Klub Młodego Chemika założenia i program Szkoła podstawowa Gimnazjum
Klub Młodego Chemika 1
1. Wstęp Klub Młodego Chemika w Katolickiej Publicznej Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Śremie jest skierowany dla uczniów VII i VIII klasy szkoły podstawowej. Zajęcia odbywają się w ramach zajęć pozalekcyjnych raz w tygodniu (co drugi tydzień) w wymiarze 2 godzin zegarowych. 2. Charakterystyka Klubu Młodego Chemika Program Klubu Młodego Chemika zawiera informacje o zakresie i sposobie realizacji treści obejmujących program nauczania w szkole podstawowej rozszerzony o wymagania do konkursu przedmiotowego z chemii. Program jest przeznaczony dla uczniów przygotowujących się do konkursów przedmiotowych oraz szczególnie zainteresowanych przedmiotem i chcących poszerzać swą wiedzę. Program ten jest realizowany w szkole podstawowej dysponującej zapleczem wyposażonym w sprzęt i niezbędne odczynniki. Głównym celem prowadzenia zajęć Klubu Młodego Chemika jest rozwijanie zainteresowań uczniów chemią, prowadzących do zgłębienia tajemnic przyrody oraz prezentowanie wyników własnych obserwacji, eksperymentów i przemyśleń, ponadto wykorzystania wiedzy chemicznej w praktyce życia codziennego. 3. Cele zajęć pozalekcyjnych: rozbudzanie i rozwijanie zainteresowania uczniów wiedzą chemiczną, nabywanie umiejętności bezpiecznego posługiwania się odczynnikami i sprzętem laboratoryjnym podczas samodzielnego wykonywania doświadczeń chemicznych, umiejętność posługiwania się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym, rozwijanie umiejętności i mobilizowanie do samodzielnej pracy, rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji (tablice, schematy, wykresy, modele, literatura popularnonaukowa, Internet, programy multimedialne), wdrażanie uczniów do prezentowania własnych poglądów i opinii oraz wyciągania własnych wniosków, rozwijanie nawyku systematycznego uzupełniania wiedzy, rozwijanie umiejętności posługiwania się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym, przygotowywanie uczniów do konkursów przedmiotowych, motywowanie i przygotowanie do dalszego kształcenia. 4. Metody i formy pracy z uczniami: praca indywidualna, praca zespołowa, dyskusje i pogadanki, projektowanie i samodzielne wykonywanie uczniowskich doświadczeń laboratoryjnych, rozwiązywanie zadań rachunkowych o różnych stopniach trudności, praca z programami komputerowymi i Internetem, przygotowanie tematycznych gazetek ściennych, udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, wycieczki edukacyjne. 2
5. Procedury osiągania celów: prawidłowe posługiwanie się podstawowym szkłem i sprzętem laboratoryjnym, planowanie i samodzielne wykonywanie ćwiczeń laboratoryjnych (indywidualnie lub w grupach) ze zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo, sporządzenie dokumentacji z doświadczeń chemicznych (obserwacje, wnioski), analiza danych z tablic chemicznych (np. tabele rozpuszczalności, wykresy rozpuszczalności, układ okresowy pierwiastków chemicznych), ćwiczenia rachunkowe oraz ćwiczenia w pisaniu równań reakcji chemicznych, zachęcanie uczniów do twórczego myślenia i rozwiązywania problemów, szczególnie poprzez stosowanie aktywizujących metod pracy, organizację pracy w grupach, udział w konkursach chemicznych. 6. Program zajęć Klubu Młodego Chemika: I. Organizacja klubu Młodego chemika omówienie planu zajęć, zapoznanie uczniów z pracownią chemiczną, jej wyposażeniem oraz z regulaminem pracowni i przepisami BHP. II. Doświadczenia dotyczące przerobionego materiału: 1. Prezentacja szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz jego zastosowanie. 2. Badanie właściwości wybranych substancji (np.: miedzi, żelaza, soli kuchennej, mąki, wody, cukru, woda, olej). 3. Sporządzanie mieszanin i rozdzielanie ich na składniki. 4. Różnice między zjawiskiem fizycznym a reakcją chemiczną.4 5. Otrzymywanie związku chemicznego z pierwiastków chemicznych. 6. Badanie właściwości pierwiastków chemicznych (np.: cynku, sodu, magnezu, fosforu czerwonego, siarki) 7. Badanie przewodnictwa cieplnego i elektrycznego metali. 8. Porównanie aktywności chemicznej metali. 9. Badanie wpływu różnych czynników na metale oraz sposoby ochrony produktów stalowych przed korozją. 10. Badanie składu powietrza otrzymywanie i badanie właściwości gazów obecnych w powietrzu. 11. Obserwacja przebiegu reakcji syntezy (np. otrzymywanie siarczku żelaza), analizy (np. termiczny rozkład węglanu wapnia) i wymiany (np. reakcja magnezu z dwu tlenkiem węgla). 12. Obserwacja zjawiska dyfuzji. 13. Badanie zjawiska przewodzenia prądu elektrycznego przez cukier i sól rozpuszczone w wodzie. 14. Potwierdzenie prawa zachowania masy. 15. Odparowanie wody wodociągowej. 16. Rozpuszczanie substancji w wodzie oraz badanie wpływu różnych czynników na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie. 17. Sporządzanie roztworów nienasyconego, nasyconego, właściwego, koloidu i zawiesiny. 18. Badanie przewodzenia prądu elektrycznego przez roztwory wodne substancji. 19. obserwacja zmiany barwy wskaźników w zależności od odczynu roztworu. 20. Otrzymywanie i badanie właściwości wodorotlenków, kwasów i soli. 21. Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnych. 3
22. Badanie właściwości naturalnych źródeł węglowodorów. 23. Obserwacja reakcji spalania alkanów oraz identyfikacja produktów spalania. 24. Odróżnianie węglowodorów nasyconych od nienasyconych. 25. Badanie właściwości pochodnych węglowodorów, alkoholi, kwasów karboksylowych. 26. Odróżnianie tłuszczu nasyconego od nienasyconego. 27. Badanie właściwości białek. 28. Badanie właściwości cukrów. III. Ciekawe doświadczenia dotyczące przerobionego materiału i go poszerzające: Wykonywanie bardzo efektowych doświadczeń: np. zanikająca barwa, rakieta V2, ryczący niedźwiedź, chemiczna pochodnia, zimny płomień, Przemiana Woda-WinoMleko-Piwo, błyskawica w zlewce, białe dymy, dehydratacja sacharozy itp. IV. Samodzielne ćwiczenia związane z zainteresowaniami uczniów. V. Rozwiązywanie zadań problemowych i rachunkowych, mających na celu przygotowanie do konkursów chemicznych. VI. Filmy, programy multimedialne i literatura popularnonaukowa poszerzające VII. wiadomości z chemii. VIII. IX. Poznanie postaci najwybitniejszych chemików polskich i na świecie. Poznanie znaczenia chemii dla rozwoju cywilizacji i jej wpływu na stan środowiska przyrodniczego. X. Wycieczki tematyczne. Opracowała: mgr Dominika Biedalak 4
Klub Młodego Chemika 1
1. Wstęp Klub Młodego Chemika w Katolickim Publicznym Gimnazjum im. Jana Pawła II w Śremie jest skierowany dla uczniów klas gimnazjalnych. Zajęcia odbywają się w ramach zajęć pozalekcyjnych raz w tygodniu (co drugi tydzień) w wymiarze 2 godzin zegarowych. 2. Charakterystyka Klubu Młodego Chemika Program Klubu Młodego Chemika zawiera informacje o zakresie i sposobie realizacji treści obejmujących program nauczania w szkole podstawowej rozszerzony o wymagania do konkursu przedmiotowego z chemii. Program jest przeznaczony dla uczniów przygotowujących się do konkursów przedmiotowych oraz szczególnie zainteresowanych przedmiotem i chcących poszerzać swą wiedzę. Program ten jest realizowany w szkole dysponującej zapleczem wyposażonym w sprzęt i niezbędne odczynniki. Głównym celem prowadzenia zajęć Klubu Młodego Chemika jest rozwijanie zainteresowań uczniów chemią, prowadzących do zgłębienia tajemnic przyrody oraz prezentowanie wyników własnych obserwacji, eksperymentów i przemyśleń, ponadto wykorzystania wiedzy chemicznej w praktyce życia codziennego. 3. Cele zajęć pozalekcyjnych: rozbudzanie i rozwijanie zainteresowania uczniów wiedzą chemiczną, nabywanie umiejętności bezpiecznego posługiwania się odczynnikami i sprzętem laboratoryjnym podczas samodzielnego wykonywania doświadczeń chemicznych, umiejętność posługiwania się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym, rozwijanie umiejętności i mobilizowanie do samodzielnej pracy, rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji (tablice, schematy, wykresy, modele, literatura popularnonaukowa, Internet, programy multimedialne), wdrażanie uczniów do prezentowania własnych poglądów i opinii oraz wyciągania własnych wniosków, rozwijanie nawyku systematycznego uzupełniania wiedzy, rozwijanie umiejętności posługiwania się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym, przygotowywanie uczniów do konkursów przedmiotowych, motywowanie i przygotowanie do dalszego kształcenia. 4. Metody i formy pracy z uczniami: praca indywidualna, praca zespołowa, dyskusje i pogadanki, projektowanie i samodzielne wykonywanie uczniowskich doświadczeń laboratoryjnych, rozwiązywanie zadań rachunkowych o różnych stopniach trudności, praca z programami komputerowymi i Internetem, przygotowanie tematycznych gazetek ściennych, udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, 2
wycieczki edukacyjne. 5. Procedury osiągania celów: prawidłowe posługiwanie się podstawowym szkłem i sprzętem laboratoryjnym, planowanie i samodzielne wykonywanie ćwiczeń laboratoryjnych (indywidualnie lub w grupach) ze zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo, sporządzenie dokumentacji z doświadczeń chemicznych (obserwacje, wnioski), analiza danych z tablic chemicznych (np. tabele rozpuszczalności, wykresy rozpuszczalności, układ okresowy pierwiastków chemicznych), ćwiczenia rachunkowe oraz ćwiczenia w pisaniu równań reakcji chemicznych, zachęcanie uczniów do twórczego myślenia i rozwiązywania problemów, szczególnie poprzez stosowanie aktywizujących metod pracy, organizację pracy w grupach, udział w konkursach chemicznych. 6. Program zajęć Klubu Młodego Chemika: I. Organizacja klubu Młodego chemika omówienie planu zajęć, zapoznanie uczniów z pracownią chemiczną, jej wyposażeniem oraz z regulaminem pracowni i przepisami BHP. II. Doświadczenia dotyczące przerobionego materiału: 1. Badanie i opisywanie właściwości wybranych substancji (np. soli kuchennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza). 2. Sporządzanie mieszanin jednorodnych i niejednorodnych. Rozdzielanie tych mieszanin. 3. Ilustracja zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej. 4. Obserwacja przebiegu reakcji syntezy (np. otrzymywanie siarczku żelaza), analizy (np. termiczny rozkład węglanu wapnia) i wymiany (np. reakcja magnezu z dwu tlenkiem węgla). 5. Badanie, czy powietrze jest mieszaniną. 6. Otrzymywanie tlenu, wodoru, dwutlenku węgla. Badanie właściwości tych gazów. 7. Wykrywanie obecności dwutlenku węgla w powietrzu wydychanym z płuc. 8. Badanie zdolności do rozpuszczania się w wodzie różnych substancji (np. cukru, soli kuchennej, oleju jadalnego, benzyny). 9. Badanie wpływu różnych czynników (temperatury, mieszania, stopnia rozdrobnienia) na szybkość rozpuszczania się ciał stałych w wodzie, 10. Otrzymywanie wodorotlenków (np. NaOH, Ca(OH) 2, Al(OH) 3 ). 11. Otrzymywanie kwasów (np. HCl i H 2 SO 3 ). 12. Badanie zmiany barwy wskaźników (np. fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego) w roztworach kwasów i wodorotlenków. 13. Mieszanie roztworów kwasu (np. HCl) i wodorotlenku (np. NaOH) w obecności wskaźników. 14. Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnych. 15. Obserwacja reakcji spalania alkanów (metanu lub propanu), identyfikacja produktów spalania. 16. Odróżnianie węglowodorów nasyconych od nienasyconych. 17. Badanie właściwości etanolu. 18. Badanie właściwości glicerolu. 3
19. Badanie właściwości kwasu octowego. 20. Działanie kwasu karboksylowego (np. octowego) na alkohol (np. etanol) w obecności stężonego kwasu siarkowego(vi). 21. Odróżnianie tłuszczu nasyconego od nienasyconego. 22. Badanie właściwości białek. 23. Wykrywanie obecności białka w produktach spożywczych. 24. Badanie właściwości fizycznych cukrów prostych i złożonych. 25. Wykrywanie obecności skrobi w produktach spożywczych. III. Ciekawe doświadczenia dotyczące przerobionego materiału i go poszerzające: Wykonywanie bardzo efektowych doświadczeń: np. zanikająca barwa, rakieta V2, ryczący niedźwiedź, chemiczna pochodnia, zimny płomień, Przemiana Woda-WinoMleko-Piwo, błyskawica w zlewce, białe dymy, dehydratacja sacharozy itp. IV. Samodzielne ćwiczenia związane z zainteresowaniami uczniów. V. Rozwiązywanie zadań problemowych i rachunkowych, mających na celu przygotowanie do konkursów chemicznych. VI. Filmy, programy multimedialne i literatura popularnonaukowa poszerzające VII. wiadomości z chemii. VIII. IX. Poznanie postaci najwybitniejszych chemików polskich i na świecie. Poznanie znaczenia chemii dla rozwoju cywilizacji i jej wpływu na stan środowiska przyrodniczego. X. Wycieczki tematyczne. Opracowała: mgr Dominika Biedalak 4