STATUTY SZKÓŁ Statut jest aktem prawnym regulującym zadania, strukturę organizacyjną i sposób działania podmiotu prawa publicznego. Wymagania co do formy i treści poszczególnych rozdziałów statutów określają każdorazowo odrębne przepisy 1. Art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty stanowi: Statut szkoły / / powinien określać w szczególności: 1) nazwę, typ szkoły oraz jej cele i zadania, 2) organ prowadzący, 3) organy szkoły oraz ich kompetencje, 4) organizację szkoły, 5) zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły, 6) zasady rekrutacji uczniów, 7) prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły. Art. 60 ust 2 ustawy o systemie oświaty zawiera delegację do wydania rozporządzenia w sprawie statutów publicznych przedszkoli i publicznych szkół: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz. U. nr 61, poz. 624). Ostatnia nowelizacja ww. rozporządzenia to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz. U. nr 35, poz.222). Znowelizowane rozporządzenie w sprawie ramowych statutów szkół publicznych rozszerzyło katalog spraw wymagających unormowania, t. j.: zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, obowiązki ucznia, z uwzględnieniem obowiązków w zakresie: 1) udziału w zajęciach edukacyjnych, przygotowania się do nich oraz właściwego zachowania w ich trakcie, 2) usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych, 3) dbania o schludny wygląd oraz noszenia odpowiedniego stroju, 4) warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły, 5) właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów. Nowe regulacje prawne: W bieżącym roku szkolnym 2009/2010 wprowadzonych zostało szereg zmian w prawie oświatowym, które winny skutkować dokonaniem zmian w statutach szkół. Mając powyższe na uwadze, należy zwrócić uwagę na następujące regulacje prawne: 1 Podano za: Wikipedia, wolna encyklopedia. 1
ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz.458), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168 poz. 1324), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 141, poz. 1150), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 139 poz. 1130), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 lipca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 116 poz. 977), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. Nr 31, poz.208), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z 2009 r. Nr 131 poz. 1079), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Nr 23, poz.133), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie przypadków, w których do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat (Dz. U. z 2010 r. Nr 2, poz. 3). Nadawanie statutu, uchwalanie zmian: Art. 58 ust. 6 ustawy o systemie oświaty: Organ lub osoba zakładająca szkołę lub placówkę podpisuje akt założycielski oraz nadaje pierwszy statut. Art. 58 ust. 7 ustawy o systemie oświaty:/ / akt założycielski i statut szkoły przesyła się właściwemu kuratorowi oświaty oraz innym organom właściwym do sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołą. W terminie 30 dni od otrzymania statutu kurator oświaty dokonuje sprawdzenia jego zgodności z prawem. 2
Art. 60 ust.3 ustawy o systemie oświaty: Kurator oświaty, a w przypadku szkół artystycznych minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może uchylić statut publicznej szkoły albo niektóre jego postanowienia, jeżeli są sprzeczne z prawem. Organowi, który nadał lub uchwalił statut od decyzji kuratora oświaty przysługuje odwołanie do Ministra Edukacji Narodowej. Odwołanie to jest wnoszone za pośrednictwem kuratora oświaty. Art. 42 ust. 1 ustawy o systemie oświaty projekt statutu lub zmian postanowień statutu przygotowuje rada pedagogiczna i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły. Art. 50 ust. 2 pkt. 1 ustawy o systemie oświaty - uchwalenie statutu lub zmian do statutu jest kompetencją rady szkoły. Art. 52 ust. 2 ustawy o systemie oświaty - w przypadku, gdy rada szkoły nie została powołana, jej zadania wykonuje rada pedagogiczna i to ona podejmuje stosowną uchwałę. Ustawodawca nie określił wprost z czyjej inicjatywy podejmowane są działania związane z wprowadzeniem zmian do statutu. Można jednak przyjąć, że dokonuje się tego z inicjatywy tych samych podmiotów, które są upoważnione do wnioskowania o zorganizowanie plenarnego posiedzenia rady pedagogicznej, a więc: przewodniczącego rady pedagogicznej, organu sprawującego nadzór pedagogiczny, z inicjatywy przewodniczącego rady szkoły, organu prowadzącego szkołę albo co najmniej 1/3 członków rady pedagogicznej 2. Podobnie nie ma zapisu określającego tryb podejmowania uchwały w sprawie zmian postanowień statutu. Takie rozwiązanie powinno zostać w nim zapisane. Może to być na przykład wskazanie, że zmiany uchwalane są przez radę szkoły/radę pedagogiczną większością bezwzględną 3. Uchwała musi być przygotowana zgodnie z zasadami sztuki prawodawczej. Do jej konstrukcji jako aktu prawa wewnętrznego mają zastosowanie reguły wyrażone w działach V i VI rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie Zasad techniki prawodawczej 4. W tytule uchwały w oddzielnych wierszach umieszcza się : oznaczenie rodzaju aktu, nazwę organu wydającego uchwałę, datę, określenie przedmiotu uchwały. Jako datę uchwały podaje się dzień określony kalendarzowo, w którym została ona podpisana odpowiednio przez przewodniczącego rady szkoły lub przewodniczącego rady 2 Podobne stanowisko zaprezentowane zostano w: Teresa Gańko, Teresa Granica Dyrektor szkoły w świetle statutu, Poszukiwania 5/2003, Wydawnictwo edukacyjne Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie, Warszawa 2003, str. 6. 3 Większość bezwzględna gdy podczas głosowania liczba głosów za wnioskiem jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się (50% + 1 głos za wnioskiem w obecności minimum połowy ustawowej liczby posłów, za: Wikipedia, wolna encyklopedia. W przypadku szkoły obecność dotyczyć będzie połowy członków rady szkoły lub rady pedagogicznej. 4 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie Zasad technik prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908). 3
pedagogicznej (zależnie od tego, który z organów podjął uchwałę). Oznaczenie uchwały oraz organu, który ją wydał należy napisać wielkimi literami. Określenie przedmiotu uchwały powinno być sformułowane zwięźle i poprzedzone wyrażeniem: w sprawie.... Tekst uchwały rozpoczyna się od wskazania przepisu prawnego, na podstawie którego jest ona wydana oraz sformułowania: Na podstawie art... ustawy.. (tytuł ustawy lub innego przepisu prawnego z oznaczeniem dziennika urzędowego, w którym zostały ogłoszone) uchwala się co następuje. Podstawowa jednostką redakcyjną systematyzującą uchwałę jest paragraf, można go podzielić na ustępy, te zaś na punkty, punkty na litery, a litery na tiret, o ile zachodzi taka potrzeba. W końcowym postanowieniu należy podać termin wejścia uchwały w życie oraz wskazać podmiot, któremu powierza się wykonanie bądź nadzór nad wykonaniem uchwały. Podjęte uchwały powinny być numerowane. Praktyka wskazuje, że najczęściej oznaczenie to obejmuje: numer posiedzenia rady lub jej kadencję, numer uchwały i rok jej wydania. Schemat uchwały rady szkoły w sprawie zmian w postanowieniach statutu może przyjąć formę zaproponowaną w załączniku nr 1. WAŻNE: Zmiany postanowień statutu szkoły są wprowadzane w drodze uchwały rady szkoły lub rady pedagogicznej, a nie w formie aneksu, co w praktyce szkolnej często się zdarza. W przypadku, gdy liczba i jakość wprowadzanych zmian powoduje nieczytelność statutu, zasadnym jest uchwalenie tekstu jednolitego, przyjmuje się przy tym następujące reguły: zachowuje się pierwotną numerację tekstu statutu i uwzględnia numerację dodaną uchwałami wprowadzającymi zmiany, w miejsce przepisu uchylonego wpisuje się oznaczenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz słowo: uchylony. Podjęte uchwały należy ewidencjonować w rejestrze i przechowywać razem z protokołami zebrań rady szkoły lub rady pedagogicznej. Uchwalone zmiany do statutu przesyła się organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny i organowi prowadzącemu. Statut szkoły powinien zawierać delegacje do przygotowania regulaminów. Opracowano w Wydziale Strategii i Nadzoru Pedagogicznego Kuratorium Oświaty w Warszawie 4
PRZYKŁAD Załącznik nr 1 UCHWAŁA 10 /5 /07 RADY SZKOŁY/RADY PEDAGOGICZNEJ PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W z dnia 30 czerwca 2007r. w sprawie wprowadzenia zmian do Statutu Szkoły Podstawowej Nr 1 w.. Na podstawie art. 50 ust. 2 pkt.1 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004r. Nr 256 poz. 2572 ze zmianami) uchwala się co następuje: 1. Do Statutu Szkoły Podstawowej Nr 1 w wprowadza się następujące zmiany: 1. Uchyla się. (należy podać, który przepis statutu zostaje uchylony paragraf, ustęp itd.). 2. otrzymuje brzmienie (należy wskazać, który przepis zostaje zmieniony i podać pełne brzmienie nowego zapisu. 3. W.. ust. w miejsce wyrazów wpisuje się wyrazy. 4. Po. ust dodaje się. ust w brzmieniu. (należy podać nowe brzmienie). 2. Wykonanie uchwały powierza się dyrektorowi szkoły. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem Podpis Przewodniczącego Rady Szkoły/Rady Pedagogicznej Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 1 w 5
6