ReUse a PSZOK. Powitanie i wprowadzenie do TransWaste

Transkrypt

1 ReUse a PSZOK Ponowne użycie i Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych - możliwości i obowiązki w Polsce. Powitanie i wprowadzenie do TransWaste Jan den Boer, Wameco S.C. 29 listopada 2012 r. Hotel Tumski, Wrocław

2 Program dnia Cele dnia pokazanie wyników projektu Transwaste wymiana wiedzy oraz zachęcenie do ponownego użycia Poznajmy się! Agenda 2

3 Agenda Jan den Boer, Wameco: Powitanie i wprowadzenie do TransWaste. Kim są zbieracze? Emilia den Boer, PWr: PSZOKi i ReUse uwarunkowania prawne Piotr Błaszków, UMWD: WPGO ponowne użycie i punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych obowiązki samorządów Marek Bobek, UMWK-P: CERREC: Europejskie centra napraw i ponownego wykorzystania PRZERWA KAWOWA Michał Len, RReuse: Reuse w Europie Olga Wojtczuk, Wameco: Kąciki używanych rzeczy w Europie Patrycja Kalewska, ZZO Poznań: Kącik używanych rzeczy przy PSZOK w Poznaniu Grażyna Szczepaniak, Emmaus: Dobre praktyki w zakresie ponownego wykorzystania produktów Monika Żurańska-Skalny, Wameco: Wyniki projektu TransWaste aspekty społeczne, środowiskowe i ekonomiczne OBIAD Jadwiga Wójcik, Urząd Miasta i Gminy Kąty Wrocławskie: Doświadczenia z prowadzenia punktu zbierania odpadów Anna Hołowata, Aleksandra Borys, ZDIUM Wrocław: PSZOK we Wrocławiu DYSKUSJA I ZAMKNIĘCIE WARSZTATÓW KONFERENCJA PRASOWA

4 Spis treści O projekcie Ile odpadów jest zbieranych nieformalnie? Badanie przy granicy. Kim są zbieracze? Scenariusze formalizacji 4

5 Geneza projektu TransWaste pomysł na projekt TransWaste powstał w ABF-BOKU (WydziałGospodarki Odpadami Uniwersytetu Nauk o Ziemi) w Wiedniu w Austrii zaobserwowano dużą aktywność nieformalnych zbieraczy badania na ten temat prowadzono w krajach Ameryki Południowej, Afryki, Azji i na Bałkanach, ale brakuje ich w Europie Środkowo-Wschodniej istnieje kierunek transportu używanych rzeczy w Europie: z Zachodniej do Wschodniej 5

6 Geneza projektu TransWaste 1. stycznia 2009 r. rozpoczęcie projektu TransWaste: Formalisation of informal sector activities in collection and transboundary shipment of wastes in and to CEE Normalizacja nieformalnych praktyk w zakresie zbierania i transgranicznego przemieszczania odpadów wewnątrz i do Państw Europy Środkowo- Wschodniej 6

7 O Projekcie Partnerzy Koordynator: WydziałGospodarki Odpadami Uniwersytetu Nauk o Ziemi w Wiedniu (ABF-BOKU) ARGE Abfallvermeidung, Ressourcenschonung und nachhaltige Entwicklung GmbH(ARGE) Wameco S.C. Ryszard Szpadt, Wojciech Górnikowski(Wameco) Repanet(Repanet) Technische Universität Dresden(TUD) Bay Zoltán Alkalmazott Kutatási Közalapítvány(BayLogi) Austrian Society for Systems Engineering and Automation (SAT) 7

8 Kim jesteśmy Wameco S.C. Ryszard Szpadt, Wojciech Górnikowski (Wameco) Firma zajmująca sięgospodarkąodpadami (projekty składowisk odpadów i rekultywacji, plany gospodarki odpadami, program ochrony środowiska, wnioskio pozwolenia zintegrowane dla składowisk i instalacji przetwarzania odpadów, raporty oddziaływania na środowisko), Zleceniodawcy: Przedsiębiorstwa, Instytucje Naukowe i Badawcze, Jednostki Samorządowe, Funkcjonuje od początku lat 90-tych, Uczestniczy w międzynarodowych projektach 8

9 9

10 O projekcie Cele Projektu opracowanie możliwości formalizacji nieformalnego zbierania - realizacja międzynarodowej współpracy władz dotyczącej działańsektora nieformalnego - uwzględnienie nieformalnych zbieraczy w zmieniających sięsystemach gospodarki odpadami w wybranych regionach - formalizacja nieformalnego sektora we współpracy z grupami docelowymi, biorąc pod uwagę ich potrzeby w wybranych regionach konkretne wyniki: - transgraniczny plan działania - biznesplan dla co najmniej jednego przedsiębiorstwa społecznego 10

11 Działania w projekcie ustalenie faktów: kto, co, ile, jak wywiady ze zbieraczami i innymi interesariuszami analiza sytuacji prawnej badania na granicy, targowiskach, ulicach oraz przy PSZOKach rozwiązanie: formalizacja nieformalnej sytuacji zrównoważona ocena różnych scenariuszy transgraniczny plan działania biznesplan dla przedsiębiorstwa społecznego 11

12 2 rodzaje zbierania lokalne transgraniczne 12

13 Intermezzo Złom Nieformalne zbieranie złomu: we Wrocławiu, Jeleniej Górze i Zgorzelcu: 34 kg/mieszkańca.rok bezpłatny serwis dla społeczeństwa potrzeba integracji zamiast konkurencji 13

14 Struktura nieformalnego zbierania odpadów w Europie Środkowej 14

15 Obserwacje na granicy prawdopodobieństwo >90% prawdopodobieństwo 10-90% prawdopodobieństwo <10%

16 Obserwacje na granicy

17 Ilość przemieszczanych używanych rzeczy Współczynniki wpływu Rodzaj pojazdu Liczba pojazdów Prawdopodobieństwo Stopień napełnienia Pojemność Przejście graniczne Dzień tygodnia Pora roku Pora dnia 17

18 Ilość przemieszczanych używanych rzeczy Nieformalnie zbierane odpady/używane rzeczy wwożone przez niemiecką i czeską granicę na teren Dolnego Śląska: Objętość (m 3 /yr) Gęstość-min (100kg/m³) Ilość(t/yr) Gęstość-med (150kg/m³) Gęstość-max (200kg/m³) MIN = Q min MED =Q med MAX = Q max Mg/a = 26 kg/m.a

19 Targowiska i giełdy z używanymi rzeczami Co tam można kupić? 19

20 Kim są zbieracze? Plec Wiek lata >61 Zeński Męski <30 0% 20% 40% 60% 80% 100% HU (16 odp.) SK (25 odp.) PL (24 odp.) PL (lokalni, 83 odp.) 0% 20% 40% 60% 80% 100% HU (16 odp.) SK (25 odp.) PL (24 odp.) PL (lokalni, 83 odp.) 20

21 Kim są zbieracze? % średniej krajowej Jaki jest Pana miesięczny dochód ze sprzedaży zebranych odpadów? < 10% Dochód ze zbierania (zł/d) >100 10% -39% 21% 5% 24% 40% -69% 70% -100% > 100% 28% 22% 0% 20% 40% 60% 80% 100% HU (16 odp.) SK (12 odp.) PL (19 odp.) Zbieracz używanych rzeczy zł/mies. 4%: nie ma efektu na zdrowie zadowoleni: 30%, dzieci też: 17% Zbieracz lokalny 600 zł/mies. ilość odpowiedzi: 58 31% pod wpływem alkoholu 92% bez kłopotów z ludźmi 21

22 Kim są zbieracze? Czy Pan/Pani płaci składki na ubezpieczenia społeczne? Jak wielu zbieraczy płaci składki na ubezpieczenia społeczne? (ZUS) Tak żaden/niewielu <50% Nie twoja sprawa Brak opinii Nie >50% wszyscy 0% 20% 40% 60% 80% 100% HU (16 odp.) SK (25 odp.) PL (24 odp.) 0% 20% 40% 60% 80% HU (16 odp.) SK (25 odp.) PL (24 odp.) 22

23 Scenariusze formalizacji 4 przypadki pilotażowe ISHS: Stowarzyszenie zbieraczy używanych rzeczy WISE: Ustanowienie społeczno-ekonomicznych centrów i sieci ponownego użycia w Europie Środkowej Kącik używanych rzeczy -w/przy punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych Retourette (zakup ZSiEE od zbieraczy) mająpolepszyćnieformalnąsytuację; działaćwedług prawa; pomagać zbieraczom 23

24 ISHS, Węgry Stowarzyszenie zbieraczy używanych rzeczy

25 Istotne cechy zamówienie zbierania szkolenie zbieraczy rejestracja zbieraczy ISHS, Węgry Stowarzyszenie zbieraczy używanych rzeczy rejestracja rzeczy (lista transferu) tylko do ponownego użycia

26 WISE, Austria-Węgry Społeczno-ekonomiczne centra i sieci ponownego użycia Austriackie Gminne Związki Gospodarki Odpadami tego nie chcą

27 WISE, Austria-Węgry Podstawy przedsiębiorstwa społeczno-ekonomicznego Integracja osób wykluczonych na otwartym rynku pracy Zatrudnienie tymczasowe (do 1 roku) w rzeczywistych warunkach rynkowych Dział personalny dla wspierania grupy docelowej Stały personel doradczy i jako fundament firmy

28 Kąciki używanych rzeczy PSZOK Wersja Wschodnia i Zachodnia Działa już w Poznaniu Strona 187 WPGO DS.: Kierunek działańna szczeblu wojewódzkim i gminnym: tworzenie przy punktach selektywnej zbiórki odpadów tzw. kącika używanych rzeczy, gdzie zbierane będąużywane rzeczy, a następnie przekazywane osobom potrzebującym za darmo lub za niewielkąkwotę(tego rodzaju sposób ograniczania ilości wytwarzanych odpadów jest znany na całym świecie)

29 Retourette, Słowacja Odpowiedzialni przedmioci: Producenci i importerzy Produkty Konsumenci Cena + Opłaty recyklingowe Rzeczy zbierane przez nieformalnych zbieraczy Opłaty recyklingowe Opłaty za zbieranie Items assigned to disposal Firmy zbierające, punkty zbierania ZSiEE Opłaty za zbieranie Zbierane ZSiEE Dochód z materiałów Organizacja Odzysku ZSiEE Opłaty za przetwarzanie Zakłady przetwarzania ZSiEE Surowce wtórne

30 Retourette, Słowacja Pierwsze wyniki Przetwarzanie ZSEE przez Enviwork w 2011: w sumie 1400 Mg przynoszone do firmy przez osoby prywatne: 20 Mg tylko kompletne sprzęty

31 Ostatnie kroki Zakończenie transgraniczny plan działania biznesplan dla przedsiębiorstwa społecznego opublikowanie wyników projektu na stronie:

32 Koniec Dziękuję Państwu za uwagę!!! 32