Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw akademickich - szanse i zagroŝenia

Transkrypt

1 Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw akademickich - szanse i zagroŝenia Jarosław Działek Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Centrum Studiów Regionalnych UniRegio

2 Plan prezentacji czym jest przedsiębiorczość akademicka (PA)? szanse i zagroŝenia dla PA regulacje uczelniane praktyczne wyzwania

3 Kilka słów o mnie doktorant w Zakładzie Rozwoju Regionalnego Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ współpracownik i pracownik Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu na Uniwersytecie Jagiellońskim

4 współzałoŝyciel Centrum Studiów Regionalnych UniRegio

5 Dlaczego przedsiębiorczość akademicka? Dotychczasowe podejście: studenci przygotowywani do pracy zawodowej doktoranci do pracy naukowej pracownik naukowy nie moŝe/nie powinien być przedsiębiorcą etos naukowca

6 Dlaczego przedsiębiorczość akademicka? Uczelnie współpracują z otoczeniem gospodarczym, w szczególności przez sprzedaŝ lub nieodpłatne przekazywanie wyników badań i prac rozwojowych przedsiębiorcom oraz szerzenie idei przedsiębiorczości w środowisku akademickim, w formie działalności gospodarczej wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo. (Prawo o szkolnictwie wyŝszym z dnia 27 lipca 2005 r. art. 4., pkt 4.)

7 art. 86 tej samej ustawy przewiduje moŝliwość tworzenia na uczelni: akademickich inkubatorów przedsiębiorczości centrów transferu technologii zarówno w formie jednostki ogólnouczelnianej lub spółki

8 Komercjalizacja wyników badań wykonywanie prac zleconych dla biznesu patentowanie oraz sprzedaŝ licencji lub praw do wynalazku prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o własność intelektualną

9 Definicje przedsiębiorczość akademicka spin-off spin-out

10 Przedsiębiorczość akademicka przedsiębiorczość na styku nauki i gospodarki przedsiębiorczość pracowników naukowych, doktorantów, studentów oparta na wiedzy i umiejętnościach zdobytych/rozwijanych na uczelni wynalazca, innowator i przedsiębiorca to ta sama osoba

11 Przedsiębiorczość akademicka Przedsiębiorczość studentów i absolwentów kreowanie przez uczelnie postaw przedsiębiorczych nauczanie przedsiębiorczości Przedsiębiorczość pracowników naukowych komercjalizacja wyników badań tworzenie firm uniwersyteckich

12 Pomoc przed startem kursy przedsiębiorczości w szkole, w ramach programu studiów umiejętności tworzenia biznesplanu, negocjacji, pracy w zespole, zarządzania, autoprezentacji, prawa, marketingu, itp. przydatne nie tylko we własnej firmy, ale i w pracy, na uczelni, w Ŝyciu entrepreneurship i intrapreneurship

13 Pomoc na start dotacje unijne np. Zostań Małopolskim Przedsiębiorcą (MARR), Szkoła Przedsiębiorczości UJ Innowacje i biznes (CITTRU) szkolenia, doradztwo, m.in. w CITTRU, CTT PK, MARR, KPT, Wszechnica UJ, CBMZ akademickie inkubatory przedsiębiorczości

14 Inkubator przedsiębiorczości selekcjonuje, pomaga w organizacji oraz w przyśpieszeniu wzrostu i osiągnięciu sukcesu nowych firm; jego głównym celem jest wypromowanie efektywnych przedsiębiorstw, które po opuszczeniu programu są zdolne samodzielnie przetrwać finansowo róŝny zakres wsparcia inkubatory przedsiębiorczości i inkubatory technologiczne

15 Przydatne adresy w Oświęcimiu Centrum Biznesu Małopolski Zachodniej inkubator przedsiębiorczości punkt konsultacyjny KSU fundusz poŝyczkowy ul. Unii Europejskiej Oświęcim

16 Firmy akademickie róŝny stopień formalizacji związków pomiędzy uczelnią a naukowcem/przedsiębiorcą wynika z potrzeb uczelni i naukowca/przedsiębiorcy, a takŝe z uwarunkowań prawnych

17 Firmy akademickie formalne powiązania pomiędzy naukowcem- przedsiębiorcą a uczelnia umowa z uczelnią brak formalnych powiązań pomiędzy naukowcemprzedsiębiorcą a uczelnia własna niezaleŝna działalność gospodarcza działalność gospodarcza studentów/absolwentów wsparcie uczelnianych CTT, dofinansowanie unijne, inkubatory przedsiębiorczości i technologii

18 Spin-off i spin-out Spin-off - nowe przedsiębiorstwo, które powstało w drodze usamodzielnienia się pracownika/ów przedsiębiorstwa macierzystego lub innej organizacji (np. laboratorium badawczego, szkoły wyŝszej), wykorzystującego/ych w tym celu intelektualne zasoby organizacji macierzystej. Posiadają charakter przedsięwzięć niezaleŝnych od organizacji macierzystej. (Źródło: Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć)

19 Spin-off i spin-out Spin-out - nowe przedsiębiorstwo, które zostało załoŝone przez pracownika/ów przedsiębiorstwa macierzystego lub innej organizacji (np. laboratorium badawczego, szkoły wyŝszej), wykorzystując w tym celu intelektualne oraz materialne zasoby organizacji macierzystej. Firmy spin-out są kapitałowo lub operacyjnie powiązane z organizacją macierzystą. (Źródło: Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć)

20 Kiedy spin-off, kiedy spin-out? Spin-out spółki technologiczne wykorzystujące własność intelektualną powstałą w wyniku prac badawczych prowadzonych przez pracowników naukowych spółki technologiczne korzystające z zasobów uczelni Spin-off firmy prowadzące działalność konsultingową, doradczą, szkoleniową, oparte na wiedzy i umiejętnościach pracowników

21 Przykłady firm spin-out Biocentrum firma biotechnologiczna załoŝona w 2004 roku, prowadzi prace badawczo-rozwojowe i wdroŝeniowe w zakresie rozwoju nowych leków. Jednym z celów jest ułatwienie kontaktów między badaczami uniwersyteckimi, a firmami sektora farmaceutycznego. W 2008 roku weszła w skład grupy kapitałowej Selvita. Jej laboratoria znajdują się na terenie III Kampusu UJ. Inne firmy: Biospekt Badania i Edukacja, MicroBioLab, Katalizator

22 Regulacje uczelniane brak jasnych procedur dla naukowców i dla przedsiębiorców z zewnątrz brak zachęt dla naukowców (teoretycznie uczelnia bierze wszystko) najbardziej zainteresowany komercjalizacją wyników badań jest sam badacz nowe źródło dochodów dla uczelni

23 Regulacje uczelniane Uniwersytet Jagielloński Zasady dotyczące własności intelektualnej i ochrony prawnej dóbr intelektualnych w Uniwersytecie Jagiellońskim Zasady tworzenia spółek spin-off w Uniwersytecie Jagiellońskim wprowadzone 28 lutego 2007 roku

24 Regulacje uczelniane kompromis między potrzebą ochrony praw uniwersytetu i zapewnieniem praw twórcy wsparcie w procesie ochrony patentowej podział zysków z komercjalizacji: twórca 50%, wydział 15%, fundusz wsparcia 10%, budŝet centralny 25%

25 Regulacje uczelniane Procedura komercjalizacji: stworzenie dobra zgłoszenie innowacji sprawdzenie zdolności patentowej i potencjału komercjalizacyjnego patentowanie podjęcie decyzji o sposobie komercjalizacji podział zysku

26 Regulacje uczelniane Procedura tworzenia spółek uniwersyteckich: pomysł ocena pomysłu przez CITTRU dopracowanie biznesplanu poszukiwanie źródeł finansowania inwestycji, np. fundusze europejskie, seed capital, venture capital, aniołowie biznesu, emisja akcji, objęcie udziałów przez UJ

27 Regulacje uczelniane w Polsce dopiero początki komercjalizacji wyników badań w Europie Zachodniej juŝ od połowy lat przykład University of Oxford i ISIS Innovation średnio co 2 miesiące nowa firma akademicka, obecnie ich łączna wartość to 2 mld funtów

28 Trudności RóŜnice pomiędzy myśleniem akademickim a myśleniem biznesowym/rynkowym: czas, ryzyko, potrzeby naukowców a potrzeby rynku, konflikt celów: edukacja nauka biznes, konflikt interesów, naukowość zamiast rynkowości.

29 Szanse kapitał społeczny, siła ekspertów, współpraca z uczelnią, doświadczenia z pracy badawczej.

30 Wyzwania wejście na rynek, przygotowanie oferty, promocja usług/produktów, wypracowanie platformy współpracy z uczelnią, rozwój firmy.

31 Praktyczne informacje przygotowanie od pomysłu do realizacji rejestracja przebrnięcie przez procedury promocja jak zostać zauwaŝonym działanie jak pokonać bariery wejścia na rynek

32 Więcej informacji Portal Innowacji CITTRU Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości ISIS Innovation

33 "Od innowacji do wdroŝenia" interaktywna prezentacja przygotowana przez CITTRU i PARP 2_08/index.html

34 Dziękuję za uwagę!