Bartosz Pilitowski Gdański Park Naukowo-Technologiczny Instytut Socjologii UMK Uniwersytet w Białymstoku, 2 XII 2010
Plan prezentacji: 1. Wizje komercjalizacji nauki 2. Wizje innowacji 3. Komercjalizacja wg. NPR 4. Procedura komercjalizacji technologii 5. Potencjał komercyjny 6. Etapy badań 7. Modele komercjalizacji 8. Korzyści a ryzyko 9. Uczelniany System Komercjalizacji Technologii 10. Zadania jednostki centralnej 11. Sieciowy model systemu komercjalizacji 12. Zewnętrzne elementy systemu 13. Wnioski Metoda Zespół Badania
Wizje komercjalizacji nauki Komercjalizacja nauki jako komercjalizacja placówek naukowych? komercjalizacja badań? lokacja na wolnym rynku innowacji stworzonych w środowisku naukowym?
Wizje innowacji Z punktu widzenia nauki miarą innowacyjności jest nowatorstwo. Z punktu widzenia biznesu miarą innowacyjności jest zdolność zwiększenia zyskowności przedsięwzięć gospodarczych.
Komercjalizacja wg NPR W Narodowym Planie Rozwoju 2007-2013 czytamy, że wsparcie rozwoju rynku innowacji ma być realizowane poprzez: wspieranie zakupów wyników prac badawczorozwojowych i praw własności przemysłowej oraz przekształcania wyników badań w produkt komercyjny (NPR, s. 34).
Procedura komercjalizacji technologii
Czy wyniki badań posiadają potencjał komercyjny? Zapotrzebowanie Czy jest potrzeba rynkowa którą technologia zaspokaja? Czy za używaniem tej technologii kryją się wymierne korzyści? Innowacyjność W czym lepsza jest nowa technologia od dotychczasowych? Czy koszt stosowania nie przekracza korzyści? Zaawansowanie Na jakim etapie znajduje się technologia? Jakie jest ryzyko, że nie spełni oczekiwań? Ile czasu i środków wymaga na rozwój?
Komercjalizacja a etap badań Badania Podstawowe Badania Aplikacyjne Prace Rozwojowe
Stopień Opis etapu 1 Obserwacja i publikacja podstawowych zasad 2 Sformułowanie koncepcji technologii i/lub jej zastosowania w konkretnym produkcie 3 4 5 6 7 Analityczne i eksperymentalne udowodnienie krytycznych funkcji i charakterystyk technologii/produktu sprawdzenie podstawowych elementów i/lub podzespołów produktu w środowisku laboratoryjnym Sprawdzenie podstawowych elementów i/lub podzespołów produktu w środowisku rzeczywistym Sprawdzenie modelu lub prototypu produktu lub jego krytycznych podzespołów w środowisku rzeczywistym Zademonstrowanie prototypu produktu w rzeczywistych warunkach operacyjnych 8 Zbudowanie, przetestowanie i zademonstrowanie produktu w wersji użytkowej 9 Uzyskanie certyfikatów zgodności produktu z odpowiednimi normami wykonania i użytkowania 10 Wprowadzenie produktu do sprzedaży czyli właściwa komercjalizacja Źródło: Program wsparcia dla technostarterów, www.parp.org.pl
Sposoby komercjalizacji: Przez uczelnię: Sprzedaż praw Udzielenie licencji Partnerstwo Joint venture Spin-off ze 100% udziałem kapitałowym uczelni Przez twórców: Konsultacje (ekspert zewnętrzny) Współpraca (ekspert wewnętrzny) Spółka celowa z inwestorem branżowym Spin-off (działalność we współpracy z uczelnią) Spin-out (działalność niezwiązana z uczelnią)
Wielkość potencjalnych korzyści rośnie wraz ze wzrostem ryzyka związanego z określoną formą komercjalizacji
Uczelniany system komercjalizacji technologii Elementy wewnętrzne: wydzielona centralna Jednostka Transferu Technologii (JTT) sieć Wydziałowych Pełnomocników ds. Komercjalizacji (WPK) Elementy zewnętrzne: partner lub spółka córka świadcząca usługi TT (Consulting) spółka córka, na którą uczelnia przenosi prawa (Enterprise) fundusz inwestujący w nasze firmy odpryskowe (Investment)
Zadania jednostki centralnej Zbieranie i przetwarzanie informacji o prowadzonych badaniach Ocena wartości komercyjnej prowadzonych badań Zarządzanie własnością intelektualną współpraca z rzecznikami patentowymi Przygotowywanie wyników badań do sprzedaży Promocja i sprzedaż technologii ---------------------------------------------------- Z A D A N I A P O M O C N I C Z E : Szkolenia dla pracowników Pozyskiwanie funduszy na prace B+R Pomoc w tworzeniu firm odpryskowych Pozyskiwanie funduszy dla firm odpryskowych
Sieciowy model Systemu Komercjalizacji W sieciowym modelu organizacji transferu technologii wiedza i zadania związane z tym zagadnieniem są rozproszone poprzez budowanie sieci Wydziałowych Pełnomocników ds. Komercjalizacji (WPK). WPK są rekrutowani spośród pracowników poszczególnych wydziałów (lub mniejszych jednostek organizacyjnych). Zapewniają oni sprawny przepływ informacji pomiędzy badaczami a centralną Jednostką Komercjalizacji Technologii (JKT). Dzięki inwestowaniu w wiedzę i umiejętności WPK w zakresie komercjalizacji JTT jest odciążone i posiada na wydziałach sieć kompetentnych partnerów. Wydział D WPK Wydział A WPK JKT WPK WPK Wydział C Wydział B
Zewnętrzne elementy USKT Zewnętrzne elementy Uczelnianego Systemu Komercjalizacji Technologii mogą zarówno zastępować jednostki wewnętrzne, jak i uzupełniać ich ofertę prowadząc ścisłą współpracę. Ich zaletą jest niezależność organizacyjna i związana z tym elastyczność i szybkość działania. Jednocześnie uczelnia jako większościowy udziałowiec zachowuje kontrolę nad polityką firmy. Consulting szkolenia i doradztwo przygotowywanie technologii do sprzedaży prowadzenie procesów transferu Enterprise sprzedaż licencjonowanie zakładanie spółek celowych i joint venture Investment wspieranie powstawania firm odpryskowych inwestowanie na zasadach seed capita
Uczelniany system komercjalizacji technologii Wydział A Consulting WPK szkolenia i doradztwo przygotowywanie technologii do sprzedaży prowadzenie procesów transferu Wydział D WPK JKT WPK Wydział B Enterprise sprzedaż licencjonowanie zakładanie spółek celowych i joint venture WPK Investment Wydział C wspieranie powstawania firm odpryskowych inwestowanie na zasadach seed capita
Wnioski dla badaczy Prace badawczo-rozwojowe powinny poprzedzać: rozpoznanie potrzeb rynkowych rozpoznanie istniejących rozwiązań konkurencyjnych (spełniających tą samą funkcję) poszukiwanie partnera branżowego ustalenie warunków współpracy w trakcie i po realizacji projektu
Wnioski dla uczelni Sukces w dziedzinie komercjalizacji badań wymaga: ustalenia jasnych reguł dla badaczy zainteresowanych samodzielną komercjalizacją zasad podziału korzyści pomiędzy uczelnię, wydział i twórców, które motywują do komercjalizacji stworzenia Uczelnianego Systemu Komercjalizacji Technologii opartego na jak największej liczbie elementów udrożnienia procedur nawiązywania współpracy tak naukowej, jak i biznesowej
Bartosz Pilitowski Gdański Park Naukowo-Technologiczny Instytut Socjologii UMK Uniwersytet w Białymstoku, 2 XII 2010