KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 25.2.2013 COM(2013) 100 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie roczne w sprawie wdrażania umowy o wolnym handlu między UE a Republiką Korei PL PL
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Sprawozdanie roczne w sprawie wdrażania umowy o wolnym handlu między UE a Republiką Korei 1. WPROWADZENIE Umowa o wolnym handlu między UE a Koreą Południową jest stosowana tymczasowo od lipca 2011 r. 1. Jest to pierwsza z nowej generacji umów o wolnym handlu o szeroko zakrojonym i kompleksowym charakterze. Jest to również pierwsze unijne porozumienie handlowe z państwem azjatyckim. Po nieco ponad roku funkcjonowania umowy o wolnym handlu jest jeszcze zbyt wcześnie, aby wykazać jej całościowy wpływ, jako że przepisy w sprawie liberalizacji środków taryfowych i pozataryfowych, jak również środki dotyczące usług i inwestycji, wejdą w życie w późniejszym terminie. Zniesiono już jednak w znacznym stopniu taryfy celne i dały się już w praktyce odczuć pozytywne skutki dla unijnego eksportu. Celem niniejszego sprawozdania jest wywiązanie się z zobowiązań wynikających z rozporządzenia (UE) nr 511/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2011 r. w sprawie wprowadzenia w życie dwustronnej klauzuli ochronnej zawartej w umowie o wolnym handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Korei 2. Zgodnie z art. 13 ust. 1 wymienionego rozporządzenia Komisja podaje do wiadomości publicznej roczne sprawozdanie w sprawie stosowania i wdrażania umowy. Ponadto art. 3 ust. 3 stanowi, że Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie monitorujące na temat aktualnych danych statystycznych dotyczących przywozu z Korei produktów w sektorach wrażliwych. 2. OCENA OGÓLNA: ZMIANY W HANDLU I OSZCZĘDNOŚCI Z TYTUŁU CEŁ Główne wnioski w oparciu o porównanie danych z pierwszego roku wdrażania umowy (lipiec 2011 r. czerwiec 2012 r.) ze średnią danych z czterech ostatnich dwunastomiesięcznych okresów ( okres odniesienia ) przedstawione są poniżej. Taka metoda porównania, z wykorzystaniem dłuższego okresu, neutralizuje wpływ kryzysu. 2.1. Zmiany w handlu Wywóz z UE do Korei wzrósł ogółem o 37 %. Wywóz produktów, który został w pełni zliberalizowany od dnia tymczasowego stosowania umowy, wzrósł bardziej niż wywóz innych produktów. Od lipca 2011 r. do czerwca 2012 r., w porównaniu z okresem odniesienia, wywóz tych produktów, stanowiący 35 % wywozu z UE do Korei, wzrósł o 54 % (4,4 mld EUR). Dla porównania, wywóz tych samych produktów w pełni objętych liberalizacją na rynek światowy wzrósł o 27 %. Kontrastuje to z produktami niepodlegającymi żadnym preferencjom, które stanowią 18 % wywozu UE i których wywóz wzrósł o 20 % w tym samym okresie. Dla produktów, których wywóz został częściowo zliberalizowany, reprezentujących 43 % unijnego eksportu, wzrost wywozu wynosił 35 % czyli 3,9 mld EUR. 1 2 Umowa jest stosowana w UE tymczasowo, do czasu gdy będzie ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE. Sytuację w zakresie ratyfikacji można śledzić na stronie internetowej Rady dotyczącej umów: http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreementsdatabase?command=details&id=&lang=en&aid=2010036&doclang=en Dz.U. L 145 z 31.5.2011, s. 19. PL 2 PL
Jeśli porównać stopę wzrostu wywozu w pełni zliberalizowanych produktów do Korei z normalnym wskaźnikiem wzrostu wywozu dla tych samych produktów do reszty świata, różnica przekłada się na ponad 2 mld EUR dodatkowego wywozu. W tym samym czasie przywóz do UE z Korei wzrósł jedynie w nieznacznym stopniu (o 1 %). Obecny klimat gospodarczy w UE miał wyraźnie negatywny wpływ na tempo wzrostu koreańskiego wywozu do UE. Innym powodem spadku wywozu towarów z Korei do UE jest fakt, że koreańskie przedsiębiorstwa nadal przenoszą produkcję do UE i do innych państw, co zmniejsza bezpośredni wywóz z Korei. Na przykład koreańscy producenci samochodów uruchomili zakłady produkcyjne w Republice Czeskiej i w Słowacji, a koreańskie przedsiębiorstwa elektroniczne posiadają zakłady produkcyjne w kilku państwach członkowskich UE, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego w UE. 2.2. Oszczędności z tytułu ceł Oszczędności wynikające z ceł były już zauważalne nawet przed pełnym wdrożeniem umowy o wolnym handlu. Przyjmując ostrożne założenie, faktyczne oszczędności na cłach za wywóz towarów z UE wyniosły około 600 mln EUR w ciągu pierwszych dwunastu miesięcy umowy o wolnym handlu. Powyższe dane liczbowe opierają się na szacunkowym poziomie wykorzystania preferencji przez UE, wynoszącym około 50 %, podczas gdy poziom wykorzystania preferencji dla koreańskiego wywozu wynosi 68 %. Mimo że poziom wykorzystania preferencji przez UE poprawiał się stopniowo w drugiej połowie pierwszego roku wdrażania umowy o wolnym handlu, koreański wywóz ma nadal wyższy poziom wykorzystania preferencji niż wywóz z UE. Można to potencjalnie wyjaśnić wieloma czynnikami, włącznie z odmiennymi warunkami stosowania nowych administracyjnych procedur celnych oraz różnicami pod względem profilu eksportowego przedsiębiorstw, ponieważ głównie duże przedsiębiorstwa koreańskie dokonują wywozu do UE, podczas gdy eksporterzy z UE są raczej rozdrobnieni. Wreszcie przepis o transporcie bezpośrednim, który w niektórych przypadkach oznacza, że towary, które są wysyłane do Korei przez węzły logistyczne, takie jak Singapur lub Hongkong, mogą utracić prawo do preferencji, może również częściowo tłumaczyć tę sytuację. 2.3. Sektor motoryzacyjny i inne skutki sektorowe W porównaniu z okresem odniesienia, w pierwszym roku umowy o wolnym handlu przywóz samochodów z Korei do UE (HS8703) wzrósł o 20 % pod względem wartości (663 mln EUR) i o 12 % pod względem ilości (+ 45 000 pojazdów). Pomimo wzrostu przywozu samochodów z Korei, od początku tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu pozostaje on na poziomie o 37 % niższym niż w odpowiadającym mu dwunastomiesięcznym okresie cztery lata wcześniej. Wzrost przywozu samochodów z Korei nastąpił częściowo kosztem przywozu z innych państw. Od początku tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu przywóz samochodów do UE z całego świata spadł w porównaniu z okresem odniesienia o 15 % pod względem ilości i o 1,5 mld EUR pod względem wartości. Jest mało prawdopodobne, aby znaczną część tego wzrostu przywozu samochodów z Korei do UE można było przypisać liberalizacji związanej z umową o wolnym handlu, ponieważ liberalizacja ze strony UE była w rzeczywistości niewielka; taryfy UE zmniejszone zostały o 3 punkty procentowe w przypadku samochodów dużych i średniej wielkości i o 1,7 punktu PL 3 PL
procentowego w przypadku małych samochodów, startując od poziomu 10 %, od dnia stosowania tymczasowej umowy o wolnym handlu i ponownie rok później. Zmianę tę trzeba też oceniać w kontekście deprecjacji euro o 7,2 % w ciągu pierwszych 12 miesięcy obowiązywania umowy o wolnym handlu, co skompensowało obniżki taryf w tym okresie. Z danych Eurostatu wynika, iż w okresie pierwszych dwunastu miesięcy obowiązywania umowy o wolnym handlu, w porównaniu z okresem odniesienia, wywóz samochodów z UE do Korei wzrósł o 69 % pod względem wartości (840 mln EUR) i o 70 % pod względem ilości (+ 33 000 sztuk). Handel samochodami został częściowo zliberalizowany; koreańskie cło przywozowe zmniejszone zostało o 1,4 punktu procentowego. W odniesieniu do innych sektorów, wywóz z UE (w pełni zliberalizowany) maszyn i urządzeń mechanicznych, stanowiący ponad jedną trzecią wywozu z UE do Korei, w porównaniu z okresem odniesienia wzrósł od początku tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu o 25 %. Może to być częściowo związane z bezpośrednim zniesieniem większości ceł w wysokości od 5 % do 8 % w tych sektorach, jak również z usunięciem niektórych barier pozataryfowych, tak jak w przypadku zaakceptowania przez Koreę samocertyfikacji w odniesieniu do kompatybilności elektromagnetycznej i bezpieczeństwa elektrycznego dla maszyn. Inne ważne sektory wykazują również znaczny wzrost wywozu z UE całkowicie lub częściowo zliberalizowanych produktów: sprzęt transportowy (51 %), produkty chemiczne (23 %), tworzywa sztuczne i guma (30 %), wyroby włókiennicze i odzież (25 %) i metale nieszlachetne (20 %). Wywóz z UE produktów rolnych, zwierząt i produktów zwierzęcych wzrósł o 84 %, a gotowych artykułów spożywczych o 35 %. Znacząco wzrósł zarówno przywóz, jak i wywóz paliw mineralnych. Są jednak sygnały, że przyrost ten jest częściowo spowodowany przez czynniki zewnętrzne, w szczególności napiętą sytuację polityczną na Bliskim Wschodzie. Nie są jeszcze dostępne miesięczne dane dotyczące eksportu usług w okresie po zawarciu umowy o wolnym handlu. Niektóre sektory, w szczególności telekomunikacja, usługi finansowe, usługi związane z ochroną środowiska oraz usługi świadczone w ramach wolnych zawodów, skorzystają jednak na umowie w związku ze zmianami legislacyjnymi w Korei. Jednakże wiele restrykcji obowiązujących przed zawarciem umowy zniesionych zostanie dopiero po upływie okresów przejściowych, niezbędnych dla Korei do dokonania przeglądu ram prawnych. Dlatego też, w zależności od sektora, skutki porozumienia o wolnym handlu będą potrzebowały czasu by stać się odczuwalne. W innych sektorach, takich jak transport morski i usługi budowlane, umowa zachowała istniejący poziom liberalizacji. Daje to pewność prawną dla dostawców tych usług na wypadek ewentualnego jednostronnego wycofania się Korei w przyszłości ze stosowania tych zasad. PL 4 PL
Tabela 1: Handel UE samochodami osobowymi z Koreą, lipiec 2011 czerwiec 2012 w porównaniu do średniej z ostatnich czterech dwunastomiesięcznych okresów (zmiana w mln EUR i 1000 sztuk). HS6 Wartość (mln EUR) Zmiana (w %) Przywóz Ilość (1000 szt.) Zmiana (w %) Wartość (mln EUR) Zmiana (w %) Wywóz Ilość (1000 szt.) Zmiana (w %) 870310 0-28,3 0 128,0 0-92,6 0-76,9 870321 132 41,3 11 15,2 0-61,2 0-56,9 870322 172 33,9 17 18,2 5 172,4 0 169,7 870323-47 -7,3-17 -21,8 37 7,7 0-2,2 870324-17 -74,1-1 -76,0 84 19,8 3 32,2 870331 172 357,9 22 313,1 2 1191,7 0 1118,2 870332 360 22,0 23 18,7 482 229,7 23 182,6 870333-108 -69,2-10 -75,8 231 225,1 7 228,3 870390 0 8,0 0-32,0 0-30,3 0-43,8 Ogółe m 663 19,9 45 11,7 840 68,6 33 69,5 Źródło: COMEXT Wyjaśnienie kodów HS6 wymienionych w załączniku w tabeli 1 870310 Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone do poruszania się po śniegu; samochodziki golfowe i tym podobne 870321 Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej nieprzekraczającej 1 000 cm³ 870322 870323 870324 Benzyna Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej przekraczającej 1 000 cm³ ale nieprzekraczającej 1 500 cm³ Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej przekraczającej 1 500 cm³ ale nieprzekraczającej 3 000 cm³ Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej przekraczającej 3 000 cm³ 870331 Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej nieprzekraczającej 1 500 cm³ 870332 870333 Olej napędowy Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej przekraczającej 1 500 cm³ ale nieprzekraczającej 2 500 cm³ Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe o pojemności skokowej przekraczającej 2 500 cm³ 870390 Pozostałe pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy silnikowe PL 5 PL
3. DZIAŁALNOŚĆ RÓŻNYCH ORGANÓW WDRAŻAJĄCYCH USTANOWIONYCH NA MOCY UMOWY O WOLNYM HANDLU Postanowienia instytucjonalne umowy o wolnym handlu przewidywały ustanowienie siedmiu specjalnych komitetów, siedmiu grup roboczych i dialogu w sprawie własności intelektualnej. Komitet ds. Handlu pełni rolę nadzorczą i ma na celu zapewnienie właściwego funkcjonowania umowy o wolnym handlu. Podczas pierwszego roku wdrażania umowy o wolnym handlu większość ustanowionych na mocy tej umowy organów instytucjonalnych odbyła posiedzenia. Jeżeli uwzględnić również komitety i grupy robocze, które zebrały się w drugiej połowie 2012 r., spotkań nie odbyły jeszcze jedynie trzy organy instytucjonalne: Komitet ds. Współpracy Kulturalnej między UE a Koreą, grupa robocza ds. zamówień publicznych oraz grupa robocza ds. oznaczeń geograficznych. Należy zauważyć, że zgodnie z protokołem w sprawie współpracy kulturalnej Komitet ds. Handlu nie ma jurysdykcji nad protokołem, a funkcje Komitetu ds. Handlu w odniesieniu do tego protokołu sprawuje Komitet ds. Współpracy Kulturalnej. Pierwsze posiedzenie Komitetu ds. Handlu, któremu przewodniczyli wspólnie komisarz Karel De Gucht i były minister handlu Korei Kim Jong-hoon, odbyło się w dniu 12 października 2011 r. w Seulu. Podczas posiedzenia obie strony zatwierdziły projekt decyzji w sprawie regulaminu Komitetu ds. Handlu oraz listę członków panelu ds. rozstrzygania sporów. Dokonano przeglądu wdrażania umowy o wolnym handlu między UE a Koreą w dziedzinie handlu towarami i usługami, zasad i handlu oraz zrównoważonego rozwoju. Odbyła się również dyskusja na temat sposobów umacniania współpracy w celu promowania dwustronnego handlu oraz na temat perspektyw gospodarczych. W dniach 14 15 grudnia 2011 r. w Seulu odbyło się spotkanie Komitetu Celnego, na którym omawiano regulamin wewnętrzny i skuteczne funkcjonowanie Komitetu. Obie strony uzgodniły, że będą wymieniać się danymi oraz informacjami dotyczącymi korzystania z umowy o wolnym handlu. Omówiono różne aspekty wdrażania umowy i skuteczności weryfikacji pochodzenia, w tym kwestię przeredagowania przepisu dotyczącego transportu bezpośredniego. Komitet zajął się również transpozycją wykazu reguł pochodzenia w HS2012, odnośnym kontekstem międzynarodowym dotyczącym polityki celnej i wzajemną pomocą administracyjną. W dniach 26-27 kwietnia 2012 r. zorganizowano w Brukseli pierwsze spotkania trzech grup roboczych umowy o wolnym handlu między UE i Republiką Korei: ds. pojazdów silnikowych i ich części, ds. produktów farmaceutycznych i urządzeń medycznych oraz ds. chemikaliów. Grupa robocza ds. pojazdów silnikowych i ich części omawiała realizację aspektów umowy o wolnym handlu związanych z motoryzacją, w szczególności aspektów regulacyjnych odnoszących się do dopuszczania produktów. Wymieniono się ponadto informacjami na temat obecnych i nowych inicjatyw regulacyjnych. Grupa robocza ds. produktów farmaceutycznych i urządzeń medycznych omawiała koreańską reformę systemu refundacji produktów farmaceutycznych, metodologię obniżania refundowanych cen urządzeń medycznych, zmianę terminu zgłaszania uwag do decyzji o zwrocie kosztów produktów farmaceutycznych, testowanie jakości produktów farmaceutycznych i urządzeń medycznych oraz współpracę w zakresie regulacji. W grupie roboczej ds. chemikaliów dokonano wymiany opinii na temat współpracy w odniesieniu do wprowadzania i stosowania koreańskiego rozporządzenia w sprawie substancji chemicznych, technicznych ustaleń dotyczących współpracy w zakresie chemikaliów, a także PL 6 PL
możliwości wymiany personelu między Ministerstwem Środowiska Korei i Europejską Agencją Chemikaliów (ECHA). W dniu 25 czerwca 2012 r. zebrał się w Brukseli Komitet ds. Środków Sanitarnych i Fitosanitarnych. Komitet omówił kwestie będące przedmiotem zainteresowania obu stron, takie jak zasady funkcjonowania Komitetu, przejrzystość i wymiana informacji, działania na rzecz budowy zaufania, zacieśnienie współpracy w zakresie dobrostanu zwierząt oraz problemy wynikające ze stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych. W dniu 26 czerwca 2012 r. zebrał się po raz pierwszy w Brukseli Komitet ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju, a następnie w dniu 27 czerwca 2012 r. zebrało się Forum społeczeństwa obywatelskiego, organ doradczy składający się z Wewnętrznych Grup Doradczych z Europy i Korei. Posiedzenie Komitetu ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju stanowiło dobrą okazję do wymiany informacji na temat inicjatyw każdej ze stron w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju, do przedyskutowania wdrażania rozdziału 13 umowy o wolnym handlu oraz uzgodnienia dalszych działań. Komitet przyjął decyzję w sprawie zasad działania Forum społeczeństwa obywatelskiego oraz ustanowienia listy ekspertów zgodnie z art. 13.15 ust. 3 umowy o wolnym handlu. Ponadto Komitet dokonał ustaleń operacyjnych w kwestiach instytucjonalnych, a także dotyczących pracy i środowiska. Na posiedzeniu w dniu 27 czerwca 2012 r. członkowie Forum społeczeństwa obywatelskiego zostali poinformowani o wynikach spotkania Komitetu ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju. W ramach Forum dokonano wymiany informacji na temat wdrażania rozdziału 13 umowy o wolnym handlu między UE i Republiką Korei oraz współpracy dotyczącej konkretnych kwestii gospodarczych, społecznych i ekologicznych. W pkt 4 niniejszego sprawozdania opisano bardziej szczegółowo zobowiązania wynikające z rozdziału 13 umowy i ich realizację oraz działania Wewnętrznej Grupy Doradczej i Forum społeczeństwa obywatelskiego. W dniu 25 września 2012 r. zebrał się po raz pierwszy Komitet ds. Handlu Towarami. Komitet zajął się kilkoma kwestiami związanymi z wdrażaniem umowy o wolnym handlu, jak również kwestiami regulacyjnymi wpływającymi na dwustronne przepływy handlowe w sektorach części do statków powietrznych, produktów elektrycznych i elektronicznych, żywności i produktów rolnych, kosmetyków i cienkowarstwowych paneli słonecznych. Komitet omawiał również prawdopodobny wpływ przystąpienia Chorwacji do UE w lipcu 2013 r. na umowę o wolnym handlu między UE a Republiką Korei. W dniu 26 września 2012 r. odbyło się w Brukseli pierwsze posiedzenie Komitetu ds. Stref Uszlachetniania Biernego na Półwyspie Koreańskim. Komitet omówił znaczenie, jakie ma dla Korei ta kwestia, która dla UE jest prawnie i politycznie trudna. Uzgodniono, że obie strony powinny wymieniać się danymi i prowadzić dalsze rozmowy. W dniu 26 września 2012 r. miało ponadto miejsce po raz pierwszy spotkanie poświęcone dialogowi w sprawie własności intelektualnej, przewidzianemu w rozdziale 10 umowy o wolnym handlu. Obie strony potwierdziły podstawowe znaczenie, jakie ma dla nich własność intelektualna jako istotne narzędzie promowania inwestycji, kreatywności i zatrudnienia. Spotkanie umożliwiło UE i Korei wymianę przydatnych informacji na temat ostatnich zmian w polityce i przepisach w zakresie własności intelektualnej, jakie przeprowadziła każda ze stron. UE skorzystała z okazji, aby poinformować Koreę o kilku kwestiach dotyczących egzekwowania praw własności intelektualnej, które nadal stanowią problem dla europejskich przedsiębiorstw, w tym przywłaszczanie znaków towarowych, ilość unieważnień w PL 7 PL
koreańskim systemie patentowym oraz wdrażanie przepisów prawa autorskiego w odniesieniu do prawa wykonań publicznych w Korei. Odbyła się również dyskusja na temat sposobów usprawniania wymiany informacji i współpracy na rzecz wspierania MŚP. Strony przeprowadziły również krótką wymianę poglądów związanych z bieżącymi wydarzeniami na szczeblu wielostronnym (WTO i WIPO). W dniu 27 września 2012 r. w Seulu zebrał się Komitet ds. Handlu Usługami, Zakładania Przedsiębiorstw i Handlu Elektronicznego, a także grupa robocza ds. umów o wzajemnym uznawaniu usług ( UWU ). Spotkania Komitetu i grupy roboczej zapewniły użyteczną wymianę między stronami informacji dotyczących wykonania zobowiązań obu stron wynikających z umowy o wolnym handlu w takich sektorach, jak usługi finansowe, wolne zawody, telekomunikacja, usługi w zakresie ochrony środowiska, usługi pocztowe i logistyczne oraz usługi detaliczne. W dniu 16 października 2012 r. zebrał się w Brukseli Komitet ds. Handlu, któremu współprzewodniczyli komisarz Karel De Gucht i koreański minister ds. handlu Bark Taeho. Komitet dokonał przeglądu realizacji umowy o wolnym handlu między UE i Republiką Korei w świetle prac przeprowadzonych przez specjalne komitety i grupy robocze i uzgodnił, że organy te powinny przyspieszać wdrażanie umowy o wolnym handlu oraz stawiać sobie za cel osiąganie wyników. Komitet zajął się kwestiami wdrażania załączników pozataryfowych dotyczących pojazdów silnikowych i ich części oraz wyrobów farmaceutycznych, klauzuli transportu bezpośredniego wzajemnego uznawania upoważnionych przedsiębiorców, stref uszlachetniania biernego na Półwyspie Koreańskim, usług, w szczególności usług finansowych, pocztowych oraz sektora detalicznego. Omawiano również inne kwestie wpływające na handel dwustronny między UE i Koreą. Przed końcem roku 2012 r. odbyły spotkania jeszcze dwa organy instytucjonalne: drugi Komitet Celny oraz pierwsza grupa robocza ds. współpracy w dziedzinie środków ochrony handlu. Odnośnie Komitetu ds. Współpracy Kulturalnej w ramach protokołu w sprawie współpracy kulturalnej podjęte zostały ze stroną koreańską pierwsze kroki w celu jego ustanowienia, a wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady w sprawie ustanowienia Komitetu i jego regulaminu wewnętrznego przedstawiony został do dyskusji na posiedzeniu Rady w dniu 23 sierpnia. 4. WYPEŁNIENIE ZOBOWIĄZAŃ WYNIKAJĄCYCH Z ROZDZIAŁU 13 UMOWY DOTYCZĄCEGO HANDLU I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Wyżsi urzędnicy UE i Korei zebrali się w dniu 26 czerwca 2012 r. na pierwszym posiedzeniu Komitetu ds. Handlu i Zrównoważonego Rozwoju w ramach umowy o wolnym handlu. Posiedzenie okazało się dobrą okazją do wymiany informacji na temat inicjatyw każdej ze stron w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju, omówienia dotychczasowego wdrażania zawartych w rozdziale postanowień i uzgodnienia dalszych działań. W ramach Komitetu omówiono ponadto niektóre kwestie proceduralne. Obie strony podkreśliły znaczenie utrzymania odpowiednich kanałów komunikacji z organami społeczeństwa obywatelskiego ustanowionymi w rozdziale dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju. W tym względzie Komitet wyraził zgodę na wymianę informacji na temat wyników posiedzeń odpowiednich wewnętrznych grup doradczych i na odbywanie regularnych spotkań z Forum społeczeństwa obywatelskiego począwszy od pierwszego posiedzenia Forum, które odbyło się w dniu 27 czerwca 2012 r. Komitet uznał, że pierwsze posiedzenie było pozytywne i produktywne. Najważniejsze szczegóły określające działanie mechanizmów instytucjonalnych związanych z rozdziałem PL 8 PL
poświęconym handlowi i zrównoważonemu rozwojowi zostały już uzgodnione. Przedyskutowano również szczegółowo związane z handlem kwestie dotyczące pracy i ochrony środowiska. W tym względzie dysponujemy dobrą podstawą, na której możemy oprzeć dalsze działania, i Komitet oczekuje, że zaangażują się w nie również odpowiednie wewnętrzne grupy doradcze oraz Forum społeczeństwa obywatelskiego. 5. WYKONANIE ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 511/2011 Rozporządzenie (UE) nr 511/2011 stanowi wewnętrzne ustawodawstwo UE mające na celu wprowadzenie w życie dwustronnej klauzuli ochronnej zawartej w umowie o wolnym handlu między UE a Koreą. Rozporządzenie obejmuje także możliwość wprowadzenia wcześniejszych środków nadzoru oraz, zgodnie z art. 3 rozporządzenia, zawiera wymóg monitorowania przez Komisję zmian danych statystycznych dotyczących przywozu i wywozu w sektorach wrażliwych, których również potencjalnie dotyczy zwrot należności celnych. 5.1. Środki ochronne oraz wcześniejsze środki nadzoru Podczas pierwszego roku obowiązywania umowy o wolnym handlu Komisja nie otrzymała żadnego wniosku o wszczęcie dochodzenia w sprawie środków ochronnych, w związku z tym nie zastosowano żadnych środków. Należy jednak zauważyć, że w dniu 4 sierpnia 2012 r., tj. na krótko po upływie pierwszego roku obowiązywania umowy o wolnym handlu, Francja złożyła do Komisji wniosek o wprowadzenie wcześniejszych środków nadzoru w odniesieniu do przywozu samochodów pochodzących z Korei. Francuski wniosek oparty był na przepisie prawnym zawierającym warunek wystąpienia wzrostu przywozu skoncentrowanego w jednym lub kilku państwach członkowskich (art. 6 ust 2 rozporządzenia (UE) nr 511/2011). Wniosek ten oparty był jednak na danych statystycznych za bardzo krótki okres, a co ważniejsze, nie zawierał żadnych danych wskazujących na koncentrację przywozu do jednego lub kilku państw członkowskich, tak jak wymaga tego przepis prawny, na który powołuje się Francja. Komisja zbadała jednak dokładnie rozwój przywozu z Korei do UE i Francji w ciągu ostatnich pięciu lat i stwierdziła, że wymogi prawne dotyczące takiego środka nie zostały spełnione, ponieważ nie można było ustalić wzrostu przywozu skoncentrowanego w jednym lub w kilku państwach członkowskich. Na tej podstawie zdecydowano nie wprowadzać wcześniejszych środków nadzoru. 5.2. Monitorowanie Jak przewidziano w art. 3 i 11 rozporządzenia (UE) nr 511/2011, Komisja nieprzerwanie monitoruje rozwój przywozu i wywozu produktów koreańskich w sektorach wrażliwych, takich jak samochody, wyroby włókiennicze oraz elektronika użytkowa, których potencjalnie dotyczy zwrot należności celnych. Od początku tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu Komisja udostępniała co dwa miesiące wyniki swoich kontroli państwom członkowskim, Parlamentowi Europejskiemu i istotnym zainteresowanym stronom. Należy zauważyć, że po złożeniu przez zainteresowany sektor należycie uzasadnionego wniosku zakres monitorowania rozszerzono na części samochodowe. a) Rozwój przywozu z Korei do UE w sektorach objętych monitorowaniem Wyniki monitorowania w pierwszym roku stosowania umowy o wolnym handlu są przedstawione poniżej. Do niniejszego sprawozdania załączono odpowiednie wykresy. Warto zauważyć, że dla celów monitorowania dokonano porównania danych handlowych w ujęciu PL 9 PL
rok do roku, niektóre dane liczbowe mogą zatem różnić się od danych zawartych w ogólnej analizie handlu w pkt 2 powyżej, w której w celu wyeliminowania skutków kryzysu wykorzystana została inna metoda porównawcza. (i) Sektor samochodowy Przywóz samochodów wzrósł o 41 % w ciągu roku od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy (lipiec 2011 r. czerwiec 2012 r.) w porównaniu z rokiem poprzednim (lipiec 2010 r. czerwiec 2011 r.). Należy jednak zauważyć, że bezwzględny poziom przywozu w pierwszym roku stosowania umowy o wolnym handlu jest znacznie poniżej poziomu przywozu cztery lata wcześniej. Rzeczywiście, przywóz w okresie od lipca 2011 r. do czerwca 2012 r. odpowiadał jedynie 72 % przywozu w okresie od lipca 2007 r. do czerwca 2008 r. Potwierdza to analizę tendencji przywozowych w pkt 2.3. Analiza oparta na danych kwartalnych pokazuje, że zaobserwowana w ostatnich latach wyraźna tendencja wzrostowa, zaczęła się już przed rozpoczęciem tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu. Odnośnie części samochodowych, przywóz wzrósł o 47 % w ciągu roku od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy (lipiec 2011 r. czerwiec 2012 r.) w porównaniu z rokiem poprzednim (lipiec 2010 r. czerwiec 2011 r.). Wzrost ten jest kontynuacją tendencji wzrostowej, która rozpoczęła się już w okresie od lipca 2008 do czerwca 2009 r. Wydaje się jednak, że wzrost ten nasilił się od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu. Analizując dane z częstotliwością kwartalną, widać, że po nieznacznym spadku pod koniec 2011 r. tendencja wzrostowa utrzymywała się w pierwszych dwóch kwartałach 2012 r. (ii) Sektor włókienniczy Przywóz wyrobów włókienniczych zmniejszył się o 30 % w ciągu roku od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu (lipiec 2011 r. czerwiec 2012 r.) w porównaniu z rokiem poprzednim (lipiec 2010 r. czerwiec 2011 r.). Nastąpiło to po znacznym wzroście w ciągu dwóch lat poprzedzających tymczasowe stosowanie umowy. Trudno jest ustalić ogólną tendencję na podstawie danych kwartalnych, jako że przywóz podlegał znacznym wahaniom. Nastąpił znaczny wzrost przywozu w ostatnim kwartale 2011 r., ale następnie przywóz obniżył się do początkowego poziomu. (iii) Sektor elektroniczny Przywóz produktów elektronicznych wzrósł o 8 % w pierwszym roku od rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy o wolnym handlu (lipiec 2011 r. czerwiec 2012 r.) w porównaniu z rokiem poprzednim (lipiec 2010 r. czerwiec 2011 r.). Bezwzględny poziom przywozu jest jednak wyraźnie poniżej poziomu sprzed kryzysu: przywóz w okresie od lipca 2011 r. do czerwca 2012 r. odpowiadał jedynie 63 % przywozu w okresie od lipca 2007 r. do czerwca 2008 r. Z analizy przywozu opartej na danych kwartalnych wynika, że nastąpił wzrost przywozu w ostatnim kwartale 2011 r., co można wytłumaczyć czynnikami sezonowymi. b) Zwrot należności celnych Szczegółowemu monitorowaniu poddano także kwestię zwrotu należności celnych, zgodnie z art. 11 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 511/2011, w celu oceny udziału komponentów zagranicznych w koreańskim procesie produkcyjnym, a tym samym w wywozie produktów końcowych z Korei do UE. W analizie skupiono się na ilościach produktów objętych monitorowaniem, wymienionych w pierwszym półroczu 2012 r., w porównaniu z tym samym okresem w 2011 r., kiedy nie obowiązywała umowa, ponieważ stanowią one najbardziej istotne dostępne dane liczbowe. PL 10 PL
W sektorze elektronicznym wzrost przywozu do UE dotyczył głównie następujących kodów: 8519.81, 8526.92, 8527.12, 8527.21, 8527.92 i 8528.73. Przywóz do Korei części do tych produktów zmalał dla 8522 zmniejszył się przywóz z Chin (-10 %) i Japonii (-23 %) albo wzrósł dla 8529 zwiększył się przywóz z Chin (+10 %), ale zmniejszył się przywóz z Japonii (-28 %). We wszystkich przypadkach wzrost przywozu komponentów nie jest znaczący w porównaniu do wzrostu przywozu produktów końcowych. W sektorze włókienniczym wzrost przywozu z Korei do UE dotyczy jedynie produktów objętych podpozycją 5509 (+5 %). Dla tego produktu reguły pochodzenia pozwalały na przywóz włókien sztucznych objętych kodami 5503 oraz 5504. Niemniej jednak przywóz tych komponentów do Korei znacząco obniżył się w 2012 r. (z wyjątkiem między innymi przywozu do Korei z niektórych państw członkowskich, co do których wydaje się, że skorzystały na umowie o wolnym handlu). Dla samochodów objętych kodem 8703 odnotowano ogólny wzrost wywozu do UE (przeciętnie +24 %), chociaż nie dotyczy to wszystkich typów samochodów, co wiąże się z rodzajem silnika. W tym samym czasie przywóz komponentów do Korei również wzrósł prawie tak samo (+24 % z Chin dla części do samochodów objętych kodem 8708, ale 33 % z Japonii) albo w mniejszym stopniu (+8 % z Chin silników Diesla, ale 2 % z Japonii; +8 % z Chin karoserii samochodowych, ale 12 % z Japonii; 35 % z Chin innych silników, ale 17 % z Japonii). W związku z różnymi opisanymi powyżej faktami, nie wydaje się, aby w odniesieniu do produktów, które objęte są szczególnym monitorowaniem, zwrot należności celnych miał do chwili obecnej jakikolwiek znaczący wpływ na strukturę produkcji w Korei. 6. PODSUMOWANIE Jakkolwiek po pierwszym roku funkcjonowania umowy o wolnym handlu między UE i Republiką Korei jest zbyt wcześnie na wyciągnięcie wniosków co do jej długoterminowych skutków, pierwsze oznaki są obiecujące; istnieją niezbite dowody, że nawet po jednym roku stosowania umowy o wolnym handlu, UE odniosła znaczne korzyści, a jej wywóz do Korei wzrasta. W pierwszym roku wdrażania umowy wywóz z UE do Korei wzrósł ogółem o 37 % w porównaniu do okresu odniesienia, a wywóz produktów w pełni zliberalizowanych od dnia tymczasowego stosowania umowy wzrósł bardziej niż wywóz innych produktów. Odnośnie przywozu z Korei do UE obecny klimat gospodarczy w Europie miał wyraźnie negatywny wpływ na tempo wzrostu koreańskiego wywozu. Od początku tymczasowego stosowania umowy po obu stronach wzrósł jednak wywóz produktów w pełni zliberalizowanych. W chwili obecnej uwaga skupiona jest na zapewnieniu właściwej realizacji umowy o wolnym handlu. Umowa ta ustanawia kompleksowe monitorowanie w oparciu o system różnych komitetów i grup roboczych, z których większość spotkała się podczas pierwszego roku wdrażania umowy. Przewidywania są dobre i pomimo faktu, że niektóre zewnętrzne, niezwiązane z umową o wolnym handlu czynniki, takie jak kryzys euro, powodują nieoczekiwane komplikacje, sytuacja prawdopodobnie ustabilizuje się w dalszej perspektywie i umożliwi w pełni rozwój dwustronnego handlu. PL 11 PL