Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny Kwiecień 2013 SPIS TREŚCI: I. PRZEMYSŁ... 2 II. BUDOWNICTWO... 2 III. BEZROBOCIE... 3 IV. CENY TOWARÓW I USŁUG... 3 V. HANDEL ZAGRANICZNY... 4 VI. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA... 6 VII. INWESTYCJE ZAGRANICZNE W REPUBLICE CZESKIEJ... 8 VIII. ZMIANA PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH TERMINÓW PŁATNOŚCI... 9 IX. STOPY PROCENTOWE KREDYTÓW KONSUMENCKICH... 10 X. CZESCY SENATORZY Z WIZYTĄ W MINISTERSTWIE GOSPODARKI RP... 11 XI. DZIAŁANIA PRZECIWKO NIEUCZCIWYM PRZEDSIĘBIORCOM... 11 XII. PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE W REPUBLICE CZESKIEJ... 12 1
I. Przemysł Produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w lutym 2013 r. w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 5,7%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego o 1,6%. Największy międzyroczny spadek odnotowano w produkcji pojazdów motorowych (o 10,4%), w produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, gazu i ciepła (o 9,7%) oraz w produkcji podstawowych wyrobów hutniczych (o 12,2%). Największy wzrost odnotowano w produkcji pozostałych środków i urządzeń transportowych (o 21,4%), w produkcji pozostałych wyrobów przemysłu przetwórczego (o 12,0%) oraz w przetwórstwie drewna, korku, wikliny i słomy (o 9,9%). Przychody z działalności przemysłowej w lutym 2013 r. w cenach bieżących w stosunku międzyrocznym były niższe o 6,1%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych o 2,9%. nowych zamówień w przemyśle międzyrocznie obniżyła się o 10,2%; w tym wartość zamówień zagranicznych o 9,2%, a zamówień krajowych o 12,0%. Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim na koniec lutego 2013 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, była międzyrocznie niższa o 1,4%. Średnie wynagrodzenie miesięczne w przedsiębiorstwach przemysłowych nominalne obniżyło się o 0,1% i wyniosło 24.629 CZK (ok. 966 EUR). Wyszczególnienie Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) grudzień 2012 Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) styczeń 2013 luty 2013 styczeńluty 2013 88,4 95,9 94,3 94,9 B) Wydobycie 86,4 92,1 93,7 92,9 C) Przemysł przetwórczy 87,5 95,6 95,1 95,3 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 93,6 96,7 90,3 93,6 II. Budownictwo Produkcja budowlana na rynku czeskim w lutym 2013 roku w stosunku międzyrocznym wzrosła o 2,3%. produkcji w budownictwie lądowym była wyższa o 2,2%, a w budownictwie inżynieryjnym o 2,7%. W porównaniu z pierwszymi dwoma miesiącami 2008 roku, wartość produkcji budowlanej była niższa o 38,7% Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie w omawianym okresie (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, 2
międzyrocznie obniżyła się o 6,9%. Średnie wynagrodzenie w tej branży nominalnie obniżyło się o 2,1% i wyniosło 25.582 CZK (ok. 1.003 EUR). Liczba wydanych zezwoleń budowlanych, w stosunku międzyrocznym, obniżyła się o 5,8%, a orientacyjna wartość robót objętych tymi zezwoleniami o 9,9%. Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Dynamika w cenach stałych Wyszczególnienie (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) grudzień 2012 styczeń 2013 luty 2013 styczeńluty 2013 Produkcja budowlana ogółem w tym: w budownictwie ogólnym w budownictwie inżynieryjnym Rozpoczęte budowy mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone budowy mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym 80,6 80,8 79,9 94,9 93,6 72,5 97,7 97,9 102,0 90,7 92,5 84,7 61,0 112,6 10,1 89,6 98,4 80,1 102,3 102,2 102,7 80,1 83,6 58,7 99,4 92,9 177,3 96,7 97,5 93,8 69,2 97,9 23,8 94,0 95,7 104,3 III. Bezrobocie Na koniec marca 2013 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 587,8 tys. osób, tj. o 5,9 tys. mniej niż na koniec miesiąca poprzedniego oraz o 62,6 tys. więcej niż na koniec marca 2012 r. Stopa bezrobocia na 21.03.2013 r. wyniosła 8,0%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia wyniosła 8,4%, a wśród kobiet 7,6%. Największe bezrobocie utrzymywało się w powiatach: Bruntal (14,0%), Jesenik (13,7%), Most (13,6%) oraz Usti nad Labą (12,2%). Najniższe w powiatach miasta Pragi (od 3,4% do 4,6%) oraz w powiecie Mlada Boleslav (4,7%). W ewidencji czeskich Urzędów Pracy na 31 marca 2013 roku, było 38.863 wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 15,1 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Bruntal (66,2), Havlickuv Brod oraz Karwina (po 49,9), Most (46,3) oraz Usti nad Labą (44,4). Zasiłek dla bezrobotnych w marcu 2013 r. wypłacono 132.398 osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 22,5% ogółu bezrobotnych (w lutym 2013 24,2%, w marcu 2012 24%). IV. Ceny towarów i usług Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu w stosunku do lutego 2013 r. wzrosły ogółem o 0,1%. Było to spowodowane głównie wzrostem cen artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych. Najwyraźniej wzrosły ceny warzyw (o 6,6%), chleba (o 2,5%), mleka (o 1,6%), jogurtów (o 3,3%) oraz napojów niealkoholowych (o 3,4%). 3
Międzyrocznie, inflacja w marcu wyniosła 1,7% i utrzymywała się na tym samym poziomie jak w miesiącu poprzednim. W porównaniu z marcem 2012 roku, wyższe były ceny artykułów spożywczych i napojów niealkoholowych (o 4,0%), napojów alkoholowych i tytoniu (o 3,5%), opieki zdrowotnej (o 3,7%), czynszów i opłat mieszkaniowych (o 2,6%) oraz usług hotelowych i restauracyjnych (o 2,3%). Niższe były m.in. ceny usług pocztowych i telekomunikacyjnych (o 4,9%) oraz odzieży i obuwia (o 3,4%). Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Średnia poprzedniego = 100 Stopa roku inflacji* 01/13 02/13 03/13 2005=100 Ogółem w tym: 101,9 101,7 101,7 122,9 102,8 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 105,7 105,0 104,0 130,7 106,2 Napoje alkoholowe i tytoń 103,9 103,6 103,5 147,4 102,9 Odzież i obuwie 97,7 97,2 96,6 79,3 97,0 Czynsze, woda, energia, paliwa 102,6 102,6 102,6 146,0 104,2 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 98,9 99,2 99,7 95,3 99,0 Służba zdrowia 103,4 103,3 103,7 167,3 107,7 Transport 98,9 99,4 99,3 106,6 101,6 Poczta i telekomunikacja 95,2 95,1 95,1 90,1 96,7 Kultura i rekreacja 99,6 100,2 100,0 97,9 99,9 Edukacja 101,5 101,6 101,6 119,7 101,8 Wyżywienie i zakwaterowanie 102,7 102,3 102,3 126,7 103,5 Pozostały towar i usługi 101,9 101,5 101,7 117,1 101,9 *relacja średnich wskaźników bazowych (rok 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie 12 miesięcy V. Handel zagraniczny W okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym obniżyły się o 4,3%. Eksport był niższy o 3,9% i wyniósł 19,2 mld EUR, a import o 4,8% i wyniósł 16,9 mld EUR. Nadwyżka handlowa RCz międzyrocznie była wyższa o 3,0% i wyniosła 2,4 mld EUR. Największy wpływ na wzrost dodatniego salda wymiany handlowej w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 r. miał wzrost nadwyżki w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 97,5 mln EUR), w grupie napojów i tytoniu (o 18,8 mln EUR), w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 15,8 mln EUR) oraz w spadek ujemnego salda w grupie paliw mineralnych i smarów (o 106,4 mln EUR), jak też w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 32,3 mln EUR). Natomiast deficyt pogłębił się w grupie żywności i zwierząt żywych (o 29,8 mln EUR) oraz w grupie wyrobów pozostałych (o 11,3 mln EUR). 4
Wyszczególnienie Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie styczeń-luty 2012/2013 (w mln) STYCZEŃ-LUTY 2012 STYCZEŃ-LUTY 2013 DYNAMIKA W % Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK 506.039 447.867 58.172 490.886 430.223 60.663 97,0 96,1 EUR 20.014 17.714 2.300 19.236 16.859 2.377 96,1 95,2 USD 26.147 23.144 3.003 25.626 22.460 3.166 98,0 97,0 W okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 r. największy wzrost wartości czeskiego eksportu miał miejsce w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 82,9 mln EUR, tj. o 4,0%); w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 46,3 mln EUR, tj. o 3,9%); w grupie żywności i zwierząt żywych (o 39,7 mln EUR, tj. o 5,9%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 18,5 mln EUR, tj. o 18,0%). Największy spadek wartości eksportu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 612,3 mln EUR, tj. o 5,6%); w grupie paliw mineralnych i smarów (o 260,0 mln EUR, tj. o 30%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 116,4 mln EUR, tj. o 3,3%). Największy wzrost wartości importu odnotowano w grupie żywności i zwierząt żywych (o 69,5 mln EUR, tj. o 8,6%); w grupie wyrobów pozostałych (o 27,5 mln EUR, tj. o 67,9%) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 14,0 mln EUR, tj. o 0,7%) Największy międzyroczny spadek importu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 480,8 mln EUR, tj. o 6,7%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 366,4 mln EUR, tj. o 7,4%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 89,2 mln EUR, tj. o 2,8%). 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku, były samochody osobowe (9,2% eksportu ogółem), części i akcesoria samochodowe (7,3%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (6,2%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (2,4%), druty i kable izolowane (1,7%), rowery trzykołowe, skutery, samochodziki i podobne zabawki na kołach (1,5%), nowe opony samochodowe z gumy (1,3%), urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych (1,3%), energia elektryczna (1,2%) oraz pompy do cieczy (1,2%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 33,4% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartość rokiem stosunku międzyrocznym była niższa o 1,6%. W imporcie największą grupę wyrobów stanowiły części i akcesoria samochodowe (5,1%), ropa naftowa (4,5%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,8%), gaz ziemny (3,3%), oraz aparaty i urządzenia telefoniczne (2,4%); następnie leki (2,2%); części i akcesoria do maszyn i urządzeń biurowych (1,6%), druty i kable izolowane (1,5%), samochody osobowe (1,4%) oraz oleje mineralne inne niż surowe (1,1%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 27,0% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie niższa o 8,1%. Największą nadwyżkę handlową w omawianym okresie Republika Czeska uzyskała w handlu z Niemcami (1.799 mln EUR), Słowacją (697,5 mln EUR), Wielką Brytanią ( 682,1 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1 5
mln EUR), Francją ( 344,8 mln EUR) oraz Austrią ( 337,8 mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami (-1.611 mln EUR), Koreą Południową (-285,5 mln EUR), Japonią (-257,6 mln EUR), Rosją (- 155,7 mln EUR), Azerbejdżanem (-140,3 mln EUR), Tajlandią (- 129,1 mln EUR) oraz Polską (-106,7 mln EUR). VI. Polsko-czeska wymiana handlowa Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku obniżyły się międzyrocznie o 2,3% i wyniosły 2,4 mld EUR. czeskiego eksportu do Polski była niższa o 7,2% i wyniosła 1.139 mln EUR, a wartość importu wzrosła o 2,6% i wyniosła 1.246 mln EUR. Czeski deficyt w handlu z Polską wyniósł zatem 106,7 mln EUR. W analogicznym okresie 2012 roku, dane statystyczne z tego samego źródła wskazywały na czeską nadwyżkę w wysokości 13,2 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 4,7 mln EUR, tj. o 5,7%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 4,1 mln EUR, tj. 3,0%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 1,4 mln EUR, tj. o 28,0%). Największy spadek eksportu odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 44,3 mln EUR, tj. o 2,5%), w grupie maszyn i środków transportu (o 34,8 mln EUR, tj. o 7,9%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 11,6 mln EUR, tj. o 5,5%), w grupie surowców za wyjątkiem paliw (o 5,4 mln EUR, tj. o 8,6%) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (o 1,7 mln EUR, tj. o 3,3%) 3 W czeskim imporcie z Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 20,8 mln EUR, tj. o 55,8%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 12,2 mln EUR, tj. o 9,6%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 7,5 mln EUR, tj. o 2,0%). Spadek importu odnotowano w grupie paliw mineralnych i smarów (o 12,2 mln EUR, tj. o 10,7%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 2,2 mln EUR, tj. 17,3%). Największy deficyt w handlu z Polską w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 r., Republika Czeska odnotowała w grupie żywności i zwierząt żywych (-75,3 mln EUR), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-73,0 mln EUR) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (-52,9 mln EUR); następnie w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-25,4 mln EUR) oraz w grupie napojów i tytoniu (-4,1 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+90,1 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (+19,1 mln EUR) oraz w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (+16,6 mln EUR). 2 Wg danych MG RP, polsko-czeskie obroty handlowe w styczniu okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku utrzymywały się na takim samym poziomie jak przed rokiem i wyniosły 2.310 mln EUR; przy czym, polski eksport do RCz wzrósł o 2,1% i wyniósł 1.425,3 mln EUR, a import obniżył się 3,3% i wyniósł 884,4 mln EUR. Wg tych danych, Polska uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości 541 mln EUR. W stosunku międzyrocznym wartość nadwyżki była wyższa o 12,5%. 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej, wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2 6
1 400,0 Czesko - polska wymiana handlowa w okresie styczeń luty 2012/2013 (w mln EUR) 1 200,0 1 000,0 1 226,7 1 213,5 1 138,9 1 245,6 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 13,2-106,7-200,0 I - II 2012 I - II 2013 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Źródło: Czeski Urząd Statystyczny W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (7,4%) oraz części i akcesoria samochodowe (4,9%); następnie urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,2%), sztaby i pręty z żelaza i stali (2,6%), węglowodory cykliczne (2,2%), aparaty i urządzenia telefoniczne (2,0%), węgiel kamienny (1,9%), olej rzepakowy (1,7%), podpaski higieniczne, tampony, pieluszki i podobne artykuły sanitarne (1,7%) oraz odpady i złom miedzi (1,6%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 29,3% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 2,9%. W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (6,6%), drut miedziany (4,3%) oraz silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (4,1%); następnie druty i kable izolowane (2,6%), energia elektryczna (2,1%), węgiel kamienny (2,1%), pozostałe sztaby i pręty z żeliwa lub stali niestopowej (2,0%), meble do siedzenia (1,9%), wyroby płaskie z żelaza i stali (1,8%) oraz sztaby i pręty z żelaza i stali (1,7%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 29,3% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie niższa o 0,4%. W okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku, Polska była trzecim największym partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 7,4%) po Niemczech (25,3%) i Chinach (10,8%), a przed Słowacją (5,9%), Rosją (5,2%), Włochami (3,9%), Francją (3,7%) oraz Niderlandami (3,2%); jak też trzecim pod względem eksportu (5,9%) po Niemczech (31,5%) i Słowacji (8,8%), a przed Wielką Brytanią (5,2%), Francją (5,1%), Austrią (4,5%) i Rosją (3,8%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, międzyroczna zmiana wartości salda wymiany handlowej z dodatniego na ujemne w handlu z Polską, spowodowana była głównie pogłębieniem się czeskiego deficytu w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 70,8 7
mln EUR) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 23,8 mln EUR), jak również spadkiem czeskiej nadwyżki handlowej w grupie maszyn i środków transportu (o 34,2 mln EUR) oraz grupie paliw mineralnych i smarów (o 10,5 mln EUR). Z ważniejszych dla polskiego eksportu do Czech pozycji towarowych, relatywnie wysoką dynamikę w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2013 roku wykazywały części i akcesoria samochodowe (115%), silniki spalinowe z zapłonem iskrowym (120%), energia elektryczna (126%), sztaby i pręty z żelaza i stali (111%), odpady i złom żelaza i stali (137%), aparaty i urządzenia telefoniczne (196%), koks (123%) oraz węglowodory cykliczne (163%). Międzyroczny spadek dynamiki w czeskim imporcie z Polski odnotowano natomiast w przypadku drutu miedzianego (96%), drutów i kabli izolowanych (80%), węgla kamiennego (72%), mebli do siedzenia (82%), wyrobów płaskich z żelaza i stali (97%), serów i twarogów (85%) oraz mięsa i podrobów z drobiu (84%). Ponadprzeciętną dynamikę w czeskim eksporcie do Polski, z ważniejszych pozycji eksportowych, wykazywały węglowodory cykliczne (138%), aparaty telefoniczne (160%), środki higieny osobistej (110%), odpady i złom miedzi (103%), traktory (141%) oraz środki do prania i czyszczenia (149%). Spadek dynamiki eksportu odnotowano natomiast w przypadku samochodów osobowych (89%), części i akcesoriów samochodowych (87%), maszyn i urządzeń do automatycznego przetwarzania danych (81%), pozostałych sztab i prętów z żelaza i stali (88%), węgla kamiennego (83%) oraz oleju rzepakowego (85%). VII. Inwestycje zagraniczne w Republice Czeskiej Rośnie liczba nowych projektów inwestycyjnych realizowanych za pośrednictwem Czeskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości i Inwestycji (CzechInvest). W 2012 r., przy współudziale tej agencji, wszczęto rekordowych 350 nowych inwestycji zagranicznych. Nowe inwestycje mają przynieść gospodarce RCz 26,1 mld CZK i 12.326 nowych miejsc pracy. Jednocześnie rozrastają się firmy, które wcześniej zainwestowały w tym kraju. Znacząco wzrosła liczba projektów z branży IT i rozwoju software - w porównaniu z 2011 r. o 150%. Czeski Minister Przemysłu i Handlu Martin Kuba podkreśla, że charakterystyczne dla ostatnich lat są mniejsze, lecz bardziej złożone projekty inwestycyjne z wyższą wartością dodaną. Niemały wpływ na wzrost liczby inwestycji ma zdaniem Ministra również przeprowadzona niedawno nowelizacja ustawy o zachętach inwestycyjnych. Wśród nowych inwestycji, ze względu na rozmiar i ilość utworzonych miejsc pracy, tradycyjnie przeważają inwestycje w przemyśle motoryzacyjnym. Stale wzrasta również liczba projektów usługowych (technologie informacyjne, centra usług publicznych) oraz projektów technologicznych. Projekty produkcyjne stanowiły w ubiegłym roku jedynie 16% łącznej liczby projektów. Najwięcej projektów pochodziło z branży IT i rozwoju software (38%). CzechInvest podkreśla, że dla firm z branży IT Republika Czeska jest już od kilku lat krajem o wielkim potencjale rozwojowym. W 2012 r. najwięcej inwestorów wybrało pod lokalizację tradycyjnie preferowane województwa: południowo-morawskie, środkowo-czeskie i morawsko-śląskie. Znacząca część inwestycji została zlokalizowana również w województwach: Vysocina oraz usteckim. 8
O wyborze lokalizacji najczęściej decyduje przygotowana infrastruktura, korzystne położenie z punktu widzenia logistyki, niskie koszty pracy oraz dostępność wykwalifikowanej siły roboczej. Nie bez znaczenia jest odległość od zakładów produkcyjnych wielkich producentów pojazdów samochodowych. Najbardziej charakterystycznym trendem są tzw. reinwestycje, tzn. inwestycje dokonywane przez firmy zagraniczne, które już jakiś czas działają w Republice Czeskiej. Zdaniem CzechInvestu zjawisko to dowodzi tego, że Republika Czeska jest w stanie utrzymać zdobyte inwestycje. Dziesięć największych inwestycji w 2012 roku w Republice Czeskiej Inwestor Branża inwestycji Miejsca w mln pracy Region CZK Automotive Lighting produkcja pojazdów 2.360,00 312 vysocina Mondi Štětí White Paper samochodowych obróbka drewna i papiernicza 1.788,50 74 ustecki morawskośląski Třinecké Železárny maszynowa 670,00 55 Faurecia Exhaust produkcja pojazdów środkowoczeski 663,25 587 Systems samochodowych Toray Textiles Central inna 628,00 50 ołomuniecki Europe produkcja pojazdów południowoczeski Dura Automotive CZ 540,32 80 samochodowych Drylock Technologies inna 501,50 135 liberecki produkcja pojazdów morawskośląski Cromodora Wheels 400,00 40 samochodowych Fisher automotive produkcja pojazdów południowomorawski 312,16 150 systems samochodowych obróbka i przetwórstwo środkowoczeski Ljunghall 286,73 105 metali Opracowanie: WPHI Praga na podstawie www.czechinvest.org VIII. Zmiana przepisów dotyczących terminów płatności w Czechach Sejm Republiki Czeskiej uchwalił nowelizację Kodeksu Handlowego, która ma poprawić dyscyplinę płatniczą firm. Nowelizacja wprowadza maksymalny, 60-dniowy termin płatności zobowiązań. Firmy będą mogły wynegocjować dłuższy termin płatności jedynie w przypadkach, kiedy nie będzie to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. Nowelizację musi jeszcze zatwierdzić czeski Senat. W przypadku, gdy kupującym jest organizacja publiczna, np.: urząd państwowy, możliwość przekroczenia zasadniczego - 30-dniowego terminu płatności istnieje tylko wówczas, gdy wymaga tego charakter zamówienia publicznego. Nawet w takim przypadku ostateczny termin realizacji płatności nie może przekroczyć 60 dni. 9
Nowelizacja wprowadza do czeskiego porządku prawnego ustanowienia nowej dyrektywy unijnej, zaostrzającej określanie terminu płatności. Rząd czeski wskazuje, że zmiana przepisów w tym zakresie wesprze w szczególności małych i średnich dostawców towarów i usług, na których opóźnienia w płatnościach wpływają najbardziej znacząco. Zgodnie z nowelizacją, wierzyciele, w przypadku przekroczenia terminu płatności przez dłużnika, będą mogli się od niego dochodzić ustawowych odsetek za zwłokę, pokrycia kosztów procedury sądowej oraz kosztów związanych z windykacją wierzytelności. IX. Stopy procentowe kredytów konsumenckich Czeski Bank Narodowy opublikował statystyki dotyczące stóp procentowych kredytów konsumenckich oferowanych przez czeskie banki gospodarstwom domowym. W 2013 r. stopy procentowe tych kredytów przekroczyły średnio 15% i osiągnęły najwyższy poziom od 10 lat. Duże banki (CSOB, Ceska sporitelna oraz Raiffeisenbank) twierdzą jednak, że w ostatnim okresie nie zmieniały oprocentowań kredytów. Według ekspertów kredyty konsumenckie drożeją, ponieważ klienci skłonni są do podejmowania większych ryzyk ze względu na postępującą recesję gospodarczą oraz wzrost bezrobocia. Drugim powodem może być znoszenie opłat za prowadzenie kont kredytowych i przenoszenie ich do oprocentowania. Tendencję wzrostową stóp procentowych kredytów konsumenckich potwierdzają również eksperci z firm doradczych. Podkreślają, że w przypadku kredytów konsumenckich interesy banku nie są tak dobrze zabezpieczone, jak w przypadku kredytów hipotecznych, co ma duży wpływ na ich wysokość. Stopa oprocentowania kredytów hipotecznych w grudniu 2012 r. spadła w RCz na najniższy poziom 3,17%, a w styczniu i lutym 2013 r. nieznacznie wzrosła. Była to reakcja na listopadowe obniżenie stóp procentowych przez Czeski Bank Narodowy do poziomu 0,05%. Stopa procentowa kredytów konsumenckich udzielanych przez banki gospodarstwom domowym w Republice Czeskiej (% rocznie): luty 2013 15,12 styczeń 2013 14,66 styczeń 2012 14,02 styczeń 2011 14,31 styczeń 2010 14,55 styczeń 2009 13,98 styczeń 2008 13,33 styczeń 2007 13,05 styczeń 2006 12,92 styczeń 2005 14,70 styczeń 2004 14,53 10
X. Czescy senatorzy z wizytą w Ministerstwie Gospodarki RP Nowe obszary polsko-czeskiej współpracy gospodarczej oraz prowadzenie inwestycji przez polskich i czeskich przedsiębiorców w obydwu krajach były jednymi z tematów spotkania grupy senatorów Republiki Czeskiej z wicepremierem, ministrem gospodarki Januszem Piechocińskim. Parlamentarzyści odwiedzili Ministerstwo Gospodarki 9 kwietnia 2013 r. Zdaniem wicepremiera Janusza Piechocińskiego, silne więzi gospodarcze między Polską a Czechami otwierają dobre perspektywy rozwijania wzajemnych relacji. - Polska jest trzecim partnerem handlowym Republiki Czeskiej, z kolei Czechy trzecim odbiorcą naszych towarów - przypomniał. Dodał, że w sprawie polskich artykułów spożywczych w Czechach nasz rząd zobowiązuje się do pełnej otwartości i wzmocnienia kwestii fitosanitarnych - Polska ma świetną żywność, liczę, że emocje wokół tego tematu szybko miną - podkreślił wicepremier Piechociński. Również przewodniczący Senatu Republiki Czeskiej Milan Štěch uznał napięcie wokół polskiej żywności w Czechach za niepotrzebne. Podkreślił też bliskie więzi gospodarcze między naszymi krajami. - Polska ma szansę stać się niedługo drugim po Niemczech partnerem gospodarczym naszego kraju - zapewnił. XI. Działania przeciwko nieuczciwym przedsiębiorcom Czeskie Ministerstwo Przemysłu i Handlu przygotowuje nowelizację przepisów prawnych uniemożliwiających przedsiębiorcom, którym w przeszłości odebrano uprawnienia do prowadzenie działalności gospodarczej na skutek poważnego naruszenia przepisów, na ponowne ubieganie się o pozwolenia na działalność gospodarczą w tym samym zakresie. Nowelizacja jest częścią kompleksowych działań Ministerstwa, maksymalizujących działania przeciwko nieuczciwym przedsiębiorcom. W praktyce przepis ten uniemożliwi - w przypadku osoby prawnej, której uprawnienia odebrano - aby osoby reprezentujące tę osobę lub członkowie jej zarządu kontynuowali działalność gospodarczą w tej samej branży poprzez założenie nowej osoby prawnej. W związku z przygotowywaną nową dyrektywą unijną Ministerstwo planuje również wprowadzenie do porządku prawnego RCz możliwości pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich. Postępowanie ma być proste, szybkie, dostępne dla konsumentów oraz nie pociągające ze sobą kosztów po stronie konsumenta. Projekt przewiduje założenie punktów kontaktowych, w których przyjmowana będzie od konsumenta niezbędna dokumentacja dowodowa. Pracownicy tych punktów następnie sami skontaktują się ze sprzedawcą w celu załatwienia sporu. 11
XII. Przeciętne wynagrodzenie w Republice Czeskiej Przeciętne wynagrodzenie w Republice Czeskiej w pierwszym kwartale 2013 r. obniżyło się w stosunku międzyrocznym o 2,75% i wynosiło 23.426 CZK. Analitycy twierdzą, że obniżenie zostało spowodowane wypłaceniem nadzwyczajnych premii pod koniec 2012 r. Najwyższe wynagrodzenia otrzymują pracownicy wielkich firm zagranicznych (przeciętnie 30.347 CZK), a najmniej zarabiają pracownicy stowarzyszeń, w których stan zatrudnienia nie przekracza 9 osób (przeciętnie ok. 20.000 CZK). Analizę wynagrodzeń przeprowadziła na próbie 70.000 respondentów spółka Profesia. Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2012 r. doszło do spowolnienia wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W IV kwartale 2012 r. doszło jednak do nadzwyczajnego wzrostu o 3,7%, którego przyczyną było wypłacenie premii pracownikom o wysokich dochodach - w celu uniknięcia zastosowania wobec tych pracowników nowych przepisów podatkowych ( podatku solidarnego obowiązującego od 1 stycznia 2013 r.) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie najbardziej obniżyło się w spółdzielniach produkcyjnych (o 11%), prywatnych przedsiębiorstw zagranicznych (o 3%) i stowarzyszeń (o 3%). Wynagrodzenia nie zmieniły się w przypadku krajowych przedsiębiorstw prywatnych. Natomiast nieznacznie wzrosły (o 3%) w instytucjach państwowych i samorządowych. Podczas badań potwierdziła się zależność między wielkością przedsiębiorstwa i wysokością otrzymywanego wynagrodzenia (wynagrodzenia rosną wprost proporcjonalnie do rozmiarów firmy). Największy spadek wynagrodzeń (o 5%) odnotowano w przedsiębiorstwach z 251-1000 zatrudnionymi. Najmniejszy spadek (o 1%) wystąpił w firmach z maksymalnie 20 zatrudnionymi. Przeciętne wynagrodzenie w I kw. 2013 r. według własności firmy: własność I kw. 2013 r. zmiana spółdzielcza 20.813-11 stowarzyszenia 20.004-3 prywatne krajowe 23.754 0 prywatne zagraniczne 30.347-3 państwowe i gminne 22.123 3 12
Grupa SITC WPHI Praga, styczeń 2013 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ-LUTY 2013 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT CZESKI IMPORT WYSZCZEGÓLNIENIE I - II 2012 I - II 2013 Dynamika 2013/2012 I - II 2012 I - II 2013 Dynamika 2013/2012 Saldo I-II 2012 Saldo I-II 2013 Ogółem w tym: 20 013,8 100,0 19 235,5 100,0 96,1 17 714,1 100,0 16 858,7 100,0 95,2 2 299,7 2 376,8 0 Żywność i zwierzęta żywe 674,0 3,4 713,7 3,7 105,9 809,2 4,6 878,7 5,2 108,6-135,2-165,0 1 Napoje i tytoń 102,5 0,5 121,0 0,6 118,0 95,5 0,5 95,2 0,6 99,7 7,0 25,8 2 Surowce z wyjątkiem paliw 548,5 2,7 543,7 2,8 99,1 515,3 2,9 504,4 3,0 97,9 33,2 39,3 3 Paliwa mineralne i smary 865,8 4,3 605,8 3,1 70,0 2 105,1 11,9 1 738,7 10,3 82,6-1 239,3-1 132,9 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 49,4 0,2 61,0 0,3 123,5 38,6 0,2 34,4 0,2 89,1 10,8 26,6 5 Chemikalia i wyroby pochodne 1 182,1 5,9 1 228,4 6,4 103,9 2 003,3 11,3 2 017,3 12,0 100,7-821,2-788,9 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 3 508,1 17,5 3 391,7 17,6 96,7 3 228,5 18,2 3 139,3 18,6 97,2 279,6 252,4 7 Maszyny i środki transportu 10 983,2 54,9 10 370,9 53,9 94,4 7 154,1 40,4 6 673,3 39,6 93,3 3 829,1 3 697,6 8 Różne wyroby przemysłowe 2 077,2 10,4 2 160,1 11,2 104,0 1 724,0 9,7 1 709,4 10,1 99,2 353,2 450,7 9 Wyroby pozostałe 23,0 0,1 39,2 0,2 170,4 40,5 0,0 68,0 0,0 167,9-17,5-28,8 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 13
Grupa SITC WPHI Praga, styczeń 2013 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ-LUTY 2013 R. (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT DO POLSKI CZESKI IMPORT Z POLSKI WYSZCZEGÓLNIENIE I-II 2012 I-II 2013 Dynamika 2013/2012 I-II 2012 I-II 2013 Dynamika 2013/2012 Saldo I-II 2012 Saldo I-II 2013 Ogółem w tym: 1 226,7 100,0 1 138,9 100,0 92,8 1 213,5 100,0 1 245,6 100,0 102,6 13,2-106,7 0 Żywność i zwierzęta żywe 75,0 6,1 63,4 5,6 84,5 126,5 10,4 138,7 11,1 109,6-51,5-75,3 1 Napoje i tytoń 5,0 0,4 6,4 0,6 128,0 12,7 1,0 10,5 0,8 82,7-7,7-4,1 2 Surowce z wyjątkiem paliw 62,8 5,1 57,4 5,0 91,4 37,4 3,1 58,2 4,7 155,6 25,4-0,8 3 Paliwa mineralne i smary 51,0 4,2 49,3 4,3 96,7 114,4 9,4 102,2 8,2 89,3-63,4-52,9 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 23,7 1,9 22,2 1,9 93,7 4,7 0,4 5,6 0,4 119,1 19,0 16,6 5 Chemikalia i wyroby pochodne 135,0 11,0 139,1 12,2 103,0 117,8 9,7 120,0 9,6 101,9 17,2 19,1 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 353,6 28,8 309,3 27,2 87,5 374,8 30,9 382,3 30,7 102,0-21,2-73,0 7 Maszyny i środki transportu 438,1 35,7 403,3 35,4 92,1 313,8 25,9 313,2 25,1 99,8 124,3 90,1 8 Różne wyroby przemysłowe 82,1 6,7 86,8 7,6 105,7 110,7 9,1 112,2 9,0 101,3-28,6-25,4 9 Wyroby pozostałe 0,4 0,0 1,7 0,1 425,0 0,7 0,0 2,7 0,0 385,7-0,3-1,0 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 14