Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów Przedmiot Klasa Fizyka 2 T I. Wymagania ogólne zna i wykorzystuje pojęcia i prawa fizyki do wyjaśniania procesów i zjawisk w przyrodzie; analizuje teksty popularnonaukowe i ocenia ich treść; wykorzystuje i przetwarza informacje zapisane w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków; buduje proste modele fizyczne i matematyczne do opisu zjawisk; planuje i wykonuje proste doświadczenia, analizuje ich wyniki. Ponadto: wykorzystuje narzędzia matematyki i formułuje sądy oparte na rozumowaniu matematycznym; wykorzystuje wiedzę o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów ora formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody; wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje informacje; potrafi pracować w zespole. II. Wymagania szczegółowe 1. Ruch punktu materialnego. Uczeń: 1) rozróżnia wielkości wektorowe od skalarnych; wykonuje działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe); 2) opisuje ruch w różnych układach odniesienia; 3) oblicza prędkości względne dla ruchów wzdłuż prostej; 4) wykorzystuje związki pomiędzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu; 5) rysuje i interpretuje wykresy zależności parametrów ruchu od czasu; 6) oblicza parametry ruchu podczas swobodnego spadku i rzutu pionowego; 7) opisuje swobodny ruch ciał wykorzystując pierwszą zasadę dynamiki; 8) wyjaśnia ruch ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki; 9) stosuje trzecią zasadę dynamiki do opisu zachowania się ciał; 10) wykorzystuje zasadę zachowania pędu do obliczania prędkości ciał podczas zderzeń niesprężystych i zjawiska odrzutu; 11) wyjaśnia różnice między opisem ruchu ciał w układach inercjalnych i nieinercjalnych, posługuje się siłami bezwładności do opisu ruchu w układzie nieinercjalnym; 12) posługuje się pojęciem siły tarcia do wyjaśniania ruchu ciał; 13) składa i rozkłada siły działające wzdłuż prostych nierównoległych;
14) oblicza parametry ruchu jednostajnego po okręgu; opisuje wektory prędkości i przyspieszenia dośrodkowego; 15) analizuje ruch ciał w dwóch wymiarach na przykładzie rzutu poziomego. 2. Mechanika bryły sztywnej. Uczeń: 1) rozróżnia pojęcia: punkt materialny, bryła sztywna, zna granice ich stosowalności; 2) rozróżnia pojęcia: masa i moment bezwładności; 3) oblicza momenty sił; 4) analizuje równowagę brył sztywnych, w przypadku, gdy siły leżą w jednej płaszczyźnie (równowaga sił i momentów sił); 5) wyznacza położenie środka masy; 6) opisuje ruch obrotowy bryły sztywnej wokół osi przechodzącej przez środek masy (prędkość kątowa, przyspieszenie kątowe); 7) analizuje ruch obrotowy bryły sztywnej pod wpływem momentu sił; 8) stosuje zasadę zachowania momentu pędu do analizy ruchu; 9) uwzględnia energię kinetyczną ruchu obrotowego w bilansie energii. 3. Energia mechaniczna. Uczeń: 1) oblicza pracę siły na danej drodze; 2) oblicza wartość energii kinetycznej i potencjalnej ciał w jednorodnym polu grawitacyjnym; 3) wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczania parametrów ruchu; 4) oblicza moc urządzeń, uwzględniając ich sprawność; 5) stosuje zasadę zachowania energii oraz zasadę zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych. III. Wymagania przekrojowe Oprócz wiedzy z wybranych działów fizyki uczeń: 1) przedstawia jednostki wielkości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; 2) samodzielnie wykonuje poprawne wykresy (właściwe oznaczenie i opis osi, wybór skali, oznaczenie niepewności punktów pomiarowych); 3) przeprowadza złożone obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem; 4) interpoluje, ocenia orientacyjnie wartość pośrednią (interpolowaną) między danymi w tabeli, także za pomocą wykresu; 5) dopasowuje prostą y = ax + b do wykresu i ocenia trafność tego postępowania; oblicza wartości współczynników a i b (ocena ich niepewności nie jest wymagana); 6) opisuje podstawowe zasady niepewności pomiaru (szacowanie niepewności pomiaru, obliczanie niepewności względnej, wskazywanie wielkości, której pomiar ma decydujący wkład na niepewność otrzymanego wyniku wyznaczanej wielkości fizycznej); 7) szacuje wartość spodziewanego wyniku obliczeń, krytycznie analizuje realność otrzymanego wyniku; 8) przedstawia własnymi słowami główne tezy poznanego artykułu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii. IV. Wymagania doświadczalne Uczeń przeprowadza przynajmniej połowę z przedstawionych poniżej badań polegających na wykonaniu pomiarów, opisie i analizie wyników oraz, jeżeli to możliwe, wykonaniu i interpretacji wykresów dotyczących:
1) ruchu prostoliniowego jednostajnego i jednostajnie zmiennego (np. wyznaczenie przyspieszenia w ruchu jednostajnie zmiennym); V. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował podstawowych pojęć i praw fizyki w stopniu pozwalającym na dalsze zdobywanie wiedzy, popełnia poważne błędy przy opisywaniu zjawisk i podawaniu wielkości fizycznych, które te zjawiska opisują. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: wykazuje pewne braki w znajomości praw i zasad fizyki ujętych w podstawie programowej oraz popełnia błędy w przedstawianiu ich w formie słownej i matematycznej, błędy te jednak nie przekreślają dalszej możliwości kształcenia, zna zjawiska fizyczne ujęte w podstawie programowej i omawiane na lekcjach, lecz popełnia nieznaczne błędy przy ich opisie, zna podstawowe wielkości fizyczne potrzebne do opisania poznanych zjawisk, jednak popełnia błędy przy ich definiowaniu, wybiera przyrządy do pomiaru poznanych wielkości fizycznych oraz dokonać pomiaru tych wielkości. rozwiązuje typowe zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na stopień dopuszczający, a ponadto: rozumie i umie wyjaśnić niewykraczające poza Podstawę programową zależności między wielkościami fizycznymi opisującymi poznane na lekcjach zjawiska, opisuje i wyjaśnia typowe zjawiska omawiane na lekcjach, opisuje wykonywane na lekcjach doświadczenia i ćwiczenia, rozwiązuje zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania przewidziane na stopień dostateczny, a ponadto: wyjaśnia ćwiczenia i pokazy wykonywane na lekcjach, prezentuje, analizuje i interpretuje wyniki doświadczeń, przewiduje zajście określonych zjawisk na podstawie ogólnych zasad i praw fizyki, planuje czynności w celu wywołania pewnego zjawiska, rozwiązuje zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na wcześniej omawiane stopnie, a ponadto: stosuje poznane prawa do rozwiązywania nietypowych problemów występujących w otaczającej rzeczywistości, planuje i przeprowadza doświadczenia potwierdzające określoną tezę, wykorzystuje wiadomości i umiejętności z innych przedmiotów przy rozwiązywaniu problemów z fizyki, wykorzystuje wiadomości pochodzące ze środków masowego przekazu, rozwiązuje zadania obliczeniowe o zwiększonym stopniu trudności. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na poprzednie stopnie,
a ponadto wyróżnia się w jednej z niżej podanych dziedzin: samodzielnie dociera do informacji zawartych w literaturze naukowej i popularnonaukowej i wykorzystuje je praktycznie, interesuje się określoną dziedziną fizyki lub astronomii, co przejawia się studiowaniem literatury lub prowadzeniem badań, których wyniki przedstawia w określonej formie. jest finalistą lub laureatem olimpiady przedmiotowej i/lub odnosi znaczące sukcesy w konkursach fizycznych lub astronomicznych na szczeblu co najmniej wojewódzkim. VI. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów 1. Ocenianie ma na celu: a) Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. b) Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju. c) Motywowanie ucznia do dalszej pracy. d) Dostarczenie rodzicom/prawnym opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. e) Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. 2. Jawność ocen: a) Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców/prawnych opiekunów, sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice/prawni opiekunowie mogą otrzymać do wglądu do dwóch dni po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym, po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem. b) Na prośbę ucznia lub jego rodziców/prawnych opiekunów nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia wystawionej oceny. c) Na dwa tygodnie przed końcowym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej (ocena końcoworoczna) nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej. 3. Główne obszary aktywności podlegające ocenianiu: 1) Wypowiedź ustna (odpowiedzi ustne, dyskusje, przemówienia). 2) Prace domowe a) dłuższe długoterminowe prace pisemne (np. sprawozdania z wykonanych prac badawczych) b) krótsze (ćwiczenia, zadania, notatki) 3) Aktywność ucznia a) praca w grupach b) wypowiedź ucznia w czasie lekcji c) referaty i prezentacje multimedialne d) przygotowanie i prezentacja doświadczeń e) przygotowanie pomocy dydaktycznych f) projekty uczniowskie g) udział w konkursach Uczeń w czasie lekcji za aktywność nagradzany jest plusami (pięć plusów ( + ) równa się ocenie bardzo dobrej)
4) Kontrolne prace pisemne: a) sprawdziany (czas trwania dowolny, większa partia materiału, zapowiedziany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności uczniów, potwierdzony wpisem do dziennika) b) kartkówki (5-15 minut, materiał tylko z ostatniej lekcji lub z ostatnich trzech lekcji, może być niezapowiedziana) Przy ustalaniu oceny z pisemnej odpowiedzi bierze się pod uwagę następujące kryteria procentowe: ocena poniżej 35% niedostateczny od 36% poniżej 50% dopuszczający od 51%, poniżej 70% dostateczny od 71%, poniżej 85% dobry od 86%, poniżej 100% bardzo dobry za dodatkowe zadanie celujący 5) Uczeń może bez podania przyczyny zgłosić nieprzygotowanie do zajęć jeden raz w semestrze oraz ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do zajęć w przypadku co najmniej tygodniowej usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lub w przypadku zaistnienia innych okoliczności, które nauczyciel uzna za wystarczający powód nieprzygotowania. 4. Szczegółowe kryteria oceniania: 1) oceny bieżące, semestralne i klasyfikacyjne z fizyki ustala się według następującej skali: celujący 6 bardzo dobry 5 dobry 4 dostateczny 3 dopuszczający 2 niedostateczny 1 2) dopuszcza się stosowania innych znaków zgodnie z W.S.O.: znaków + i - (przy ocenach bieżących) np. (zgłoszenie braku przygotowania do lekcji), bz (brak zadania domowego lub brak zeszytu), 0 (nieobecność na planowanym, obowiązkowym sprawdzianie, kartkówce; brak oceny uwzględnia się przy ustalaniu oceny semestralnej i końcoworocznej). 5. Warunki poprawiania: 1) uczeń ma możliwość poprawy oceny niedostatecznej w ciągu dwóch tygodni od jej otrzymania (z pracy kontrolnej, testu, sprawdzianu, odpowiedzi ustnej) pod warunkiem, że zgłosi ten fakt nauczycielowi. Nauczyciel określa termin i formę poprawy. Ocena, którą uczeń poprawia ulega zamianie na tą, jaką uzyskał w drugim terminie (tylko przy pierwszej próbie poprawy). Przy kolejnej próbie poprawy, ocena z niej uzyskana dopisywana jest obok oceny wcześniejszej. W takim przypadku ocenę z pracy pisemnej wyznacza się na podstawie średniej arytmetycznej z tych dwóch ocen.
2) Uczeń ma możliwość zaliczenia pracy klasowej, sprawdzianu, jeżeli był na nich nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych. Wówczas traktowane jest to jako pierwsze zaliczenie. Termin i formę poprawy określa nauczyciel. Uczeń poprawia ocenę tylko raz. 3) W przypadku, gdy nieobecność ucznia na pracy klasowej jest nieusprawiedliwiona, to uczeń może ją napisać, ale wynik tej pracy jest ostateczny bez możliwości poprawy. 4) Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł niedozwolonych przez nauczyciela, otrzymuje ocenę niedostateczną i nie ma możliwości poprawy tej pracy. 5) Oceny z odpowiedzi ustnych uczeń może poprawiać na swoją prośbę w ciągu dwóch tygodni od uzyskania oceny. Jest zobowiązany do zgłoszenia przed lekcją gotowości odpowiedzi. Może być wówczas pytany z zakresu materiału z 5 jednostek lekcyjnych poprzedzających termin odpowiedzi. 6) Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne za zadania domowe. 7) Uczeń ma możliwość poprawy oceny rocznej. Warunkiem poprawy jest uzyskanie przez ucznia pozytywnych ocen obowiązkowych w ciągu całego roku szkolnego. Termin poprawy ustala nauczyciel. Poprawa oceny odbywa się na wniosek ucznia, złożony nie później niż na 12 dni przed terminem wystawienia ocen rocznych w celu ustalenia terminu pracy sprawdzającej wiedzę i umiejętności. Praca sprawdzająca przeprowadzana jest w formie pisemnej i obejmuje zakres materiału zawarty w podstawie programowej w danym roku szkolnym. 6. Sposoby wystawiania oceny śródrocznej (rocznej): 1) Podstawą wystawienia oceny śródrocznej (rocznej) jest średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru (roku). 2) Zasady obliczania średniej ważonej ocen. Oceny za: a) aktywność na lekcjach, prace domowe, prace w grupach, prezentacja referatów i doświadczeń, przygotowanie pomocy dydaktycznych, za frekwencję mają wagę a= 1 b) odpowiedzi ustne, kartkówki, sprawozdania mają wagę b=2 c) sprawdziany mają wagę c= 3 Ocena i jej waga za udział w konkursach przedmiotowych jest ustalana indywidulanie przez nauczyciela w zależności od sukcesów i rangi konkursu. 3) Oceny okresowe podawane są zgodnie z poniższymi zasadami: ocena Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra Bardzo dobra Celująca Śr. ocen do 1,5 1,6-2,5 2,6-3,5 3,6-4,4 4,5-5,0 5,1-6,0 4) O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, za pośrednictwem Wychowawcy, jego rodziców na bieżąco, a dodatkowo na miesiąc przed klasyfikacją. 5) Na dwa tygodnie przed konferencją nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych ocenach rocznych (semestralnych). 6) Ocenę roczną (semestralną) wystawia nauczyciel najpóźniej trzy dni przed klasyfikacją.
7. Zasady nagradzania ucznia Nauczyciel może podnieść ocenę końcową nawet o jeden stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością na zajęciach, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę ponad program, bierze udział w różnych konkursach. 8. Zasady nie klasyfikowania ucznia: W razie opuszczenia przez ucznia ponad 50% obowiązkowych zajęć, nauczyciel (bez względu na średnią z ocen uzyskaną przez ucznia) może go nie klasyfikować. 9. Zasady współpracy z uczniami, rodzicami/prawnymi opiekunami i pedagogiem szkolnym: 1) Uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień lub uzasadnień dotyczących wystawionej oceny. 2) Nauczyciel pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju ucznia oraz motywuje go do dalszej pracy. 3) Podczas zebrań z rodzicami/prawnymi opiekunami, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom/prawnym opiekunom: a) informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce ucznia, b) informuje o trudnościach i uzdolnieniach ucznia, c) przekazuje wskazówki do dalszej pracy z uczniem. 4) Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia przez odpowiednią adnotację w dzienniku lekcyjnym albo w czasie indywidualnych spotkań. 5) Nauczyciel informuje pedagoga szkolnego o sytuacjach wymagających jego interwencji. 6) Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów na lekcjach, a ich rodziców/prawnych opiekunów za pomocą strony internetowej o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez niego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 10. Postanowienia końcowe Nauczyciel na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub innych placówek specjalistycznych zobowiązany jest do obniżenia wymagań w stosunku do ucznia, który takie zaświadczenie posiada lub stosować się do zaleceń w/w poradni.