Ogólnopolskie branżowe/tematyczne spotkanie sieciujące dla animatorów OWES 1. Wstęp W dniach 19-20 listopada 2018 roku w Hotelu 500 w Tarnowie Podgórnym odbyło się ogólnopolskie branżowe/tematyczne spotkanie sieciujące dla animatorów OWES. Spotkanie to było trzecim z kolei spotkaniem sieciującym dla tej grupy odbiorców. Spotkanie odbyło się w ramach projektu Forum Aktywności OWES, realizowanego ze środków Unii Europejskiej, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój, Oś priorytetowa II: Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.9: Rozwój ekonomii społecznej. W wydarzeniu udział wzięło 30 osób w tym 21 animatorów działających przy Ośrodkach Wsparcia Ekonomii Społecznej, jak również przedstawiciele/-ki: Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie, LGD Puszcza Notecka, Partnerstwa gminy Rawicz, Stowarzyszenia WARKA (Ośrodek Działaj Lokalnie), Urzędu Miasta Częstochowa. Realizatora projektu, Fundację Fundusz Współpracy, reprezentowały: pani Jolanta Kalinowska, pani Marzena Lisiecka - Pożoga oraz pani Monika Laskowska-Jakimiec. Spotkanie było moderowane przez panią Annę Giżycką oraz pana Rolanda Zarzyckiego. 2. Cele spotkania Cele spotkania objęły: wymianę wiedzy oraz doświadczeń wśród animatorów OWES; rozwój współpracy środowiska OWES (sieciowanie); doświadczenie gry symulacyjnej jako narzędzia inspiracji grup; prezentację przykładów partnerstw, w tym międzysektorowych; przybliżenie realnego wpływu ustawy o Kołach Gospodyń Wiejskich na funkcjonowanie PES; przybliżenie możliwości współpracy JST-PES, zapoznanie się z dobrymi praktykami oraz ścieżkami postępowania. 3. Program spotkania Program ogólnopolskiego branżowego/tematycznego spotkania sieciującego dla animatorów OWES objął: dzień pierwszy (poniedziałek, 19 listopada) 11:00 11:15 Powitanie przedstawienie celów i ostatecznego kształtu programu spotkania ustalenie zasad obowiązujących podczas dyskusji i warsztatów.
11:15 14:45 Warsztat moderowany prowadzony przez Marię Brzeziak oraz Annę Rychły-Mierzwa - Gra symulacyjna jako skuteczne narzędzie edukacji, integracji i planowania oddolnych przedsięwzięć w obszarze ekonomii społecznej. Warsztat składał się z dwóch części: I. Przeprowadzenie przykładowego spotkania animacyjnego w oparciu o grę symulacyjną dotyczącą ekonomii społecznej. Uczestnicy spotkania zostali włączeni w rozgrywki, dzięki czemu sami mogli sprawdzić potencjał gry dotyczący takich aspektów pracy animatora jak: diagnozowanie (diagnoza problemów społeczności lokalnych, uświadomienie sobie ich potrzeb i oczekiwań), testowanie (praca nad rozwiązaniem konkretnego problemu), edukowanie (nabycie określonej wiedzy czy umiejętności) oraz integracja grupy (mobilizacja do pracy zespołowej, budowanie zaangażowania i motywacji). II. Wypracowanie rekomendacji w zakresie stosowania tego typu narzędzi przez animatora OWES (w jakich sytuacjach, dla kogo, korzyści wynikające ze stosowania). 15:15-17:45 Panel: Rola partnerstwa w rozwoju lokalnym, przykłady partnerstw, metody powoływania partnerstw, komunikacja w partnerstwie, kompilowanie wspólnych celów zaprezentowane na przykładzie następujących typów partnerstw: LGD prowadzenie: Irena Wojciechowska, LGD Puszcza Notecka (Nadnotecka Grupa Działania); Partnerstwa na rzecz ekonomii społecznej prowadzenie: Krystyna Zaporowska, Partnerstwo gminy Rawicz; Lokalne Partnerstwa PAFW prowadzenie: Dorota Lenarczyk, Stowarzyszenie WARKA (Ośrodek Działaj Lokalnie). Dyskusja po panelu moderacja: Roland Zarzycki oraz Anna Giżycka 18:00-18:45 Ustawa o kołach gospodyń wiejskich prezentacja ustawy - Jak ustawa w praktyce może wpłynąć na rolę kół gospodyń wiejskich jako podmiotów ekonomii społecznej? Możliwości współpracy z innymi podmiotami ekonomii społecznej działającymi na obszarach wiejskich. dzień drugi (wtorek, 20 listopada) 09:00 11:00 Podmiot ekonomii społecznej partnerem dla samorządu - możliwości współpracy JST-PES na przykładzie Częstochowy, prowadzenie Adrian Staroniek, Przedstawiciel Urzędu miasta Częstochowa. Zagadnienia: przedstawienie zakresu oraz możliwych form współpracy JST z podmiotami ekonomii społecznej, w tym przegląd instrumentów finansowych i pozafinansowych; inne instrumenty ułatwiające współpracę - rozwijanie potencjału PES do ubiegania się o realizację zamówień publicznych poprzez tworzenie konsorcjów spółdzielczych. Moderowana sesja pytań i odpowiedzi Roland Zarzycki oraz Anna Giżycka.
11:15 12:30 Sesja moderowana (Roland Zarzycki oraz Anna Giżycka) - wymiana doświadczeń w zakresie współpracy JST-PES oraz wspólna analiza następujących zagadnień: jakie są warunki udanej współpracy na linii samorząd-podmioty ekonomii społecznej? najczęstsze obszary współpracy oraz instrumenty wykorzystywane przez JST, bariery we współpracy samorządu z podmiotami ekonomii społecznej. 12:45 13:00 Podsumowanie i wnioski. 4. Relacje szczegółowe (najważniejsze obserwacje / wnioski / rekomendacje) 4.1. Warsztat i dyskusja na temat: Gra symulacyjna jako skuteczne narzędzie edukacji, integracji i planowania oddolnych przedsięwzięć w obszarze ekonomii społecznej. Chłopska Szkoła Biznesu to planszowa gra ekonomiczna, w którą równocześnie może grać od 12 do 30 osób w wieku od 12-go roku życia. Gra została opracowana przez Małopolski Instytut Kultury w Krakowie jako narzędzie edukacyjne, szkoleniowe lub integracyjne służące do pracy z grupą. Gra jest prostą symulacją mechanizmów wolnego rynku, na którym można obserwować takie zjawiska jak podaż, popyt, spółka handlowa, cena, koszty produkcji, negocjacje handlowe i wiele innych. Nawiązuje ona do działalności produkcyjnej i handlowej rzemieślników z tkackiego ośrodka andrychowskiego w XVIII wieku. (źródło: http://csb.mik.krakow.pl/opis-gry/) Uczestnicy po prezentacji teoretycznych założeń gry zostali dobrani w pary, które stanowiły drużynę, rozgrywka trwała na tyle długo, iż dyskusja na temat innego rodzaju gier animacyjnych została skrócona do minimum. Wśród rekomendowanych przez uczestników gier znalazły się następujące propozycje: - Coopoly - zadaniem graczy jest stworzenie i prowadzenie z sukcesem Kooperatywy, która z jednej strony umożliwi każdemu z nich wieść godne życie, a z drugiej wspólnie rozwijać lokalną społeczność. Gra dla 3-6 graczy lub par. - Business PLAY- gra tłumaczy mechanizmy prowadzenia firmy w polskich warunkach. Zgodnie ze zdobywającą coraz więcej zwolenników ideą experiential learning, wdrażany przez Symulację system edukacji oparty jest na doświadczaniu Uczestnicy mierzą się z realnie odwzorowanymi zdarzeniami z życia codziennego przedsiębiorcy. Poznają świat biznesu wcielając się w rolę właścicieli firm/członków zarządów. Proces nauki przebiega zgodnie z cyklem Kolba. Uczestnicy doświadczają problemów i wyzwań przedsiębiorców, samodzielnie wyciągają wnioski, a następnie otrzymują od Trenera informację zwrotną i dodatkową wiedzę teoretyczną. Ostatni element cyklu polega na zastosowaniu zdobytej wiedzy w praktycy czyli w dalszej rozgrywce. Następnie uczestnicy ponownie doświadczają efektów swoich decyzji i cykl się powtarza. (źródło: http://www.business-play.eu/) - Cashflow - poprzez zabawę nauczy Cię praktycznych umiejętności inwestowania i gromadzenia majątku. Zarządzaj swoimi aktywami i pasywami, inwestuj na giełdzie i wydostań się z wyścigu szczurów! (źródło: www.cashflow101.pl) - Wspólne pastwisko krótka gra ukazująca konsekwencje nadmiernej rywalizacji i braku współdziałania
Prezentacja wykorzystana podczas sesji znajduje się na stronie projektu w materiałach ze spotkania 4.2. Rola partnerstwa w rozwoju lokalnym, przykłady partnerstw, metody powoływania partnerstw, komunikacja w partnerstwie, kompilowanie wspólnych celów. Elementy wspólne składające się na sukces partnerstwa: - Lider lokalny pracujący w sposób systematyczny, - Proces organizowania społeczności lokalnej jest długi świadomość budowania wizerunku, poziom zaangażowania liderów oraz partnerów musi być wysoki, - Lider musi posiadać sieć kontaktów nieformalnych, jasny cel partnerstwa zinternalizowany przez społeczność lokalną oraz namacalny. Dyskusja wyłoniła przykłady na budowę partnerstwa oraz realizację przedsięwzięć na rzecz społeczności lokalnej : lokalne trasy człapaczy tj. osób które mają trudności z szybkim poruszaniem się. Osoby wyznaczają Lokalne Trasy Człapaczy, które są innowacyjnym sposobem na realizację pieszej turystyki. Trasy te są dostępne dla osób z trudnościami w poruszaniu się, a dodatkowo prowadzą przez najbardziej malownicze miejsca danej okolicy; współpraca z samorządem w partnerstwach nieformalnych: aktywizacja oddolna, partnerzy podpisują porozumienie partnerskie, wnioski są składane jako grupa nieformalna, w ramach zadań publicznych z gminy (pieniądze trafiają na konto któregoś ze stowarzyszeń); programy grantowe samorządowe: Wielkopolska Odnowa Wsi (usługi i produkty), konkurs z Urzędu Marszałkowskiego; Zachodniopomorskie regranting dedykowany grupom nieformalnym (4 miliony na mikrodotacje) co spowodowało ruch na poziomie powiatów (Społecznik); Sejny w sytuacji pozyskania dofinansowania spoza samorządu, na podstawie programu współpracy z NGO miasto wykłada kwotę wkładu własnego. 4.3. Ustawa o kołach gospodyń wiejskich Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie został wydelegowany na spotkanie w ramach Forum OWES ponieważ ustawa o Kołach Gospodyń Wiejskich nie została na dzień spotkania przyjęta przez Sejm i temat wystąpienia w opinii Ministerstwa okazał się przedwczesny. Uczestnicy spotkania sieciującego podjęli decyzję o przeprowadzeniu dyskusji na ww. temat we własnym gronie. Przy wsparciu moderatorów oraz przedstawicieli Fundacji Fundusz Współpracy uczestnicy sformułowali szereg zapytań i wątpliwości do konkretnych propozycji zapisów ustawy, z którymi mają oni problemy natury interpretacyjnej. Fundacja została następnie poproszona przez uczestników spotkania aby za pośrednictwem Sekretariatu OWES, sporządzona na spotkaniu lista zagadnień i pytań została przekazana do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o udzielenie odpowiedzi. Poniżej lista pytań i zagadnień: 1. Czy w świetle nowej ustawy Koła Gospodyń Wiejskich (KGW) wpisane do rejestru będą klasyfikowane jako PES?
2. Jeśli nie, to czy Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju planuje zmianę w wytycznych dot. włączenia społecznego? 3. Czy KGW będą wymienione enumeratywnie w art. 3. ust. 3. Ustawie o Pożytku Publicznym i Wolontariacie (UoPPiW)? 4. Czym różni się definicja działalności zarobkowej według nowej ustawy od działalności odpłatnej statutowej w UoPPiW? 5. Czy w jednej miejscowości może jednocześnie funkcjonować KGW będące stowarzyszeniem oraz KGW na mocy nowej ustawy? 6. Czy wpis w ARiMR będzie wystarczający do podjęcia działalności gospodarczej? Czy będzie wymagany dodatkowy wpis w innym rejestrze (KRS, CDiK)? 7. Kto ma świadczyć usługę edukacyjną w obszarze KGW i jakie są źródła finansowania tej działalności? 8. W jaki sposób (proceduralnie) i w jakich terminach ma nastąpić zmiana z KGW w sensie ustawy o stowarzyszeniach na KGW w sensie nowej ustawy? 9. W jaki sposób ma być sformułowany statut KGW powstałych na podstawie ustawy o stowarzyszeniach, by KGW zostało wpisane do rejestru w ramach nowej ustawy (jak się to ma do faktycznego przebiegu procedowania w KRS - 30-dniowy termin jest praktycznie niemożliwy do dotrzymania)? 10. Gdzie można uzyskać wgląd w analizę konsekwencji wprowadzenia regulacji (dla innych, powiązanych dokumentów)? 11. Czy przekwalifikowanie na KGW w rozumieniu nowej ustawy oznacza utratę dostępu do innych środków publicznych (np. gminnych, unijnych)? 4.4. Podmiot ekonomii społecznej partnerem dla samorządu - możliwości współpracy JST-PES na przykładzie miasta Częstochowy. Na wstępie pan Adrian Staroniek, Naczelnik Departamentu Polityki Społecznej w Urzędzie Miasta Częstochowa dokonał prezentacji przykładów działań realizowanych w mieście Częstochowa a następnie przystąpiono do sesji pytań i odpowiedzi. Pan Staroniek w konkretny sposób odpowiadał na wszystkie pytania uczestników, omawiał szereg sytuacji i postępowań a także wskazywał na możliwości realizacji zasady subsydiarności wynikające z działań podejmowanych w mieście Częstochowa. Przykłady takich działań: stosowanie porozumień międzygminnych np. na realizację usług CIS, podpisywanie umów wieloletnich na realizację zadań takich jak: prowadzenie DPS, placówek całodobowych, placówek wsparcia dziennego świetlic, realizacja procesu przekazywania zadań z samorządu do NGO, (13-tki + zachowanie dotychczasowych warunków przez 12 miesięcy, zmiana dotyczyła 300 osób), stosowanie zamówień publicznych w wykorzystaniem klauzul społecznych ale też dbanie o to aby PES realizowały nie tylko zlecenia samorządowe i nie uzależniały się wyłącznie od tego typu zleceń, 16 DOSL (model organizowania społeczności lokalnej na poziomie dzielnicy), np. w oparciu o udostępnienie lokali wyremontowanych oraz wyposażonych ze środków Urzędu Miasta, Obniżenie/refundacja stawek czynszowych dla PES na mocy zarządzenia Prezydenta Miasta PES nie płacą za czynsz oraz media, UM rozlicza się bezpośrednio ze spółkami miejskimi. Prezentacja wykorzystana podczas spotkania znajduje się na stronie projektu w materiałach ze spotkania
4.5. Warsztat, w trakcie którego uczestnicy z udziałem moderatorów spotkania dzielili się doświadczeniami w zakresie współpracy JST-PES Część prowadzona była metodą warsztatową z szeroką interakcją pomiędzy uczestnikami oraz dyskusją utrzymaną w otwartym i nieformalnym charakterze. Oprócz tematu głównego wywiązała się dyskusja dotycząca współpracy na linii OWES JST (dyskusja była naturalną kontynuacją dyskusji prowadzonej w sesji poprzedzającej). Według animatorów OWES istotne są następujące czynniki: stosowanie preferencyjnych, zrównanych z podmiotami pożytku publicznego stawek wynajmu lokali dla PES, efektywne realizowanie klauzul społecznych, niezawieranie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia publicznego wykazu prac podobnych, nieadekwatnych do możliwości/doświadczenia PS, stworzenie modelu/wzorcowego programu współpracy z organizacjami, stosowanie zasady subsydiarności np. jeśli są działania społeczne w ramach projektów samorządowych i jednocześnie istnieje potencjalny partner społeczny, realizowane jest ogłoszenie o naborze partnera do realizacji zadania, realizowanie spójnej krajowej kampanii promującej PES, tworzenie zintegrowanych narzędzi funkcjonalnych dla samorządów - baza, powiązana z SOZP, utworzenie bazy edukacyjnej dla samorządu (katalogowe narzędzie dla samorządu, wzory dokumentów, linki do dobrych praktyk w zakresie współpracy z PES). Dokumentacja zdjęciowa