Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą Uzyskując dochody z tytułu pracy najemnej wykonywanej za granicą, w większości przypadków należy pamiętać o rozliczeniu się z nich także w Polsce. Nie oznacza to jednak, że dochody osiągane poza terytorium Polski będą opodatkowane dwukrotnie. Przeciwdziałają temu bowiem umowy dwustronne o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierane przez Polskę z innymi krajami, które w szczególny sposób regulują kwestie opodatkowania dochodów uzyskiwanych z pracy najemnej za granicą. Umowy te przewidują dwie metody określające obowiązki podatkowe osób wykonujących pracę najemna za granicą: metoda wyłączenia z progresją, metoda zaliczenia proporcjonalnego. Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód osiągnięty za granicą, jednak dla ustalenia stawki podatku od pozostałego dochodu osiągniętego w Polsce stosuje się stawkę podatku właściwą dla całego dochodu, tzn. łącznie z dochodem osiągniętym za granicą. 1. Do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, które zostały osiągnięte w Polsce, należy dodać dochody osiągnięte za granicą i od sumy tych dochodów obliczyć podatek wg obowiązującej skali podatkowej. 2. Następnie ustalić stopę % jako stosunek kwoty podatku obliczonego wg skali podatkowej do łącznych dochodów podatnika (krajowych i zagranicznych). 3. Obliczoną stopę % należy zastosować tylko do dochodu osiągniętego w Polsce. W przypadku tej metody, nie odlicza się podatku zapłaconego za granicą.
Metodę wyłączenia z progresją stosuje się między innymi do dochodów z pracy najemnej w umowach z następującymi państwami: Albania, Austria od 2009, Bangladesz, Białoruś, Bułgaria, Cypr, Chiny, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Filipiny, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Indie, Indonezja, Irlandia, Izrael, Japonia, Jordania, Kanada, Kuwejt, Liban, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Maroko, Meksyk, Mongolia, Norwegia, Nowa Zelandia, Niemcy, Pakistan, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Rumunia, Singapur, Słowenia, Słowacja, Sri Lanka, Tajlandia, Tunezja, Turcja, Ukraina, Węgry, Wietnam, Włochy, od 2007 roku Wielka Brytania i Irlandia Północna, Zimbabwe, Zjednoczone Emiraty Arabskie i od 2006 roku Szwecja. Jeżeli dochód zagraniczny jest jedynym dochodem podatnika w danym roku nie ma on obowiązku złożenia w Polsce zeznania podatkowego.
Metoda proporcjonalnego odliczenia polega na tym, że cały dochód danej osoby, w tym dochód uzyskany poza Polską, będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce. W metodzie odliczenia proporcjonalnego dochody uzyskane za granicą łączy się z dochodami uzyskanymi w Polsce. Od ich sumy oblicza się podatek dochodowy wg skali i od tego podatku odejmuje się kwotę podatku zapłaconego za granicą. Odliczenie podatku nie może przekroczyć części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie. Zasada ta obowiązuje także wówczas, gdy w Polsce nie uzyskano w roku podatkowym żadnych dochodów. Metodę tę stosuje się między innymi do dochodów z pracy najemnej w umowach z następującymi państwami: Armenia, Australia, Belgia, Chile, Egipt, Islandia, Kazachstan, Kirgistan, Korea Płd., Kuwejt, Macedonia, Malezja, Mołdawia, Rosja, Syria, Tadżykistan, Uzbekistan, USA, od roku 2005 Holandia. Zastosowanie tej metody oznacza, że bez względu na to czy podatnik oprócz dochodów zagranicznych osiągnął dochody w Polsce czy też nie, musi dokonać rozliczenia w polskim urzędzie skarbowym. Metoda odliczenia proporcjonalnego jest stosowana także w przypadku gdy dochód został osiągnięty w państwie, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania Przy obliczaniu podatku należy zwrócić szczególną uwagę na zagadnienia o szczególnym znaczeniu dla wysokości należnego podatku, a mianowicie: Podatnicy mają prawo do pomniejszania swoich dochodów osiąganych za granicą o przysługujące diety. Od 2007 roku można w rozliczeniu podatkowym uwzględnić 30% diety za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał
w stosunku pracy. Zgodnie z przepisem przejściowym, nowe zasady rozliczania diet miały już zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2006 roku. Wysokość diet ustalona jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości i warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. z 2002 r. Nr 236 poz. 1991), Diety odliczamy tylko w przypadku osiągania dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą i ze stypendiów zagranicznych. Koszty uzyskania przychodu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym przysługują zryczałtowane koszty uzyskania (od 2009 r. 111,25 zł za każdy miesiąc), Składki ubezpieczenia społecznego płacone do polskiego systemu ubezpieczeń. W rozliczeniu za 2009 rok można odliczyć składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zapłacone w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź w Konfederacji Szwajcarskiej ale tylko wówczas gdy wcześniej nie zostały odliczone w tych państwach. Dochody z pracy najemnej wykonywanej za granicą powinny zostać wykazane na formularzu podatkowym PIT-36 i załączniku PIT/ZG. W załączniku PIT/O zgodnie z art.27g ust.1 updof podatnicy osiągający dochody z zagranicy, w krajach gdzie ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego, mają prawo skorzystać z tzw. ulgi na powrót. Odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego, a kwotą podatku obliczonego za ten rok podatkowy przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. Powyższa ulga dotyczy pracujących m.in. w Belgii, Holandii, Islandii.