Opiekun naukowy: dr Patrycja Rąglewska
Wprowadzenie background Wydawać by się mogło, że gitara należy do instrumentów, których metodyka grania jest jedną z prostszych. Niestety jak pokazuje rzeczywistość, już samo ustawienie tego instrumentu względem ciała grającego budzi wiele wątpliwości. Wątpliwości te wynikają z faktu, iż aby uzyskać odpowiednie brzmienie gitarowe nie jest ważne w jakiej pozycji trzyma się ową gitarę. Dodatkowe błędy wynikają z braku wiedzy dotyczącej prawidłowej wielkości gitary względem wieku grającego. Wszystkie te nieprawidłowości przyczyniają się często do występowania dolegliwości bólowych w okolicach kręgosłupa i kończyn górnych [1,2].
Cel pracy objective of the study Głównym celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie świadomości znaczenia oraz zasad przestrzegania profilaktyki przeciwbólowej przez osoby podejmujące systematyczne lekcje gry na gitarze, jak również zaproponowanie działań z zakresu profilaktyki umożliwiających zminimalizowanie tych dolegliwości. The main objective of the study was to assess the awareness of the significance and principles of pain prevention in people taking regular guitar lessons, and to suggest certain preventative actions which would minimize these complaints.
Materiał i metoda material and methods Badania przeprowadzono wśród 420 gitarzystów. Respondenci podzieleni zostali pod względem płci, wieku, stażu gry, stopnia zaawansowania muzycznego oraz sposobu nauki gry na gitarze. Metodę badawczą stanowił sondaż diagnostyczny technika ankieta, składający się z 16 pytań i metryczki. The study included a total of 420 guitar players. The participants were divided by sex, age, playing experience, music advancement and the way of playing the guitar. The study method was a diagnostic survey, using a questionnaire technique. The questionnaire included 16 questions and respondents personal data.
Wyniki results Z przeprowadzonego badania wynika, że aż 76% ankietowanych nie zwraca uwagi na dobór wielkości gitary do swojego wieku i wzrostu.
Biorąc pod uwagę przyjmowanie prawidłowej pozycji ciała w trakcie gry można by stwierdzić, iż świadomość gitarzystów pod tym kątem jest znacznie większa, gdyż aż 54% respondentów takową informację posiada. Niestety informacje te nie są ukierunkowane na układ ruchowy ale na tempo nauki, komfort gry czy też jakość gry.
Zaledwie 13% badanych zdawało sobie sprawę, iż nieprawidłowa sylwetka towarzysząca grze na gitarze może mieć negatywne skutki dla aparatu kostno mięśniowego. Niewiedza związana z doborem wielkości instrumentu, sposobu jego trzymania czy też prawidłowej na nim gry dotyczy zarówno osób podejmujących naukę w sposób profesjonalny jak i amatorski.
Warty podkreślenia jest fakt, że aż 65% ankietowanych uskarżało się na dolegliwości bólowe w różnych częściach ciała. Dyskomfort towarzyszy gitarzystom zarówno w trakcie gry (59% ankietowanych) jak i po jej zakończeniu (41%).
Z powyższego diagramu wynika, że ponad połowa ankietowanych uskarża się na dolegliwości bólowe w okolicach kończyny górnej oraz w kręgosłupie. Na uwagę fizjoterapeutów szczególnie zasługują stawy nadgarstkowe oraz międzypaliczkowe, które w opinii respondentów są najbardziej narażone na ból. Okolice te są o tyle ważne, gdyż to ich ruch skutkuje wydobywaniem dźwięków ze strun i pudła rezonansowego. Więc im bardziej dynamiczny czy skomplikowany utwór jest grany, tym większe ryzyko przeciążeń i powstawania mikrourazów tych obszarów ciała.
W kwestii profilaktyki dolegliwości bólowych, aż 53% badanych nie wie w jaki sposób może sobie z nimi radzić. Pozostałe 47% posiadało takie informacje. Niestety dotyczyły one przede wszystkim zażywania leków przeciwbólowych, zaprzestania gry w momencie pojawienia się bólu czy też stosowania zimnych okładów na bolące stawy międzypaliczkowe i nadgarstkowe.
Wnioski Conclusions 1. Literatura dotycząca tematyki gry na gitarze nie zawiera rozdziałów dotyczących zasad profilaktyki zaburzeń czynności narządu ruchu u gitarzystów, dzięki którym osoby rozpoczynające grę oraz uczące gry na gitarze minimalizowałyby lub przeciwdziałały występowaniu potwierdzonym w badaniu dolegliwościom bólowym. The literature about playing guitar doesn t contain chapters on the principles of prevention of locomotor system dysfunction of guitarists through which people starting a game and learning to play the guitar would minimize or counteract the occurrence of confirmed in the study for pain.
2. W ramach zapobiegania dolegliwościom towarzyszącym osobom grającym na gitarze konieczne jest wykonywanie ćwiczeń rozciągających okolic napiętych jak również wzmacnianie mięśni osłabionych. To help prevent disorders accompanying persons playing the guitar, it is necessary to perform stretching exercises tight muscles and strengthening weak muscles. 3. Kluczową rolę w czasie gry na gitarze odgrywają mięśnie należące do grupy zginaczy i prostowników nadgarstka, rotatory zewnętrzne i wewnętrzne stawu ramiennego, mięsień czworoboczny czy też równoległoboczny [4]. The main role in playing guitar have: flexors and extensors of the wrist, internal and external rotators of the shoulder, trapezius and rhomboid muscles.
4. Bardzo istotnym aspektem w kwestii zapobiegania dyskopatiom jest unikanie nadmiernych rotacji kręgosłupa oraz wzmacnianie mięśni szyi i brzucha [3]. A very important aspect of prevention degenerative disc disease is to avoid excessive rotation of the spine and strengthening the muscles of the neck and abdomen. 5. Nie należy zapominać również o stosowaniu systematycznych przerw między seriami, w czasie których istotne jest wykonywanie ćwiczeń rozciągających. Do not forget also about using systematic breaks between sets, during which it is important to do stretching exercises.
6. Nieleczone dolegliwości bólowe spowodowane nieprawidłową grą na gitarze mogą do prowadzić w przyszłości do następujących schorzeń: Untreated pains caused by incorrect guitar playing can lead in the future to the following conditions: Skolioza funkcjonalna (functional scoliosis) Dyskopatia kręgów szyjnych (degenerative disc disease) Artrozy (arthrosis) Łokieć golfisty (golfer s elbow) Zespół cieśni nadgarstka (Carpal Tunnel Syndrome) Źródło: http://dlb-network.com/photographyomn/clipart-of-guitar-player
Piśmiennictwo references [1] Cardosso J.: Nauka i metoda techniki gitarowej, Professional Music Press, Madryt 1984, s. 46. [2] Ziemlański R.: Gitara z nauczycielem i bez - podręcznik do nauki gry na gitarze klasycznej, Wydawnictwo Absonic 2009, s. 31-34. [3] Nowotny J.: Zarys fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu. Podręcznik dla studentów AWF; Wydawnictwo AWF; Katowice 2000, s. 44-45, 82 [4] Brandon L.: Anatomia w urazach sportowych; Wydawnictwo Muza SA 2012, s.70,89,94.