Realizacja świadczeń endoprotezoplastyki stawowej w 2013 r.

Realizacja świadczeń endoprotezoplastyki stawowej w 2013 r. 1. Źródło danych Podstawą opracowania jest Centralna Baza Endoprotezoplastyk Narodowego Funduszu Zdrowia (CBE), działająca od marca 2005 r. Gromadzone w niej dane o zrealizowanych świadczeniach endoprotezoplastyki stawowej wprowadzane są przez świadczeniodawców na bieżąco, a następnie podlegają weryfikacji przez pracowników oddziału wojewódzkiego NFZ. W celu pełnego zabezpieczenia informacji wprowadzanych do CBE wszystkie dane przetwarzane są z wykorzystaniem szyfrowania (bezpieczny protokół SSL 128-bitowy). Opracowanie powstało w oparciu o informacje pozyskane z CBE 14 marca 2014 r. 2. Umowy W 2013 r. świadczenia endoprotezoplastyki stawowej realizowane były na podstawie umów zawartych przez Narodowy Fundusz Zdrowia z 316 świadczeniodawcami z terenu całego kraju (rysunek 1.). W ramach tych umów: 313 świadczeniodawców wszczepiało endoprotezy stawu biodrowego, 255 stawu kolanowego, 69 stawu ramiennego, 33 stawu łokciowego, a 32 innego stawu. Największa liczba ośrodków realizujących wymienione świadczenia znajdowała się w województwach: mazowieckim (41) i śląskim (40), najmniejsza w lubuskim (7) i opolskim (8). Zachodniopomorski 11 Pomorski 14 Kujawsko-Pomorski 13 Warmińsko-Mazurski 14 Podlaski 12 Lubuski 7 Wielkopolski 33 Mazowiecki 41 Dolnośląski 24 Opolski 8 Łódzki 23 Śląski 40 Świętokrzyski 10 Małopolski 29 Lubelski 18 Podkarpacki 19 Rysunek 1. Liczba świadczeniodawców wykonujących świadczenia endoprotezoplastyki stawowej w 2013 r. w podziale na oddziały wojewódzkie NFZ. 1/18

3. Realizacja świadczeń W 2013 r. w całym kraju wykonano 54 208 endoprotezoplastyk stawowych, w tym: 39 349 endoprotezoplastyk stawu biodrowego: 30 294 endoprotezy całkowite, 8 416 endoprotez częściowych, 639 zabiegów rewizyjnych bez wymiany elementów wszczepu; 14 218 endoprotezoplastyk stawu kolanowego: 13 181 endoprotez całkowitych, 776 endoprotez częściowych, 261 zabiegów rewizyjnych bez wymiany elementów wszczepu; 408 endoprotezoplastyk stawu ramiennego; 95 endoprotezoplastyk stawu łokciowego; 138 endoprotezoplastyk innego stawu. Wykres 1. Procentowa struktura endoprotezoplastyk poszczególnych stawów wykonanych w 2013 r. Spośród wszystkich endoprotezoplastyk stawowych największą liczbę zabiegów 8 035 wykonano na terenie województwa mazowieckiego, a najmniejszą 1 527 na terenie województwa opolskiego. Świadczeniodawcy z województw: mazowieckiego, wielkopolskiego, śląskiego i małopolskiego zrealizowali łącznie 24 485 endoprotezoplastyk, czyli około 45,1% wszystkich zabiegów. Odpowiada to udziałowi świadczeniodawców realizujących omawiane świadczenia w ogólnej liczbie wykonujących endoprotezoplastyki w całym kraju 45,3% świadczeniodawców (143 z 316). Wszystkie rodzaje operacji poddane analizie wykonywane były w 9 województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, śląskim i wielkopolskim. Zestawienie wszystkich zabiegów w podziale na województwa przedstawiono w tabeli 1. 2/18

Tabela 1. Liczba wykonanych endoprotezoplastyk stawowych w 2013 r. w podziale na oddziały wojewódzkie NFZ. Oddział Wojewódzki NFZ Liczba endoprotezoplastyk stawu: biodrowego kolanowego łokciowego ramiennego innego łącznie Dolnośląski 2 837 865 7 23 4 3 736 Kujawsko-Pomorski 1 784 621 3 15 17 2 447 Lubelski 2 323 776 1 2 3 3 105 Lubuski 1 183 504 0 27 11 1 725 Łódzki 2 426 772 6 12 10 3 226 Małopolski 3 448 1 390 4 22 6 4 870 Mazowiecki 5 686 2 198 41 92 18 8 035 Opolski 1 133 381 0 6 7 1 527 Podkarpacki 2 138 769 4 27 3 2 941 Podlaski 1 266 414 3 6 0 1 689 Pomorski 1 852 499 2 18 0 2 371 Śląski 4 275 1 405 7 64 7 5 758 Świętokrzyski 1 445 585 0 4 0 2 034 Warmińsko- Mazurski 1 711 587 3 0 2 2 303 Wielkopolski 4 057 1 690 14 42 19 5 822 Zachodniopomorski 1 785 762 0 48 24 2 619 łącznie 39 349 14 218 95 408 138 54 208 3/18

3.1 Migracja Około 10,2% spośród wszystkich zabiegów endoprotezoplastyki zostało wykonanych pacjentom z innych województw. Najwięcej pacjentów spoza województwa zoperowano w szpitalach Mazowsza (1 439) i Wielkopolski (756) łącznie 39,5% ze wszystkich operowanych spoza terenu województwa. Oznacza to, że ponad 1/6 wszystkich zabiegów przeprowadzonych na Mazowszu (17,90%) i około 1/8 wszystkich zabiegów (12,98%) w Wielkopolsce było wykonanych osobom spoza macierzystego województwa. Najmniejszą migrację w liczbach bezwzględnych odnotowano w województwach: dolnośląskim (111), kujawsko-pomorskim (117) i pomorskim (118), co odpowiada odpowiednio 2,97%, 2,11% i 2,12% endoprotezoplastyk przeprowadzonych na terenie tych województw. Tabela 2. Migracja pacjentów w celu wykonania endoprotezoplastyki stawowej w 2013 r. Nazwa województwa Liczba operowanych pacjentów spoza województwa dolnośląskie 111 kujawsko-pomorskie 117 lubelskie 297 lubuskie 288 łódzkie 128 małopolskie 563 mazowieckie 1 439 opolskie 154 podkarpackie 212 podlaskie 142 pomorskie 118 śląskie 388 świętokrzyskie 295 warmińsko-mazurskie 398 wielkopolskie 756 zachodniopomorskie 150 łącznie 5 556 4/18

4. Informacje szczegółowe 4.1 Endoprotezoplastyka stawu biodrowego W 2013 r. zrealizowano 39 349 endoprotezoplastyk stawu biodrowego. W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki: 1) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku 1 386, 2) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr. J. Daaba w Piekarach Śląskich 942, 3) Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 718, 4) Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie 569, 5) Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie 565. Najliczniejszą grupę stanowili świadczeniodawcy, którzy wykonali powyżej 150 endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Mniej niż 25 endoprotezoplastyk stawu biodrowego zrealizowało 35 świadczeniodawców. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu biodrowego w skali kraju przedstawia się następująco: Liczba świadczeń świadczeniodawców do 25 35 25-49 44 50-74 32 75-99 43 100-124 39 125-149 27 od 150 93 łącznie 313 Tabela 3., Wykres 2. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych w 2013 r. endoprotezoplastyk stawu biodrowego. 5/18

W 2013 r. wykonano 35 751 endoprotezoplastyk pierwotnych stawu biodrowego i 3 598 endoprotezoplastyk rewizyjnych (w tym 639 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów). 9,14% pierwotna rewizyjna, w tym rewizyjna bez wymiany elementów 90,86% Wykres 3. Endoprotezoplastyka stawu biodrowego w podziale na rodzaj operacji w 2013 r. Na podstawie wprowadzanych przez świadczeniodawców do CBE danych do głównych rozpoznań chorobowych będących przyczyną pierwotnej endoprotezoplastyki stawu biodrowego należy zaliczyć: pierwotną, obustronną koksartrozę (M16.0), złamanie szyjki kości udowej (S72.0), inne pierwotne koksartrozy (M16.1). Osoby z wymienionymi rozpoznaniami stanowią około 89% wszystkich osób, u których wykonano pierwotną endoprotezoplastykę stawu biodrowego. Najczęstszą przyczyną rewizji po endoprotezoplastyce stawu biodrowego było mechaniczne powikłanie wewnętrznych protez stawów (T84.0). W przypadku operacji pierwotnych ponad 80% stanowiły endoprotezoplastyki całkowite. Wśród operacji rewizyjnych występuje natomiast niemal równowaga pomiędzy liczbą wykonanych endoprotezoplastyk częściowych i całkowitych. Ponad 60% wszczepów endoprotez wykonanych było u kobiet. Spośród wszystkich rodzajów endoprotezoplastyk stawu biodrowego najczęściej wykonywano pierwotną, całkowitą endoprotezoplastykę prawego stawu biodrowego u kobiet. Tabela 4. Liczba wykonanych w 2013 r. endoprotezoplastyk stawu biodrowego w podziale na płeć pacjenta, rodzaj operacji oraz operowaną stronę. Płeć kobieta mężczyzna Operowana strona pierwotna 6/18 Rodzaj operacji rewizyjna całkowita częściowa całkowita częściowa bez wymiany elementów Łącznie lewa 7 770 2 856 565 412 214 11 817 prawa 8 551 2 420 467 416 145 11 999 lewa 6 285 949 314 277 156 7 981 prawa 6 097 823 245 263 124 7 552 łącznie 28 703 7 048 1 591 1368 639 39 349

Endoprotezoplastyki stawu biodrowego wykonano u osób w wieku od 15 do 105 lat. Średni wiek operowanej kobiety wynosił 71 lat, mężczyzny 65 lat. W przypadku 50% osób, którym w 2013 r. wszczepiono endoprotezę stawu biodrowego wiek nie przekraczał 69 lat. Wśród pacjentów, u których została wykonana endoprotezoplastyka stawu biodrowego największy udział w ogólnej liczbie stanowiły osoby w wieku 60-69 lat. Następnym pod względem liczebności był przedział wiekowy od 70 do 79 lat. U osób z wymienionych grup wiekowych wykonano około 57% wszystkich endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Wykres 4. Zestawienie wykonanych w 2013 r. endoprotezoplastyk stawu biodrowego według przedziałów wiekowych. Tabela 5. Statystyka zbiorcza dotycząca wieku osób, u których wykonano endoprotezoplastykę stawu biodrowego w 2013 r. wiek pacjentów w latach kobiety mężczyźni kobiety i mężczyźni minimum 15 15 15 maksimum 105 105 105 średnia 71 65 69 mediana 73 65 69 Spośród protez wszczepionych w 2013 r. endoprotezy bezcementowe stanowiły prawie 72%. Z rodzajem zastosowanej endoprotezy skorelowany jest wiek pacjentów. U osób w wieku powyżej 80 lat stosowano dużo częściej endoprotezy cementowe, podczas gdy u osób młodszych głównie endoprotezy bezcementowe, co zostało przedstawione na wykresie 5. i w tabeli 6. 7/18

4,12% 23,89% bezcementowa cementowa hybryda 71,99% Wykres 5. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w 2013 r. Tabela 6. Udział poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w grupach wiekowych w 2013 r. Grupa wiekowa [r.ż.] Rodzaj endoprotezy bezcementowa cementowa hybryda Łącznie do 20 23 1 0 24 20-29 164 7 2 175 30-39 645 19 10 685 40-49 1 500 76 29 1 638 50-59 5 651 336 159 6 223 60-69 9 728 984 320 11 202 70-79 7 284 3 000 603 11 097 80-89 2 599 4 035 418 7 178 90-99 264 776 55 1 104 100 i powyżej 9 13 0 22 łącznie 27 867 9 247 1 596 38 710 8/18

do 20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 od 100 bezcementowa cementowa hybryda 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Przedział wiekowy Wykres 6. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w grupach wiekowych w 2013 r. 4.2 Endoprotezoplastyka stawu kolanowego W 2013 r. zrealizowano 14 218 endoprotezoplastyk stawu kolanowego. W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki: 1) Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 452, 2) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku 410, 3) Krakowskie Centrum Rehabilitacji w Krakowie 361, 4) Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie 299, 5) Szpital Specjalistyczny im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie 271. Najliczniejszą grupę (84) stanowili świadczeniodawcy, którzy w 2013 r. wykonali do 25 endoprotezoplastyk stawu kolanowego. Stanowili oni prawie 33% wszystkich świadczeniodawców realizujących świadczenia endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego w skali kraju przedstawia się następująco: 9/18

Liczba świadczeń świadczeniodawców do 25 84 25-49 68 50-74 42 75-99 26 100-124 17 125-149 3 od 150 15 łącznie 255 Tabela 7., Wykres 7. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych w 2013 r. endoprotezoplastyk stawu kolanowego. W 2013 r. wykonano 13 142 endoprotezoplastyki pierwotne stawu kolanowego oraz 1 076 endoprotezoplastyk rewizyjnych (w tym 261 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów). 7,57% pierwotna rewizyjna, w tym rewizyjna bez wymiany elementów 92,43% Wykres 8. Endoprotezoplastyka stawu kolanowego w podziale na rodzaj operacji w 2013 r. 10/18

Na podstawie wprowadzanych przez świadczeniodawców do CBE danych do głównych rozpoznań chorobowych będących przyczyną pierwotnej endoprotezoplastyki stawu kolanowego należy zaliczyć pierwotną obustronną gonartrozę (M17.0) i inne pierwotne gonartrozy (M17.1). Osoby z wymienionymi rozpoznaniami stanowią ponad 93% wszystkich osób, u których wykonano pierwotną endoprotezoplastykę stawu kolanowego. Najczęstszą przyczyną rewizji po endoprotezoplastyce stawu kolanowego były mechaniczne powikłania wewnętrznych protez stawów (T84.0). Rozpoznanie to wystąpiło u około 55% osób, u których przeprowadzono operacje rewizyjne. W przypadku operacji pierwotnych około 96% stanowiły endoprotezoplastyki całkowite. Wśród operacji rewizyjnych, nie uwzględniając operacji rewizyjnych bez wymiany elementów, endoprotezoplastyki całkowite stanowiły ponad 59%. Ponad 76% wszczepów endoprotez stawu kolanowego wykonano u kobiet. Spośród wszystkich rodzajów endoprotezoplastyk stawu kolanowego najczęściej wykonywano pierwotną, całkowitą endoprotezoplastykę prawego stawu kolanowego u kobiet. Tabela 8. Liczba wykonanych w 2013 r. endoprotezoplastyk stawu kolanowego w podziale na płeć pacjenta, rodzaj operacji oraz operowaną stronę. Płeć kobieta mężczyzna Operowana strona pierwotna Rodzaj operacji rewizyjna całkowita częściowa całkowita częściowa bez wymiany elementów Łącznie lewa 4 708 163 178 98 86 5 233 prawa 5 011 189 184 112 111 5 607 lewa 1 484 72 78 47 34 1 715 prawa 1 466 49 72 46 30 1 663 łącznie 12 669 473 512 303 261 14 218 Największy udział (76%) w ogólnej liczbie osób, u których wykonano endoprotezoplastykę stawu kolanowego, stanowiły osoby w wieku 60-79 lat. W 2013 r. endoprotezoplastyki stawu kolanowego wykonano u osób w wieku od 5 do 96 lat. Średni wiek operowanej kobiety wynosił 69 lat, mężczyzny 66 lat. W przypadku 50% osób, którym wszczepiono endoprotezę stawu kolanowego, wiek nie przekraczał 69 lat. 11/18

Wykres 9. Zestawienie pacjentów z endoprotezoplastyką stawu kolanowego według przedziałów wiekowych. Tabela 9. Statystyka zbiorcza wieku osób, u których wykonano endoprotezoplastykę stawu kolanowego. wiek pacjentów w latach kobiety mężczyźni kobiety i mężczyźni minimum 5 10 5 maksimum 93 96 96 średnia 69 66 68 mediana 69 66 69 Tabela 10. Udział poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w grupach wiekowych w 2013 r. Grupa wiekowa [r.ż.] Rodzaj endoprotezy bezcementowa cementowa hybryda Łącznie do 20 11 1 0 12 20-29 11 13 0 24 30-39 6 37 0 43 40-49 29 142 9 180 50-59 258 1 503 58 1 819 60-69 633 4 557 196 5 386 70-79 420 4 664 177 5 261 80-89 69 1 123 27 1 219 90-99 1 12 0 13 łącznie 1 438 12 052 467 13 957 12/18

do 20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 Endoprotezy cementowe stanowiły ponad 86% wszystkich wszczepionych w 2013 r. endoprotez stawu kolanowego. Nie zaobserwowano zależności pomiędzy wiekiem a rodzajem zastosowanej endoprotezy stawu kolanowego. Najwięcej endoprotez bezcementowych wszczepiono w przypadku osób będących w wieku 60-69 lat (ponad 44%). 3,35% 10,30% bezcementowa cementowa hybryda 86,35% Wykres 10. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w 2013 r. bezcementowa cementowa hybryda 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Przedział wiekowy Wykres 11. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w grupach wiekowych w 2013 r. 13/18

4.3 Endoprotezoplastyka stawu ramiennego, łokciowego i innego W 2013 r. endoprotezoplastyka stawu ramiennego była wykonywana przez 69 świadczeniodawców. W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki: 1) Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Św. Anny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Warszawie 33, 2) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr. J. Daaba w Piekarach Śląskich 24, 3) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. NMP w Częstochowie 22, 4) Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie 21, 5) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku 20. Wymienieni świadczeniodawcy zrealizowali ponad 29% wszystkich endoprotezoplastyk stawu ramiennego. W omawianym okresie świadczeniodawcy wykonali 39 operacji rewizyjnych stawu ramiennego, w tym 12 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów. Endoprotezoplastyka stawu łokciowego była wykazywana przez 33 świadczeniodawców, a 29 z 95 świadczeń (ponad 30%) zostało zrealizowanych przez jednego świadczeniodawcę Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku. W 2013 r. wykonano 7 operacji rewizyjnych stawu łokciowego, w tym 4 operacje rewizyjne bez wymiany elementów. Endoprotezoplastyka innego stawu, obejmująca wszczepy endoprotez stawu skokowego, paliczkowego i nadgarstka, była realizowana przez 32 świadczeniodawców. Najwięcej endoprotezoplastyk wykonali: 1) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy 21, 2) Instytut Reumatologii im. prof. dr hab. med. E. Reicher w Warszawie 14, 3) Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego w Szczecinie 14. W 2013 r. wykonano 10 operacji rewizyjnych innych stawów, w tym 5 bez wymiany elementów. 14/18

5. Podsumowanie Od 2005 r. obserwujemy stały wzrost rocznej liczby endoprotezoplastyk stawowych realizowanych w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. W 2013 r. wykonano o prawie 80% świadczeń endoprotezoplastyki stawowej więcej niż w 2005 r. Na przestrzeni lat 2005-2013 największą dynamikę wzrostu obserwuje się w przypadku endoprotezoplastyk stawów ramiennego i kolanowego. W wartościach bezwzględnych największy przyrost zanotowano w przypadku endoprotezoplastyki stawu biodrowego (tabela 9.). W ciągu ostatnich 9 lat liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego wzrosła z 4 072 do 14 208, a endoprotezoplastyk stawu biodrowego z 26 089 do 39 349. Należy zaznaczyć, że ponad 1 000 świadczeń nie zostało ostatecznie pozytywnie zweryfikowanych przez oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia. W związku z tym liczba zrealizowanych świadczeń może wzrosnąć do około 55 000. Tabela 11. Liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawowych w skali całego kraju w latach2005-2013 w podziale na operowany staw. Staw Liczba endoprotezoplastyk 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. Łącznie biodrowy 26 089 28 626 30 540 34 930 36 898 37 185 38 635 39 865 39 349 312 117 kolanowy 4 072 5 221 6 587 8 868 10 817 11 838 13 273 14 211 14 218 89 105 łokciowy 21 47 42 70 84 74 94 92 95 619 ramienny 101 116 129 181 200 279 332 389 408 2 135 inny 95 106 99 93 64 74 99 121 138 889 łącznie 30 378 34 116 37 397 44 142 48 063 49 450 52 433 54 678 54 208 404 865 Wykres 12. Liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawowych w skali kraju w latach 2005-2013. 15/18

W latach 2005-2013 stale rosła nie tylko liczba wykonanych endoprotezoplastyk, ale także ich koszty. Na przestrzeni 9 lat obserwowana była zawsze dodatnia dynamika wzrostu. W efekcie w omawianym okresie wydatki na endoprotezoplastykę wzrosły ponad trzykrotnie i w 2013 r. wyniosły 317,40% kosztów poniesionych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2005 r. Wykres 13. Zestawienie liczby oraz kosztów świadczeń endoprotezoplastyki stawowej zrealizowanych w latach 2005-2013. Od 2005 r. wzrasta także sukcesywnie liczba świadczeniodawców realizujących świadczenia endoprotezoplastyki stawowej, najwyraźniej w przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego (rysunek 14.). W 2005 r. endoprotezy stawu kolanowego wszczepiało 117 świadczeniodawców, a w 2013 r. już 255. Liczba świadczeniodawców wykonujących endoprotezoplastyki stawu biodrowego wzrosła w tym czasie z 272 do 313. Wykres 14. Liczba świadczeniodawców realizujących endoprotezoplastykę stawu biodrowego i kolanowego w latach 2005-2013. 16/18

W obserwowanym okresie wzrosła liczba świadczeniodawców wszczepiających więcej niż 150 endoprotez stawu biodrowego rocznie od 47 świadczeniodawców w 2005 r. do 93 w roku 2013. W przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego liczba świadczeniodawców wszczepiających więcej niż 150 endoprotez rocznie wzrosła z 3 świadczeniodawców w 2005 r. do 15 w roku 2013, tj. o 400% (tabele 12. i 13.). Tabela 12. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu biodrowego w latach 2005-2013. Liczba wykonanych świadczeń Liczba świadczeniodawców realizujących świadczenia w poszczególnych latach 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 do 25 60 53 54 43 34 31 35 43 35 25-49 41 27 25 34 24 29 24 30 44 50-74 49 45 37 33 45 39 40 37 32 75-99 30 35 31 27 31 36 45 49 43 100-124 28 31 40 34 30 35 30 30 39 125-149 17 19 15 30 31 30 29 28 27 od 150 47 54 64 76 83 86 90 93 93 łącznie 272 264 266 277 278 286 293 310 313 Tabela 13. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego w latach 2005-2013. Liczba wykonanych świadczeń Liczba świadczeniodawców w poszczególnych latach 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. do 25 67 74 77 79 72 85 82 90 84 25-49 25 29 34 34 46 46 51 64 68 50-74 10 13 19 33 34 35 38 34 42 75-99 5 6 9 11 19 22 27 29 26 100-124 5 6 7 9 6 14 9 13 17 125-149 2 4 2 2 5 2 9 9 3 od 150 3 5 7 12 12 13 15 15 15 łącznie 117 137 155 180 194 217 231 254 255 Z przeprowadzonej analizy wynika, że na przestrzeni ostatnich 9 lat nie zmieniła się w zasadniczy sposób struktura wieku operowanych pacjentów. Największą grupę z wykonaną endoprotezoplastyką stawu biodrowego stanowią osoby w przedziale wiekowym 60-69 lat. W przypadku stawu kolanowego nadal najwięcej endoprotezoplastyk jest wykonywanych u pacjentów w przedziale wiekowym 70-79 lat, jednak w ostatnich latach coraz więcej protez jest wszczepianych osobom w wieku od 60 do 69 lat. 17/18

Należy także odnotować wzrost udziału endoprotez bezcementowych w ogólnej liczbie świadczeń endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W 2005 r. endoprotezy bezcementowe stanowiły niecałe 46% wszystkich endoprotez, a w 2013 r. już prawie 72%. W przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego nie zaobserwowano tego rodzaju zmian. W ciągu ostatnich dziewięciu lat nie zmienił się również udział poszczególnych rodzajów operacji (pierwotnych, rewizyjnych) w ogólnej liczbie świadczeń endoprotezoplastyki stawu biodrowego oraz kolanowego. Udział pierwotnej endoprotezoplastyki stawów biodrowego i kolanowego utrzymuje się wciąż na poziomie około 90%. 18/18