 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców w 2010, 2011 i 2012 r. znajduje się na stronie internetowej WUP. 2
W roku szkolnym 2010/2011 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik technologii żywności ukończyło naukę 208 osób. Na dzień 30 września 2011 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowały jeszcze 752 osoby. Z kolei w roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik technologii żywności ukończyło naukę 175 osób. Na dzień 30 września 2010 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowały jeszcze 863 osoby. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód technik technologii żywności od 1 września 2012 roku można zdobyć w 4-letnim technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. W zawodzie technika technologii żywności wyodrębniono dwie kwalifikacje: Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń albo produkcja wyrobów piekarskich albo produkcja wyrobów cukierniczych albo produkcja przetworów mięsnych - Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych i tłuszczowych Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; 3
niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. SZKOŁY (bez wygaszanych techników uzupełniających): 1. Technikum Spożywcze Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000029450 Jednostka sprawozdawcza: Zespół Szkół Spożywczych Adres: Toruńska 174 Kod pocztowy i poczta: 85-844 Bydgoszcz Telefon: 523707350 Faks: 523707351 http://www.spozywcza.pl 2. TECHNIKUM CZTEROLETNIE Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000030554 Jednostka sprawozdawcza: ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 1 Adres: Poznańska 345 Kod pocztowy i poczta: 88-100 Inowrocław Telefon: 523537210 Faks: 523537311 http://zsp1ino.pl 3. CZTEROLETNIE TECHNIKUM Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000031607 Jednostka sprawozdawcza: ZESPÓŁ SZKÓŁ GASTRONOMICZNO - HOTELARSKICH W GRUDZIĄDZU Adres: CURIE-SKŁODOWSKIEJ 22/24 Kod pocztowy i poczta: 86-300 GRUDZIĄDZ Telefon: 566427742 Faks: 566427742 http://www.zsgh.eu 4. Technikum nr 8 Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000031758 Jednostka sprawozdawcza: Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego i VIII Liceum Ogólnokształcące Adres: Grunwaldzka 33/35 Kod pocztowy i poczta: 87-100 Toruń 4
Telefon: 566602292 Faks: 566602292 http://8lo.torun.pl 5. technikum Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000032412 Jednostka sprawozdawcza: Zespół Szkół Nr 1 Centrum Kształcenia Praktycznego Adres: Wyspiańskiego 4 Kod pocztowy i poczta: 87-700 Aleksandrów Kujawski http://www.szkola1.pl 6. Technikum Technologii Żywności Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000078274 Jednostka sprawozdawcza: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Żninie Adres: Browarowa 14 Kod pocztowy i poczta: 88-400 Żnin Telefon: 523020116 Faks: 523031560 http://www.zsp.znin.pl 7. Technikum Identyfikator placówki w ramach spisu: 00220000078334 Jednostka sprawozdawcza: Zespół Szkół nr3 im. Bogdana Chełmickiego w Rypinie Adres: Nowy Rynek 20 Kod pocztowy i poczta: 87-500 Rypin Telefon: 542802405 Faks: 542802405 http://zs3rypin.pl LITERATURA 1. E.Pijanowski i in.: Ogólna technologia żywności. WNT. Warszawa 2009. 2. W. Bednarski (red.): Ogólna technologia żywności. Wydawnictwo ART Olsztyn. 1991. 3. B. Czerniawski, J.Michniewicz (red.): Opakowania żywności. Agro Food Technology, Czeladź 1998 4. J.Gawęcki, T. Mossor-Pietraszewska (red.): Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu., PWN. Warszawa 2004. 5. J.Postolski, Z.Gruda: Zamrażanie żywności. WNT. Warszawa 1999. 6. Z.E.Sikorski (red.): Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności. WNT. Warszawa 1994. 7. Z.E. Sikorski i in.: Chemia żywności. PWN. Warszawa 2000. 8. J.Czapski., A.Wieland: Dodatki do żywności. PWRiL. Poznań 1992. 9. J.Czapski (red.): Food Product Development - opracowywanie nowych produktów żywnościowych,wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. 1995. 5
Opracował: Piotr Wełnicki doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser Toruń, listopad 2013 r. data ostatniej aktualizacji: 19.11.2013 r. Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik technologii żywności w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik technologii żywności w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik technologii żywności jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w czterech krajach EOG zawód technik technologii żywności jest regulowany, są to: Grecja, Islandia, Słowenia, Włochy. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik technologii żywności wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem technik technologii żywności zgłoszonych zostało 482 oferty pracy w 13 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Belgii (202 oferty) Niemczech (158 ofert), Austrii oraz Holandii (po 24 oferty) - dane wg stanu na dzień 05.10.2013 r. 6
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik technologii żywności w krajach EOG powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym, posiadać odpowiednie orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy produkcji żywności. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik technologii żywności w wybranych krajach: Austria od 1770 euro brutto miesięcznie, Czechy 25000-30000 koron czeskich miesięcznie brutto, Francja od 9,43 euro /godz. brutto. Opracował: Wojciech Janisiewicz Doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES 7