Moduł szkoleniowy 4. dla nowych rynków projektów PEE Finansowanie PEE Projekt Transparense
PREZENTACJA MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawowe informacje na temat umów o poprawę efektywności energetycznej (umów PEE) II. Proces stosowania umów PEE od identyfikacji projektu do procedury udzielania zamówień III. Proces stosowania umów PEE od zawarcia umowy do gwarantowanych oszczędności IV. Finansowanie PEE V. Strategia wspierania rynku PEE 2
Finansowanie projektów poprawy efektywności energetycznej Przy finansowaniu projektów poprawy efektywności energetycznej dostępne są następujące możliwości finansowania: kredyty bankowe i komercyjne (hipoteka, pożyczki, itp.) krajowe lub międzynarodowe programy i systemy dotacji własne środki finansowe umowy o poprawę efektywności energetycznej (umowy PEE) 3
Finansowanie projektów PEE A. Finansowanie przez stronę trzecią A.1 Kredyt udzielony firmie ESCO (kredyt prosty lub z cesją wierzytelności) A.2 Kredyt udzielony klientowi B. Finansowanie przez firmę ESCO finansowanie z funduszy firmy ESCO; może to obejmować wykorzystanie kapitału własnego lub środków finansowych uzyskanych na podstawie innych instrumentów dłużnych lub leasingu C. Finansowanie przez klienta finansowanie ze środków własnych klienta, zabezpieczone gwarancją oszczędności energii udzieloną przez firmę ESCO może być również związane z pożyczką, ale pochodzi z wewnętrznego budżetu na wydatki inwestycyjne (CAPEX) i istniejących linii kredytowych klienta
A.1 Finansowanie przez stronę trzecią / kredyt udzielony firmie ESCO Firma ESCO bierze kredyt i zapewnia finansowanie projektu PEE we własnym imieniu ponosi całe ryzyko niepowodzenia projektu, nawet gdyby było ono spowodowane przyczynami poza jego kontrolą Klient nie ma bezpośredniego kontaktu ze źródłem finansowania (zwykle bank), co pokazano na poniższym schemacie
A.1 Finansowanie przez stronę trzecią / kredyt udzielony firmie ESCO Klient Wdrożenie środków Gwarancja oszczędności Płatność za usługi Spłata inwestycji firma ESCO Udzielenie pożyczki Spłata pożyczki Inwestor (bank) 6
A.2 Finansowanie przez stronę trzecią / kredyt udzielony klientowi Klient zawiera umowę bezpośrednio ze źródłem finansowania (zwykle bankiem) Firma ESCO gwarantuje jedynie uzyskanie parametrów technicznych projektu jeśli zakładane parametry nie zostały osiągnięte z przyczyn po stronie firmy ESCO, ESCO jest zobowiązana wyrównać różnicę między rzeczywistym poziomem oszczędności a wielkością spłacanej raty
A.2 Finansowanie przez stronę trzecią / kredyt udzielony klientowi Klient Środki energooszczędne Gwarancja oszczędności Płatność za usługi Udzielenie pożyczki firma ESCO Spłata pożyczki Gwarancja zwrotu Inwestor (bank) 8
A.1+A.2 finansowanie przez stronę trzecią - łączone Kredyt łączony firmy ESCO i klienta wysoce odpowiedni sposób finansowania projektów PEE obie strony (ESCO i klient) uczestniczą w zapewnieniu finansowania pomaga wyeliminować wady pojedynczego źródła finansowania i wykorzystać zalety finansowania łączonego tworzy znacznie bliższe relacje ekonomiczne
Wybór finansowania dla projektu PEE Wybór najlepszego sposobu finansowania zależy od kilku czynników: dostępność różnych możliwości finansowania w ramach sektora finansowego w danym kraju; zdolność kredytowa zarówno firmy ESCO jak i klienta; dostępne źródła finansowania dla firmy ESCO i klienta; charakterystyka finansowa danego projektu 10
Finansowanie a poziom rozwoju rynku PEE Istnieją możliwe do wykorzystania doświadczenia w zakresie rozwoju poziomu rynków PEE (w Czechach): 1. Na początku projekty PEE były głównie finansowane z kredytów bakowych udzielanych klientowi (finansowanie przez stronę trzecią A.2) 2. Później sytuacja zaczęła sięstopniowo zmieniać wraz z rozwojem rynku PEE sektor bankowy nabył doświadczenia w finasnowaniu projektów PEE: kredyty dla klientów stały się rzadkością (A.2) coraz więcej firm ESCO brało kredyty bankowe (A.1) Przy niektórych małych projektach firmy ESCO zapewniały finansowanie z ich własnych źródeł (B) 3. W ciągu ostatnich 5-6 lat najczęstszą metodą finansowania przez stronę trzecią stała się cesja wierzytelności dokonana przez firmę ESCO na bank (A.1). W takim przypadku klient spłaca raty przewidziane umową bezpośrednio bankowi. 11
Finansowanie na nowych rynkach PEE Dopóki sektor finansowy nie nabierze doświadczenia w projektach -> kredyty udzielane klientom (A.2): gminy mają zwykle dostęp do lepszych i mniej kosztownych kredytów bankowych niż przedsiębiorstwa usług energetycznych, a zatem takie finansowanie jest zalecane do czasu, gdy banki zaczną oferować lepsze oprocentowanie/warunki firmom ESCO jednakże ocena kosztów takiego finansowania powinna uwzględniać zarówno koszty utraconych korzyści jak i ryzyko przyszłej nagłej potrzeby skorzystania z angażowanych środków; przyszłe nieprzewidziane wydatki mogą wówczas stać się zagrożeniem dla stabilności finansowej podmiotu biorącego kredyt (np. w przypadku klęski żywiołowej - powodzi, itp.) Jeśli banki oferują akceptowalne warunki firmom ESCO -> kredyty udzielone firmom ESCO (A.1)
Struktura finansowania projektu (1) Struktura opłat (za energię ) oszczędności koszty firmy ESCO inwestycja opłaty (za energię..) przed w trakcie po okresu umownego 13
Struktura finansowania projektu (2) Podział oszczędności Udział klienta w oszczędnościach Udział firmy ESCO w oszczędnościach Koszty firmy ESCO w projekcie (gwarancja kredytowa) Koszty inwestycji pokryte z oszczędności na kosztach eksploatacyjnych (spłaty kredytu) podczas projektu 14
Dane finansowe Dane finansowe: koszty eksploatacyjne koszty paliwa koszty inwestycyjne koszty bankowe koszty naprawy / wymiany urządzeń koszty w cyklu życia Płatności podatku VAT powiązane z przeniesieniem własności jeżeli przeniesienie własności następuje po zakończeniu instalacji, VAT jest opłacany na początku okresu spłaty
Ryzyka finansowe Przy zawieraniu umowy z instytucją finansującą należy mieć świadomość, że: banki nie mają ekspertów w dziedzinie zużycia energii motywacją banków jest osiągnięcie korzyści w ramach projektu w postaci oszczędności energii, które są źródłem spłaty zadłużenia Należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: najważniejsze źródła finansowania dostępne gwarancje warunki finansowania (terminy spłat) warunki umowy klasyfikacja ryzyka 16