Międzynarodowe standardy dla studiów doktoranckich w obszarze nauk biomedycznych Jadwiga Mirecka Ekspertka bolońska Członek Komitetu Wykonawczego ORPHEUS Warszawa 26 kwietnia 2012
Historia Konferencja : Harmonization of PhD programmes in biomedicine and health sciences Zagrzeb 24-25 kwietnia 2004 Deklaracja z Zagrzebia: Określenie warunków brzegowych dla doktoratu w zakresie nauk medycznych: - 2 publikacje w recenzowanych czasopismach, (lub równoważny dorobek) - recenzenci zewnętrzni ( w tym zagraniczni) - włączenie do programu kursów z podstaw naukowych i technik badawczych - upublicznienie informacji o programach
Historia cd. Decyzja o utworzeniu Organizacji dla Studiów Doktoranckich w Biomedycynie i Naukach o Zdrowiu w Systemie Europejskim (Organisation for PhD Education in Biomedicine and Health Sciences in the European System) Orpheus (2004-2007)
Cele Orpheusa (w wolnym tłumaczeniu) Opracowanie Standardów dla kształcenia na poziomie doktoranckim Ochrona tytułu PhD jako stopnia naukowego Reprezentowanie edukacji wyższej i badań naukowych w obszarze biomedycyny i nauk o zdrowiu wobec decydentów na poziomie europejskim i krajowym Wspieranie współpracy pomiędzy członkami Organizacji i rozwijanie dwu- i wielostronnych kontaktów Promowanie harmonizacji oraz łącznych programów PhD Zachęcanie do mobilności doktorantów i badaczy
Historia kolejne dokumenty 1. ORPHEUS - GUIDELINES FOR ORGANISATION OF PhD PROGRAMMES IN BIOMEDICINE AND HEALTH SCIENCES Zagrzeb 2005 2. Helsinki Consensus Statement on PhD Training in Clinical Research - Helsinki 2007 ORPHEUS 2009 POSITION PAPER: TOWARDS STANDARDS FOR PhD EDUCATION IN BIOMEDICINE AND HEALTH SCIENCE - Aarhus 2009
Historia kolejne dokumenty 4. THE ADVANCEMENT OF EUROPEAN BIOMEDICAL AND HEALTH SCIENCE PhD EDUCATION BY COOPERATIVE NETWORKING Wiedeń 2010. 5. ORPHEUS PhD QUALITY INDICATORS. Izmir 2011. 6. ORPHEUS/AMSE/WFME PhD STANDARDS DOCUMENT 2012
Standardy opracowane przez : Orpheus AMSE (Association of Medical Schools in Europe) WFME (World Federation for Medical Education
Trylogia Standardów WFME 1. Dla kształcenia przed dyplomowego 2. Dla kształcenia podyplomowego 3. Dla ustawicznego kształcenia
Struktura standardów: Standardy podstawowe (Basic Standards) muszą być spełnione Standardy projakościowe (Quality development) wskazują na uznane przykłady dobrych praktyk (powinny być spełnione) Przypisy (Annotations) - oferują komentarz, wyjaśnienia lub przykłady
Struktura Standardów: Osiem obszarów: 1. Środowisko naukowe 2. Efekty 3. Strategia i kryteria naboru 4. Program studiów doktoranckich 5. Nadzór (opieka promotorska) 6. Rozprawa doktorska 7. Ocenianie 8. Struktura
Standardy podstawowe: 1. Środowisko naukowe. - sukces programu musi być zapewniony przez prowadzenie go w środowisku silnym pod względem naukowym - dostępne wyposażenie musi odpowiadać wymaganiom realizacji pracy zgodnie z obecnymi standardami - prowadzone badania naukowe muszą być zgodne z międzynarodowymi standardami etycznymi * i zaaprobowane przez odpowiednie komitety etyczne * Helsinki Declaration II (badania kliniczne) EU Directive 2010/63/EU (zwierzęta) Oviedo Convention (bioetyk)
1. Środowisko naukowe cd. Standardy projakościowe: - instytucje nie dysponujące wyposażeniem lub ekspertyzą w określonej dziedzinie winny współpracować z innymi - gdy istnieje taka potrzeba program winien obejmować pobyt w innym laboratorium/ kraju - możliwość uzyskiwania stopnia w oparciu o współpracę instytucjonalną (łączne, podwójne PhD, wspólne promotorstwo winna być rozważona
2. Efekty Standardy podstawowe: - program studiów PhD musi wyposażyć studentów w kompetencje niezbędne dla pracowników naukowych - ukończenie programu musi być także użyteczne dla tych, którzy podejmą karierę poza obszarem akademickim lub badań klinicznych gdzie wykorzystają nabyte umiejętności rozwiązywania problemów, krytycznej analizy i oceny, transferu nowych technologii oraz syntezy nowych idei
2. Efekty cd. Przypisy : - absolwent potrafi komunikować się z kolegami, społecznością akademicką i społeczeństwem w obszarze swojej wiedzy - będzie w stanie promować postęp technologiczny, społeczny i kulturalny w społeczeństwie opartym na wiedzy - demonstruje: umiejętności przywódcze, zdolność do nadzorowania pracy innych, zarządzania projektem oraz uczenia innych - Kwalifikacje PhD odpowiadają poziomowi 8 EQF
3. Strategia i kryteria naboru studentów Standardy podstawowe - studenci muszą być wybierani w przejrzystym procesie opartym o współzawodnictwo - kandydaci muszą posiadać wykształcenie na poziomie magistra, lub analogicznym (w obszarze medycznym) ( programy PhD mogą być łączone z programem magisterskim lub medycznymi pod warunkiem, że nie obniża to jakości tych programów)
3. Strategie i kryteria naboru studentów cd. Standardy podstawowe - Przed przyjęciem kandydata (lub w trakcie programu) instytucja musi sprawdzić i zaakceptować jakość naukową projektu badawczego podejmowanego przez studenta szanse na zakończenie projektu pracą doktorską w czasie wyznaczona ramami programu stopień w jakim projekt zachęca do innowacji i kreatywności kwalifikacje nominowanego promotora
3. Strategie i kryteria naboru studentów cd. Standardy projakościowe - przy wyborze kandydata należy brać pod uwagę jego potencjał badawczy, a nie tylko akademickie osiągnięcia - projekt winien być poddany ocenie zewnętrznej -studenci winni mieć prawa i obowiązki odpowiadające znaczeniu wykonywanej przez nich pracy -- w przypadku gdy student musi szukać dodatkowych dochodów należy zapewnić wystarczająco dużo czasu dla ukończenia programu
3. Strategie i kryteria naboru studentów cd.: Przypisy - kryteria naboru mogą obejmować dokumentację wcześniejszych programów badawczych, publikacji, doświadczenia klinicznego - przyjmowanie własnych studentów kontynuujących studia nie powinno uniemożliwiać przyjmowania studentów z innych instytucji - środki dla programu obejmują infrastrukturę, koszty bieżące ale też koszty uczestnictwa w istotnych międzynarodowych spotkaniach naukowych
4. Program studiów doktoranckich Standardy podstawowe: Programy - muszą być oparte na oryginalnych badaniach, kursach oraz innych działaniach wymagających analitycznego i krytycznego myślenia - muszą być prowadzone pod nadzorem - muszą zapewnić gruntowne szkolenie w odniesieniu do zasad etycznych i odpowiedzialnego postępowania w zakresie badań - muszą mieć określoną strukturę, określony czas trwania (odpowiadający 3-4 latom pełnego zatrudnienia)
4. Program studiów doktoranckich. Standardy projakościowe: - kursy odbyte gdzie indziej oraz inne ważne doświadczenia winny być uznane - klinicyści odbywający studia doktoranckie powinni być zwolnieni z obowiązków klinicznych dla zrealizowania doktoranckiej części programu studiów chyba iż są one zbieżne - uczelnia winna oferować doradztwo dotyczące programu, nadzoru oraz spraw osobistych - uczelnia winna rozważyć utworzenie komisji dla każdego studenta monitorujących jego postępy
4. Program studiów doktoranckich cd. Standardy projakościowe (cd) - przedstawiciele doktorantów winni współdziałać z kierownictwem uczelni w zakresie planowania, zarządzania i oceny programów doktoranckich - powinien istnieć mechanizm odwoływania się studentów od decyzji dotyczących ich programów oraz oceny pracy doktorskiej Przypisy: - określenie czasu studiów na 3 4 lata ( w pełnym wymiarze): - ma zabezpieczyć studentów przed eskalacją wymagań - zachęcić do skoncentrowania się przez pewien czas na badaniach naukowych - ułatwić organizację programu
4. Program studiów doktoranckich cd. Przypisy cd. - formalne kursy powinny obejmować: etykę, zdrowie i bezpieczeństwo doświadczenia na zwierzętach (jeżeli dotyczy), metodologię badań naukowych i statystykę oraz komponenty do wyboru, specyficzne dla dyscypliny - kursy w zakresie umiejętności przenoszalnych powinny obejmować prezentowanie wyników, uczenie innych, umiejętności językowe, zarządzanie projektem, aplikowanie o granty, krytyczną ocenę piśmiennictwa, nadzorowanie pracy techników i młodych studentów, rozwój kariery, nawiązywanie kontaktów
5. Nadzór (Opieka promotorska) Standardy podstawowe: - każdy doktorant musi mieć głównego promotora, a jeśli potrzebne przynajmniej jednego współpromotora - liczba doktorantów przypadających na jednego promotora musi odpowiadać jego obciążeniu pracą - promotor musi mieć kwalifikacje naukowe i wykazywać się aktywnością naukową w dziedzinie, którą nadzoruje - promotor musi odbywać regularne konsultacje z doktorantem - instytucja musi zapewnić szkolenie w zakresie promotorstwa
5. Nadzór (Opieka promotorska) cd: Standardy projakościowe: Promotor winien: - mieć ściśle określoną odpowiedzialność - winien dysponować szerokimi kontaktami naukowymi w kraju i za granicą, aby wprowadzić doktoranta do społeczności naukowej - wspierać dalszą karierę doktoranta - podpisać kontrakt z instytucją opisujący proces nadzoru - przejść formalne szkolenie w tej roli -występować (o ile to możliwe) jako współpromotor w innej uczelni lub kraju
5. Nadzór (Opieka promotorska) cd Przypisy: - kwalifikacje naukowe promotora to stopień doktora (PhD) - regularne konsultacje- zwykle kilka razy w miesiącu - szkolenie promotorów może być oparte o internet
6. Rozprawa doktorska. Standardy podstawowe: -rozprawa musi być podstawą oceny osiągnięcia przez studenta umiejętności prowadzenia badań - poziom rozprawy musi odpowiadać 3 publikacjom ogłoszonym w całości w międzynarodowych, recenzowanych czasopismach - dodatkowo rozprawa musi zawierać pełny przegląd literatury oraz zestaw celów metod, wyników, dyskusję, wyniki i dalsze perspektywy badań - rozprawa w zakresie medycyny klinicznej musi odpowiadać takim samym standardom
6. Rozprawa doktorska cd. Standardy projakościowe: - praca powinna być napisana i obroniona w języku angielskim ( o ile pozwalają na to lokalne regulacje) - udział studenta w pracy zbiorowej powinien być wyraźnie określony - prace winny być publikowane na stronie internetowej instytucji
7. Ocenianie. Standardy podstawowe: - przyjęcie rozprawy musi obejmować akceptację tekstu oraz ustnej obrony - komisja oceniająca musi się składać z uznanych naukowców, niezwiązanych ze środowiskiem pracy, w tym przynajmniej 2 z innych instytucji - promotor nie może być członkiem komisji oceniającej - w przypadku negatywnej oceny rozprawy student musi mieć szansę napisania jej od nowa (dotyczy też obrony ustnej)
7. Ocenianie cd. Standardy projakościowe: - obrona ustna powinna mieć charakter publiczny - o ile możliwe przynajmniej 1 członek komisji powinien pochodzić z innego kraju - instytucja winna zapewnić nabycie przez studenta umiejętności przenoszalnych
7. Struktura studiów Standardy podstawowe: studia doktoranckie muszą dysponować wystarczającymi środkami Standardy projakościowe: - winny istnieć procedury regularnego przeglądu i uaktualniania struktury, funkcjonowania oraz jakości programu - instytucja winna mieć stronę internetową w j. narodowym oraz angielskim zawierającą informacje o: 1. Odpowiedzialności władz i administracji 2. Zapewnieniu jakości 3. Zasadach rekrutacji 4. Programie, metodach oceniania 5. Zadaniach promotorów
Grupa robocza, która przygotowała tekst Standardów: Jürgen Deckert ( Würzburg) David Gordon (Kopenhaga) Hans Karle (Kopenhaga) Zdravko Lackovic (Zagrzeb) Stefan Lindgren (Malmö) Luis Martinez Millan (Bilbao) Jadwiga Mirecka (Kraków) Michael John Mulvany (Aarhus) Sergo Tabagari (Tbilisi)
Co dalej? - Standardy zostały oficjalnie przyjęte na VI Konferencji ORPHEUSa w Bergen 19-21 kwietnia 2012 - spotkały się z uznaniem EUA, EUA-CDE, i innych Europejskich gremiów opracowujących zasady St. Doktoranckich - zostały przyjęte przez kilka Europejskich i/lub Światowych Towarzystw Naukowych, -Mają stanowić podstawę dla zewnętrznej oceny Studiów Doktoranckich (Orpheus label?, akredytacja?)
Celem ORPHEUSa jest utrzymane standardów w odniesieniu do programów studiów doktoranckich, lecz nie ich standaryzacja
Dziękuję