Skatteetaten. Instrukcja dla zagranicznych pracodawców i pracowników

Skatteetaten Instrukcja dla zagranicznych pracodawców i pracowników

Instrukcja dla zagranicznych pracodawców i pracowników Sentralskattekontoret for utenlandssaker (Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych) 1

Wprowadzenie Niniejsza instrukcja opisuje kwestie podatkowe, dotyczące zagranicznych pracodawców i pracowników, którzy prowadzą działalność lub pracują w Norwegii. Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych wydał podobną instrukcję pierwszy raz w roku 1982. Instrukcja została zaktualizowana w roku 2000. Podkreślenia widoczne w tekście oznaczają hiperłącza w elektronicznej wersji, która jest dostępna pod adresem www.taxadministration.no Stavanger, wrzesień 2008 r. Sentralskattekontoret for utenlandssaker Skattens hus, Lagårdsveien 46, Stavanger Postboks 8031 NO-4068 Stavanger Norwegia Telefon: +47 51 96 96 00 Telefaks: +47 51 96 96 35 E-mail: sfu@skatteetaten.no 2

Spis treści 1 Podmioty zagraniczne rejestracja numeru identyfikacji podatkowej... 7 1.1 Dlaczego zagraniczne podmioty gospodarcze muszą posiadać numer identyfikacji podatkowej?...7 1.2 W jaki sposób przyznaje się numer identyfikacji podatkowej?...7 1.3 Brønnøysund informacje kontaktowe...7 2 Obowiązek składania informacji zgodnie z ustawą podatkową, 6-10... 8 2.1 Kto podlega obowiązkowi informacyjnemu?...8 2.2 Jakiego typu zleceń dotyczy obowiązek informacyjny?...8 2.3 O których zleceniobiorcach i pracownikach należy poinformować?...9 2.4 Obowiązek informacyjny dotyczący podzleceń...9 2.4.1 Umowa między zleceniodawcami a zleceniobiorcami o tym, kto będzie składał informacje 9 2.5 W jaki sposób odbywa się zgłoszenie?...9 2.5.1 Terminy...10 2.5.2 Do kogo należy kierować informacje...10 2.6 Sankcje w wypadku braku zgłoszenia...10 3 Warunki obowiązku podatkowego w Norwegii... 11 3.1 Przychody z działalności...11 3.1.1 Przepisy wewnętrzne...11 3.1.1.1 Zasada główna...11 3.1.1.2 Ograniczony obowiązek podatkowy, podatek pobierany u źródła przychodu...11 3.1.1.3 Szczególne przepisy dotyczące szelfu...11 3.1.2 Obowiązek podatkowy dla stałego miejsca prowadzenia działalności lub zwolnienie z opodatkowania w Norwegii na podstawie umów podatkowych...11 3.1.2.1 Prowadzenie działalności w stałym miejscu...11 3.1.2.2 Specjalne przepisy dotyczące szelfu...12 3.1.3 Przychody przypisane stałemu miejscu prowadzenia działalności...12 3.2 Dochody z pracy...12 3.2.1 Przepisy wewnętrzne...12 3.2.1.1 Zasada główna...12 3.2.1.2 Ograniczony obowiązek podatkowy w Norwegii...13 3.2.1.3 Praca na szelfie kontynentalnym...13 3.2.1.4 Wymeldowanie z Norwegii...13 3.2.2 Wyjątki dotyczące opodatkowania w Norwegii wynikające z zawartej przez Norwegię umowy podatkowej...13 3.2.2.1 Obowiązek podatkowy od dochodów z pracy w kraju, umowa wzorcowa OECD, art. 1513 3.3 Rozróżnienie między samodzielnym przedsiębiorcą a pracownikiem...14 3.4 Opodatkowanie dochodów z pracy wykonanej w Norwegii...14 3.4.1 Metoda brutto i netto przy pokrywaniu kosztów podróży do pracy i podróży służbowych przez pracodawcę...14 3.4.1.1 Metoda netto...15 3.4.1.2 Metoda brutto...15 3.4.2 Umowa o wynagrodzeniu netto...15 3.5 Składki na ubezpieczenie społeczne...15 3.6 Zasady rozliczania podatku i rozpatrywania spraw...15 3.6.1 Obowiązek składania zeznania podatkowego...15 3

3.6.1.1 Dostarczanie zeznania podatkowego...15 3.6.2 Zasady rozliczania podatku i rozpatrywania spraw...16 3.6.3 Postępowanie sądowe...16 4 Płatność, zgłaszanie i ściąganie podatków oraz opłat... 17 4.1 Płatność podatków i opłat pracownicy...17 4.2 Zobowiązania pracodawcy zaliczki na podatek i sprawozdania o wynagrodzeniach...17 4.2.1 Obowiązek potrącania zaliczki (zaliczki na podatek dochodowy)...17 4.2.2 Karta podatkowa...17 4.2.3 Odprowadzanie zaliczki na podatek przez pracodawcę...18 4.2.4 Płatność zaliczki na podatek oraz składki na ubezpieczenie społeczne pracownika przez pracodawcę...18 4.2.5 Sprawozdania pracodawcy o wynagrodzeniach...19 4.2.5.1 Roczne zestawienie wynagrodzeń i potrąceń...19 4.2.5.2 Miejsca i terminy przesyłania rocznych zestawień wynagrodzeń i potrąceń...19 4.2.6 Sankcje...20 4.3 Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą...20 4.4 Płacenie podatku dochodowego od osób prawnych...21 4.5 Nordyckie porozumienie o ściąganiu i przekazywaniu podatków (umowa o zaliczkach na podatek)...21 5 Obowiązek prowadzenia księgowości i rewizji, kontrola... 23 5.1 Obowiązek prowadzenia księgowości...23 5.2 Rewizja...23 5.3 Kontrola...23 6 Ubezpieczenie społeczne... 24 6.1 Obowiązkowe członkostwo w systemie ubezpieczeń społecznych...24 6.1.1 Osoby posiadające status rezydenta w Norwegii z punktu widzenia ubezpieczenia społecznego...24 6.1.2 Pracownicy pracujący w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym...24 6.1.3 Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą...24 6.1.4 Marynarze...24 6.2 Obowiązek płacenia składki na ubezpieczenie społeczne...24 6.3 Obowiązek płacenia składki na ubezpieczenie społeczne pracodawcy zagraniczni...25 6.4 Wyjątki od obowiązkowego członkostwa w systemie ubezpieczeń społecznych dla obcokrajowców przebywających czasowo w Norwegii...25 7 Marynarze posiadający status rezydenta podatkowego za granicą... 27 7.1 Zagraniczni marynarze rozliczani są przez Centralny Urząd Skarbowy ds. Zagranicznych...27 7.2 Obowiązek podatkowy...27 7.3 Wymeldowanie z Norwegii...27 7.4 Zgłaszanie marynarzy...27 7.5 Obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek itp....27 7.6 Sprawozdania o wynagrodzeniach i innych świadczeniach...28 7.7 Zeznanie podatkowe...28 7.8 Ubezpieczenie społeczne...28 7.9 Specjalne odliczenia dla marynarzy...29 8 Podatek od towarów i usług (VAT) w działalności prowadzonej przez obcokrajowców w Norwegii... 31 8.1 Podatek od towarów i usług...31 8.2 Zagraniczni przedsiębiorcy...31 8.2.1 Zagraniczni przedsiębiorcy, którzy nie mają obrotu w Norwegii...31

8.2.2 Zagraniczni przedsiębiorcy, którzy mają obrót w Norwegii...31 8.3 Działalność podlegająca obowiązkowi podatkowemu...31 8.4 Rejestracja w rejestrze płatników VAT...32 8.5 Obowiązki i prawa wynikające z rejestracji w rejestrze płatników VAT...32 8.6 Rejestracja poprzez pełnomocnika...32 8.7 Szczególne zasady dotyczące towarów/usług do użytku w przemyśle naftowym offshore...33 8.7.1 Kto ma prawo do dostaw z zastosowaniem stawki podatku VAT w wysokości 0%?...33 8.7.2 Które towary są objęte stawką zerową?...33 8.7.3 Jakie usługi są objęte stawką zerową?...33 8.7.4 Działalność spółki bazowej...34 8.8 Zasady szczególne dotyczące towarów i usług statków specjalnych na platformach wiertniczych w przemyśle naftowym offshore...34 9 Informacje o Altinn... 35 9.1 Co to jest Altinn?...35 9.2 Kto może korzystać z Altinn?...35 9.2.1 Osoby prowadzące działalność gospodarczą...35 9.2.2 Osoby prywatne...35 9.3 Dlaczego warto wybrać Altinn?...35 9.4 Informacje kontaktowe...36

1 Podmioty zagraniczne rejestracja numeru identyfikacji podatkowej 1.1 Dlaczego zagraniczne podmioty gospodarcze muszą posiadać numer identyfikacji podatkowej? Wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą w Norwegii lub na norweskim szelfie muszą posiadać numer identyfikacji podatkowej. To samo dotyczy przedsiębiorstw zatrudniających wyłącznie osoby pracujące w Norwegii. Numer identyfikacji podatkowej identyfikuje osoby prawne (podmioty) i jest niezbędny m. in. po to, by spełnić zobowiązania prawne w stosunku do władz publicznych, na przykład przy wpłacie zaliczek na podatek, składek ubezpieczeniowych i podatku VAT. Numer identyfikacji podatkowej jest ważny nie tylko w odniesieniu do zobowiązań w stosunku do władz publicznych: np. banki i inne instytucje finansowe wymagają podania numeru identyfikacji podatkowej przy zakładaniu konta bankowego. Numer identyfikacji podatkowej należy zawsze podawać na wszystkich dokumentach firmowych podmiotu. 1.2 W jaki sposób przyznaje się numer identyfikacji podatkowej? Przyznanie numeru identyfikacji podatkowej odbywa się poprzez zarejestrowanie podmiotu w Enhetsregisteret (Rejestrze Podmiotów Gospodarczych, który jest jednym z rejestrów w Brønnøysund). Rejestracji dokonuje się przez wypełnienie formularza Samordnet registermelding (BR-1010). Formularz można wypełnić elektronicznie pod adresem Altinn.no lub można skontaktować się z Brønnøysundregistrene, by otrzymać formularz drogą pocztową. Ujednolicone zgłoszenie do rejestru (BR-1010) to wspólny formularz do rejestracji w Rejestrze Podmiotów Gospodarczych (Enhetsregisteret), Rejestrze Przedsiębiorstw (Foretaksregisteret), Rejestrze Płatników VAT (Merverdiavgiftsmanntallet), Rejestrze Aa NAV (NAV Aa-registeret), Rejestrze Firm i Przedsiębiorstw Centralnego Biura Statystycznego (Statistisk sentralbyrås bedrifts- og foretaksregister), Rejestrze Instytucji Dobroczynnych (Stiftelsesregisteret) i na liście podatników płacących poterminowo (Skattemanntallet for etterskuddspliktige). 1.3 Brønnøysund informacje kontaktowe Adres internetowy: www.brreg.no Telefon: 75 00 75 00 Telefaks: 75 00 75 05 Adres: Brønnøysundregistrene, NO-8910 Brønnøysund, Norwegia 6

2 Obowiązek składania informacji zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10 Podmioty gospodarcze oraz organy publiczne powinny same przekazywać do Urzędu Podatkowego informacje dotyczące zleceń lub podzleceń wykonywanych: w miejscu wykonywania działalności budowlanej i montażowej w Norwegii, w miejscu pozostającym pod kontrolą zleceniodawcy w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym kiedy zleceniobiorcą jest spółka z siedzibą za granicą lub osoba będąca rezydentem za granicą. Zleceniodawca powinien przesłać informacje o zleceniobiorcy oraz o pracownikach zatrudnionych przy realizacji zlecenia. Zleceniobiorca ma obowiązek przesłać informacje o własnych pracownikach zatrudnionych przy realizacji zlecenia. Informacje o zleceniobiorcach podaje się na formularzu RF-1199. Informacje o pracownikach podaje się na formularzu RF-1198. Obowiązek składania informacji wynika z ustawy o rozliczeniu podatkowym, 6-10 i przepisów. Powyższe zasady mają na celu zebranie informacji o zagranicznych zleceniobiorcach i pracownikach w Norwegii oraz na szelfie kontynentalnym. Zasady te stanowią także podstawę do tworzenia spisu podatników przez Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych. Ustawa o rozliczeniu podatkowym 6-10 była w ubiegłych latach wielokrotnie zmieniane. Do października 2004 r. istniał obowiązek dotycząy informowania o zleceniach wykonywanych na szelfie kontynentalnym oraz zleceniach wykonywanych w branży budowlanej i montażowej na terenie Norwegii. Obowiązek informacyjny obejmował zagranicznych zleceniobiorców i zagranicznych pracowników. Od października 2004 r. obowiązkowi informacyjnemu podlegają wszystkie zlecenia. Informacje zamieszczone tutaj dotyczą 6.10 ustawy, która została zmieniona w kwietniu 2008 r. 2.1 Kto podlega obowiązkowi informacyjnemu? Podmioty prowadzące działalność gospodarczą oraz władze publiczne zlecające pracę zagranicznym zleceniobiorcom są zobowiązane do poinformowania o tym zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10. Obowiązek informacyjny dotyczy zarówno norweskich, jak i zagranicznych podmiotów gospodarczych. Osoby prywatne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie podlegają obowiązkowi informacyjnemu zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10. Zleceniodawca ma obowiązek składania informacji o zleceniobiorcach oraz pracownikach zatrudnionych przy realizacji zlecenia. Także zleceniobiorca ma obowiązek składania informacji o pracownikach zatrudnionych przy realizacji zlecenia. 2.2 Jakiego typu zleceń dotyczy obowiązek informacyjny? Każdy zleceniodawca ma obowiązek poinformowania o zleceniu. Zlecenia to m. in. umowy o wytwarzaniu i usługach. Umowy o wytwarzaniu oznaczają umowy dotyczące produkcji przedmiotów, stawiania budynków itp. Zakupy towarów nie są uważane za umowy o wytwarzaniu. W przypadku zakupu towarów połączonego z montażem należy zgłosić usługę montażową. Umowa o usługach oznacza umowę o świadczeniu usług, na przykład montażu, usług inżynierskich oraz innych doradczych usług konsultingowych. Umowy o wynajęciu do pracy są także uważane za świadczenie usług. Stałe lub czasowe zatrudnienie pracownika nie jest uznawane za zlecenie, a zatem nie podlega obowiązkowi informacyjnemu zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10. 7

W przypadku zleceń realizowanych na terenie Norwegii obowiązek informacyjny jest ograniczony do zleceń wykonywanych: w miejscu wykonywania działalności budowlanej lub montażowej lub w miejscu pozostającym pod kontrolą zleceniodawcy. Miejsce wykonywania działalności budowlanej i montażowej obejmuje np. place budowy, miejsca instalacji oraz inne miejsca, w których wykonywane są prace budowlane i montażowe. Miejsce pozostające pod kontrolą zleceniodawcy to własne lokale zleceniodawcy, niezależnie od tego, czy są one jego własnością, czy też są wynajmowane. Mogą to także być nieruchomości zleceniodawcy, na przykład nieruchomości rolne lub leśne, pomimo tego, że są one publicznie dostępne. W przypadku zleceń wykonywanych na norweskim szelfie kontynentalnym obowiązek informacyjny dotyczy wszystkich zleceń niezależnie od miejsca ich wykonywania. Zarówno dla zleceń realizowanych na terenie Norwegii, jak i na szelfie kontynentalnym zrobiono wyjątek od obowiązku informowania o zleceniach, w których wynagrodzenie jest mniejsze niż 10000 NOK. 2.3 O których zleceniobiorcach i pracownikach należy poinformować? Obowiązek informacyjny obejmuje pracę zleconą osobom zamieszkałym za granicą lub spółkom z siedzibą znajdującą się za granicą, por. ustawa o rozliczeniu podatkowym, 6-10, część pierwsza. Praca zlecona norweskim firmom/osobom nie jest objęta obowiązkiem informacyjnym. Należy poinformować o pracownikach zatrudnionych przy realizacji zlecenia. Jeśli istnieje obowiązek informacyjny dotyczący zleceniobiorcy, to należy wówczas poinformować o wszystkich pracownikach, których zleceniobiorca zatrudnia przy realizacji zlecenia, niezależnie od ich miejsca zamieszkania i narodowości. Pracowników zgłoszonych do Centralnego Urzędu Podatkowego ds. Zagranicznych nie zgłasza się już do rejestru Aa NAV. 2.4 Obowiązek informacyjny dotyczący podzleceń Zleceniodawca powinien przekazać informacje zarówno o zleceniach, jak i podzleceniach, jeżeli są spełnione powyższe warunki dotyczące obowiązku informacyjnego. Oznacza to, że w łańcuchu umów zleceniodawca odpowiedzialny jest za zgłoszenie wszystkich ogniw podlegających obowiąkowi informacyjnemu. Jeśli jedno z ogniw łańcucha umów nie podlega obowiązkowi informacyjnemu, nie zwalnia to z obowiązku przekazywania informacji o kolejnych ogniwach podlegających obowiązkowi. Na przykład, jeśli firma budowlana A zawiera umowę na budowę i montaż z norweskim przedsiębiorstwem B, a przedsiębiorstwo B przekazuje część zlecenia zagranicznemu zleceniobiorcy C, to zarówno zleceniodawca (B), jak i główny zleceniodawca (A) mają obowiązek poinformowania o zagranicznym zleceniobiorcy (C). 2.4.1 Umowa między zleceniodawcami a zleceniobiorcami o tym, kto będzie składał informacje Jeżeli wg przepisów kilka stron ma obowiązek składania informacji o tym samym stosunku, wystarczy, że tylko jedna ze stron je złoży. Przypis 5 umożliwia zawarcie umowy między kilkoma zleceniodawcami lub pomiędzy zleceniodawcami a zleceniobiorcami o przekazywaniu informacji do władz podatkowych tylko przez jedną ze stron. Umowa tego typu nie zwalnia jednak żadnej ze stron od odpowiedzialności, grzywny lub opłat, które mogą zgodnie z ustawą być nałożone. 2.5 W jaki sposób odbywa się zgłoszenie? Zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10 informacje należy z własnej inicjatywy przesłać na określonym formularzu. Informacje można wysłać drogą elektroniczną poprzez Altinn.no. Formularza RF-1199 należy użyć przy zgłaszaniu zleceń/zleceniobiorców. Należy m. in. podać informacje o stronach umowy, datach rozpoczęcia i zakończenia zlecenia, a także miejscu realizacji zlecenia. Jeśli nastąpią zmiany w zleceniu, to należy zaktualizować wcześniej przesłane informacje. Można to zrobić używając formularza RF-1199. 8

Formularza RF-1198 używa się przy zgłaszaniu pracowników. Należy m. in. poinformować o pracodawcy i o typie zlecenia, przy którym pracownik będzie zaangażowany. Należy zgłosić pracownika dwa razy: w momencie rozpoczęcia pracy przy zleceniu i zakończenia pracy przy zleceniu. W obu przypadkach należy użyć formularza RF-1198. Formularz jest dostępny pod adresem skatteetaten.no. Można go też otrzymać zwracając się do Centralnego Urzędu Podatkowego ds. Zagranicznych. 2.5.1 Terminy Informacje należy przekazywać jak najszybciej, a najpóźniej 14 dni po rozpoczęciu prac nad zleceniem. Dotyczy to zgłaszania zarówno zleceń, jak i pracowników. Należy poinformować o zakończeniu pracy przez pracownika - najpóźniej 14 dni po ostatnim dniu pracy przy zleceniu. Jeśli w zleceniu wystąpią zmiany, to należy je zgłosić jak najszybciej, a najpóźniej 14 dni po dokonaniu zmiany. 2.5.2 Do kogo należy kierować informacje Formularze należy przesyłać na adres: Sentralskattekontoret for utenlandssaker, Postboks 8031, NO-4068 Stavanger, Norge Ewentualne pytania dotyczące formularzy i zasad zgłoszeń należy kierować do Centralnego Urzędu Podatkowego ds. Zagranicznych. 2.6 Sankcje w wypadku braku zgłoszenia Nie wywiązanie się z obowiązku informacyjnego zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 6-10 może prowadzić do sankcji. W wypadku braku informacji władze podatkowe mogą naliczać grzywny dzienne aż do czasu przekazania tych informacji, ust. o rozliczeniu podatk., 10-6. Osoba, która nie spełni obowiązku informacyjnego, może zgodnie z ust. o rozliczeniu podatk., 10-8 zostać obciążona opłatą o stałej wysokości dziennej za każde niezłożone sprawozdanie, a ponadto, zależnie od okoliczności, może także zostać obciążona odpowiedzialnością za niewpłacenie przez zleceniobiorców i ich pracowników podatku i składki na ubezpieczenie społeczne, por. ust. o rozliczeniu podatk., 10-7. Przesyłanie sprawozdań dotyczących marynarzy zgodnie z ust. o rozliczeniu podatk., 6-10 B odbywa się poprzez składanie informacji do rejestru Aa NAV, o ile marynarze nie są powiązani z działalnością związaną z ropą naftową na norweskim szelfie, patrz także punkt 7.4. 9

3 Warunki obowiązku podatkowego w Norwegii 3.1 Przychody z działalności 3.1.1 Przepisy wewnętrzne 3.1.1.1 Zasada główna Spółki z siedzibą w Norwegii objęte są obowiązkiem podatkowym w Norwegii wg ustawy podatkowej, 2-2. Oznacza to, że spółka podlega obowiązkowi podatkowemu od całego dochodu na terenie Norwegii (tzw. globalne zobowiązanie podatkowe na rzecz Norwegii). Z zasady siedziba spółki znajduje się w tym kraju, w którym została ona założona lub zarejestrowana. W przypadkach wątpliwych może być brane pod uwagę miejsce, w którym kierownictwo spółki wykonuje swoje funkcje. Przedsiębiorstwo zarejestrowane za granicą, ale kierowane z Norwegii, może zgodnie z takim kryterium być uważane za posiadające siedzibę w Norwegii. 3.1.1.2 Ograniczony obowiązek podatkowy, podatek pobierany u źródła przychodu Ustawa podatkowa 2-3, litera b zawiera postanowienia o tym, że obcokrajowiec prowadzący działalność gospodarczą w Norwegii jest zobowiązany do płacenia podatku od dochodu z działalności, którą wykonuje lub w której bierze udział, a która jest prowadzona w Norwegii lub zarządzana z Norwegii, w tym także działalności, w której pracownik jest wynajmowany innym na terenie Norwegii. Oznacza to, że obcokrajowcy prowadzący działalność gospodarczą w Norwegii, w tym także działalność obejmującą wynajem siły roboczej prowadzoną na własny rachunek i ryzyko, podlegają obowiązkowi podatkowemu w Norwegii od przychodów z tej działalności tzw. ograniczony obowiązek podatkowy. 3.1.1.3 Szczególne przepisy dotyczące szelfu Ustawa podatkowa dot. ropy naftowej, 2, por. 1 zawiera przepisy o obowiązku podatkowym od dochodu uzyskiwanego z poszukiwań i eksploatacji złóż ropy naftowej oraz powiązanej z tym działalności na norweskich obszarach morskich i na szelfie kontynentalnym. Oznacza to, że wszelka działalność związana z poszukiwaniem i wydobyciem ropy i gazu na norweskim szelfie może być opodatkowana w Norwegii. 3.1.2 Obowiązek podatkowy dla stałego miejsca prowadzenia działalności lub zwolnienie z opodatkowania w Norwegii na podstawie umów podatkowych W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania i zapobiegania niepłaceniu podatków Norwegia zawarła szereg umów podatkowych z różnymi państwami. Norwegia może zrzec się prawa do opodatkowania przedsiębiorstwa pochodzącego z kraju, z którym Norwegia zawarła umowę podatkową. Na umowę podatkową może powołać się osoba będąca rezydentem w kraju (krajach) objętym umową lub spółka posiadająca tam siedzibę. Każdą umowę podatkową należy czytać i interpretować indywidualnie. Większość umów podatkowych opiera się na umowie wzorcowej OECD (OECD Model Double Taxation Convention), mogą jednak występować od niej odchylenia. Umowa wzorcowa OECD oraz komentarze OECD do niej są bardzo ważne dla zrozumienia poszczególnych umów. 3.1.2.1 Prowadzenie działalności w stałym miejscu Warunkiem opodatkowania w Norwegii (w królestwie) od przychodów z działalności gospodarczej jest prowadzenie tej działalności w Norwegii, por. umowa wzorcowa, art. 7 (1). Umowa wzorcowa w art. 5 zawiera definicje i kryteria uznania miejsca za stałe miejsce prowadzenia działalności. Warunki określające stałe miejsce prowadzenia działalności są następujące: siedziba firmy posiada stałe miejsce (wymóg powiązania geograficznego), związek z miejscem powinien istnieć od pewnego czasu, oraz działalność musi być prowadzona za pośrednictwem stałej siedziby przedsiębiorstwa. Art. 5 (2) podaje kilka przykładów miejsc prowadzenia działalności uznawanych za stałe, m. in.: 10

siedziba kierownictwa, filia, biuro, fabryka. Art. 5 (3) zawiera specjalny przepis dotyczący działalności budowlanej i montażowej. Warunkiem decydującym o uznaniu stałego miejsca prowadzenia działalności przy działalności budowlanej i montażowej lub innej aktywności związanej z tego typu działalnością jest, że: czas trwania przekracza 12 miesięcy (w niektórych nowszych umowach 6 miesięcy). W art. 5 (4) ustanowiono wyjątek dla tak zwanej działalności pomocniczej, której nie powinno uznać się za stałe miejsce prowadzenia działalności. Jako przykłady można podać lokale używane jako magazyn lub do wystawiania towarów. Istnieje także specjalny przepis dotyczący agentów w art. 5 (5). Kiedy osoba, która nie jest niezależnym pośrednikiem, występuje w imieniu spółki oraz posiada i używa pełnomocnictwa do podpisywania umów w imieniu spółki, to można uznać, że spółka ta posiada miejsce stałej działalności. 3.1.2.2 Specjalne przepisy dotyczące szelfu Norweski szelf kontynentalny podlega specjalnemu reżimowi podatkowemu, określonemu przez ustawę podatkową dotyczącą ropy naftowej oraz specjalne przepisy zawarte w większości umów podatkowych, jakie Norwegia zawarła z innymi krajami. Ustawa podatkowa dot. ropy naftowej z 13 czerwca 1975 dotyczy opodatkowania podmorskich złóż ropy naftowej oraz związanych z nimi działalności i prac, z uwzględnieniem transportu rurociągami ropy wydobytej z obszarów opisanych w 1 ustawy. Patrz 2 o obowiązku podatkowym. Większość umów podatkowych, które Norwegia zawarła z innymi krajami, zawiera osobne postanowienia dotyczące obowiązku podatkowego związanego z dochodami z działalności na szelfie. Zgodnie ze specjalnymi przepisami dotyczącymi szelfu, miejsce, w którym działalność przekracza łącznie 30 dni w ciągu 12 miesięcy, uważa się za stałe miejsce prowadzenia działalności. W niektórych umowach podatkowych obowiązek podatkowy regulowany jest przez ogólne zasady dotyczące stałego miejsca prowadzenia działalności. Jeżeli nie istnieje umowa podatkowa lub jeśli nie reguluje ona działalności na szelfie kontynentalnym, to istnieje wówczas obowiązek podatkowy zgodny z ustawą podatkową dotyczącą ropy naftowej (petroleumsskatteloven). 3.1.3 Przychody przypisane stałemu miejscu prowadzenia działalności Zgodnie z umowami podatkowymi Norwegia ma prawo do opodatkowania zysku, który można przypisać stałemu miejscu prowadzenia działalności. Musi istnieć związek pomiędzy działalnością w miejscu jej prowadzenia oraz zyskiem, który można mu przypisać. To, jakie przychody brutto (obroty) mają być uwzględnione, jest rzadko powodem wątpliwości, ale jeśli chodzi o wydatki, to mogą powstawać pytania o to, jak podzielić wspólne koszty między główną siedzibą firmy a stałym miejscem prowadzenia działalności. Punktem wyjścia do przypisania przychodu jest tak zwana zasada długości ramienia lub separate entity. Zgodnie z tym miejsce prowadzenia działalności uważane jest za osobną działalność tak, że zysk przypisywany jest miejscu prowadzenia działalności tak, jakby było ono niezależne od siedziby głównej. 3.2 Dochody z pracy 3.2.1 Przepisy wewnętrzne 3.2.1.1 Zasada główna Osoby posiadające status rezydenta w Norwegii objęte są obowiązkiem podatkowym, por. ustawa podatkowa, 2-1 (1). Powszechny obowiązek podatkowy oznacza, że cały dochód podlega opodatkowaniu w Norwegii, niezależnie od tego, czy został uzyskany w Norwegii, czy za granicą tzw. globalny obowiązek podatkowy. Osoby uważane są za rezydentów, jeśli przebywają w Norwegii powyżej 183 dni w okresie 12 miesięcy lub powyżej 270 dni w okresie 36 miesięcy. 11

3.2.1.2 Ograniczony obowiązek podatkowy w Norwegii Wynagrodzenie podlega opodatkowaniu w Norwegii wtedy, gdy praca jest wykonana podczas pobytu tutaj. Z ustawy podatkowej, 2-3 (1), litera d wynika, że osoby niebędące rezydentami w Norwegii, objęte są obowiązkiem podatkowym w odniesieniu do zarobków pochodzących ze źródeł tutejszych z pracy wykonywanej podczas tymczasowego pobytu w kraju. Jeśli chodzi o wyrażenie tutejsze źródła, por. ustawa o rozliczeniu podatk. 2-3 (1), litera d, to wystarczające jest, że pracodawca objęty jest ograniczonym obowiązkiem podatkowym w Norwegii w odniesieniu do swojej działalności gospodarczej w tym kraju. Nie jest wymagane, aby działalność prowadzona była ze stałego miejsca w Norwegii lub była zarejestrowana w Norwegii. Pracownicy mieszkający za granicą i zaangażowani przy wykonywaniu pracy w Norwegii (wynajem siły roboczej) zobowiązani są do odprowadzania podatku od dochodów z tej pracy, por. ustawa podatkowa, 2-3 (2). 3.2.1.3 Praca na szelfie kontynentalnym Pracownicy wykonujący pracę na norweskim szelfie kontynentalnym są zobowiązani do odprowadzania podatku w Norwegii zgodnie z ustawą podatkową dot. ropy naftowej, 2, patrz 1. 3.2.1.4 Wymeldowanie z Norwegii Dla osób, które posiadały status rezydenta w Norwegii przez okres mniejszy niż 10 lat licząc do roku dochodowego, w którym przeniosły się za granicę, okres stałego osiedlenia w Norwegii kończy się po udowodnieniu, że pobyt tej osoby w Norwegii nie przekroczył łącznie 61 dni w roku dochodowym oraz osoba ta lub jej bliscy nie dysponowali budynkiem mieszkalnym w Norwegii, por. ustawa podatkowa, 2-1 (3), litera a. Dla osób, które posiadały status rezydenta w Norwegii co najmniej 10 lat licząc do roku dochodowego, w którym przeniosły się za granicę, okres stałego osiedlenia w Norwegii kończy się po zamknięciu trzeciego roku dochodowego po tym roku dochodowym, kiedy osoba ta osiedliła się na stałe za granicą. Następuje to tylko wtedy, gdy dowiedzie się, że w każdym z tych 3 lat dochodowych osoba ta nie przebywała w Norwegii powyżej 61 dni łącznie w roku dochodowym oraz że osoba ta lub jej bliscy nie dysponowali mieszkaniem w Norwegii, por. ustawa podatkowa, 2-1 (3), litera b. O tym, czy warunki wymeldowania z punktu widzenia podatkowego są spełnione, decyduje urząd podatkowy w regionie, z którego dana osoba się wyprowadza. Jeśli warunki nie zostają uznane za spełnione, to osoba ta jest dalej uważana za rezydenta podatkowego w Norwegii, i powinna zostać rozliczona z podatku w gminie zamieszkania, lub w gminie, z której się wyprowadziła. 3.2.2 Wyjątki od opodatkowania w Norwegii wynikające z zawartej przez Norwegię umowy podatkowej 3.2.2.1 Obowiązek podatkowy od dochodów z pracy w Norwegii, umowa wzorcowa OECD, art. 15 (Skatteplikt for arbeidsinntekter i riket) Wypłaty wynagrodzeń za pracę wykonaną w Norwegii zasadniczo opodatkowuje się tutaj. Aby dochód ze stosunku pracy został wyłączony z opodatkowania w Norwegii, spełnione muszą być następujące warunki: długość pobytu nie przekracza 183 dni w okresie 12 miesięcy (w niektórych umowach podatkowych stosuje się rok kalendarzowy), wynagrodzenie nie zostało wypłacone przez pracodawcę zamieszkałego w Norwegii, wynagrodzenie nie obciąża stałego miejsca prowadzenia działalności, które pracodawca ma w Norwegii, a także nie zachodzi wynajem siły roboczej. Aby wyjątek można było zastosować, spełnione muszą być wszystkie powyższe warunki. 12

3.3 Rozróżnienie między samodzielnym przedsiębiorcą a pracownikiem W większości przypadków łatwo jest rozróżnić, czy osoba jest pracownikiem, czy osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Istnieją jednak przypadki graniczne, w których przy ocenie tego, czy osoba jest pracownikiem, czy przedsiębiorcą znaczenie ma szereg różnych kwestii. Następujące czynniki wskazują, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą: Osoba posiada lub dzierżawi środki do pracy w stopniu, w jakim jest to właściwe w danej branży. Wykonawca w pełni dysponuje środkami do pracy, jest za nie odpowiedzialny i ponosi za nie ryzyko finansowe. Osoba ponosi ryzyko w momencie braku zleceń, nie ma prawa do stawek minimalnych itp. Wynagrodzenie nie jest obliczane wg stawki godzinowej, lecz od całości wykonanej pracy na przykład wg stałej ceny, prowizji lub nadwyżki ze sprzedaży. Zlecenie jest specjalnie określone, a nie tylko ograniczone do jakiegoś okresu czasu. Istnieje odpowiedzialność za efekty pracy, np. odpowiedzialność za opóźnienia, błędy lub zaniedbania. Wykonawca ma własnych pracowników lub istnieje możliwość wykorzystania zastępcy albo przedstawiciela. Osoba ma kilku zleceniodawców jednocześnie lub po kolei, albo też istnieje taka możliwość. Wysoki stopień samodzielności przy wykonaniu prac, co oznacza, że im mniej zleceniodawca ma władzy administracyjnej i wykonawczej, tym bardziej przemawia to za własną działalnością gospodarczą. Wykonawca ma własne miejsce prowadzenia działalności. Wykonawca ma własne materiały. Kwestie te należy analizować łącznie, a decyzja zależy od ogólnej oceny. To, w jaki sposób strony same opisują sytuację, nie jest wiążące dla władz podatkowych. Stan faktyczny między stronami jest decydujący. 3.4 Opodatkowanie dochodów z pracy wykonanej w Norwegii Wynagrodzenia i inne refundacje, w tym świadczenia rzeczowe i pokrycie kosztów za pracę wykonaną w Norwegii, podlegają opodatkowaniu tutaj. Tylko wydatki związane z opodatkowanym dochodem dają prawo do odpisów, patrz główna zasada w ust. podatkowa 6-1. Dla obcokrajowca z ograniczonym obowiązkiem podatkowym istotna jest ust. podatkowa, 6-13 dotycząca kosztów przebywania poza domem, ust. podatkowa, 6-70 i 6-71 dotycząca odpisu standardowego i odpisu dla obywateli krajów EOG, ust. podatkowa, 6-44 dotycząca dojazdów do pracy. 3.4.1 Metoda brutto i netto przy pokrywaniu kosztów podróży do pracy i podróży służbowych przez pracodawcę Zwrot wydatków i podobne świadczenia wypłacane pracownikowi należy rozliczać wg metody netto lub brutto. Obowiązuje to zarówno w odniesieniu do ustalenia dochodu netto, jak i dochodu brutto. Zaliczki, jakie pracownik otrzymuje na pokrycie kosztów związanych z pracą, podlegają opodatkowaniu, o ile dają nadwyżkę, por. ust. podatkowa, 5-11 (2). 3.4.1.1 Metoda netto Metoda netto polega na tym, że kwotę zaliczki na wydatki brutto zestawia się z podlegającymi odliczeniu kosztami, które ma ona pokryć. W zeznaniu podatkowym uwzględnia się jedynie ewentualną nadwyżkę lub niedobór. Ewentualna nadwyżka wliczona jest do podstawy obliczenia kosztów uzyskania przychodu. Niedobór dotyczący wydatków zawartych w kosztach uzyskania przychodu nie podlega odliczeniu. Sposób postępowania przy naliczaniu podatku jest niezależny od tego, czy występuje obowiązek potrąceń podatkowych zgodnie z przepisami o zaliczkach na podatek i składkach na ubezpieczenie społeczne. Jeśli podatnik otrzymuje odpis standardowy dla pracowników zagranicznych przy zeznaniu podatkowym w danym roku dochodowym, por. FSFIN 5-11-1 (2), to nie można użyć metody netto w przypadku zwrotu wydatków na wyżywienie i zakwaterowanie i podróże do domu dla pracowników przebywających poza stałym miejscem zamieszkania z powodu pracy. Cała kwota zwrotu wydatków podlega wówczas opodatkowaniu jako dochód ze stosunku pracy. Podatnik nie może odliczyć poniesionych kosztów, jeśli korzysta z odpisu standardowego. Dotyczy to zarówno osób posiadających status rezydenta podatkowego w Norwegii, jak i osób 13

podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowym. 3.4.1.2 Metoda brutto Metoda brutto polega na tym, że cała kwota zwrotu wydatków jest uwzględniana w zeznaniu podatkowym jako przychód i wliczona jest do podstawy obliczenia kosztów uzyskania przychodu. Podatnik musi odliczyć koszty w zwykły sposób. Podatnik, który wymaga odpisu standardowego zgodnie z ust. podatkowa, 6-70, jest rozliczany wg metody brutto. 3.4.2 Umowa o wynagrodzeniu netto Umowa o tym, że pracodawca pokrywa podatek przypadający na uzgodnione wynagrodzenie prowadzi do tego, że wynagrodzenie netto należy ubruttowić, tak aby uzyskać wynagrodzenie brutto. Taka umowa nie jest wiążąca dla władz podatkowych jeśli chodzi o to, kto odpowiada za zapłacenie obowiązującego podatku. W przypadkach, w których występuje umowa o wynagrodzeniu netto, pracodawca jest odpowiedzialny za poprawne obliczenie i podanie wynagrodzenia brutto w zestawieniu wynagrodzeń. Ta ubruttowiona podstawa powinna składać się z wypłaconego wynagrodzenia i dodatkowo ze świadczeń rzeczowych i nadwyżki zwrotu wydatków, które objęte są umową o wynagrodzeniu netto. Urząd Podatkowy (Skatteetaten), opracował własne tabele ubruttowienia do poprawnego wyliczania wynagrodzenia brutto. 3.5 Składki na ubezpieczenie społeczne Por. rozdział 6. 3.6 Zasady rozliczania podatku i rozpatrywania spraw 3.6.1 Obowiązek składania zeznania podatkowego Osoby posiadające majątek lub przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z ustawą podatkową, muszą złożyć zeznanie podatkowe zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 4-2. Obowiązek składania zeznania podatkowego istnieje także wtedy, gdy wg umowy podatkowej dochód ocenia się za nieobjęty obowiązkiem podatkowym. Władze podatkowe mogą wydać nakaz złożenia zeznania podatkowego. 3.6.1.1 Składanie zeznania podatkowego Zeznanie podatkowe należy złożyć w jednej z poniższych form: zeznanie podatkowe wstępnie wypełnione przez Urząd Podatkowy, sprawozdanie z dochodu/tax return, RF-1047, zeznanie podatkowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą itp., RF-1030 lub zeznanie podatkowe dla spółek akcyjnych itp., RF-1028. W wypadku pytań dotyczących wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego lub zmiany typu zeznania należy skontaktować się z urzędem podatkowym. Termin złożenia zeznania podatkowego zależy od typu zeznania składanego przez podatnika. Zeznanie podatkowe wstępnie wypełnione przez Urząd Podatkowy należy złożyć do końca kwietnia w roku następującym po roku dochodowym, por. ust. o rozliczeniu podatk., 4-7. Dotyczy to zarówno podatników, którzy odsyłają przysłaną wersję papierową, jak i tych, którzy potwierdzają zeznanie podatkowe w inny sposób, np. elektronicznie (Altinn). Podatnicy rozliczani przez Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych (SFU) powinni złożyć formularz RF- 1047 (Sprawozdanie z dochodu/tax return) przed końcem marca. Termin składania zeznania podatkowego przez osoby prowadzące działalność gospodarczą itp. oraz zeznania dla spółek akcyjnych itp. to zwykle koniec maja w roku następującym po roku dochodowym, por. ust. o rozliczeniu podatk., 4-7 nr 1. Jeżeli zeznanie podatkowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą itp. oraz zeznania dla spółek akcyjnych itp. dostarczane jest w wersji papierowej, to ostateczny termin upływa z końcem marca w roku następującym po roku dochodowym, por. przepis SKD z 26 stycznia 2004 nr 304 o terminie składania zeznań podatkowych w wersji papierowej (ustawa o rozliczeniu podatk.). 14

Konsekwencje niedostarczenia zeznania podatkowego mogą być następujące: szacunkowe ustalenie przychodu, por. ustawa o rozliczeniu podatk., 8-2 nr 3, naliczenie dodatkowego podatku, por. ustawa o rozliczeniu podatk., 10-2 nr 2 lub utrata prawa do odwołania, por. ustawa o rozliczeniu podatk, 9-2 nr 7. 3.6.2 Zasady rozliczania podatku i rozpatrywania spraw Rozpatrywanie spraw polega na sprawdzeniu informacji podanych przez podatnika w zeznaniu podatkowym. Zeznanie podatkowe może zostać zmienione przez Urząd Podatkowy zgodnie z przepisami zawartymi w ust. o rozliczeniu podatk., 8-1 i 8-2. Rozliczenie podatku dokonywane jest w październiku w roku następującym po roku uzyskania przychodów. Jeśli zeznanie zostanie odrzucone lub jeśli naliczony zostanie podatek dodatkowy, to podatnik jest o tym zwykle informowany. Od rozliczenia można odwoływać się do urzędu podatkowego w ciągu 3 tygodni. Należy przy tym podać konkretne powody, dla których rozliczenie uznaje się za niewłaściwe, por. ust. o rozliczeniu podatk., 9-2. 3.6.3 Postępowanie sądowe Podatnik może wnieść sprawę do sądu przeciw państwu zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o płatnościach podatków, 48. Termin wniesienia sprawy wynosi 6 miesięcy od udostępnienia listy podatkowej lub od dnia wysłania do podatnika decyzji o zmianie rozliczenia, por. ustawa o rozliczeniu podatk., 11-1. Decyzja o odrzuceniu sprawy, np. zgodnie z ust. o rozliczeniu podatk., 9-2 nr 7, nie jest uważana za decyzję zmianie rozliczenia. 15

4 Płatność, zgłaszanie i ściąganie podatków oraz opłat Płatność i ściąganie podatków reguluje ustawa o płatnościach podatków z 21 listopada 1952 nr 2 ze stosownymi przepisami. Poniżej omówiono zasady płacenia podatków i opłat za pracowników, w tym zobowiązania pracodawcy do odprowadzania zaliczek na podatek, przekazywania sprawozdań o płacach i innych świadczeniach, a także płatności składek na ubezpieczenie społeczne pracownika. Ponadto omawia się podatek dla osób prowadzących działalność gospodarczą i spółek. Dla osób i spółek pochodzących z krajów nordyckich znaczenie ma także nordycka umowa o zaliczkach na podatek, patrz punkt 4.6. 4.1 Płatność podatków i opłat pracownicy Od wynagrodzenia wszystkich pracowników w Norwegii należy odprowadzać zaliczkę na podatek. Oznacza to, że pracodawca powinien potrącać i wpłacać norweskim władzom podatkowym część wynagrodzenia na pokrycie zobowiązań podatkowych zatrudnionego. Stawka zaliczki podana jest na karcie podatkowej, którą wydają norweskie władze podatkowe, patrz punkt 4.3.2. W przypadku braku karty podatkowej pracodawca powinien potrącić 50% wynagrodzenia. Zaliczka na podatek obejmuje zazwyczaj także składki pracownika na ubezpieczenie społeczne. Dla pracowników zwolnionych z norweskiego ubezpieczenia społecznego opracowano osobne tabele podatkowe, które to uwzględniają. W wypadku pracy w Norwegii należy odprowadzać zaliczkę na podatek, nawet wtedy, gdy obowiązek podatkowy pracownika w Norwegii jest ograniczony przez umowę podatkową. Jeśli pracodawca odprowadził zbyt niską zaliczkę na podatek, to przy rozliczeniu podatku powstanie różnica do zapłaty. Rozliczenie wysyłane jest zwykle do podatnika jesienią po roku dochodowym. Jeśli pozostały do zapłaty podatek przekracza 1000 NOK, to jego płatność rozkłada się na 2 terminy. Pierwszy termin to 3 tygodnie po wysłaniu rozliczenia, a drugi termin to 5 tygodni po pierwszym terminie. W przypadku zbyt późnego wpłacenia pozostałego podatku naliczane są odsetki karne. Pozostały podatek należy zapłacić nawet wtedy, jeśli zostało złożone odwołanie od rozliczenia lub rozliczenie jest przedmiotem sprawy sądowej, patrz ustawa o płatnościach podatków, 30. W przypadku niezapłacenia pozostałego podatku należność zostaje zazwyczaj potrącona z wynagrodzenia u pracodawcy. Rozważone też zostanie wszczęcie postępowania egzekucyjnego w celu nałożenia zastawu na mienie należące do podatnika. Norweskie władze współpracują także z władzami zagranicznymi przy ściąganiu niezapłaconych sum. 4.2 Zobowiązania pracodawcy zaliczki na podatek i sprawozdania o wynagrodzeniach 4.2.1 Obowiązek potrącania zaliczki (zaliczki na podatek dochodowy) Wszyscy pracownicy są zobowiązani do odprowadzania zaliczki na podatek od wynagrodzeń i innych świadczeń, por. ustawa o płatnościach podatków, 4. Dotyczy to także pracodawców zagranicznych, którzy mają pracowników w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym. W przypadku, gdy pracownicy wynajmowani są innym stronom (wynajem siły roboczej), odpowiedzialność za spełnienie postanowień ustawy podatkowej spoczywa zarówno na zleceniodawcy, jak i zleceniobiorcy, por. ustawa o płatnościach podatków, 3 (2). Zobowiązania i odpowiedzialność spoczywają także na stronie, która deklaruje, że jest pracodawcą w sprawach objętych przez 10 ustawy z 24 czerwca 1988 r. o dostępie obcokrajowców do kraju itp. Osoby odpowiedzialne mogą uzgodnić, że jedna z nich będzie wypełniać zobowiązania wynikające z ustawy podatkowej. Taka umowa musi jednak zostać zatwierdzona przez poborcę gminnego. 4.2.2 Karta podatkowa Kartę podatkową wydaje się na podstawie informacji przekazanych przez pracodawcę/pracownika. Przy wystawianiu karty podatkowej przekazywana jest zawsze tabela stawek zaliczek. W przypadku braku karty podatkowej pracodawca jest zobowiązany do odprowadzania 50% wynagrodzenia brutto i świadczeń, por. ustawa o płatnościach podatków, 11 nr 1. 16

Karta podatkowa wystawiana jest przez urzędy podatkowe. Dla następujących grup kartę podatkową wystawia Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych: zagraniczni pracownicy, a także Norwegowie mieszkający za granicą, którzy wykonują pracę wyłącznie na norweskim szelfie kontynentalnym, oraz zagraniczni pracownicy, którzy przebywają w Norwegii w celu wykonywania pracy dla zagranicznego pracodawcy, zarejestrowanego w gminie 2312 (Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych). 4.2.3 Odprowadzanie zaliczki na podatek przez pracodawcę Odprowadzanie zaliczki na podatek wykonywane jest w taki sposób, że pracodawca oblicza kwotę zaliczki zgodnie z kartą podatkową pracownika i zatrzymuje tę kwotę przy wypłacaniu wynagrodzenia zatrudnionemu. Podstawą obliczenia zaliczki są wszystkie formy wynagrodzenia i świadczeń gotówkowych, z uwzględnieniem dodatku zagranicznego, dodatku za gotowość do pracy, świadczenia urlopowego i premii. W podstawę obliczenia zaliczki wchodzi także wynagrodzenie za okres spędzony za granicą, powiązany z pracą wykonywaną w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym. Świadczenia rzeczowe, takie jak darmowe wyżywienie i zakwaterowanie, oraz wartość darmowego mieszkania i samochodu należy uwzględnić w podstawie obliczenia zaliczki, por. przepis z 21 czerwca 1993 r. nr 546. Tabela zaliczek towarzysząca karcie podatkowej opiera się zwykle na równych zaliczkach przez cały rok, a zatem nie stosuje się zwolnienia od zaliczek w okresie urlopowym i przed świętami Bożego Narodzenia. Jeśli pracodawca ma z pracownikiem umowę o wynagrodzeniu netto podczas zarobkowego pobytu w Norwegii, to konieczne jest dokonanie przeliczenia z wynagrodzenia netto na wynagrodzenie brutto, aby ustalić podstawę obliczenia zaliczki. W tym celu Urząd Podatkowy opracował kalkulator. Potrącony podatek jest przekazywany na konto podatkowe pracodawcy w norweskim banku lub w norweskiej filii zagranicznego banku w Norwegii, por. ustawa o płatnościach podatków, 11, nr 4. Zaliczki na podatek płacone są z konta podatkowego do poborcy podatkowego w sześciu terminach. 4.2.4 Płatność zaliczki na podatek oraz składki na ubezpieczenie społeczne pracownika przez pracodawcę Pracodawca zobowiązuje się do zgłaszania i wpłacania zaliczek na podatek i składek na ubezpieczenie społeczne w sześciu terminach. Określone w ustawie podatkowej zasady odprowadzania zaliczek na podatek dotyczą także wpłacania i zgłaszania składki na ubezpieczenie społeczne, por. ustawa o ubezpieczeniu społecznym, 24-3. Kwestię, kto jest zobowiązany do płacenia składki na ubezpieczenie społeczne, opisano w rozdziale 6. Zgłaszanie odbywa się na formularzu sprawozdania okresowego Listy rozliczeń zaliczek na podatek ( Oppgjørslister for forskuddstrekk ). Zagraniczni pracodawcy należący do gminy 2312 powinni przesyłać formularze rozliczeń do poborcy podatkowego ds. zagranicznych. Norwescy pracodawcy powinni dostarczać sprawozdania okresowe poborcy podatkowemu w gminie, w której pracodawca ma swoją główną siedzibę (gmina biura). Przy wypełnianiu sprawozdania okresowego należy dokonać wyszczególnienia zaliczek według gmin. W sprawozdaniu należy uwzględnić sumę wypłat stanowiących podstawę składki na ubezpieczenie społeczne. Terminy przesyłania sprawozdań za okresy rozliczeniowe: Styczeń - Luty do 8 marca Marzec - Kwiecień do 8 maja Maj - Czerwiec do 8 lipca Lipiec - Sierpień do 8 września Wrzesień - Październik do 8 listopada Listopad - Grudzień do 15 stycznia Rozliczenie zaliczek na podatek i składek na ubezpieczenie społeczne należy wpłacać do: Skatteoppkrever utland, Postboks 8103, NO-4068 Stavanger, Norwegia. 17

Nr konta: 6345 06 23123 Nr IBAN: NO33 6345 06 23123 Adres Swift: NDEANOKK Bank: Nordea Bank Norge ASA, Cash Management, Postboks 1166 Sentrum, NO-0107 Oslo, Norwegia Terminy wpłaty zaliczek na podatek i składek na ubezpieczenie społeczne za okresy rozliczeniowe: Styczeń - Luty do 15 marca Marzec - Kwiecień do 15 maja Maj - Czerwiec do 15 lipca Lipiec - Sierpień do 15 września Wrzesień - Październik do 15 listopada Listopad - Grudzień do 15 stycznia 4.2.5 Sprawozdania pracodawcy o wynagrodzeniach Pracodawca powinien w stosunku dla każdego pracownika zgłosić wynagrodzenie i inne świadczenia za pracę wykonaną w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym, por. ust. o rozliczeniu podatk., 6-2. Obowiązek składania sprawozdań obejmuje także pracodawców mających siedzibę za granicą, niezależnie od tego, czy pracownicy podlegają obowiązkowi podatkowemu w Norwegii, czy też nie. 4.2.5.1 Roczne zestawienie wynagrodzeń i potrąceń Sprawozdanie o wynagrodzeniach składa się na formularzu Roczne zestawienie wynagrodzeń i potrąceń ( Lønns- og trekkoppgave - RF-1015), gdzie należy podać m. in. informacje dotyczące pracodawcy, pracownika, wynagrodzenia brutto i innych świadczeń oraz zaliczek na podatek. Opracowano osobny zestaw kodów do zestawień wynagrodzeń i potrąceń. Kody te wykorzystywane są przy wypełnianiu zestawień wynagrodzeń i potrąceń. Pracodawca powinien także złożyć formularz Roczne rozliczenie składek na ubezpieczenie społeczne - Załącznik do rocznego zestawienia wynagrodzeń i potrąceń ( Årsoppgave for arbeidsgiveravgift - Følgeskriv til lønns- og trekkoppgave - RF-1025) z informacją o sumach zgłoszonych wynagrodzeń i podobnych świadczeń oraz sumach wpłaconych zaliczek na podatek. 4.2.5.2 Miejsca i terminy przesyłania rocznych zestawień wynagrodzeń i potrąceń Roczne zestawienia wynagrodzeń i potrąceń można przesłać w formie papierowej, poprzez portal internetowy Altinn lub w formacie cyfrowym (CD/DVD itp.). Papierowe wersje zestawień przesyła się do poborcy podatkowego (poborcy gminnego/urzędu skarbowego) w gminie, w której pracodawca ma swoją siedzibę główną (gmina biura). Zagraniczni pracodawcy należący do gminy 2312 (Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych) przesyłają roczne zestawienia wynagrodzeń i potrąceń wszystkich pracowników, zarówno norweskich, jak i zagranicznych, na adres: Skatteoppkrever utland, Postboks 8031, NO-4068 Stavanger, Norwegia Roczne zestawienie wynagrodzeń i potrąceń można złożyć przez portal internetowy Altinn. Więcej informacji o portalu Altinn znajduje się w rozdziale 9. Roczne zestawienie wynagrodzeń i potrąceń można także złożyć na nośniku cyfrowym (CD/DVD itp.), przesyłane są one wówczas do centrum komputerowego gminy. Wyczerpujące instrukcje znajdują się tutaj: Wytyczne dotyczące wypełniania i składania przez pracodawców rozliczeń płac i podatków w formacie cyfrowym, wydanie 9. Termin przesyłania rocznych zestawień wynagrodzeń i potrąceń to 20 stycznia (31 stycznia w przypadku składania przez portal internetowy Altinn). Ewentualne podania o przedłużenie terminu należy uzasadnić i złożyć przed 20 stycznia. Podanie o przedłużenie terminu przesyła się do poborcy podatkowego, a w przypadku zestawień na nośnikach elektronicznych do Głównego Urzędu Podatkowego. 18

4.2.6 Sankcje W przypadkach, w których zaliczka na podatek nie zostanie zapłacona w terminie, nalicza się odsetki karne. Jeśli zaliczka i składka na ubezpieczenie społeczne nie zostaną zapłacone w terminie, to rozważone zostanie wszczęcie postępowania egzekucyjnego w celu nałożenia zastawu na majątek pracodawcy, w tym na należności od zleceniodawcy. Norweskie władze współpracują także z władzami zagranicznymi przy egzekwowaniu niezapłaconych kwot. W przypadku, gdy pracodawca nie odprowadza należnych zaliczek na podatek i nie przesyła rozliczeń, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności ekonomicznej, patrz ustawa o płatnościach podatków, 49. Oznacza to, że pracodawca musi sam zapłacić zaliczki, które powinny być potrącone z wynagrodzeń pracowników. W przypadku, gdy pracownik jest wynajmowany innym (wynajem siły roboczej), obowiązki i odpowiedzialność wynikające z ustawy podatkowej mogą także obowiązywać w odniesieniu do osoby wynajmującej w Norwegii. Oznacza to, że norweski najemca będzie odpowiadał za brak wpłat zaliczek na podatek i podatku pracodawcy przez pracodawcę, por. ustawa o płatnościach podatków, 3(2). Pracodawca może także zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej zgodnie z ustawą o płatnościach podatków, 50-51, jeśli nie potrąca zaliczek na podatek, nie wpłaca zaliczek zgodnie z przepisami i nie przesyła list rozliczeń. Osoba zobowiązana do składania rocznych zestawień wynagrodzeń i potrąceń może, zgodnie z ustawą o rozliczeniu podatkowym, 10-8, patrz przepis z 22 stycznia 1991 r., nr 57, zostać obciążona opłatą, jeśli zestawienie nie zostanie złożone, zostanie złożone zbyt późno lub będzie niepełne. 4.3 Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą w Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym powinny płacić zaliczkę na podatek (forskuddsskatt), por. ustawa o płatnościach podatków, 13. Zaliczka na podatek dla osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą, mających siedzibę za granicą, należących do gminy 2312, jest określana przez Centralny Urząd Podatkowy ds. Zagranicznych. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą płacą obliczoną zaliczkę na podatek w 4 ratach w roku dochodowym: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Jeśli osoba prowadząca własną działalność gospodarczą zapłaciła zbyt małą zaliczkę na podatek, to po rozliczeniu powstanie suma do zapłaty. Jeśli wysokość zaległego podatku przekracza 1000 NOK, to płatność dzielona jest na dwie raty. Pierwszy termin upływa 3 tygodnie po ustaleniu wysokości podatku, a drugi termin - 5 tygodni po pierwszym terminie. Nadpłacony podatek zwraca się wraz z odsetkami. W przypadku zbyt późnej wpłaty zaliczki na podatek i zaległego podatku naliczane będą odsetki karne. Jeśli zaliczka na podatek lub zaległy podatek nie zostaną zapłacone w określonym terminie, to rozważone zostanie wszczęcie postępowania egzekucyjnego w celu nałożenia zastawu na majątek osoby prowadzącej samodzielną działalność gospodarczą, w tym na należności od zleceniodawcy. Zaliczkę na podatek dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą, należących do gminy 2312, należy wpłacić do: Skatteoppkrever utland, Postboks 8103, NO-4068 Stavanger, Norwegia. Nr konta.: 6345 06 23123 Nr IBAN: NO33 6345 06 23123 Swift: NDEANOKK Bank: Nordea Bank Norwegia ASA, Cash Management, Postboks 1166 Sentrum, NO-0107 Oslo, Norwegia 4.4 Płacenie podatku dochodowego od osób prawnych Zagraniczne spółki prowadzące działalność podlegającą opodatkowaniu w Norwegii powinny płacić podatek od osób prawnych w roku następującym po roku dochodowym, lecz przed otrzymaniem zeznania podatkowego (czyli w formie zaliczki na podatek dochodowy), por. ustawa o płatnościach podatków, 27. 19