1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w tys. UE (27) 495 292 497 683 499 703 501 103 Strefa euro (17) 326 561 328 484 329 990 330 928 Austria 8 283 8 319 8 355 8 375 Belgia 10 585 10 667 10 753 10 840 Bułgaria 7 679 7 640 7 607 7 564 Cypr 779 789 797 803 Dania 5 447 5 476 5 511 5 535 Estonia 1 342 1 341 1 340 1 340 Finlandia 5 277 5 300 5 326 5 351 Francja 63 645 64 004 64 367 64 714 Grecja 11 172 11 214 11 260 11 305 Hiszpania 44 475 45 283 45 828 45 989 Irlandia 4 313 4 401 4 450 4 468 Litwa 3 385 3 366 3 350 3 329 Luksemburg 476 484 494 502 Łotwa 2 281 2 271 2 261 2 248 Malta 408 410 414 413 Niderlandy 16 358 16 405 16 486 16 575 Niemcy 82 315 82 218 82 002 81 802 P o l s k a 38 125 38 116 38 136 38 167 Portugalia 10 599 10 618 10 627 10 638 Republika Czeska 10 287 10 381 10 468 10 507 Rumunia 21 565 21 529 21 499 21 462 Słowacja 5 394 5 401 5 412 5 425 Słowenia 2 010 2 010 2 032 2 047 Szwecja 9 113 9 183 9 256 9 341 Węgry 10 066 10 045 10 031 10 014 Wielka Brytania 60 781 61 192 61 595 62 008 Włochy 59 131 59 619 60 045 60 340 OECD.... Japonia.... Stany Zjednoczone.... Liczba ludności Unii Europejskiej, według stanu na 1 stycznia 2010 r., wynosiła 501,1 mln osób i była o 0,3% wyższa niż w roku poprzednim. Ze wszystkich krajów członkowskich największy udział w populacji Unii Europejskiej ogółem miały Niemcy (81,8 mln osób, tj. 16,3%). Ludność tego kraju wraz z mieszkańcami Francji (64,7 mln, tj. 12,9%), Wielkiej Brytanii (62,0 mln, tj. 12,4%) i Włoch (60,3 mln, tj. 12,0%) stanowiła ponad połowę ogółu populacji UE. Polska w 2010 r. zajmowała 6 miejsce wśród krajów UE pod względem liczby ludności, a jej udział w ludności Unii Europejskiej ogółem wynosił 7,6%. Największy przyrost liczby ludności w 2010 r. w porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano w Luksemburgu (o 1,6%), a także w Szwecji (o 0,9%), na Cyprze i w Belgii (po 0,8%). W największym stopniu zmniejszyła się liczba mieszkańców Bułgarii, Litwy oraz Łotwy (po 0,6%). W Polsce zaobserwowano nieznaczny, tj. o 0,1%, wzrost liczby ludności w stosunku do roku poprzedniego. Spośród krajów UE największą gęstością zaludnienia charakteryzowała się Malta, gdzie na 1 km 2 przypadało 1 304 mieszkańców. Znaczną gęstością charakteryzowały się również Niderlandy, Belgia, Wielka Brytania oraz Niemcy (w granicach 487 230 osób). Najmniej ludności na 1 km 2 przypadało natomiast w Finlandii i Szwecji (odpowiednio 18 i 23 osoby), a Polska ze 122 mieszkańcami na 1 km 2 zajmowała 10 miejsce wśród krajów członkowskich.
2 T. 02. MEDIANA WIEKU ORAZ WSPÓŁCZYNNIK OBCIĄŻENIA DEMOGRAFICZNEGO W 2010 R. (stan w dniu 1 stycznia) Mediana wieku (wiek środkowy) Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym a ogółem w wieku przedprodukcyjnym (0-14 lata) w wieku poprodukcyjnym (65 lat i więcej) UE (27).... Strefa euro (17) 41,7 50,8 23,3 27,5 Austria 41,7 48,1 22,0 26,1 Belgia 40,9 51,7 25,6 26,0 Bułgaria 41,4 45,1 19,7 25,4 Cypr 36,2 42,7 24,1 18,6 Dania 40,5 52,4 27,6 24,9 Estonia 39,5 47,5 22,3 25,2 Finlandia 42,0 50,6 25,0 25,6 Francja 39,8 54,2 28,5 25,7 Grecja 41,7 49,9 21,5 28,4 Hiszpania 39,9 46,6 21,9 24,7 Irlandia 34,3 48,5 31,7 16,8 Litwa 39,2 45,0 21,8 23,3 Luksemburg 38,9 46,4 26,0 20,4 Łotwa 40,0 45,1 20,0 25,2 Malta 39,2 43,7 22,5 21,3 Niderlandy 40,6 49,0 26,2 22,8 Niemcy 44,2 51,8 20,5 31,4 P o l s k a 37,7 40,2 21,2 19,0 Portugalia 40,7 49,4 22,7 26,7 Republika Czeska 39,4 41,7 20,2 21,6 Rumunia 38,3 43,0 21,7 21,4 Słowacja 36,9 38,1 21,2 16,9 Słowenia 41,4 44,0 20,2 23,8 Szwecja 40,7 53,1 25,4 27,7 Węgry 39,8 45,7 21,5 24,2 Wielka Brytania.... Włochy 43,1 52,2 21,4 30,8 OECD.... Japonia.... Stany Zjednoczone.... a Wiek produkcyjny: 15-64 lata. LUDNOŚĆ W 2010 R. WEDŁUG PŁCI (stan w dniu 1 stycznia) w tys. 45000 40000 35000 Mężczyźni Kobiety 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 Mediana wieku ludności Polski w 2010 r. wynosiła 37,7 lat, co oznacza, że dokładnie połowa ludności kraju wiek ten już przekroczyła, a druga jeszcze go nie osiągnęła. Spośród krajów UE najwyższy wiek środkowy odnotowano w Niemczech (44,2 lata), natomiast najniższy w Irlandii (34,3 lata). Wśród krajów UE w 2010 r. najniższy współczynnik obciążenia demograficznego ogółem obserwowano na Słowacji oraz w Polsce, gdzie na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało ok. 38 40 osób w wieku nieprodukcyjnym. Najwyższa relacja liczby osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym do osób w wieku 15-64 lata charakteryzowała Francję, Szwecję, Danię, Włochy, Niemcy, Belgię oraz Finlandię. Najniższą relację liczby osób w wieku 0-14 do osób w wieku produkcyjnym notowano w Bułgarii, na Łotwie, w Republice Czeskiej i na Słowenii. Do najwyższych należała relacja liczby osób w wieku przedprodukcyjnym do osób w wieku 15-64 lata w Irlandii, a także we Francji, Danii, Niderlandach, Luksemburgu oraz Belgii. W Irlandii i na Słowacji na 100 osób w wieku produkcyjnym przydało zaledwie ok. 17 osób w wieku poprodukcyjnym, natomiast najwyższą relację w tym zakresie notowano w Niemczech oraz we Włoszech ok. 31. W Polsce wskaźnik obciążenia ludności w wieku 15-64 lata osobami w wieku 0-14 lat był niewiele wyższy niż osobami w wieku 65 lat i więcej (21,2 wobec 19,0). W 2010 r. wszystkie kraje Unii Europejskiej charakteryzowały się przewagą liczby kobiet do liczby mężczyzn. Największe dysproporcje odnotowano w krajach bałtyckich tj. w Estonii, na Łotwie i Litwie, gdzie kobiety stanowiły odpowiednio 54,0%, 53,9% i 53,5% całej populacji. Krajem, w którym liczba kobiet tylko w niewielkim stopniu była wyższa od liczby mężczyzn była Szwecja, a różnica wynosiła jedynie 0,4 pkt proc. (kobiety 50,2%, mężczyźni 49,8%). W Polsce w 2010 r. mieszkało 19,7 mln kobiet (wobec 18,4 mln mężczyzn) i stanowiły one 51,7% ogółu mieszkańców.
3 T. 03. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (ceny stałe) STRUKTURA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO a UNII EUROPEJSKIEJ WEDŁUG KRAJÓW W 2010 R. rok poprzedni = 100 UE (27) 103,0 100,5 95,8 101,8 Strefa euro (17) 102,9 100,4 95,9 101,7 Austria 103,7 102,2 96,1 102,0 Belgia 102,9 101,0 97,2 102,1 Bułgaria 106,4 106,2 94,5 100,2 Cypr 105,1 103,6 98,3 101,0 Dania 101,6 98,9 94,8 102,1 Estonia 106,9 94,9 86,1 103,1 Finlandia 105,3 100,9 91,8 103,1 Francja 102,4 100,2 97,4 101,6 Grecja 104,3 101,0 98,0 95,5 Hiszpania 103,6 100,9 96,3 99,9 Irlandia 105,6 96,5 92,4 99,0 Litwa 109,8 102,9 85,3 101,3 Luksemburg 106,6 101,4 96,3 103,2 Łotwa 110,0 95,8 82,0 99,7 Malta 104,4 105,3 96,6 103,7 Niderlandy 103,9 101,9 96,1 101,8 Niemcy 102,7 101,0 95,3 103,6 P o l s k a 106,8 105,1 101,7 103,8 Portugalia 102,4 100,0 97,5 101,4 Republika Czeska 106,1 102,5 95,9 102,4 Rumunia 106,3 107,3 92,9 98,7 Słowacja 110,5 105,8 95,2 104,0 Słowenia 106,9 103,7 91,9 101,2 Szwecja 103,3 99,4 94,7 105,5 Węgry 100,8 100,8 93,3 101,2 Wielka Brytania 102,7 99,9 95,1 101,3 Włochy 101,5 98,7 94,8 101,3 OECD 102,7 100,3 96,6. Japonia 102,4 98,8 93,7 103,9 Stany Zjednoczone 101,9 100,0 97,4 102,8 Wielka Brytania 13,8% Francja 15,9% a W cenach bieżących (euro). Włochy 12,6% Niemcy 20,3% Po spadku produktu krajowego brutto w 2009 r. notowanym we wszystkich, z wyjątkiem Polski, krajach UE, w 2010 r. w większości z tych krajów obserwowano wzrost gospodarczy w skali roku. W konsekwencji PKB Unii Europejskiej ogółem zwiększył się o 1,8% (wobec spadku o 4,2% w 2009 r.). Spośród krajów członkowskich UE, największy wzrost produktu krajowego brutto obserwowano w Szwecji (o 5,5%), na Słowacji (o 4,0%), w Polsce (o 3,8%) a także na Malcie (o 3,7%) oraz w Niemczech (o 3,6%). Zmniejszenie wolumenu PKB w stosunku do roku poprzedniego odnotowano w Grecji (o 4,5%), Rumunii (o 1,3%), Irlandii (o 1,0%), a także nieznaczne na Łotwie (o 0,3%) oraz w Hiszpani (o 0,1%), przy czym jedynie w Grecji skala spadku była większa niż w 2009 r. W 2010 r. ponad 70% produktu krajowego brutto Unii Europejskiej w cenach bieżących zostało wypracowane przez 5 krajów: Niemcy, Francję, Wielką Brytanię, Włochy oraz Hiszpanię, przy czym w porównaniu z rokiem poprzednim udział Wielkiej Brytanii zwiększył się o 0,5 pkt proc., Niemiec pozostał na niezmienionym poziomie, natomiast pozostałych ww. krajów uległ niewielkiemu obniżeniu. Znaczenie Hiszpania 8,7% Niderlandy 4,8% Polski w tworzeniu produktu krajowego brutto Unii Europejskiej zwiększyło się w skali roku o 0,3 pkt proc. do 2,9%. Pozostałe 18,1% Belgia 2,9% P o l s k a 2,9%
4 T. 04. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO a (ceny stałe) PKB a, SPOŻYCIE PRYWATNE ab, NAKŁADY BRUTTO NA ŚRODKI TRWAŁE a (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) 2009 2010 IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. 120,0 analogiczny okres roku poprzedniego=100 UE (27) 97,8 100,6 102,0 102,2 102,1 Strefa euro (17) 97,9 100,8 102,0 101,9 102,0 Austria 98,2 100,5 102,3 102,7 103,1 Belgia 99,9 101,7 102,7 102,0 102,0 Bułgaria 93,3 99,2 99,7 100,5 102,8 Cypr 97,3 99,0 100,6 102,0 102,6 Dania 96,9 99,2 102,9 103,6 102,7 Estonia 90,9 97,3 103,1 105,5 106,8 Finlandia 94,5 100,1 104,1 103,0 105,0 Francja 99,5 101,2 101,6 101,7 101,5 Grecja 96,8 97,3 96,0 95,4. Hiszpania 97,0 98,6 100,0 100,2 100,6 Irlandia 94,5 98,8 98,1 99,5 99,5 Litwa 85,6 98,1 101,2 101,6 104,6 Luksemburg 102,1 101,4 105,5 103,6. Łotwa 83,2 94,7 97,2 102,6 103,6 Malta 98,6 103,9 103,5 103,2 103,9 Niderlandy 97,6 100,3 102,7 101,9 102,2 Niemcy 98,0 102,1 103,9 103,9 104,0 P o l s k a 102,9 103,1 103,7 104,6 103,9 Portugalia 99,0 101,7 101,3 101,4 101,2 Republika Czeska 96,8 101,1 102,3 102,7 102,6 Rumunia 93,4 97,9 99,5 97,9 99,4 Słowacja 95,8 104,5 104,2 104,0 103,4 Słowenia 93,8 99,8 101,5 101,3 101,9 Szwecja 98,4 102,6 104,4 106,8 107,2 Węgry 94,9 99,4 100,8 102,2 102,3 Wielka Brytania 97,2 99,7 101,5 102,5 101,5 Włochy 97,1 100,6 101,5 101,4 101,5 OECD 99,4 102,6 103,2 103,2 102,7 Japonia 98,2 105,4 103,3 104,7 102,5 Stany Zjednoczone 100,2 102,4 103,0 103,2 102,7 a Dane wyrównane sezonowo. 115,0 PKB - UE (27) PKB - Polska Spożycie prywatne - UE (27) Spożycie prywatne - Polska Nakłady brutto na środki trwałe - UE (27) Nakłady brutto na środki trwałe - Polska 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 IQ IIQ IIIQ IVQ IQ IIQ IIIQ IVQ IQ IIQ IIIQ IVQ IQ IIQ IIIQ IVQ a Dane wyrównane sezonowo. b Spożycie indywidualne gospodarstw domowych oraz niekomercyjnych instytucji obsługujących gospodarstwa domowe. W większości krajów członkowskich Unii Europejskiej, w drugiej połowie 2009 r. obserwowano stopniową poprawę dynamiki produktu krajowego brutto. Tendencja ta utrzymała się do trzeciego kwartału 2010 r. wzrost PKB Unii Europejskiej ogółem w skali roku wyniósł 2,2%, a w czwartym kwartale ukształtował się na poziomie 2,1%. Do największych należał wzrost produktu krajowego brutto w Szwecji, gdzie od początku roku obserwowano sukcesywne przyspieszenie dynamiki (wzrost z 2,6% w pierwszym do 7,2% w czwartym kwartale). W Estonii, pomimo spadku PKB o 2,7% w okresie styczeń-marzec 2010 r., w kolejnych okresach notowano jego zwiekszenie w skali roku do 6,8% w czwartym kwartale. Relatywnie wysoką dynamiką w kwartałach 2010 r. charakteryzowały się także Finlandia, Niemcy, Słowacja, Polska oraz Malta. W Polsce, po przyspieszeniu tempa wzrostu PKB obserwowanym od końca 2009 r., w czwartym kwartale 2010 r. w porównaniu z trzecim odnotowano jego niewielkie zwolnienie w ujęciu rocznym (z 4,6% do 3,9%). Na Słowacji w 2010 r. obserwowano stopniowe wyhamowanie tempa wzrostu (z 4,5% w pierwszym do 3,4% w czwartym kwartale). Spadek produktu krajowego brutto we wszystkich kwartałach 2010 r. utrzymywał się w Grecji, Rumunii oraz Irlandii, przy czym w Grecji od początku roku sukcesywnie pogłębiał się (z 2,7% w pierwszym do 4,6% trzecim kwartale).
5 T. 05. SPOŻYCIE PRYWATNE a (ceny stałe) SPOŻYCIE PRYWATNE ab (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) 106,0 rok poprzedni = 100 104,0 IV Q 2009 IV Q 2010 UE (27) 102,1 100,7 98,3 100,8 102,0 Strefa euro (17) 101,7 100,4 98,9 100,8 100,0 Austria 100,7 100,5 101,3 101,0 98,0 Belgia 101,8 101,5 99,7 101,4 96,0 Bułgaria 109,0 103,4 92,4 98,8 94,0 92,0 Cypr 109,4 107,1 97,1 100,8 90,0 Dania 103,0 99,4 95,5 102,1 88,0 Estonia 108,6 94,6 81,6 98,1 86,0 Finlandia 103,5 101,7 97,9 102,6 84,0 Francja 102,6 100,5 100,6 101,5 82,0 Grecja 102,8 103,2 97,8 95,5 80,0 Hiszpania 103,7 99,4 95,8 101,2 Irlandia 106,3 98,2 92,8 98,8 Litwa 112,1 103,7 82,3 95,9 Luksemburg 103,3 104,7 100,2 102,2 Łotwa 114,8 94,8 75,9 99,9 a Spożycie indywidualne gospodarstw domowych oraz niekomercyjnych instytucji obsługujących gospodarstwa domowe b Dane wyrównane sezonowo. Malta 100,8 104,0 98,6 99,3 Niderlandy 101,8 101,1 97,5 100,4 W 2010 r. spożycie prywatne Unii Europejskiej ogółem zwiększyło się w skali roku o 0,8% (wobec spadku w 2009 r. o 1,7%). Spośród Niemcy 99,8 100,7 99,8 100,4 krajów członkowskich najwyższy wzrost popytu konsumpcyjnego odnotowano w Szwecji (o 3,5%), Polsce (o 3,2%) oraz Finlandii (o 2,6%). P o l s k a 104,9 105,7 102,0 103,2 Stosunkowo wysoką dynamiką charakteryzowały się również Luksemburg, Dania oraz Portugalia (wzrost w granicach od 2,2% do 2,0%). Portugalia 102,5 101,8 99,0 102,0 Największy spadek spożycia prywatnego wystąpił w Grecji (o 4,5%), na Litwie (o 4,1%) oraz Węgrzech (o 2,1%), przy czym w Grecji Republika Czeska 105,0 103,6 99,8 101,3 obserwowano pogłębienie się tendencji spadkowych z roku poprzedniego. Rumunia 111,9 109,0 89,8 98,3 Słowacja 106,8 106,2 100,3 99,7 We wszystkich krajach Unii Europejskiej sytuacja w zakresie popytu konsumpcyjnego w kwartałach 2010 r. w stosunku do kwartałów Słowenia 106,7 102,9 99,2 100,5 2009 r. istotnie poprawiła się. Wysoką dynamiką we wszystkich kwartałach 2010 r. charakteryzowały się m.in. Szwecja, Polska, Luksemburg Szwecja 103,7 100,0 99,6 103,5 oraz Finlandia. Pomimo głębszego spadku spożycia notowanego na Cyprze oraz Łotwie na początku roku, w kolejnych okresach Węgry 100,2 100,4 92,1 97,9 obserwowano znaczne przyspieszenie dynamiki, a w czwartym kwartale 2010 r. wzrost w skali roku wyniósł odpowiednio 5,8% oraz 5,6%. Wielka Brytania 102,2 100,4 96,8 100,8 Spadek popytu konsumpcyjnego wystąpił w Bułgarii, Irlandii oraz Rumunii, przy czym w Irlandii było to pogłębienie się negatywnych tendencji Włochy 101,1 99,2 98,2 101,0 z poprzednich kwartałów 2010 r. Niewielkie zmniejszenie spożycia prywatnego w czwartym kwartale obserwowano w Republice Czeskiej i na OECD 102,5 100,3 98,6. Japonia 101,6 99,3 98,1 101,8 Węgrzech (po 0,3%), przy czym w pierwszym z tych krajów spadek odnotowano po trzech kwartałach nieznacznego wzrostu, natomiast Stany Zjednoczone 102,4 99,7 98,8 101,8 w drugim skala spadku była znacznie mniejsza niż na początku roku. a Spożycie indywidualne gospodarstw domowych oraz niekomercyjnych instytucji obsługujących gospodarstwa domowe.
6 T. 06. NAKŁADY BRUTTO NA ŚRODKI TRWAŁE (ceny stałe) NAKŁADY BRUTTO NA ŚRODKI TRWAŁE a (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) rok poprzedni = 100 UE (27) 105,8 99,2 87,9 99,6 Strefa euro (17) 104,7 99,2 88,6 99,3 Austria 103,9 104,1 91,2 98,7 Belgia 106,5 102,9 94,7 98,4 Bułgaria 111,8 121,9 82,4 83,5 Cypr 113,4 106,0 90,9 92,1 Dania 100,4 96,7 85,7 95,8 Estonia 106,0 85,0 67,1 90,8 Finlandia 110,7 99,6 85,4 100,8 Francja 106,0 100,5 92,9 98,3 Grecja 105,5 92,5 88,8 83,5 Hiszpania 104,5 95,2 84,0 92,4 Irlandia 102,9 85,7 68,9 72,3 Litwa 123,0 94,8 60,0 100,0 Luksemburg 117,9 101,4 80,7 108,7 Łotwa 107,5 86,4 62,7 80,5 Malta 104,8 74,7 81,4 110,0 Niderlandy 105,5 105,1 87,3 95,1 Niemcy 104,7 102,5 89,9 106,0 P o l s k a 117,6 109,6 98,9 98,0 Portugalia 102,6 98,2 88,4 95,2 Republika Czeska 110,8 98,5 92,1 98,2 Rumunia 130,3 115,6 74,8 86,9 Słowacja 109,1 101,0 80,1 103,6 Słowenia 112,8 108,5 78,4 93,3 Szwecja 108,9 101,4 83,7 106,3 Węgry 103,7 103,2 90,8 93,1 Wielka Brytania 107,8 95,0 84,6 103,1 Włochy 101,7 96,2 88,1 102,5 OECD 102,6 98,1 87,7. Japonia 98,8 96,4 88,3 99,8 Stany Zjednoczone 98,8 95,4 84,9 103,3 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 a Dane wyrównane sezonowo. IV Q 2009 IV Q 2010 W 2009 r. w porównaniu z rokiem poprzednim we wszystkich krajach Unii Europejskiej obserwowano znaczne zmniejszenie aktywności inwestycyjnej. W 2010 r. w wielu krajach ponownie notowano obniżenie wartości nakładów brutto na środki trwałe, jednak skala spadku była mniejsza niż przed rokiem. W Unii Europejskiej ogółem nakłady zmniejszyły się o 0,4%, wobec istotnego spadku w 2009 r. (o 12,1%). W największym stopniu nakłady brutto na środki trwałe w 2010 r. obniżyły się w skali roku w Irlandii (o 27,7%), na Łotwie (o 19,5%), w Grecji (o 16,5%) oraz Rumunii (o 13,1%), przy czym w Grecji spadek był większy niż przed rokiem. W Polsce, po wysokim wzroście w okresie 2007 2008 r., w dwóch kolejnych latach odnotowano zmniejszenie nakładów w skali roku (o 1,1% w 2009 r. oraz o 2,0% w 2010 r.). Nakłady brutto na środki trwałe w 2010 r. najbardziej wzrosły na Malcie (o 10,0%) oraz w Luksemburgu (o 8,7%). Wysoką dynamiką w tym zakresie charakteryzowały się także Szwecja (wzrost o 6,3%) i Niemcy (o 6,0%). W kwartałach 2010 r. w większości krajów Unii Europejskiej obserwowano poprawę dynamiki nakładów w ujęciu rocznym. Do krajów, w których wzrost nakładów brutto na środki trwałe w kwartałach 2010 r. był najwyższy należały Malta oraz Niemcy, przy czym na Malcie w czwartym kwartale 2010 r. odnotowano wzrost o 25,8%. Stosunkowo wysokim wzrostem nakładów w drugiej połowie roku charakteryzowały się również Litwa, Słowacja oraz Szwecja. Na Litwie tempo wzrostu było niższe niż w trzecim kwartale a na Słowacji oraz w Szwecji notowano przyspieszenie tempa wzrostu w stosunku do poprzedniego kwartału. Znaczące zmniejszenie nakładów brutto na środki trwałe obserwowano m.in. w Irlandii, Grecji, na Cyprze, Węgrzech, w Hiszpanii oraz Słowenii, przy czym na Cyprze oraz Węgrzech skala spadku w czwartym kwartale 2010 r. była większa niż w trzecim.
7 T. 07. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA a (ceny stałe) PRODUKCJA W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM a (ceny stałe; rok poprzedni = 100) rok poprzedni = 100 UE (27) 103,6 98,2 86,2 106,7 Strefa euro (17) 103,7 98,2 85,1 107,2 Austria 105,9 101,2 88,8 106,6 Belgia 102,9 99,4 86,1 107,5 Bułgaria 109,5 100,4 81,8 102,2 Cypr 104,5 104,0 91,4 98,1 Dania 97,9 98,9 85,0 101,9 Estonia 106,4 95,2 76,1 120,3 Finlandia 104,7 101,0 81,9 105,6 Francja 101,4 97,2 87,5 105,9 Grecja 102,3 95,8 90,8 93,4 Hiszpania 102,0 92,7 84,2 100,9 Irlandia 105,2 97,8 95,5 107,4 Litwa 102,5 105,1 85,4 106,6 Luksemburg 99,4 94,7 84,2 110,3 Łotwa 100,9 96,7 82,4 114,3 Malta 108,7 92,2 85,5 106,7 Niderlandy 102,3 101,4 92,4 107,1 Niemcy 106,0 100,0 83,7 110,8 P o l s k a 109,3 102,4 96,3 110,8 Portugalia 100,1 95,9 91,5 101,8 Republika Czeska 110,6 97,6 86,9 109,5 Rumunia 110,5 103,0 93,6 105,5 Słowacja 116,9 103,1 86,3 118,9 Słowenia 107,4 101,6 82,4 106,5 Szwecja 103,9 97,1 82,1 108,6 Węgry 108,1 99,0 82,6 110,2 Wielka Brytania 100,3 96,9 90,0 102,7 Włochy 101,8 96,5 81,7 105,3 OECD 103,3 98,0 88,4. Japonia 102,8 96,8 78,7 115,4 Stany Zjednoczone 102,7 96,7 90,7 105,8 a Dane wyrównane dniami roboczymi. 120,0 115,0 110,0 2009 2010 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 a Dane wyrównane dniami roboczymi. Po załamaniu dynamiki produkcji przemysłowej w 2009 r. we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w 2010 r. w większości z nich notowano wzrost produkcji w skali roku, a w Unii Europejskiej ogółem wyniósł on 6,7% (wobec spadku o 13,8% w 2009 r.). Spośród sekcji zaliczanych do przemysłu najwyższą dynamikę odnotowano w przetwórstwie przemysłowym, a następnie w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę. Spadek natomiast wystąpił w górnictwie i wydobywaniu, jednak jego skala była znacznie niższa niż odpowiednio przed rokiem. Wśród krajów należących do UE w największym stopniu zwiększyła się produkcja przemysłowa ogółem w Estonii, na Słowacji oraz Łotwie (wzrost odpowiednio o 20,3%, o 18,9% i o 14,3%). Stosunkowo wysoka dynamika charakteryzowała również Polskę, Niemcy, Luksemburg oraz Węgry, gdzie wzrost kształtował się w granicach 10%-11%. W Grecji oraz na Cyprze utrzymał się spadek produkcji przemysłowej z 2009 r. (odpowiednio o 6,6% i o 1,9%), ale jego skala była nieznacznie mniejsza niż przed rokiem.
8 T. 08. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA a (ceny stałe) PRODUKCJA W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM a (ceny stałe; analogiczny okres roku poprzedniego = 100) 2009 2010 IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. analogiczny okres roku poprzedniego = 100 UE (27) 93,1 104,2 108,2 107,0 107,5 Strefa euro (17) 92,6 104,7 109,1 107,0 108,0 Austria 95,1 100,6 108,1 108,4 109,0 Belgia 92,6 102,6 109,1 108,7 109,7 Bułgaria 86,5 97,2 101,1 104,9 105,2 Cypr 91,2 97,8 97,7 99,8 96,9 Dania 84,2 95,0 103,1 104,1 105,8 Estonia 87,1 105,6 117,9 123,9 133,5 Finlandia 87,7 99,0 106,3 106,1 110,1 Francja 94,3 105,4 107,4 104,6 106,2 Grecja 92,8 92,9 93,6 93,4 93,6 Hiszpania 94,4 100,4 102,9 99,8 100,4 Irlandia 91,4 103,2 104,2 111,0 112,3 Litwa 91,4 97,2 104,2 107,8 116,7 Luksemburg 102,8 115,6 114,7 105,3 106,2 Łotwa 91,1 106,4 110,4 121,8 118,1 Malta 91,8 107,8 111,1 107,4 100,8 Niderlandy 98,6 107,6 111,0 104,3 105,7 Niemcy 91,2 107,2 112,9 110,7 112,5 P o l s k a 104,9 110,9 110,9 112,4 109,1 Portugalia 95,5 103,8 102,7 99,9 100,9 Republika Czeska 97,2 107,0 109,0 111,1 110,7 Rumunia 103,1 103,7 106,6 105,1 106,3 Słowacja 101,3 119,7 124,6 115,3 116,6 Słowenia 91,5 99,4 110,3 108,3 108,0 Szwecja 89,4 101,5 111,1 111,2 110,8 Węgry 92,5 106,0 112,3 112,7 109,8 Wielka Brytania 93,9 101,1 102,4 103,6 103,5 Włochy 90,6 103,5 107,9 106,0 104,1 OECD 96,7 107,6 110,0 108,0. Japonia 95,0 126,0 120,3 112,8 104,8 Stany Zjednoczone 94,5 101,6 106,5 106,9 106,4 a Dane wyrównane dniami roboczymi. 135,0 130,0 125,0 IV Q 2009 IV Q 2010 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 a Dane wyrównane dniami roboczymi. W Unii Europejskiej ogółem od drugiego kwartału 2010 r. utrzymywała się relatywnie wysoka dynamika produkcji przemysłowej. Spośród krajów UE najwyższy w skali roku wzrost w czwartym kwartale 2010 r. obserwowano w Estonii (wzrost o 33,5%), gdzie od początku 2010 r. produkcja rosła z kwartału na kwartał. Sukcesywną poprawę notowano w Austrii, Bułgarii, Danii, Irlandii oraz na Litwie, przy czym w Bułgarii, Danii oraz na Litwie w pierwszym kwartale 2010 r. wystąpił spadek produkcji. Zmniejszenie produkcji przemysłowej we wszystkich kwartałach 2010 r. obserwowano w Grecji oraz na Cyprze, jednak był on znacznie niższy niż w analogicznych kwartałach 2009 r. W Polsce w kolejnych kwartałach 2010 r. notowano wysoką dynamikę produkcji przemysłowej, a wzrost w ujęciu rocznym kształtował się w granicach 10%-12%. W kwartałach 2010 r. znaczną dynamiką przetwórstwa przemysłowego, szczególnie widoczną w ostatnim kwartale charakteryzowała się Estonia, Słowacja, Łotwa oraz Litwa. Stabilny, stosunkowo wysoki wzrost produkcji przetwórstwa w granicach 13%-11% utrzymywał się w Polsce. Zmniejszeniu uległa produkcja w Grecji, na Cyprze oraz w Hiszpanii (w drugiej połowie roku), przy czym skala spadku była mniejsza niż odpowiednio przed rokiem.
9 T. 09. PRODUKCJA W BUDOWNICTWIE a (ceny stałe) PRODUKCJA W BUDOWNICTWIE a (ceny stałe) - analogiczny okres roku poprzedniego = 100 rok poprzedni = 100 UE (27) 102,1 96,2 91,2 95,6 Strefa euro (17) 101,3 94,5 91,8 92,3 Austria 103,9 99,1 98,4 95,7 Belgia 102,4 98,7 93,4 98,6 Bułgaria 126,7 112,7 85,8 82,2 Cypr 106,9 102,6 88,9. Dania 100,7 94,3 82,4 89,0 Estonia 113,5 86,8 70,2 87,6 Finlandia 110,2 104,0 86,9 112,0 Francja 102,4 96,3 94,1 96,6 Grecja 114,3 107,7 82,5 68,4 Hiszpania 95,7 83,7 88,7 79,5 Irlandia 86,8 70,5 63,6 69,9 Litwa 122,2 104,1 51,5 92,3 Luksemburg 102,6 98,1 101,0 100,2 Łotwa 113,6 96,9 65,1 76,6 Malta 107,0 106,0 93,3 101,3 Niderlandy 106,3 103,7 94,1 89,1 Niemcy 102,9 99,3 100,1 100,3 P o l s k a 116,3 110,2 104,5 103,7 Portugalia 96,0 98,8 93,4 91,5 Republika Czeska 107,0 99,5 99,6 92,3 Rumunia 133,1 126,7 84,8 86,6 Słowacja 105,3 111,5 89,0 95,7 Słowenia 118,5 115,5 79,1 83,1 Szwecja 106,2 104,2 96,5 105,9 Węgry 86,0 94,8 95,7 89,9 Wielka Brytania 102,3 98,7 88,4 106,0 Włochy 106,4 98,9 88,5. OECD.... Japonia.... Stany Zjednoczone 81,4 69,8 71,4 97,0 a Dane wyrównane dniami roboczymi. 125,0 120,0 Unia Europejska (27) Polska 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2008 2009 2010 W Unii Europejskiej ogółem w okresie 2008-2010 r. notowano spadek produkcji budowlanej, a w 2010 r. była ona o 4,4% mniejsza niż w 2009 r. Spośród krajów członkowskich w największym stopniu produkcja zmniejszyła się w Grecji i Irlandii (spadek odpowiednio o 31,6% i o 30,1%), a ponadto na Łotwie, w Hiszpanii oraz Bułgarii (w granicach 23,4%-17,8%), przy czym pogłębienie spadku w stosunku do notowanego w 2009 r. wystąpiło w Bułgarii, Grecji oraz Hiszpanii. Do najwyższych należał wzrost produkcji w Finlandii (o 12,0%, wobec spadku o 13,1% w 2009 r.). Wysoką dynamiką produkcji w budownictwie charakteryzowały się również Wielka Brytania, Szwecja, Polska (wzrost od 6,0% do 3,7%). Do krajów, w których obserwowano wzrost w tym zakresie należały Malta, Niemcy oraz Luksemburg, jednak poziom produkcji tylko w niewielkim stopniu był wyższy niż przed rokiem. W Polsce oraz Luksemburgu obserwowano wyhamowanie tempa wzrostu produkcji w budownictwie w porównaniu z 2009 r., natomiast w Niemczech uległ on nieznacznemu przyspieszeniu. W pozostałych spośród ww. krajów, obserwowano zwiększenie produkcji po znacznych spadkach w poprzednim roku.
10 T. 10. PRACUJĄCY STRUKTURA PRACUJĄCYCH WEDŁUG SEKTORÓW GOSPODARKI W III KWARTALE 2010 R. 2009 2010 III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. analogiczny okres roku poprzedniego = 100 UE (27) 97,7 98,0 98,5 99,4 99,8 Strefa euro (17) 97,4 98,0 98,7 99,2 99,6 Austria 99,5 99,7 100,0 100,0 100,8 Belgia 98,8 99,9 100,9 100,9 101,5 Bułgaria 96,1 94,3 92,3 93,1 94,6 Cypr 100,2 99,4 100,6 101,1 100,8 Dania 97,6 95,3 96,5 98,3 97,5 Estonia 90,6 89,0 90,4 94,3 96,7 Finlandia 96,5 96,0 97,6 99,5 100,6 Francja 98,9 98,6 99,7 99,8 100,4 Grecja 98,9 98,3 98,7 97,7 96,9 Hiszpania 92,7 93,9 96,4 97,5 98,3 Irlandia 90,4 91,7 94,3 96,4 96,8 Litwa 92,6 91,9 92,7 93,5 94,9 Luksemburg 107,1 108,9 102,1 100,2 101,7 Łotwa 84,2 85,9 87,5 93,7 100,7 Malta 99,7 101,4 101,7 102,6 101,5 Niderlandy 99,3 98,8 97,9 99,2 98,0 Niemcy 98,3 99,9 99,6 99,9 100,6 P o l s k a 100,2 99,3 99,1 100,9 101,1 Portugalia 96,6 97,0 98,1 98,2 98,8 Republika Czeska 98,1 97,9 97,5 98,7 99,8 Rumunia 99,0 97,7 98,8 101,1 99,5 Słowacja 95,7 94,5 95,5 97,2 98,6 Słowenia 97,2 98,0 100,4 98,9 97,4 Szwecja 97,3 97,9 99,3 100,7 101,9 Węgry 96,4 97,5 98,8 99,5 101,0 Wielka Brytania 98,4 98,6 98,7 100,1 100,8 Włochy 97,9 98,2 99,1 99,1 99,0 OECD..... Japonia..... Stany Zjednoczone..... 100% 90% 80% Usługi Przemysł i budownictwo Rolnictwo 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% W Unii Europejskiej ogółem w okresie trzech kwartałów 2010 r. notowano obniżenie liczby pracujących w ujęciu rocznym. Największy wzrost liczby pracujących w trzecim kwartale odnotowano w Szwecji (o 1,9%), Luksemburgu (o 1,7%) oraz w Belgii i na Malcie (po 1,5%), zaś największy spadek w Bułgarii (o 5,4%), na Litwie (o 5,1%) oraz w Estonii (o 3,3%). W Polsce, w kwartałach 2010 r. obserwowano przyspieszenie dynamiki liczby pracujących (wzrost o 1,1% w skali roku w trzecim kwartale 2010 r., wobec spadku o 0,9% w pierwszym). W większości krajów UE w trzecim kwartale 2010 r. obserwowano wzrost liczby pracujących w stosunku do obserwowanego w pierwszej połowie roku. W Niemczech, po spadku poprzednich okresach, w czwartym kwartale obserwowano niewielki przyrost liczby pracujących. Wyhamowaniu uległa dynamika liczby pracujących na Cyprze oraz Malcie. W Grecji od początku roku obserwowano sukcesywnie pogłębiający się spadek liczby pracujących. W Unii Europejskiej ogółem w trzecim kwartale 2010 r. struktura pracujących według sektorów gospodarki była zbliżona do obserwowanej przed rokiem. Usługi generowały miejsca pracy dla 71,5% pracujących, w przemyśle (wraz z budownictwem) pracowało 23,3%, a w rolnictwie 5,2%. Spośród krajów UE, największym odsetkiem pracujących w rolnictwie charakteryzowała się Rumunia (niecałe 32%), zaś najmniejszym Wielka Brytania (1,2%). Krajem, w którym odnotowano największy udział pracujących w przemyśle (wraz z budownictwem) w ogólnej liczbie pracujących była Republika Czeska (34,7%), a najmniejszy w Luksemburgu (11,1%). Największy odsetek pracujących w usługach się wystąpił w Luksemburgu (88,0%), a w Rumunii w sektorze usług zatrudnionych było zaledwie 43,6% pracujących. W Polsce, w trzecim kwartale 2010 r. dominującym na rynku pracy obszarem był sektor usług, gdzie zatrudnienie znalazło 60,4% pracujących, zaś w rolnictwie i przemyśle pracowało odpowiednio 13,0% i 26,6% pracujących w gospodarce narodowej.
11 T. 11. WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA a WEDŁUG PŁCI W III KWARTALE 2010 R. 2009 2010 IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. 90,0 80,0 Mężczyźni Kobiety w % 70,0 UE (27) 64,3 63,6 64,3 64,6. Strefa euro (17) 64,5 63,8 64,3 64,4. Austria 71,6 70,6 71,4 72,6 72,3 Belgia 61,8 61,9 61,5 62,0 62,7 Bułgaria 61,2 58,8 60,2 60,6 59,0 Cypr 70,0 68,8 69,8 70,0 70,1 Dania 74,2 73,0 74,1 73,8 72,9 Estonia 61,7 58,9 59,5 62,1 63,6 Finlandia 67,3 66,5 69,2 69,3 67,6 Francja 63,5 63,6 64,2 64,4 63,7 Grecja 60,8 60,1 60,1 59,7 58,3 Hiszpania 59,0 58,3 58,6 58,9 58,4 Irlandia 60,6 59,7 60,4 60,3 59,4 Litwa 58,7 56,8 56,7 58,5 59,2 Luksemburg 64,8 64,8 64,6 66,1 65,3 Łotwa 58,4 57,7 58,9 60,6 60,1 Malta 54,9 55,3 55,9 56,8 56,3 Niderlandy 76,5 75,8 76,3 74,9. Niemcy 71,6 70,2 71,0 71,5 71,7 P o l s k a 59,4 58,2 59,3 60,0 59,6 Portugalia 65,7 65,8 65,7 65,5 65,2 Republika Czeska 65,3 64,1 64,9 65,4 65,5 Rumunia 57,4 57,0 60,1 60,2 57,9 Słowacja 59,2 58,0 58,6 59,2 59,3 Słowenia 67,5 66,3 66,5 66,3 65,7 Szwecja 71,3 71,0 72,9 74,1 72,9 Węgry 55,5 54,5 55,3 56,0 55,8 Wielka Brytania 69,7 69,0 69,3 70,0. Włochy 57,1 56,6 57,2 56,7. OECD..... Japonia..... Stany Zjednoczone..... 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 a Dane dotyczą ludności w wieku 15-64 lata. W 2010 r., wśród krajów należących do Unii Europejskiej najwyższy wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lata się notowano w Niderlandach, Szwecji, Danii, Austrii oraz Niemczech. Do najniższych należał wskaźnik na Węgrzech, Malcie, we Włoszech, na Litwie, Słowacji, w Hiszpanii oraz Polsce. Od początku roku stopniowe zwiększanie się tego wskaźnika obserwowano na Cyprze, w Estonii, Niemczech, Republice Czeskiej oraz na Słowacji. Pogarszanie się sytuacji na rynku pracy i obniżanie relacji osób pracujących w wieku 15-64 lata do ogólnej liczby ludności w tej samej grupie wiekowej miało miejsce w Grecji oraz Portugalii. W czwartym kwartale 2010 r. największy wzrost wskaźnika zatrudnienia, w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r., obserwowano w Estonii (o 1,9 pkt proc.), na Łotwie (o 1,7 pkt proc.), w Szwecji (o 1,6 pkt proc.) oraz na Malcie (o 1,4 pkt proc.). Największy spadek w tym zakresie nastąpił natomiast w Grecji (o 2,5 pkt proc.), Słowenii (o 1,8 pkt proc.), Danii (o 1,3 pkt proc.) oraz Bułgarii i Irlandii (po 1,2 pkt proc.). W trzecim kwartale 2010 r. we wszystkich omawianych krajach, z wyjątkiem Litwy, wskaźnik zatrudnienia mężczyzn był wyższy niż wskaźnik zatrudnienia kobiet. W Unii Europejskiej ogółem wynosił 70,7% dla mężczyzn i 58,5% dla kobiet. Spośród krajów członkowskich największe dysproporcje pomiędzy wartościami wskaźnika dla płci wystąpiły na Malcie, w Grecji oraz we Włoszech. Polska należała do krajów o stosunkowo wysokim zróżnicowaniu tego wskaźnika w trzecim kwartale 2010 r. wskaźnik zatrudnienia mężczyzn wyniósł 66,5%, zaś kobiet 53,6%. Do krajów, w których obserwowano najmniejsze różnice wysokości wskaźnika zatrudnienia pomiędzy płciami należały Łotwa oraz Litwa.
12 T. 12. ZHARMONIZOWANA STOPA BEZROBOCIA ZHARMONIZOWANA STOPA BEZROBOCIA a WEDŁUG PŁCI W % W 2010 R. w % UE (27) 7,2 7,0 8,9 9,6 Strefa euro (17) 7,5 7,5 9,5 10,0 Austria 4,4 3,8 4,8 4,4 Belgia 7,5 7,0 7,9 8,4 Bułgaria 6,9 5,6 6,8 9,9 Cypr 4,0 3,6 5,3 6,8 Dania 3,8 3,3 6,0 7,4 Estonia 4,7 5,5 13,8 16,9 Finlandia 6,9 6,4 8,2 8,4 Francja 8,4 7,8 9,5 9,7 Grecja 8,3 7,7 9,5. Hiszpania 8,3 11,3 18,0 20,1 Irlandia 4,6 6,3 11,9 13,5 Litwa 4,3 5,8 13,7 17,8 Luksemburg 4,2 4,9 5,1 4,7 Łotwa 6,0 7,5 17,1. Malta 6,4 5,9 7,0 6,7 Niderlandy 3,6 3,1 3,7 4,5 Niemcy 8,4 7,3 7,5 6,8 P o l s k a 9,6 7,1 8,2 9,6 Portugalia 8,1 7,7 9,6 11,0 Republika Czeska 5,3 4,4 6,7 7,4 Rumunia 6,4 5,8 6,9. Słowacja 11,1 9,5 12,0 14,5 Słowenia 4,9 4,4 5,9 7,2 Szwecja 6,1 6,2 8,3 8,4 Węgry 7,4 7,8 10,0 11,2 Wielka Brytania 5,3 5,6 7,6 7,8 Włochy 6,1 6,7 7,8. OECD 5,7 6,1 8,3 8,6 Japonia 3,9 4,0 5,1 5,1 Stany Zjednoczone 4,6 5,8 9,3 9,6 22,0 20,0 18,0 Mężczyźni Kobiety 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 a Dane wyrównane sezonowo. Zharmonizowana stopa bezrobocia w Unii Europejskiej ogółem w 2010 r. ukształtowała się na poziomie 9,6% i była wyższa od obserwowanej przed rokiem o 0,7 pkt proc. Najwyższy wskaźnik bezrobocia odnotowano w Hiszpanii (20,1%), na Litwie (17,8%) oraz w Estonii (16,9%). Najmniejszą stopą bezrobocia w 2010 r. charakteryzowały się Austria (4,4%), Niderlandy (4,5%) oraz Luksemburg (4,7%), a w Austrii i Luksemburgu odnotowano również obniżenie tego wskaźnika w skali roku. Mniejszy niż przed rokiem był wskaźnik bezrobocia w Niemczech oraz na Malcie. W największym stopniu wzrósł on na Litwie, w Bułgarii i Estonii (o ok. 4-3 pkt proc.). W Polsce kształtował się na poziomie średniej dla całej Unii Europejskiej 9,6%, i był wyższy od obserwowanego przed rokiem o 1,4 pkt proc. Stopa bezrobocia osób młodych (w wieku 15-24 lata) w 2010 r. w Unii Europejskiej ogółem wyniosła 20,7% i przekraczała notowaną przed rokiem o 1,0 pkt proc. Dla mężczyzn w tej grupie wieku wskaźnik wyniósł 21,5%, a dla kobiet 19,7%. Wskaźnik bezrobocia osób w wieku 15-24 lata należał do najwyższych w Hiszpanii (41,6%), na Litwie (35,1%) oraz w Estonii (32,9%), zaś najmniejszy poziom stopy bezrobocia dla tej grupy wiekowej obserwowano w Niderlandach (8,7%), Austrii (8,8%) oraz w Niemczech (9,1%). W Polsce stopa bezrobocia osób młodych kształtowała się na poziomie 23,7% i była o 3,1 pkt proc. wyższa niż w 2009 r. Wśród krajów Unii Europejskiej poziom stopy bezrobocia mężczyzn i kobiet w czwartym kwartale 2010 r. wyrównał się i ukształtował się na poziomie 9,6%, a w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r. odnotowano niewielki wzrost stopy bezrobocia kobiet o 0,4 pkt proc. Spośród krajów członkowskich największe dysproporcje pomiędzy wskaźnikami dla płci, wystąpiły w Irlandii (różnica 6,5 pkt proc.), na Litwie (4,8 pkt proc.) i w Estonii (2,3 pkt proc.). W Polsce wskaźnik bezrobocia dla kobiet kształtował się na poziomie 10,2% i był wyższy od stopy bezrobocia mężczyzn o 0,9 pkt proc.
13 T. 13. ZHARMONIZOWANY WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (HICP) HICP- ŻYWNOŚĆ I NAPOJE BEZALKOHOLOWE ORAZ UŻYTKOWANIE MIESZKANIA I NOŚNIKI ENERGII W 2010 R. (rok poprzedni = 100) rok poprzedni=100 115,0 113,0 111,0 Żywność i napoje bezalkoholowe Użytkowanie mieszkania i nośniki energii UE (27) 102,4 103,7 101,0 102,1 Strefa euro (17) 102,1 103,3 100,3 101,6 Austria 102,2 103,2 100,4 101,7 Belgia 101,8 104,5 100,0 102,3 Bułgaria 107,6 112,0 102,5 103,0 Cypr 102,2 104,4 100,2 102,6 Dania 101,7 103,6 101,1 102,2 Estonia 106,7 110,6 100,2 102,7 Finlandia 101,6 103,9 101,6 101,7 Francja 101,6 103,2 100,1 101,7 Grecja 103,0 104,2 101,3 104,7 Hiszpania 102,8 104,1 99,8 102,0 Irlandia 102,9 103,1 98,3 98,4 Litwa 105,8 111,1 104,2 101,2 Luksemburg 102,7 104,1 100,0 102,8 Łotwa 110,1 115,3 103,3 98,8 Malta 100,7 104,7 101,8 102,0 Niderlandy 101,6 102,2 101,0 100,9 Niemcy 102,3 102,8 100,2 101,2 P o l s k a 102,6 104,2 104,0 102,7 Portugalia 102,4 102,7 99,1 101,4 Republika Czeska 103,0 106,3 100,6 101,2 Rumunia 104,9 107,9 105,6 106,1 Słowacja 101,9 103,9 100,9 100,7 Słowenia 103,8 105,5 100,9 102,1 Szwecja 101,7 103,3 101,9 101,9 Węgry 107,9 106,0 104,0 104,7 Wielka Brytania 102,3 103,6 102,2 103,3 Włochy 102,0 103,5 100,8 101,6 OECD.... Japonia.... Stany Zjednoczone 102,6 104,4 99,2 109,0 107,0 105,0 103,0 101,0 99,0 97,0 95,0 Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w Unii Europejskiej ogółem w 2010 r. wzrosły o 2,1% w skali roku (wobec wzrostu o 1,0% w 2009 r.). Największa dynamikę cen notowano w Rumunii (wzrost o 6,1%). W znacznym stopniu zwiększyły się również ceny na Węgrzech i w Grecji (wzrost po 4,7%). W Polsce, dynamika cen była nieznacznie wyższa niż przeciętna w UE (wzrost wyniósł 2,7%), ale obniżyła się w stosunku do notowanej w dwóch poprzednich latach. W 2010 r. spadek cen konsumpcyjnych obserwowano w Irlandii oraz na Łotwie, przy czym w Irlandii był to drugi z kolei rok, w którym wystąpiło osłabienie dynamiki, a na Łotwie obniżenie cen poprzedzało znaczne wyhamowanie ich tempa wzrostu w 2009 r. (z poziomu 15,3% w 2008 r. do 3,3%). Po wysokim wzroście notowanym w 2008 r. w Estonii, na Litwie, a także w Bułgarii, w ostatnich dwóch latach obserwowano znaczne zwolnienie dynamiki cen. Istotny wpływ na kształtowanie się cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały ceny żywności i napojów bezalkoholowych oraz ceny związane z użytkowaniem mieszkania i nośnikami energii. W 2010 r. w Unii Europejskiej ogółem wzrost cen obu tych grup wyniósł w skali roku odpowiednio 1,1% i 2,0%. W największym stopniu wzrosły ceny żywności i napojów bezalkoholowych w Wielkiej Brytanii, Estonii, na Węgrzech oraz w Polsce (odpowiednio granicach 3,4% 2,6%), przy czym w Estonii zwiększenie dynamiki odnotowano po spadku cen w 2009 r., natomiast w pozostałych krajach obserwowano osłabienie dynamiki w porównaniu z rokiem poprzednim. Największy spadek cen żywności i napojów bezalkoholowych notowano w Finlandii (o 3,6%, wobec wzrostu o 2,0% w 2009 r.). Ceny związane z użytkowaniem mieszkania w największym stopniu zwiększyły się na Cyprze, Słowenii oraz Malcie, a w pierwszych dwóch krajach ich wzrost należał do największych (odpowiednio o 13,3% i 11,8% wobec spadku odpowiednio o 7,6% i o 2,4% w roku poprzednim). Spadek cen ww. grup towarów notowano w Irlandii, na Łotwie oraz w Niderlandach, przy czym na Łotwie obniżenie cen związanych z użytkowaniem mieszkania należało do największych (o 2,3%, wobec wzrostu o 8,3% w 2009 r.). W Polsce wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz cen związanych z użytkowaniem mieszkania i nośnikami energii kształtował się na poziomie nieznacznie wyższym niż przeciętnie w Unii Europejskiej (odpowiednio 2,6% i 3,0%), a ich dynamika była niższa niż przed rokiem.
14 T. 14. IMPORT (z euro; ceny bieżące) OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO a W 2010 R. W MLD EURO (ceny bieżące) rok poprzedni=100 Austria 108,9 105,3 81,9 116,8 Belgia 107,2 105,6 79,6 116,7 Bułgaria 141,7 114,8 67,3 113,5 Cypr 113,9 115,1 77,6 112,6 Dania 105,0 104,0 79,7 107,9 Estonia 106,8 95,3 66,7 127,4 Finlandia 107,9 104,7 70,0 118,0 Francja 106,7 105,7 82,5 113,8 Grecja 109,8 110,7 78,9 78,8 Hiszpania 108,5 100,7 73,5 112,8 Irlandia 105,0 93,3 78,7 100,1 Litwa 115,4 118,7 62,1 134,5 Luksemburg 95,0 106,8 81,8 103,4 Łotwa 121,6 98,2 64,0 123,9 Malta 101,3 101,0 84,5 106,2 Niderlandy 108,3 109,9 80,4 122,7 Niemcy 106,6 104,7 82,4 121,2 P o l s k a 119,6 117,4 75,5 122,2 Portugalia 106,5 107,1 80,0 110,5 Republika Czeska 116,2 112,0 78,0 126,4 Rumunia 125,9 111,4 68,2 120,1 Słowacja 123,4 113,6 79,4 125,5 Słowenia 119,8 109,3 75,5 119,2 Szwecja 110,1 102,5 75,1 130,1 Węgry 111,9 106,2 75,3 119,2 Wielka Brytania 94,9 94,7 80,4 121,8 Włochy 105,9 102,3 77,9 122,7 1000,0 950,0 900,0 850,0 800,0 500,0 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 import eksport 100,0 50,0 0,0 a Obroty z krajami Unii Europejskiej oraz spoza ugrupowania (intra+ekstra). W 2010 r. w większości krajów Unii Europejskiej obserwowano zwiększenie wartości obrotów towarowych w handlu zagranicznym w porównaniu bardzo niskimi sprzed roku. Najwyższą wartość obrotów (podobnie jak w latach poprzednich) notowano w Niemczech, gdzie w 2010 r. eksport wyniósł 957,1 mld euro (wzrost o ok. 19% w skali roku), import 804,7 mld euro (wzrost o ponad 21% w skali roku), a saldo ukształtowało się na dodatnim poziomie 152,4 mld euro. Najmniej korzystnym saldem wymiany handlowej, tj. minus 115,5 mld euro, charakteryzowała się Wielka Brytania, gdzie wartość towarów eksportowanych wyniosła 306,1 mld euro, tj. o 21,0% więcej niż przed rokiem, natomiast wartość towarów sprowadzonych z zagranicy wyniosła 421,5 mld euro, tj. o 21,8% więcej niż przed rokiem. W 2010 r. eksport Polski osiągnął wartość 117,5 mld euro (wzrost w skali roku o 20,0%), a import 131,0 mld euro (wzrost o ponad 22%). Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 13,5 mld euro i było większe niż w 2009 r. o ponad 45%. Jedynym krajem, w którym wystąpił niewielki spadek eksportu był Luksemburg, natomiast w Grecji w skali roku odnotowano znaczne obniżenie importu. Najwyższą dynamiką wartości towarów eksportowanych charakteryzowała się Estonia (wzrost o 35,0%), a także Bułgaria i Litwa (wzrost o 33,2%). W porównaniu z 2009 r. w największym stopniu zwiększył się import na Litwie (wzrost o 34,5%) i w Szwecji (wzrost o 30,1%). Wysoką, ponad 25% dynamiką charakteryzowały się również Estonia, Republika Czeska i Słowacja. Podobnie jak w latach poprzednich w 2010 r. Unia Europejska była importerem netto, a ujemne saldo wymiany handlowej wyniosło 143,7 mld euro i pogłębiło się w stosunku do notowanego w poprzednim roku (minus 108,1 mld euro).
15 T. 15. EKSPORT (z euro; ceny bieżące) GŁÓWNI PARTNERZY HANDLOWI UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. rok poprzedni=100 Austria 109,6 103,2 79,7 117,0 Belgia 107,7 102,0 82,7 117,2 Bułgaria 115,0 112,5 77,0 133,2 Cypr 95,8 109,2 81,2 117,9 Dania 102,1 105,6 84,7 109,3 Estonia 104,1 105,4 76,5 135,0 Finlandia 106,8 99,8 68,7 116,2 Francja 103,4 102,5 83,0 113,1 Grecja 104,1 104,2 81,8 108,0 Hiszpania 108,6 103,6 85,2 113,7 Irlandia 102,4 96,4 97,2 106,4 Litwa 111,1 128,5 73,4 133,2 Luksemburg 89,6 105,4 87,9 97,7 Łotwa 123,7 113,8 80,0 129,5 Malta 100,8 90,5 79,1 118,4 Niderlandy 108,8 107,9 82,3 121,1 Niemcy 109,2 102,0 81,7 119,2 P o l s k a 115,9 113,3 84,4 120,0 Portugalia 107,5 101,7 81,6 115,7 Republika Czeska 118,2 111,7 81,1 123,8 Rumunia 114,3 114,0 86,4 128,1 Słowacja 128,1 113,3 83,1 122,3 Słowenia 118,7 105,6 80,9 118,4 Szwecja 104,6 101,2 75,3 127,5 Węgry 116,1 106,0 80,7 121,0 Wielka Brytania 89,7 97,5 81,0 121,0 Włochy 109,9 101,2 79,1 115,8 Pozostałe 41,5% Korea Płd. 2,1% IMPORT Brazylia 2,3% Stany Zjednoczone 18,0% Indie 2,6% Japonia 3,2% Norwegia 3,1% Chiny 8,4% Szwajcaria 7,8% Turcja 4,5% Rosja 6,4% Pozostałe 34,3% Brazylia 2,2% Chiny 18,9% Indie 2,2% EKSPORT Korea Płd. 2,6% Turcja 2,8% Stany Zjednoczone 11,3% Japonia 4,3% Rosja 10,4% Szwajcaria 5,6% Norwegia 5,3% W 2010 r. wartość wymiany towarowej Unii Europejskiej zwiększyła się ze wszystkimi głównymi partnerami handlowymi. Najważniejszym odbiorcą towarów eksportowanych z UE były - podobnie jak w roku poprzednim - Stany Zjednoczone, a wartość wymiany handlowej z tym państwem wyniosła po stronie eksportu 242,4 mld euro (wzrost o ok. 18% w skali roku) i 169,3 mld euro po stronie importu (wzrost o ok. 6%). Wymianę handlową między UE a Stanami Zjednoczonymi zamknęło dodatnie saldo obrotów wynoszące 73,1 mld euro, wobec 46,4 mld euro w roku poprzednim. Oprócz Stanów Zjednoczonych, dodatnie saldo wymiany handlowej UE odnotowano ze Szwajcarią (21,3 mld euro), z Turcją (19,2 mld euro) oraz Indiami (9,8 mld euro). W największym stopniu po stronie eksportu zwiększyły obroty handlu zagranicznego z Brazylią, gdzie było one o ok. 45% większe niż w 2009 r., natomiast po stronie importu o ok. 26%. Największy wzrost wartości towarów importowanych nastąpił w obrotach z Rosją i Chinami (po ok. 32%), natomiast eksport do tych krajów zwiększył się odpowiednio o ok. 32% i 37%. Towary importowane do Unii Europejskiej najczęściej pochodziły z Chin, a ich wartość w 2010 r. wynosiła 282,0 mld euro. Również pod względem eksportu Chin były istotnym partnerem dla UE 8,4% wysyłanych produktów z Unii Europejskiej trafiło do tego kraju. Saldo wymiany handlowej między UE a Chinami ukształtowało się na poziomie minus 168,9 mld euro i było mniej korzystne niż przed rokiem (minus 131,7 mld euro).
16 T. 16. SALDO HANDLU ZAGRANICZNEGO (ceny bieżące) STRUKTURA TOWAROWA HANDLU ZAGRANICZNEGO UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. w mld euro Austria 0,4-2,0-4,4-4,9 Belgia 14,2 3,8 12,8 16,4 Bułgaria -8,3-9,9-5,2-3,6 Cypr -5,3-6,1-4,7-5,3 Dania 3,8 5,1 8,1 9,7 Estonia -3,4-2,4-0,8-0,5 Finlandia 6,1 3,2 1,4 0,9 Francja -52,0-67,7-54,1-64,1 Grecja -38,4-43,7-33,9-22,4 Hiszpania -99,2-94,7-47,2-51,8 Irlandia 27,5 28,4 38,2 43,4 Litwa -5,3-5,1-1,3-1,9 Luksemburg -3,8-4,3-2,4-3,4 Łotwa -5,1-4,1-1,5-1,5 Malta -1,2-1,5-1,4-1,2 Niderlandy 42,4 38,7 39,2 42,3 Niemcy 194,3 177,5 138,9 152,4 P o l s k a -18,7-26,1-9,3-13,5 Portugalia -21,6-25,2-19,6-20,0 Republika Czeska 3,2 3,2 5,7 5,1 Rumunia -21,8-23,5-9,9-9,5 Słowacja -1,5-1,9 0,3-0,9 Słowenia -1,1-2,0-0,2-0,4 Szwecja 11,4 10,1 7,8 7,7 Węgry -0,1-0,3 3,8 5,5 Wielka Brytania -134,1-117,8-93,2-115,5 Włochy -8,6-13,0-5,9-27,3 Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (SITC 7); 42,5% Surowce z wyjątkiem paliw (SITC 2+4); 2,8% Pozostałe (SITC 9); 2,9% EKSPORT Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne (SITC 3); 5,6% Inne produkty przetwórstwa przemysłowego (SITC 6+8); 23,0% Towary rolnospożywcze (SITC 0+1); 5,7% Chemikalia (SITC 5); 17,5% Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (SITC 7); 29,7% Pozostałe (SITC 9); 1,8% IMPORT Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne (SITC 3); 25,0% Surowce z wyjątkiem paliw (SITC 2+4); 4,7% Inne produkty przetwórstwa przemysłowego (SITC 6+8); 24,1% Towary rolnospożywcze (SITC 0+1); 5,4% Chemikalia (SITC 5); 9,2% Podobnie jak przed rokiem, dominującą grupą produktów w obrotach wymiany handlowej Unii Europejskiej były maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (SITC 7), stanowiące aż 42,5% wartości eksportu i 29,7% wartości importu UE. Największą dynamiką w 2010 r. w porównaniu z rokiem ubiegłym charakteryzowały się produkty z grupy surowce z wyjątkiem paliw (SITC 2+4), których wartość po stronie importu wzrosła o 48,1%, a po stronie eksportu o 36,5%. Wysoki wzrost notowano również w grupie paliwa mineralne, smary i materiały pochodne, której eksport zwiększył się o 34,1% a import do UE o 25,6%. Ujemne saldo wymiany handlowej paliw wyniosło 297,1 mld euro wobec minus 240,2 mld euro przed rokiem. W celu zachowania porównywalności, wszystkie dane, dla krajów Unii Europejskiej, w tym dotyczące Polski pochodzą z bazy Eurostatu. Dane dotyczące OECD, Stanów Zjednoczony oraz Japonii pochodzą z bazy OECD OLIS. Dane pobrano z baz w okresie 28 III 8 IV 2011 r.