SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ SZKÓŁ W MARZENINIE

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ SZKÓŁ W MARZENINIE Profilaktyka jest to ochrona rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowanie ryzykowne. Dlatego też ważne jest wyodrębnienie działań profilaktycznych i budowanie szkolnego planu profilaktyki. Podstawa prawna: ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 ze zm.), ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473), ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.), ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535 ze zm.), rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2002 r. Nr 10, poz. 96), rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). 1

Na podstawie obserwacji zachowań uczniów i analizy szkolnego środowiska zauważa się m.in. następujące problemy: unikanie aktywnych form wypoczynku podczas przerw międzylekcyjnych, nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią, brak dobrych nawyków żywieniowych u wielu uczniów, znacząca liczba dzieci z nadwagą, podejmowanie zachowań ryzykownych dla zdrowia przez niektórych uczniów (próby palenia papierosów). CEL OGÓLNY Wychowanie do dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne oraz o bezpieczeństwo własne i innych CELE OPERACYJNE Uczniowie: mają świadomość i wiedzę o zachowaniach wpływających na zdrowie, potrafią dokonywać właściwych wyborów prozdrowotnych, potrafią rozpoznawać ryzykowne sytuacje i podejmować decyzje korzystne dla ich zdrowia i rozwoju, wiedzą, jak oprzeć się presji grupy, mają świadomość i wiedzę o możliwościach wpływania na swój stan psychiczny, potrafią szukać pomocy w trudnych dla siebie sytuacjach życiowych, mają świadomość realnych zagrożeń bezpieczeństwa w szkole i poza nią (w domu, w drodze do szkoły, na wakacjach, na wycieczce), znają i stosują zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią, radzą sobie z drobnymi niebezpiecznymi zdarzeniami mającymi miejsce w domu i szkole, potrafią dbać o bezpieczeństwo własne oraz innych, wiedzą, do kogo zwrócić się w razie konieczności udzielania pierwszej pomocy. 2

ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Działania profilaktyczne obejmują wszystkich uczniów 0 VI, a metody i formy pracy są dostosowane do ich potrzeb i możliwości oraz wniosków wynikających z bieżącej diagnozy problemów występujących w środowisku szkolnym. Uwzględniają różny stopień samodzielności i zakres doświadczeń życiowych uczniów. Uczniowie z grupy podwyższonego ryzyka mogą za zgodą rodziców uczestniczyć w specjalistycznych zajęciach organizowanych przez szkołę w miarę posiadanych lub pozyskiwanych środków. Pracownicy szkoły będą się starać o włączanie rodziców, jako naturalnych sojuszników, do oddziaływań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę poprzez informowanie ich o treściach przekazywanych uczniom oraz dostrzeganych zagrożeniach. ZADANIA PROGRAMU Zadania programu profilaktyki to: zapoznanie z normami zachowania obowiązującymi w szkole, promowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie nawyków prozdrowotnych, rozpoznawanie sytuacji i zachowań ryzykownych, w tym korzystanie ze środków psychoaktywnych (lekarstw bez wskazań lekarskich, papierosów, alkoholu i narkotyków), eliminowanie z życia szkolnego agresji i przemocy rówieśniczej, niebezpieczeństwa związane z nadużywaniem komputera, Internetu, telefonów komórkowych i telewizji, 3

wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów, podkreślanie pozytywnych doświadczeń życiowych, pomagających młodym ludziom ukształtować pozytywną tożsamość, uczenie sposobów wyrażania własnych emocji i radzenia sobie ze stresem, znajomość zasad ruchu drogowego bezpieczeństwo w drodze do szkoły, budowanie świadomości konieczności zapobiegania urazom i wypadkom podczas przerw międzylekcyjnych i pobytu rekreacyjnego na terenie przyszkolnym, doskonalenie umiejętności nauczycieli w zakresie postępowania w konkretnych przypadkach i stosowania form pomocy (organizowanie szkoleń), doposażenie biblioteki szkolnej w materiały dotyczące publikacji profilaktycznych, organizowanie profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych, zastępstw lub spotkań dodatkowych, uświadamianie znaczenia racjonalnego i efektywnego wykorzystania czasu wolnego w rozwoju ucznia. METODY I FORMY PRACY 11 Program realizowany będzie metodami aktywizującymi na podstawie zasady odwoływania się do doświadczeń uczniów i ich wiedzy poprzez: prace plastyczne, wiersze, piosenki, teksty literackie, gry i zabawy, inscenizacje, dramy, dyskusje i debaty, linię czasu, 4

drzewko decyzyjne, mapy mentalne, burzę mózgów, burzę pytań. 11 Stałe prezentacje i utrwalanie zachowań prozdrowotnych prace plastyczne, literackie, muzyczne i multimedialne uczniów. 11 Spektakle edukacyjne. 11 Sejmiki uczniowskie i szkolne. 11 Organizacja stałych imprez rekreacyjnych i zajęć umożliwiających prezentacje swoich uzdolnień i możliwości. 11 Konkursy szkolne z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa. 11 Wycieczki, rajdy, zajęcia sportowe, Rodzinny Dzień Wiosny, Dzień Dziecka. 11 Programy profilaktyczne, np. Czyste powietrze wokół nas. 11 Spotkania z pracownikami służby zdrowia(pielęgniarka, lekarz), straży pożarnej, policji, PPP w Łasku. Do programu profilaktyki dołączone są następujące procedury i regulaminy: 11 W sytuacji podejrzenia przyniesienia przez ucznia alkoholu do szkoły 11 Postępowania n-li w sytuacjach podejrzenia ucznia o pozostawanie pod wpływem alkoholu lub narkotyku. 11 Postępowania w przypadku podejrzenia ucznia o posiadanie substancji przypominającej narkotyk. 11 Postępowania wobec ucznia sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa. 11 Postępowania w sytuacjach zagrożenia dzieci demoralizacją. 11 Postępowania w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych w szkole. 11 Regulamin postępowania w razie wypadku. 5

11 Regulamin bezpiecznego wypoczynku. 11 Informacje dotyczące zachowań w przypadku zamachu terrorystycznego. L. p. I Zagadnienie Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Prowadzący Edukacja prozdrowotna Nałogi Palenie papierosów- czy uczniowie naszej szkoły palą? Wyrabianie u uczniów nawyku świadomego odmawiania( papieros, alkohol, narkotyki) Uświadomienie o szkodliwości narkotyków, alkoholu, nikotyny, dopalaczy dla zdrowia człowieka Edukacja antynikotynowa z udziałem rodziców - ankieta dla rodziców - ankieta dla ródziców uczniów - rozmowy z rodzicami nt. szkodliwości palenia papierosów - podsumowanie wyników ankiet na RP - czy dymek paierosowy to dymek dobry czy zły? - zapoznanie uczniów ze strategią odmawiania - przyczyny i skutki używania środków psychoaktywnych i nadłużywania leków oraz innych nałogów - konkurs plastyczny "Stop nałogom" - projekcja filmu dot. Nałogów - gazetki ścienne - realizacja programu "Czyste powietrze" IV-VI XI, XII I-III IV-VI IV-VI IV-VI przeds zkole Plan. Plan maj kwiecie ń Wychowawcy Wychowawcy I-III Wych. n-l plastyki Cały rok N-le przedszkola 6

Zdrowy Styl Życia AIDS-choroba XXI wieku Światowy Dzień bez Tytoniu Jak bezpiecznie przyjmować leki? Ukształtowanie i utrwalanie wśród dzici nawyków higienicznych Higiena osobista i otoczenia Dbanie o właściwą postawę i wzrok podczas pracy w szkole i w domu Zdrowe odżywianie Ruch bramą do zdrowia fizycznego i psychicznego - pogadanki na gddw - projekcja filmu - udział w korowodzie antynikotynowym w Łasku IV-VI Plan III i IV maj - spotkanie z lekarzem Listopad lub styczeń - pogadanki w kl. I-III - gazetki ścienne - pogadanki na gddw - obserwacja wyglądu - przestrzeganie włściwej postawy przy odrabianiu lekcji, oglądaniu lelewizji, przy komputerze jak i siedzeniu w ławce i podczas zabaw pozalekcyjnych -akcje promujące zdrowe odżywianie - lekcje przyrody, - pogadanki nt. Zdrowego odżywiania, - inscenizacje, prace plastyczne - zajęcia fizycznego - pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe, - gimnastyka korekcyjna, - propagowanie turystyki pieszej - wyjazdy na basen I-III Wg potrzeb IV-VI Plan Wych. Wych. IIIi IV Zespół ds bezpieczeństwa Wych. Wych. IV-VI Cały rok Wych, rodzice, n-le Cały rok Wych. n-l przyrody Cały rok N-l fizycznego i gimnastyki korekcyjnej n-le 7

Pierwsza pomoc - udzielanie pierwszej pomocy ( zemdlenia, utrata przytomności) - numery alarmowe kl. I-III listopad, grudzien kl. IV-VI luty, marzec Zespół ds bezpieczeństwa II Edukacja dla bezpieczeństwa Profilaktyka Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych - podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą( dyżury n-li, video-monitoring) - zaponanie uczniów z regulaminami dot. bezpieczeństwa w szkole, w tym regulaminami wycieczek i pracowni Cały rok Dyrektor, zespół ds bezpieczeństwa,, n-le przedmiotowi Zapoznanie ze sposobami bezpiecznego poruszania się po ulicy - prawidłowe zachowanie się na ulicy, - uświadomienie uczniom potrzeby przepisów ruchu drogowego i konieczności ich przestrzegania w celu zadbania o swoje bezpieczeństwo I-III Plan Policjant, I-III Kształtowanie przyjaznego stosunku dziecka do osób obcych z jednoczesnym zachowaniem pewnej ostrożności - uwrażliwienie dzieci na konflikty z obcymi w domu, na ulicy i podwórku I-III Plan Policjant, I-III Uświadomienie nebezpieczeństwa płynącego z zabawy zapałkami oraz urządzeniami elektrycznymi i - prace plastyczne, - spotkanie ze strażakiem, - bezpieczne zabawy przy ognisku,' - prawidłowe posługiwanie się urządzeniami elektrycznymi I-III Plan Strazak, I-III 8

gazowymi Uwrażliwienie dzieci na materiały wybuchowe Przestrzeganie bezpieczeństwa podczas zabaw zimowych Zapoznanie ze sposobami bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym pieszych, rowerzystów i kierowców pojazdów Niebezpieczeństwa związane z nadużywaniem komputera, internetu, telefonów komórkowych i telewizji Kształtowanie przyjaznego stosunku dziecka do zwierząt z zachowaniem pewnej ostrożności w kontaktach z nimi Uświadomienie niebezpieczeństwa rozpalania ognisk w - czym jest niewypał, - zasady postępowania z niewypałami - korzystanie z przygotowanych lodowisk i ślizgawek, - przestrzeganie przed zabawami na zamarzniętych rzekach, jeziorach i stawach - nauka i przestrzeganie "Kodeks Ruchu Drogowego", - egzamin na kartę rowerową, - międzyszkolny konkurs plastyczny "Bezpieczna droga dziecka do szkoły" - pogadanki na lekcjach gddw, informatyki, - bezpiecznie korzystamy z usług internetowych, gazetka - dyskusje i debaty I-III I-III IV Plan Plan Wg progr. Techniki maj marzec Plan wych Policjant, I-III I-III N-l techniki Wych. n-le informatyki - pogadanki na gddw Cały rok Wych. - wycieczka do Straży Pożarnej, - ćwiczenia praktyczne- poznanie drogi ewakuacyjnej, 9 I_III Wg potrzeb Wych.

miejscach niedozwolonych oraz zabawy z zapałkami - spotkanie ze strażakiem, poznanie przepisów bezpieczeństwa w domu, w szkole i w miejscu bublicznym Woda to groźny żywioł - zapoznanie z zasadami bezpiecznego korzystania ze zbiorników wodnych( kąpiele, skoki do wody, ślizganie się po lodzie) Wg potrzeb Wych. Zachowanie bezpieczeństwa na lekcjach i przerwach - prawidłowe zachowanie się uczniów w czasie przerw( ruch prawostronny, bezpieczne przemieszczanie się po korytarzach, schodach i boisku szkolnym, - kreowanie umiejętności współdziałania z grupą i stosowanie zasady "fair-play", - przestrzeganie zasad w kontaktach interpersonalnych wrzesień Wych. n-l fizycznego i techniki zespoł ds bezpieczeństwa Bezpieczeństwo w szkole i poza nią - konkursy o tematyce związanej z bezpieczeństwem Cały rok N-l techniki, plastyki, n-le przediotowi III Edukacja ekologiczna Szkoła XXI w. Czyste powietrze, woda, sumienie... Ukazanie mechanizmów i skutków niepożądanych zmian w najbliższym otoczeniu, jak: szkoła, miejsce zamieszkania, dom rodzinny oraz ich wpływ na zdrowie człowieka - prelekcje na gddw i zajęciach przedmiotowych dot. Oszczędzania wody i energii, segregacji minimalizacji odpadów, stosowania czystych technologii, wspólnej odpowiedzialności za czystość szkoły, opracowni, korytarzy i otoczenia szkoły( dbałość o miejsce zamieszkania) - człowiek gospodarzem Ziemi: poznanie najbliższego otoczenia sprzątanie Ziemi Plan Wych., n-l przyrody 10

udział w konkursach o tematyce ekologicznej IV Edukacja kulturalnego zachowania Agresja, Przemoc, Komunikacj a Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym w środowisku szkolnym - sposoby wyeliminowania agresji i przemocy w szkole i poza nią, - zapobieganie tego rodzaju problemom, - doskonalenie reakcji koleżeńskich, poprawa atmosfery w szkole i poza nią, - zapoznanie za szkolnymi procedurami czynów akresywnych, - prewencyjne spotkanie z policjantem " odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny", - modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów przy pracy z indywidualnym przypadkiem, praca na kontrakcie, interwencje w ach, w grupach Cały rok Dyrekcja Wych., n-le, zespół ds bezpieczeństwa policjant Świadome przeciwdziałanie zjawiskom agresji oraz innym formom przemocy - zwiększenie świadomości i stanu wiedzy o agresji i przemocy, - zwiększenie zaangażowania nauczycieli i rodziców - stwarzanie jasnych reguł zwalczania agresji i przemocy, - zapewnienie uczniom szykanowanym przez kolegów efektywnej ochrony i wsparcia. Plan Dyrekcja wych n-le, pracownicy szkoły Kształcenie pozytywnych postaw i umiejętności radzenia sobie z problemami życia w - nauczanie uczniów krytycznej analizy własnych postaw i poglądów na wiele spraw, - postępowanie w sytuacjach Plan Wych. we współpracy z kuratorami, pedag. Rodzin 11

grupach rówieśniczych konfliktowych, tak by uczniowie radzili sobie w sposób konstruktywny, - sprawienie, by uczniowie zaczęli dostrzegaćkonflikt jako ważny czynnik własnego rozwoju i zmian. zastepczych, wydział prewencji KPP V Edukacja dla rozwoju dziecka Wspieranie dziecka Wyrównywanie szans edukacyjnych - diagnozowanie dzieci w PPP w Łasku - praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni, - zajęcia wyrównawcze Cały rok Dyrekcja, wychowawcy, n-le, logopeda, psycholog, pedagog Wyrównywanie szans rozwoju społecznego - pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole, - pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, - wnioskowanie o pomoc do GOPS-u - realizacja rządowych programów pomocowych i unijnych Cały rok Wychowawcy, pedagog, psycholog, Rada Rodziców 12

Procedura w sytuacji podejrzenia przyniesienia przez ucznia alkoholu do szkoły 1. Zabranie uczniowi alkoholu. 2. Zapewnienie opieki i odizolowanie od pozostałych uczniów. 3. Rozmowa wyjaśniająca fakt posiadania lub zakupu alkoholu przez ucznia. 4. Powiadomienie dyrekcji szkoły i rodziców ucznia. 5. Rozmowa wychowawcy i dyrektora szkoły z rodzicami ucznia. 6. Przekazanie dziecka rodzicom, sporządzenie notatki o przyniesieniu przez ucznia alkoholu z podaniem swiadków i podpisem rodzica. 7. Rozmowa indywidualna z uczestnikami zajścia, ustalenie okoliczności. 8. Poinformowanie o okolicznościach zdarzenia rodziców o poniesionych konsekwencjach, zgodnych z regulaminem i przepisami szkolnymi. 9. Poinformowanie rodziców o zgłoszeniu do sądu rodzinnego w razie powtórzenia się zajścia. Sporządzenie notatki z rozmowy. Procedura postępowania nauczycieli w sytuacjach podejrzenia ucznia o pozostawanie pod wpływem alkoholu lub narkotuku 11 Nauczyciel powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę y. 13

11 Odizolowanie ucznia od reszty y w miejscu, gdzie nie będzie on sam i stworzenie warunków, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 11 Wezwanie lekarza w celu udzielenienia pomocy medycznej. 11 Zawiadomienie o fakcie dyrekcję szkoły oraz rodziców. 11 Zobowiązanie rodziców do odebrania dziecka ze szkoły, sporządzenie notatki( notatke podpisuje rodzic). Jeżeli rodzice odmówią odebrania dziecka o fakcie pozostawienia ucznia w szkole, przewiezieniu do izby wytrzeźwień lub szpitala, albo przekazaniu do dyspozycji policji decyduje lekarz po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia. 11 Dyrekcja szkoły zawiaamia jednostkę policji, gdy rodzice ucznia odmawiają przyjścia do szkoły, a on jest agresywny i zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. 11 W przypadku kiedy zdarzenia nadłużywania alkoholu lub narkotyków przez ucznia powtarzają się, szkoła powiadamia policję lub sąd rodzinny. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia ucznia o posiadanie substancji przypominającej narkotyk 11 Kategoryczne żądanie w obecności innej osoby( wychowawca, dyrektor ), aby uczeń przekazał posiadaną substancję, pokazał zawartość plecaka, kieszeni. 11 Zabezpieczenie substancji przed ewentualnym zniszczeniem. 11 Powoadomienie dyrektora szkoły. 11 Ntychmiastowe wezwanie rodziców. 11 Jeżeli uczeń odmawia przekazania substancji i pokazania zawartości plecaka, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje i zabezpiecza znalezioną substancję oraz zabierają do ekspertyzy. 11 Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel zabezpiecza ją i przekazuje policji. 11 Udokumentowanie zdarzenia. Sporządzenie notatki z ustaleń i wniosków wraz ze spostrzeżeniami. Procedura postępowania nauczycieli wobec ucznia- sprawcy czynu karalnego 14

lub przestępstwa Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych swiadków zdarzenia. Przekazanie sprawcy czynu pod opiekę dyrektora szkoły. Powiadomienie rodziców ucznia- sprawcy czynu. Niezwłoczne powiadomienie policji. Zapezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstw lub przedmiotów pochodzących z przestepstwa i przekazanie ich policji. Procedura postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją W przypadku uzyskania informacji, że uczeń używa alkoholu lub innych środków odurzających bądź przejawia zachowania swiadczące o jego demoralizacji nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: 1. Przekazać informację wychowawcy y. 2. Wychowawca informuje o tym fakcie dyrekcję szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców i przekazuje im informację o zajściu. 4. Przeprowadzenie rozmowy z rodzicami oraz w ich obecnosci z uczniem. W przypadku potwierdzenia informacji należy zobowiązać ucznia do zaniechania nagannego postępowania a rodziców do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. 5. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a informacje o przejawach demoralizacji wciąż napływają, dyrekcja szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny i policję. 6. Podjęcie przez szkołę oddziaływań wychowawczych np. zwiększenie nadzoru nad uczniem, skierowanie do poradni na konsultację lub terapię. 7. Jeżeli zastosowanie środków wychowawczych nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub w przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia przestepstwa lub jego udziału w działalności grup przestepczych, dyrekcja szkoły powiadamia sąd rodzinny, prokuratora lub policję. Dalszy tok postepowania leży w kompetencji tych instytucji. 15

Procedura postepowania w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych w szkole 11 Rodzice ucznia są bezwłocznie zawiadamiani o każdym przypadku naruszenia obowiązujących w szkole zasad. 11 W celu rozwiązania zaistniałego problemu nawiązywana jest ścisła współpraca wychowawcy z rodzicami ucznia. 11 Brak współpracy ze strony rodziców oraz dalsze łamanie zasad przez ucznia spowodują konieczność podjęcia innych działań przewidzianych prawem: - komisja wychowawcza, - zastosowanie określonych w statucie szkoły konsekwencji dyscyplinarnych łącznie z możliwością przeniesienia ucznia do innej y, a także szkoły, - zgłoszenie sprawy do sądu rodzinnego. PAMIĘTAJ : NFORMACJE DOTYCZĄCE ZACHOWAŃ W PRZYPADKU ZAMACHU TERRORYSTYCZNEGO Efektywność wszelkich działań ukierunkowanych na przeciwdziałanie aktom terroryzmu jest pochodną skuteczności służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo kraju oraz gotowości społeczeństwa do wspierania tych działań oraz wzajemnego zaufania i odpowiedzialności za wspólne dobro. TERRORYZM to szeroki termin określający użycie siły lub przemocy w stosunku do osób lub własności w celu : - zastraszenia, - przymuszenia, - okupu. 16

Skutki terroryzmu to: znaczna liczba ofiar, uszkodzenia budynków, zakłócenia w dostępie do podstawowych usług elektryczności, dostaw wody, opieki medycznej, telekomunikacji, komunikacji. Najgroźniejszym z możliwych aktów terrorystycznych jest zamach bombowy, którego ofiarami stają się wielokrotnie przypadkowi niewinni ludzie. Przypadki ujawnienia podłożonej bomby przed eksplozją, określane są przez specjalistów terminem incydentu bombowego. ZAPAMIĘTAJ! - Informacji o zagrożeniu wybuchem czy incydentem bombowym nie wolno lekceważyć. - Wybuch jest sytuacja nagłą i nieodwracalną. - Jeśli widzisz bombę to ona widzi ciebie jesteś w polu jej rażenia. I. SYMPTOMY WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM. Zwracaj uwagę na : 1. rzucające się w oczy nietypowe zachowania osób 2. pozostawione bez opieki przedmioty w postaci : teczek, paczek, toreb, walizek, plecaków itp. 3. osoby ubrane nietypowo do występującej pory roku, 4. samochody (szczególnie furgonetki) zaparkowane blisko kościołów, synagog, meczetów i innych miejsc kultu religijnego oraz miejsc publicznych, gdzie przebywa duża liczba ludzi : miejsc organizowania masowych imprez rozrywkowych, zawodów sportowych, wieców itp. 17

O swoich spostrzeżeniach poinformuj : służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo obiektu, Straż Miejską, Policję. 997 Policja, 998 StraŜ PoŜarna, 999 Pogotowie Ratunkowe 0 800 120 226 infolinia Policji (połączenie bezpłatne) 987 Wojewódzkie Centra Zarządzania Kryzysowego 112 telefon alarmowy dla uŝytkowników telefonów komórkowych II. JAK POSTĘPOWAĆ W SYTUACJACH ZAGRO śenia INCYDENTEM BOMBOWYM Eksperci z Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji radz ą : - pomyśl, którędy w pośpiechu można się ewakuować z budynku, sklepu, autobusu, tramwaju, pociągu lub innych zatłoczonych miejsc. Zapamiętaj, gdzie znajdują się klatki schodowe i wyjścia ewakuacyjne, a przede wszystkim zapoznaj się z drogami ewakuacyjnymi, - zwróć uwagę na ciężkie łatwo tłukące się przedmioty, które mogą się przesunąć lub zniszczyć podczas wybuchu. Zapamiętaj te elementy z najbliższego otoczenia. - nie przyjmuj od nieznanych osób żadnych pakunków, toreb, paczek itp. nawet na tzw. chwilowe przechowanie sam również nie pozostawiaj tego rodzaju rzeczy i bagaży bez opieki. Zainteresuj się zawartością bagażu lub torby otrzymanej na przechowanie od przypadkowego kolegi. Jeśli ujawniłeś podejrzany przedmiot niewiadomego pochodzenia powiniene ś natychmiast ten fakt zgłosić: służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo na tym 18

terenie najbliższej jednostce Policji lub Straży Miejskiej, władzom administracyjnym. Nie rozpowszechniaj tej informacji mo że to doprowadzić do paniki, a to najbardziej utrudnia przeprowadzenie sprawnej ewakuacji ludzi z zagro żonego miejsca. Zawiadamiając Policję staraj się podać następujące informacje: - rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu, - w miarę dokładnie treść rozmowy z osobą, która przekazała ci informację o zagrożeniu, także informacje o tej osobie, numer telefonu, na który przekazano informacje o zagrożeniu, opis miejsca i wygląd ujawnionego przedmiotu stanowiącego zagrożenie. III. PROCEDURY POSTĘPOWANIA W CZASIE ZAGROśENIA WYBUCHEM BOMBOWYM 1. Do przybycia Policji należy zabezpieczyć zagrożone miejsce w sposób szczególnie ostrożny, zachowując elementarne środki bezpieczeństwa. 2. Policja od przybycia na miejsce incydentu bombowego kieruje akcją należy bezwzględnie wykonywać polecenia Policjantów! 3. Przy braku informacji o konkretnym miejscu podłożenia bomby w budynku użytkownicy pomieszczeń powinni sprawdzić swoje miejsce pracy czy nauki oraz jego bezpośrednie otoczenie celem odnalezienia przedmiotów nieznanego pochodzenia. Podejrzanych przedmiotów nie wolno dotykać! O ich lokalizacji należy natychmiast 19

powiadomić administratora obiektu nast ępnie Policję! 4. Pomieszczenia ogólnodostępne (korytarze, klatki schodowe, windy, toalety, piwnice, strychy) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone przez administratora lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo danej instytucji. 5. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagroŝony rejon zabrać ze sobą należy jedynie rzeczy osobiste (torebki, siatki, nesesery itp.), informować po drodze mijane osoby o ewakuacji. 6. Identyfikacją i rozpoznawaniem oraz neutralizacją zlokalizowanego ładunku wybuchowego zajmują się wyłącznie uprawnione i wyspecjalizowane jednostki Policji. 7. Ciekawość jest niebezpieczna jak najszybciej należy oddalić się z miejsca zagrożonego wybuchem zgodnie ze wskazaniami administratora obiektu lub upoważnionych osób. Z A P AM I Ę T A J! - Zachowaj spokój zorientuj się jak bezpiecznie opuścić zagrożoną strefę, - Zawsze stosuj się do poleceń osób kierujących akcją ewakuacyjną lub ratowniczą, - Jeżeli nie podjęto działań zapobiegawczych zawiadom stosowne służby, - Nigdy nie dotykaj podejrzanych przedmiotów niewiadomego pochodzenia pozostawionych bez opieki. 20

Regulamin bezpiecznego wypoczynku Zapewnienie uczniom biorącym udział w wypoczynku zorganizowanym w szkole bezpiecznych warunków ułatwi opracowanie regulaminu, w którym możesz określić: Obowiązki nauczycieli, Dzieci powinny być pod stałą opieką wychowawcy. Wychowawca nie powinien pozostawać w świetlicy z grupą młodszych dzieci a starszym zezwalać na zabawy na boisku szkolnym. Powinien organizować wycieczki krajoznawczo - turystyczne zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ( 9 ust. 3 rozporządzenia w sprawie organizacji wypoczynku). Dzieci powinny mieć możliwość korzystania pod opieką wychowawcy z obiektów sportowych - lodowisk, basenów, kortów tenisowych i in. udostępnianych nieodpłatnie przez władze samorządowe uczestnikom wypoczynku zimowego w ramach organizowanych przez nich akcji Zima w mieście. Wychowawcy powinni organizować dzieciom bezpieczne zabawy zimowe unikając miejsc, w których może im grozić niebezpieczeństwo - zjazdu z górek prowadzących prosto na jezdnię, korzystanie ze ślizgawek i lodowisk na rzekach, stawach i jeziorach, zabaw śnieżkami z ubitego, twardego śniegu itp. Obowiązki uczestników wypoczynku, Uczestnik wypoczynku powinien: 111 przestrzegać regulaminu oraz stosować się do poleceń wychowawców, 111 uczestniczyć w zajęciach organizowanych przez wychowawcę grupy, 111 przestrzegać rozkładu dnia, 111 punktualnie zgłaszać się na zajęciach i aktywnie w nich uczestniczyć, 21

111 przestrzegać ogólnych zasad bezpieczeństwa m.in.: dot. zabaw na śniegu i lodzie, ruchu drogowego, bezpieczeństwa przeciwpożarowego, 111 informować wychowawcę o niebezpieczeństwach zagrażających jemu lub innym uczestnikom, informować wychowawcę o złym samopoczuciu, dbać o czystość i porządek oraz powierzone mienie. UWAGA! Uczestnik wypoczynku nie powinien samowolnie oddalać się z miejsca wypoczynku, posiadać i spożywać napojów alkoholowych, środków odurzających oraz wyrobów tytoniowych, stosować przemocy wobec swoich kolegów i koleżanek, samowolnie korzystać z niebezpiecznych sprzętów i urządzeń. Obowiązki rodziców. Dzieci młodsze powinny być przyprowadzane i odbierane z zajęć przez opiekunów, a starsze posiadać zgodę rodziców na samodzielne przychodzenie na zajęcia i powrót do domu potwierdzone oświadczeniem rodziców o ponoszeniu odpowiedzialności za ich bezpieczeństwo. 22

23