Chemia stosowana i zarządzanie chemikaliami nazwa SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Opis Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii Chemia Studia pierwszego stopnia Ogólnoakademicki Stacjonarne 0200-CS1-3CSZ Polski Przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy II rok/iii semestr Liczba godzin: 45 Forma prowadzenia zajęć: wykłady 15 godzin, laboratoria 15 godzin, konwersatoria 15 godzin Celem jest zapoznanie z różnymi aspektami wykorzystania i zastosowania osiągnięć chemicznych w innych dziedzinach nauki, przemyśle, rolnictwie i w życiu codziennym; przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej aspektów prawnych gospodarowania odpadami i odczynnikami chemicznymi; postępowanie z substancjami chemicznymi (zbieranie, przechowywanie, utylizacja, neutralizacja i dysponowanie odpadami), wykształcenie umiejętności przewidywania skutków stosowania odczynników chemicznych oraz unieszkodliwiania substancji i preparatów chemicznych w małej skali; wykształcenie nawyku segregacji odpadów i ich bezpośredniego zagospodarowania. Konsultacje, prezentacje, wizyty w laboratoriach chemicznych zajmujących się: analizą wody i ścieków, gleby, pozostałości środków ochrony roślin. Formy zaliczenia : zaliczenie pisemne na ocenę. Efekty kształcenia i 1. Posługuje się terminologią i nomenklaturą chemiczną w odniesieniu do różnych zastosowań chemii w życiu codziennym, rolnictwie, przemyśle. 2. Zna zasady zrównoważonego rozwoju i rozumie znaczenie działań na rzecz ochrony środowiska. 3.Zna zasady bezpiecznego posługiwania się substancjami chemicznymi i zasady gospodarowania odpadami. 4.Potrafi w sposób przystępny przedstawić określone informacje z dziedziny chemii (przewiduje skutki stosowania odczynników chemicznych oraz zna sposoby unieszkodliwiania substancji i preparatów chemicznych w małej skali). 5. Uczy się samodzielnie wybranych zagadnień przygotowując prezentację na zadany temat 5 Rozumie potrzebę aktualizowania posiadanej wiedzy i uczenia się przez całe życie. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W02 K_W10 K_W13 K_U07 K_U08 K_K01
Punkty ECTS 3 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w zajęciach: 45 godz.; przygotowanie się do zajęć i zaliczeń: 24 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach: 6 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii Punkty : Liczba godzin ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 51 2,0 o charakterze praktycznym 60 2,4 Data opracowania: 02.09.2013r Koordynator : Dr Elżbieta Wołyniec
SYLABUS B. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Opis Chemia stosowania i zarządzanie chemikaliami 0200-CS1-3CSZ Chemia Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii Polski II rok/iii semestr Liczba godzin: 15 Forma prowadzenia zajęć: wykład Dr Elżbieta Wołyniec 1. Zanieczyszczenia środowiska formy i charakter zanieczyszczeń. 2. Technologie chemiczne stosowane w uzdatnianiu wody i oczyszczaniu ścieków. 3. Nawozy sztuczne i środki ochrony roślin dobrodziejstwa i zagrożenia. 4. Substancje chemiczne w żywności celowo dodawane oraz zanieczyszczenia niezamierzone. 5. Substancje chemiczne w życiu codziennym - środki czyszczące i piorące, leki, kosmetyki. 6. Działania proekologiczne a) recykling i gospodarowanie odpadami; b) produkcja energii i surowców energetycznych; odnawialne źródła energii. Posługuje się terminologią i nomenklaturą chemiczną w odniesieniu do różnych zastosowań chemii w życiu codziennym, rolnictwie, przemyśle - K_W02 Zna zasady zrównoważonego rozwoju i rozumie znaczenie działań na rzecz ochrony środowiska - K_W10 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: K_W02, K_W10 - zaliczenie pisemne. Warunkiem przystąpienia do zaliczenia pisemnego jest zaliczenie konwersatorium i laboratorium, Literatura podstawowa 1. G. W. vanloon, S. J. Duffy, Chemia Środowiska, PWN Warszawa 2007. 2. Z. Sikorski (red.), Chemia żywności, WNT, Warszawa 2002. 3. J. Namieśnik (red.), Zarys Ekotoksykologii, EKO-Pharma, Gdańsk1995. 4. E. Gorlach, T. Mazur, Chemia rolna, PWN, Warszawa 2002. 5. E. Gomółka, A. Szaynok, Chemia wody i powietrza, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995. 6. J. Przondo, Związki powierzchniowo czynne i ich zastosowanie w produktach chemii gospodarczej, Radom 2004.
Literatura uzupełniająca 1. E. Kociołek Balawejder, E. Stanisławska, Chemia środowiska, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2012. 2. P. Kowalik, Ochrona środowiska glebowego, PWN Warszawa 2001. 3. M. Molski, Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009. 4. W. Malinka, Zarys chemii kosmetycznej, Volumed, Wrocław 1999.. podpis osoby składającej sylabus i Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.
SYLABUS C. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Opis Chemia stosowania i zarządzanie chemikaliami 0200-CS1-3CSZ Chemia Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii Polski II rok/iii semestr Liczba godzin: 15 Forma prowadzenia zajęć: konwersatorium Dr Elżbieta Wołyniec 1. Odpady - źródła, klasyfikacja, charakterystyka oraz recykling. 2.Substancje i preparaty chemiczne oraz odpady w świetle polskiego prawa, norm i rozporządzeń. 3.Wytyczne Unii Europejskiej odnośnie zarządzania chemikaliami i odpadami niebezpiecznymi program REACH i system GHS. 4.Sposoby segregacji odpadów chemicznych, opakowania po odczynnikach chemicznych. 5.Reaktywność mieszanin substancji chemicznych. Metody neutralizacji i zagospodarowania chemikaliów. 6. Metody unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. Karty charakterystyk substancji chemicznych. 8. Zasady transportu substancji chemicznych. 9. Działania proekologiczne pojazdy ekologiczne, odnawialne źródła energii. Zna zasady bezpiecznego posługiwania się substancjami chemicznymi i zasady gospodarowania odpadami - K_W13 Potrafi w sposób przystępny przedstawić określone informacje z dziedziny chemii (przewiduje skutki stosowania odczynników chemicznych oraz zna sposoby unieszkodliwiania substancji i preparatów chemicznych w małej skali) - K_U07 Uczy się samodzielnie wybranych zagadnień przygotowując prezentację na zadany temat - K_U08 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: K_W13 - kolokwia pisemne; K_U07 prezentacja, aktywność w trakcie zajęć, kolokwia pisemne; K_U08 prezentacja, ocena aktywności w trakcie zajęć. Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest przygotowanie i wygłoszenie prezentacji na zadany temat, aktywny udział w dyskusji, zaliczenie kolokwiów. Nieobecności usprawiedliwione należy zaliczać w czasie konsultacji. Trzy nieobecności (6 godzin) nieusprawiedliwione mogą być podstawą do niezaliczenia.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 1. K. Skalmowski (red.) Poradnik gospodarowania odpadami, 2. Cz. Rosik-Dulewska, Podstawy gospodarki odpadami, PWN, Warszawa 2007. 3. J. W. Wandrasz, J. Biegańska, Odpady niebezpieczne. Podstawy teoretyczne, 4.W. M. Lewandowki, Proekologiczne odnawialne źródła energii, WNT, Warszawa 2007. 5. G. Jastrzębska, Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczne, WNT, Warszawa 2007. 6. M. Wasielewski, W. Dawydow, Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej, WNT Warszawa 2008, 7.Strony internetowe Biura do Spraw Substancji Chemicznych. 8.Przepisy prawne dotyczące substancji, preparatów i odpadów chemicznych opublikowane w Dzienniku Ustaw: - Ustawa o substancjach chemicznych i ich mieszaninach z dnia 25 lutego 2011roku (Dz.U. z 2011, nr 63, poz.322) - Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. z późn. zm. 9. Rozporządzenie REACH. podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS D. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Opis Chemia stosowania i zarządzanie chemikaliami 0200-CS1-3CSZ Chemia Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii polski II rok/iii semestr Liczba godzin: 15 Forma prowadzenia zajęć: laboratorium Dr Elżbieta Wołyniec 1.Technologie chemiczne w procesach uzdatniania wody i oczyszczania ścieków a) zajęcia w Wodociągach Białostockich: b) zapoznanie się z pracą laboratorium zajmującego się badaniem wody i ścieków, zajęcia w Oczyszczalni Ścieków. 2. Ratownictwo chemiczne i ekologiczne zadania i metody likwidacji zagrożeń stwarzanych przez substancje chemiczne zapoznanie się z działaniami Jednostki Ratowniczo- Gaśniczej w Białymstoku. 3. Chemia nawozów sztucznych zajęcia w Stacji Chemiczno Rolniczej. Zapoznanie się z metodami analizy gleb. 4. Monitoring środków ochrony roślin w środowisku zajęcia w laboratorium chemicznym Instytutu Ochrony Roślin. Uczy się samodzielnie wybranych zagadnień - K_U08 Rozumie potrzebę aktualizowania posiadanej wiedzy i uczenia się przez całe życie - K_K01 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: K_U08 - zaliczenie pisemne; sprawozdanie z wizyt w laboratoriach chemicznych; K_K01 - ocena aktywności w trakcie zajęć. Forma i warunki zaliczenia Warunkiem uzyskania zaliczenia laboratorium jest uczestnictwo we wszystkich zajęciach oraz przygotowanie pisemnych sprawozdań dotyczących specyfiki pracy wizytowanych instytucji oraz zaliczenie pisemne. Trzy nieobecności kwalifikują do niezaliczenia.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 1.Gary W. vanloon, Stephen J. Duffy, Chemia Środowiska, PWN, Warszawa 2007. 2. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 22 kwietnia 2005 r. Dz. U. Nr 85, poz. 729. 3. A. Myśliński, Oczyszczanie ścieków, Uniwersytet Warszawski 2010. 4. B. Bartkiewicz, Oczyszczanie ścieków przemysłowych, PWN, Warszawa 2002. 5. L. Hartmann, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Wyd. Instalator Polski, Warszawa 1996. 6. B. Głowiak, E. Kempa, T. Winnicki, Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa 1985.. podpis osoby składającej sylabus