Projekt Uchwała Nr VI/56/2007 Rady Powiatu Zgorzeleckiego z dnia 01 marca 2007 roku w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w latach 2007-2014. Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zmianami) oraz art. 35 lit. a ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zmianami) Rada Powiatu Zgorzeleckiego uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w latach 2007-2014, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu Zgorzeleckiego. 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia.
Załącznik do Uchwały Nr / / Rady Powiatu Zgorzeleckiego z dnia 2007 roku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LATACH 2007 2014 Zgorzelec 2007
I. Podstawa prawna Programu: 1) art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.; 2) art. 35 lit. a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zmianami); 3) Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M. P. z 1997r. Nr 50, poz. 475). II. Miejsce realizacji Programu: powiat zgorzelecki. III. Ramy czasowe: lata 2007-2014. IV. Adresaci Programu: 1) osoby niepełnosprawne; 2) rodziny z osobą niepełnosprawną; 3) organizacje pozarządowe zrzeszające osoby niepełnosprawne i działające na ich rzecz; 4) organizacje pracodawców osób niepełnosprawnych; 5) kadra pomocy społecznej; 6) administracja samorządowa i rządowa; 7) placówki oświatowe kształcące osoby niepełnosprawne. V. Koordynatorzy Programu: 1) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie; 2) Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych; 3) Przedstawiciele Organizacji Pozarządowych; 4) Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych; 5) Dyrektorzy Domów Pomocy Społecznej. VI. Misja Programu. Wspieranie osób niepełnosprawnych w drodze do pełnoprawnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym i zawodowym. VII. Wprowadzenie do programu. Sieć osadniczą powiatu zgorzeleckiego tworzy pięć miast oraz siedemdziesiąt dziewięć wsi (zorganizowanych w 65 sołectwach), a pod względem administracyjnym powiat składa się z siedmiu gmin, a mianowicie: 1) dwóch gmin miejskich (Zawidów i Zgorzelec); 2) trzech gmin miejsko-wiejskich (Bogatynia, Pieńsk i Węgliniec); 3) dwóch gmin wiejskich (Sulików i Zgorzelec). Potencjał demograficzny powiatu oraz zmiany jego struktury wywierają wpływ na przebieg procesów społeczno-gospodarczych, ze względu na specyficzne połoŝenie przygraniczne, które określają od strony zachodu i południa granice państwa. Specyfika połoŝenia powiatu zgorzeleckiego, przy postępującej restrukturyzacji przemysłu wpływa na poziom bezrobocia w powiecie i komplikacje Ŝyciowe wielu rodzin, w tym takŝe osób Stąd teŝ w Powiatowej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych i w Strategii Rozwoju Powiatu Zgorzeleckiego wyznaczone zostały kierunki działań mające na celu przezwycięŝanie trudności i wsparcie osób niepełnosprawnych w dąŝeniu do pełnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym. Głównymi celami na rzecz osób niepełnosprawnych zawartymi w Strategii Rozwoju Powiatu Zgorzeleckiego (Uchwała Nr XXVII/2000 Rady Powiatu Zgorzeleckiego z dnia 30 maja 2000r.) i Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych (Uchwała Nr VI/43/2003 Rady Powiatu Zgorzeleckiego z dnia 27 marca 2003r.) są: 1) organizacja sieci ośrodków wsparcia dla niepełnosprawnych dzieci (świetlica), młodzieŝy i dorosłych (warsztaty terapii zajęciowej); 2) likwidacja barier architektonicznych w placówkach publicznych (urzędach, placówkach usługowych, kulturalnych i oświatowych); 3) likwidacja barier komunikacyjnych; 4) tworzenie warunków do nauki młodzieŝy niepełnosprawnej w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu zgorzeleckiego; 5) rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz aktywizacja zawodowa osób Środowisko osób niepełnosprawnych nie jest dokładnie zidentyfikowane. Brak jest szczegółowych informacji wg określonych kryteriów. Dlatego przy realizacji programu liczymy na pomoc placówek pomocy społecznej, przedstawicieli samorządów lokalnych, nauczycieli i pedagogów, mediów oraz organizacji pozarządowych, które w swoich działaniach wspierają osoby chore i niepełnosprawne. VIII. Diagnoza środowiska osób Osoby niepełnosprawne nie są objęte bieŝącą statystyką i dlatego precyzyjne ustalenie liczby takich osób nie jest moŝliwe. Przedstawione poniŝej dane o osobach niepełnosprawnych zostały podane w oparciu o dane szacunkowe. DuŜym utrudnieniem okazała się ustawa o ochronie danych osobowych, znacznie blokująca docieranie do źródeł informacji. Wobec powyŝszego przedstawione w zakresie ilości osób niepełnosprawnych na terenie powiatu zgorzeleckiego dane nie uwzględniają stanu faktycznego, są to jedynie dane szacunkowe. W powiecie zgorzeleckim wg GUS z 2005 roku ogólna liczba ludności wynosiła 94 765 osób. Dane dotyczące osób niepełnosprawnych natomiast są niepełne. Wyniki przeprowadzonego w 2002 roku Narodowego Spisu Powszechnego pokazują, Ŝe 10.8% populacji Dolnoślązaków deklaruje niepełnosprawność biologiczną, lecz jedna czwarta z nich (2,7%) nie ma orzeczonego tytułu niepełnosprawności. Z kolei 12,4% populacji Dolnoślązaków ma orzeczoną niepełnosprawność prawną, lecz ponad jedna trzecia z nich (4,3%) nie odczuwa niepełnosprawności biologicznej. Szacunkowo naleŝy przyjąć, Ŝe w powiecie zgorzeleckim 10% populacji to osoby niepełnosprawne. Według danych GUS-u na koniec 2002 roku w powiecie zgorzeleckim były 9028 osób o orzeczonej niepełnosprawności w wieku 16 lat i więcej, z tego pracujących 891 osób, bezrobotnych 406, a biernych zawodowo 7700.
Według danych z Powiatowego Urzędu Pracy w 2006 roku zarejestrowanych było 213 osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy, z tego zatrudnienie znalazło 117 osób Wydane orzeczenia przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności przedstawia poniŝsza tabela: Wydane orzeczenia osobom w wieku 16 lat i więcej rok znaczny umiarkowany lekki ogółem 2002 480 423 102 1005 737 2003 118 323 544 985 419 2004 97 112 302 511 143 2005 231 460 613 1304 284 2006 274 278 411 963 312 Osoby przed 16 rokiem Ŝycia ogółem 1200 1596 1972 4768 1895 IX. Instytucje i organizacje wspierające realizację programu i działające na rzecz osób 1. Ośrodki Pomocy Społecznej. 2. Domy Pomocy Społecznej. 3. Powiatowy Urząd Pracy. 4. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. 5. MłodzieŜowe Ośrodki Socjoterapii w Zgorzelcu i Bogatyni. 6. Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne. 7. Fundacja Niepełnosprawnym i Oczekującym Pomocy w Zgorzelcu. 8. Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych i śyczliwych w Zgorzelcu. 9. Stowarzyszenie Profilaktyki i Profesjonalnej Pomocy Osobom UzaleŜnionym Subsidium w Zgorzelcu. 10. Rada Stowarzyszeń Osób Chorych, Niepełnosprawnych i Seniorów w Zgorzelcu. 11. Polskie Towarzystwo Fizjoterapii Oddział Dolnośląsko-Nadodrzański z siedzibą w Zgorzelcu. 12. Centrum Wolontariatu w Zgorzelcu. 13. Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Euroregionu Nysa w Zgorzelcu. 14. Stowarzyszenie Na Rzecz Pacjentów Szpitala Powiatowego w Zgorzelcu Nasze Zdrowie w Zgorzelcu. 15. Stowarzyszenie Wspierających Rozwój Osób Niepełnosprawnych, Starych i Chorych In Gremio w Zgorzelcu. 16. Oddział Terenowy stowarzyszenia Chorych na Stwardnienie Rozsiane Ich Opiekunów i Przyjaciół w Zgorzelcu. 17. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Zgorzelcu. 18. Oddział PCK w Zgorzelcu.
19. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Gminne Koło w Zgorzelcu. 20. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Koło Miejskie w Zgorzelcu. 21. Komitet Pomocy Społecznej Stowarzyszenie Charytatywne w Zgorzelcu. 22. Polski Związek Niewidomych Zarząd Koła w Zgorzelcu. 23. Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Zgorzeleckie. 24. TPD Koło Specjalistyczne Rodzin Dzieci MłodzieŜy Niepełnosprawnej Bądź wśród nas w Osieku ŁuŜyckim. 25. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Koło w Bogatyni. 26. Samarytańskie Towarzystwo Razem w Pieńsku. 27. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Koło w Pieńsku. 28. TPD Zarząd Koła Pomocy Dzieciom i MłodzieŜy Niepełnosprawnej i Specjalnej Troski w Pieńsku. 29. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Koło w Węglińcu. 30. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Koło Pomocy Dzieciom i MłodzieŜy Niepełnosprawnej w Bogatyni. 31. Stowarzyszenie OSTOJA w Zgorzelcu. 32. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Oddział Rejonowy w Zgorzelcu. X. Analiza SWOT. SILNE STRONY 1. Wyspecjalizowana kadra. 2. Dobra współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego. 3. DuŜa liczba aktywnie działających organizacji pozarządowych działających w obszarze niesienia pomocy osobom chorym i niepełnosprawnym. 4. Umiejętności podejmowania nowych wyzwań. 5. Posiadanie b. dobrego ośrodka rehabilitacji ruchowej dla dzieci i dorosłych. SZANSE 1. Programy umoŝliwiające pozyskanie środków na rozwój zasobów, rehabilitację zawodową i społeczną. 2. Rozwój powiatu zgorzeleckiego zapewniający osobom niepełnosprawnym udział w Ŝyciu społecznym. 3. Program likwidacji barier architektonicznych, komunikacyjnych. 4. Zwiększenie w powiecie liczby warsztatów terapii zajęciowej. 5. Tworzenie nowych miejsc pracy dla osób 6. Włączanie dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnej do społeczności rówieśników. SŁABE STRONY 1. Zbyt mała ilość kadry do realizacji zadań. 2. Brak pełnej informacji o osobach 3. Zbyt mała ilość świetlic dla integracji dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnej oraz placówek dziennego pobytu dla osób niepełnosprawnych i seniorów. 4. Zbyt małe zaangaŝowanie pracowników samorządowych w sprawy osób 5. Niewystarczająca ilość Warsztatów Terapii Zajęciowej, ośrodków wsparcia i zakładów pracy chronionej oraz brak ZAZ. ZAGROśENIA 1. Niewystarczający poziom środków na sfinansowanie udziału własnego w programach PFRON i UE. 2. Zmniejszenie dotacji na pomoc społeczną.
XI. Cele główne Programu. 1. Kształtowanie właściwych postaw społecznych sprzyjających realizowaniu praw przysługujących osobom niepełnosprawnym. 2. Wspieranie inicjatyw na rzecz integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem w zakresie sportu, kultury, rekreacji i turystyki. 3. Edukacja osób 4. Likwidacja barier architektonicznych (w urzędach, placówkach usługowych, kulturalnych i oświatowych), dostępność środków transportu. 5. Zniesienie barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób 6. Podejmowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wspierające lepsze funkcjonowanie osób 7. Rehabilitacja i pomoc terapeutyczna oraz psychologiczna dla osób 8. Organizacja sieci ośrodków wsparcia dla osób 9. Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób 10. Dostępność do miejsc pracy i ograniczenie problemów zawodowych i społecznych wynikających z niepełnosprawności. 11. Usprawnienie działania systemu informacyjnego dla osób niepełnosprawnych dotyczącego uprawnień, ulg i przywilejów dla osób 12. Współpraca z PFRON oraz samorządem województwa w zakresie pozyskiwania środków finansowych. XII. Sposoby realizacji głównych celów Programu w poszczególnych obszarach tematycznych. Cele: Działania i oczekiwane rezultaty: 1. Kształtowanie właściwych postaw społecznych sprzyjających realizowaniu praw przysługujących osobom niepełnosprawnym. - Współpraca z organizacjami działającymi na rzecz osób - współpraca z administracją samorządową i jednostkami organizacyjnymi funkcjonującymi w powiecie, - wspieranie instytucji współdziałających z osobami niepełnosprawnymi, - prezentowanie i wymiana doświadczeń w zakresie rozwiązywania problemów
osób - wzrost świadomości społeczeństwa na temat osób - wzrost świadomości osób niepełnosprawnych o przysługujących im uprawnieniach, - promowanie talentów osób niepełnosprawnych ( wystawy, konkursy plastyczne, literackie, muzyczne). 2. Wspieranie inicjatyw na rzecz integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem, między innymi w zakresie sportu, kultury, rekreacji i turystyki. - Kształtowanie pozytywnych postaw społeczności lokalnej wobec osób - finansowe wspieranie instytucji, organizacji i jednostek działających na rzecz rozwoju integracji osób niepełnosprawnych w środowisku, - zwiększenie dostępności obiektów uŝytku publicznego dla osób - stworzenie ewidencji obiektów uŝyteczności publicznej przystosowanych do potrzeb osób 3. Edukacja osób - Dostosowanie szkół ponadgimnazjalnych do potrzeb nauczania integracyjnego, - inicjowanie przez placówki szkolne działań w zakresie poradnictwa, szkolenia i nauki zawodu. 4. Likwidacja barier architektonicznych (w urzędach, - Podejmowanie działań przez Zarządców obiektów uŝyteczności publicznej (poczty,
placówkach usługowych, kulturalnych i oświatowych) dostępność środków transportu. banki, urzędy miast i gmin, ośrodki pomocy, domy pomocy, przychodnie, apteki, sklepy itp.) w zakresie likwidacji barier architektonicznych i komunikacyjnych, - pomoc placówkom podległym powiatowi w działaniach zmierzających do zakupu pojazdów przystosowanych do przewozu osób - współpraca z Zarządami Dróg w zakresie likwidacji istniejących barier komunikacyjnych i architektonicznych (sygnalizacje świetlne i dźwiękowe, krawęŝniki, podjazdy, miejsca parkingowe), - współpraca z w/w instytucjami w zakresie wyznaczania i oznakowania miejsc parkingowych dla pojazdów osób - podjęcie działań w celu uwzględnienia w infrastrukturze miast i wsi naszego powiatu miejsc na funkcjonowanie toalet dostosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych oraz wyznaczenie ciągów komunikacyjnych do tych miejsc. 5. Zniesienie barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób - Przystosowanie mieszkań do potrzeb osób z dysfunkcjami utrudniającymi swobodę ruchu, - pomoc finansowa w budowie podjazdów, - zakup i instalacja wind oraz podnośników w celu swobodnego kontaktu z otoczeniem, - pomoc finansowa w zakupie zestawów komputerowych dla osób z wadami
słuchu, mowy i innymi niepełnosprawnościami według bieŝących uregulowań prawnych w miarę posiadanych przez PFRON środków, - pomoc w zdobywaniu środków równieŝ z funduszy wojewódzkich PFRON z programów np. Pegaz, Student, Komputer dla Homera itp. 6. Podejmowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wspierające lepsze funkcjonowanie osób - Wspieranie finansowe działań osób prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej na rzecz zakupu i instalowania sprzętu rehabilitacyjnego słuŝącego usprawnieniu i integracji osób - pomoc finansowa osobom fizycznym z niepełnosprawnością utrudniającą funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i otoczeniu, - wyjście z pomocą finansową do osób, które w swej istocie choroby uzaleŝnione są od środków niezbędnych w codziennym uŝytkowaniu, traktowanych jako środki pomocnicze i przedmioty ortopedyczne, - wspieranie podmiotów działających na rzecz utworzenia punktów wypoŝyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i sprzętu pomocniczego (np. łóŝka, wózki, kule, materace oraz innego nie wymienionego sprzętu). 7. Rehabilitacja i pomoc terapeutyczna oraz psychologiczna dla osób - Funkcjonowanie przy PCPR poradnictwa specjalistycznego oraz salki na potrzeby terapeutyczne dzieci, młodzieŝy i osób - wspieranie finansowe osób uprawnionych do turnusów
rehabilitacyjnych, na których prowadzona jest między innymi pomoc psychologiczno - terapeutyczna, - popieranie inicjatyw podmiotów chcących podjąć wyzwanie pomocy osobom w obliczu nieoczekiwanej przez rodzinę i jednostkę niepełnosprawności, np. niepełnosprawność wynikająca z nagłego wypadku, - zapewnienie osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom dostępu do pełnej informacji o moŝliwościach uzyskania pomocy w obecnie funkcjonujących systemach wsparcia osoby niepełnosprawnej, - pomoc psychologiczna i pedagogiczna osobom dotkniętym niepełnosprawnością i ich rodzinom. 8. Organizacja sieci ośrodków wsparcia dla osób - Tworzenie świetlic terapeutycznych dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnej, domów dziennego pobytu dla osób niepełnosprawnych z róŝnymi dysfunkcjami, warsztatów terapii zajęciowej, - utworzenie punktu zbytu efektów terapii zajęciowej. 9. Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób - Popularyzacja w mediach osiągnięć i sukcesów osób niepełnosprawnych w róŝnych dziedzinach Ŝycia społecznego, - integracja ze środowiskiem lokalnym, - rozwijanie zainteresowań osób - organizowanie imprez okolicznościowych na rzecz integracji ze środowiskiem, - dofinansowanie do uczestnictwa w
turnusach rehabilitacyjnych, - uczestnictwo osób niepełnosprawnych w sporcie, kulturze i rekreacji, - otwarcie się domów pomocy społecznej na środowisko lokalne celem integracji zamieszkujących w nich osób. 10. Wzrost aktywności zawodowej osób - Finansowanie kosztów szkoleń i przekwalifikowania zawodowego osób - dofinansowanie do oprocentowania kredytów bankowych na kontynuowanie działalności gospodarczej lub rolniczej, - moŝliwość uzyskania poŝyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej, - wspieranie inicjatyw podmiotów działających na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy dla osób - udział w szkoleniach rynku pracy dla osób 11. Usprawnienie działania systemu informacyjnego dla osób niepełnosprawnych dotyczącego uprawnień, ulg i przywilejów dla osób - Przekazywanie informacji poprzez media typu Internet, prasa lokalna, radio, - opracowanie informatora dla osób - prowadzenie systemu informacyjnego dla osób 12. Współpraca z PFRON oraz samorządem województwa w zakresie pozyskiwania środków finansowych. - Ubieganie się o środki z Europejskiego Funduszu Społecznego, - pozyskiwanie środków będących w dyspozycji samorządu województwa,
- pozyskiwanie środków na programy prowadzone przez oddziały wojewódzkie PFRON, - pełne wykorzystanie środków PFRON na skuteczność działań wykonywanych w powiecie na rzecz osób - środki finansowe pozyskane z PFRON na budowanie w środowisku lokalnym warunków sprzyjających osobom niepełnosprawnym, zmniejszą wykluczenie społeczne i poszerzą moŝliwości integracji, rozwoju, samorealizacji i postaw społecznych oraz otworzą szanse normalnego funkcjonowania osobom niepełnosprawnym. XIII. Określenie moŝliwości organizacyjnych realizacji programu. 1. Zasoby własne: 1) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie; 2) Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności; 3) Powiatowy Urząd Pracy; 4) Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych; 5) Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy. 2. Inne: 1) organizacje pozarządowe; 2) fundacje i stowarzyszenia; 3) instytucje pomocy społecznej; 4) zakłady pracy; 5) instytucje administracji publicznej i samorządowej; 6) inne podmioty działające na rzecz osób XIV. Zadania priorytetowe. 1. Dostosowanie powiatowych obiektów oświatowych dla potrzeb osób niepełnosprawnych w celu zapewnienia im moŝliwości uczenia się przez wszystkie szczeble edukacji oraz wzmocnienie procesów integracyjnych od najmłodszych lat. 2. Dostosowanie budynków uŝyteczności publicznej w powiecie do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier architektonicznych i komunikacyjnych.
3. Podejmowanie działań na rzecz budowy lub modernizacji szaletów miejskich dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych i oznakowanie ciągów komunikacyjnych do tych miejsc. 4. Pomoc podmiotom społecznym w działaniach zmierzających do zakupu pojazdów przystosowanych do potrzeb osób 5. Wyznaczenie i oznakowanie miejsc do parkowania dla osób niepełnosprawnych przy budynkach uŝyteczności publicznej, parkingach, w lokalnym środowisku. 6. Zniesienie barier architektonicznych w miejscu zamieszkania. 7. Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny i pomoce ortopedyczne. 8. Działania na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych szkolenia, staŝe, dostępność do rynku pracy, szeroka informacja o programach. 9. Współpraca z organizacjami społecznymi, instytucjami, urzędami samorządowymi w zakresie realizacji zadań określonych w programie. 10. DąŜenie do stworzenia bazy danych o osobach 11. Organizowanie akcji tematycznych wynikających z bieŝących potrzeb osób XV. Zakończenie. Osoby niepełnosprawne wciąŝ nie są traktowane jako pełnoprawni obywatele naszego powiatu. Na co dzień mamy do czynienia z wieloma przejawami dyskryminacji w zakresie opieki medycznej, edukacji, zatrudnienia i innych dziedzin Ŝycia społecznego. W dalszym ciągu w świadomości społecznej istnieje negatywny stereotyp osoby niepełnosprawnej, którą traktuje się jak obiekt akcji charytatywnych i dobroczynności, a nie jak pełnoprawnego członka społeczeństwa. Realizacja działań ujętych w programie ułatwi drogę osobom niepełnosprawnym do pełnoprawnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym i zawodowym. Podjęte działania umoŝliwią zwiększenie dostępności środowiska, wzrost poziomu wykształcenia, a co za tym idzie podwyŝszenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych oraz uwraŝliwią społeczeństwo na problemy osób Podstawą realizacji programu jest współdziałanie na rzecz osób niepełnosprawnych administracji rządowej, administracji samorządowej, organizacji pozarządowych, w tym zwłaszcza zrzeszających osoby niepełnosprawne. Dlatego teŝ wyznaczone cele główne i zadania priorytetowe dotyczące proponowanych działań obejmują wszystkie zaangaŝowane strony. Program moŝe stanowić bazę do powstawania projektów mających na celu realizację ujętych w nim zadań. MoŜe teŝ stanowić podstawę do uzyskiwania środków z PFRON i EFS przez samorządy terytorialne i organizacje pozarządowe.