Jan den Boer, Wameco S.C. 5 listopada 2010 r. Hotel Tumski, Wrocław Transwaste, co się działo przez pierwsze półtora roku? Nieformalne działania w zakresie gospodarki odpadami wielkogabarytowymi i ZSEE na terenie Dolnego Śląska. Wyniki badań, problemy, opinie i rozwiązania.
Spis treści Geneza projektu TransWaste O projekcie Sytuacja w krajach Działanie w projekcie 2
Geneza projektu TransWaste pomysł na projekt TransWaste powstał w ABF-BOKU (Wydział Gospodarki Odpadami Uniwersytetu Nauk o Ziemi) w Wiedniu w Austrii zaobserwowano dużą aktywnośd nieformalnych zbieraczy badania na ten temat prowadzono w krajach Ameryki Południowej, Afryki, Azji i na Bałkanach, ale brakuje ich w Europie Środkowo-Wschodniej istnieje kierunek transportu odpadów w Europie: - z zawansowanych do rozwijających się systemów gospodarki odpadami 3
Geneza projektu TransWaste 1. stycznia 2009 r. rozpoczęcie projektu TransWaste: Formalisation of informal sector activities in collection and transboundary shipment of wastes in and to CEE Normalizacja nieformalnych praktyk w zakresie zbierania i transgranicznego przemieszczania odpadów wewnątrz i do Paostw Europy Środkowo-Wschodniej 4
O projekcie Program Central Europe jest realizowany w okresie 2007-2013 finansowany przez ERDF (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), z celem: - wzmocnienia spójności terytorialnej - promowania wewnętrznej integracji i - zwiększenia konkurencyjności Europy Środkowej charakterystyka projektów: - międzynarodowy zakres tematyczny oraz partnerstwo - konsekwentne i skuteczne zarządzanie - efektywne tworzenie i transfer wiedzy - konkretne wyniki oraz silny nacisk na komunikację 5
O Projekcie Partnerzy Koordynator: Wydział Gospodarki Odpadami Uniwersytetu Nauk o Ziemi w Wiedniu (ABF-BOKU) ARGE Abfallvermeidung, Ressourcenschonung und nachhaltige Entwicklung GmbH (ARGE) Wameco S.C. Ryszard Szpadt, Wojciech Górnikowski (Wameco) Repanet (Repanet) Technische Universität Dresden (TUD) Bay Zoltán Alkalmazott Kutatási Közalapítvány (BayLogi) Austrian Society for Systems Engineering and Automation (SAT) 6
7
O projekcie Cele Projektu opracowad możliwości formalizacji nieformalnego zbierania - realizacja międzynarodowej współpracy władz dotyczącej działao sektora nieformalnego - uwzględnienie nieformalnych zbieraczy w zmieniających się systemach gospodarki odpadami w wybranych regionach - formalizacja nieformalnego sektora we współpracy z grupami docelowymi, biorąc pod uwagę ich potrzeby w wybranych regionach konkretne wyniki: - transgraniczny plan działania - biznesplan dla co najmniej jednego przedsiębiorstwa społecznego 8
O projekcie Plan Pracy WP1: zarządzanie i koordynacja projektu WP2: komunikacja, zarządzanie wiedzą i upowszechnianie WP3: nieformalne zbieranie i transport odpadów strumienie materiałów, efekty ekologiczne/społeczne/formalizacji WP4: identyfikacja i włączenie interesariuszy identyfikacja regionów, interesariuszy, rozmowy z interesariuszami WP5: międzynarodowa współpraca dot. nieformalnego działao warsztaty interesariuszy, platform sieciowych, współpraca transgraniczna WP6: formalizacja nieformalnego sektora możliwości, warunki i realizacja formalizacji 9
O projekcie Harmonogram WP1 WP2 WP3 WP4 WP5 WP6 2009 2010 2011 2012 10
2 rodzaje zbierania lokalne transgraniczne 11
Sytuacja w Austrii Zbieracze większośd zbieraczy jest Węgrami (75%) częśd spośród nich jest Romami zaakceptowani przez Austriaków są Węgrzy, którzy zbierają lokalnie odpady od dłuższego czasu Romów nie zaakceptowano nowych zbieraczy nie zaakceptowano 12
Sytuacja w Austrii Formy nieformalnego zbierania nieformalne zbieranie przy lub w punktach dobrowolnego gromadzenia odpadów nieformalne zbieranie inicjowane przez mieszkaoców nieformalne zbieranie organizowane przez zbieraczy nieformalne zbieranie w ramach formalnego zbierania 13
Sytuacja w Austrii Gminne Związki Gospodarki Odpadami organizują znaczną cześd komunalnej gospodarki odpadami w Austrii i Niemczech zarządzają punktami dowolnego gromadzenia odpadów częśd jest przychylna zbieraczom częśd mocno przeciwko ( to kradzież ) tracą wartościowe materiały mniej do unieszkodliwienia problemy z utrzymaniem porządku 14
Sytuacja w Austrii Ogólnie sytuacja prawna jest trudna (nie wolno przekazywad odpadów zbieraczom) częśd mieszkaoców obawia się, że nieformalne zbieranie jest przygotowaniem do włamania częśd mieszkaoców jest zadowolona, że produkty będą używane dalej i chce pomagad zbieraczom Austriacy chcą najpierw poznad fakty, a dopiero potem opracowad rozwiązania 15
Sytuacja we Węgrzech Ogólnie zbieracze chcą szybkich rozwiązao istnieją miejscowości, gdzie połowa mieszkaoców żyje z nieformalnego zbierania odpadów (Devecser) z powodu kryzysu liczba zbieraczy ostatnio wzrosła Romów najbardziej dotknął kryzys zbieracze czują się niebezpiecznie w Austrii, boją się policji, mają złe doświadczenia urząd skarbowy domaga się formalizacji 16
Działania w projekcie Ustalenie faktów poprzez wywiady ze zbieraczami (AT, PL, D, HU, SK) analizę sytuacji prawnej (AT) badania na granicy (AT-HU, D-P: z Izbą Celną, SK) badania na targowiskach (PL, HU) badania w punktach dowolnego gromadzenia odpadów (AT, D) badania lokalne (złom, wielkogabarytowe, PL, HU) rozpoznanie poziomu formalnego zbieranie odpadów 17
18
Działania w projekcie Poznanie opinii i problemów wywiady, spotkania, warsztaty, konferencje, publikacje, strony internetowe, itd. uwzględnienie wszystkich interesariuszy: - zbieracze - organizacje rządowe - gminne związki gospodarki odpadami - przedsiębiorstwa gospodarki odpadami - mieszkaocy - instytucje badawcze - itd. 19
Działania w projekcie Wyniki do tej pory ilości formalnie zbieranych odpadów ilości przewożonych przez granice nieformalnie zbieranych odpadów ilości lokalnie nieformalnie zbieranych odpadów ilości sprzedawanych odpadów na targowiskach dużo sprzecznych opinii w Austrii i na Węgrzech dotąd mało kłopotów w Polsce 20
Działania w projekcie Następne okresy określenie wpływu nieformalnego transgranicznego przemieszczania odpadów - na środowisko (Ocena Cyklu Życia, LCA) - na społecznośd (S-LCA) - na gospodarkę rozpoznanie sytuacji prawnej i społecznogospodarczej dla przedsiębiorstw społecznych dalsza analiza opinii, problemów i rozwiązao wybranie najlepszego rozwiązania 21
Koniec Dziękuję Paostwu za uwagę!!! 22