RAMY KWALIFIKACJI Co Uczelniany Koordynator programu Erasmus powinien o nich wiedzieć Jolanta Urbanikowa, University of Warsaw
Po co Ramy? Proces Boloński => Europejski Obszar Szkolnictwa WyŜszego EOSzW = jakość, zaufanie, oraz sic! realizacja postanowień Konwencji Lizbońskiej 1997=> uznawanie kwalifikacji Porównywalność (nie ekwiwalencja) Sprawiedliwe uznanie kwalifikacji Narzędzia: ECTS & efekty kształcenia Suplement do Dyplomu 2
Po co Ramy? Rozmaitość świadectw, dyplomów, tytułów; Filary Unii Europejskiej: przepływy m.in. pracowników strategia lizbońska: gospodarka oparta na wiedzy =>mobilność (zawodowa i akademicka); globalizacja, wyzwania demograficzne etc. etc Uczenie się przez całe Ŝycie 3
Po co Ramy? Komunikat ministrów, Bergen 2005 Ramy Kwalifikacji dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego Bergen 2005 3 poziomy: deskryptory określające wymagania na danym poziomie kształcenia w kategoriach efektów kształcenia takŝe: Europejskie Standardy i Wskazówki Zapewniania Jakości Kształcenia 4
Po co Ramy? Rekomendacja Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK) dla Uczenia się przez całe Ŝycie, 2008 Krajowe ramy kwalifikacji - wszystkie państwa UE TakŜe te przedakcesyjne (Chorwacja, Ukraina, Bałkany) narzędzie przekładu kwalifikacji 5
ERK dla uczenia się ERK spójne z RK dla EOSzW 8 poziomów kształcenia Deskryptory poziomów (wymagania) w kategoriach efektów kształcenia w trzech obszarach: wiedzy, umiejętności i innych kompetencji Harmonogram działań: 2010 odniesienie ram krajowych do europejskich 2011 raport referencyjny 2012 na dyplomach (świadectwa) numer poziomu ERK i KRK 6
Czym są Ramy? Narzędzie pozwalające na porównywanie kwalifikacji określające warunki dostępu do kształcenia wskazujące na progresję ułatwiające przenoszenie osiągnięć gromadzenie osiągnięć (kształcenie formalne, pozaformalne i i uczenie się nieformalne) walidację osiągnięć i ich uznanie na program, na dyplom 7
Czy tylko Europa? Australia Nowa Zelandia Kanada Południowa Afryka Inne: ok. 150 krajów bierze udział w podobnych projektach 8
opracował: Tomasz Saryusz- Wolski 9
Opracował: Tomasz Saryusz-Wolski 10
Jaka sytuacja w Polsce? Rama Kwalifikacji dla SzW: 2006 2008 koncepcja, projekt -zespół ekspertów MNiSzW; 3 poziomy 6,7,8 ERK Od 2009 Efekty kształcenia dla obszarów Wzorcowe efekty kształcenia Nowelizacja Ustawy Formułowanie rozporządzeń Akcja informacyjna w środowisku Publikacje Autonomia programowa uczelni 2010 Budowanie programów kształcenia 2011 11
Jaka sytuacja w Polsce? Krajowe Ramy Kwalifikacji: 2008-2009 zespół ekspertów MEN; 8 poziomów kształcenia Od 2010 projekt IBE: Polska Rama Kwalifikacji Słownik Deskryptory dla 8 poziomów PRK Projekt regulacji (ustawa o PRK?) Krajowy rejestr kwalifikacji Raport referencyjny Badania kompetencji w wybranych sektorach Walidacja akademicka Debata społeczna 12
Hierarchia ram w PL Jako system odniesień dla kwalifikacji/programów kształcenia/ w polskim systemie kwalifikacji Europejska Rama Kwalifikacji (poziom -1) Polska Rama Kwalifikacji uniwersalna (poziom 0) Sektory PRK (poziom 1) Oświata (edukacja ogólna) Kształcenie i szkolenia zawodowe Edukacja wyŝsza Opisy efektów kształcenia dla 8 obszarów w szkolnictwie wyŝszym (poziom 2) Wzorcowe efekty kształcenia dla kierunków/programów kształcenia (poziom 3) 13
Krajowa Rama dla Sz.W. Zakończenie prac projektowych: III.2011 WdroŜenie: znowelizowana Ustawa Prawo o szkolnictwie wyŝszym 1.X.2011 Rozpoczęcie fazy samopotwierdzania (odniesienia do RK dla EOSzW): XI.2011 Zakończenie tej fazy: XII.2012 Przyporządkowanie kwalifikacji do poziomów (odpowiedni symbol na dyplomie) 14
Jak było? Ustawa Prawo o Szk. WyŜszym, 2005 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego, 2007: w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków 118 kierunków studiów (oraz międzykierunkowe i makrokierunki) jednolite magisterskie pierwszego stopnia drugiego stopnia Standardy: kwalifikacje absolwenta = profil absolwenta treści i efekty kształcenia, l. godz., ECTS, inne wymagania = inputs & outcomes Dyplom + suplement do dyplomu (spis przedmiotów, oceny, punkty ECTS, godziny) 15
Jak jest? RK dla SzW narzędziem reformy Nowy opis programów kształcenia Autonomia programowa uczelni Kluczowe: efekty kształcenia (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne) definiują poziomy kształcenia, obszary oraz profile 3 stopnie kształcenia 8 obszarów kształcenia Profile: praktyczny i ogólnoakademicki Zapewnienie równowagi pomiędzy Przygotowaniem do pracy zawodowej Przygotowaniem do pełnienia aktywnej roli w społeczeństwie Rozwojem osobowym Zachowanie progresji kompetencji 16
Jak jest? terminologia Kierunek studiów wyodrębniona część jednego lub kilku obszarów kształcenia, realizowana w uczelni w sposób określony przez program kształcenia obszar kształcenia spójny zasób wiedzy i umiejętności z zakresu jednego z obszarów wiedzy określonych w przepisach 17
Jak jest? program kształcenia opis zakładanych efektów kształcenia, zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji, oraz procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych zajęć punktami ECTS. 18
Jak jest? program studiów - opis modułów kształcenia wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów punktami ECTS, opisem zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta i plan studiów dawne plany studiów i programy nauczania 19
Jak jest? moduł kształcenia zajęcia lub grupa zajęć z przypisanymi efektami kształcenia oraz liczbą punktów ECTS = szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów 20
Andrzej Kraśniewski Terminologia PROGRAM KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA sposoby weryfikacji efekty kształcenia sposoby weryfikacji efekty kształcenia sposoby weryfikacji ECTS formy zajęć metody kształc. ECTS formy zajęć metody kształc. MODUŁ KSZTAŁCENIA MODUŁ KSZTAŁCENIA PLAN STUDIÓW PROGRAM STUDIÓW 21
Jak jest? Standardy kształcenia zbiór reguł kształcenia na studiach przygotowujących do wykonania zawodu nauczyciela oraz zawodów, dla których wymagania dotyczące kształcenia są określone w przepisach Unii Europejskiej 22
Jak jest? kwalifikacje zasób wiedzy i umiejętności, potwierdzony formalną oceną, stwierdzającą, Ŝe osoba ucząca się uzyskała efekty zgodne z określonymi kryteriami, poświadczone dyplomem, świadectwem, certyfikatem lub uprawnieniem potwierdzającym uzyskane kompetencje. 23
Zadania dla uczelni? Między 1.X.2011 i 1.X.2012 CięŜar na jednostkach org. uczelni Opracowanie strategii rozwoju jednostki Koncepcja kształcenia obejmująca studia I, II, III stopnia i podyplomowe Powiązanie kształcenia z badaniami Współdziałanie z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi przy tworzeniu koncepcji kształcenia Uwzględnienie doświadczeń ze współpracy z partnerami krajowymi i zagranicznymi 24
Zadania dla uczelni? Wewnętrzny system zapewniania jakości (wzorce zagraniczne) Spójny system celów i efektów kształcenia oraz system weryfikacji zakładanych efektów Zgodność z KRK Spójność efektów z treściami, formą zajęć i metodami dydaktycznymi system ECTS Jedyny wskaźnik ilościowy wymiaru studiów Dla wszystkich typów studiów Monitorowanie losów absolwentów dla oceny stopnia realizacji efektów kształcenia 25
Zadania dla uczelni? Polityka kadrowa (minima dla programów) Podnoszenie kwalifikacji pracowników i zapewnienie warunków rozwoju Budowanie sieci współpracy z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi Wsparcie dla studentów Zasady i procedury rekrutacji właściwa selekcja kandydatów (wymagania w kategoriach kompetencji na II i III stopniu) System oceny osiągnięć zorientowany na studenta Mobilność studentów Pomoc naukowa, dydaktyczna i materialna 26
Zadania dla uczelni? Strategia internacjonalizacji w powiązaniu z misją i strategią uczelni Kształcenie językowe B2 ESOKJ dla I stopnia B2+ ESOKJ dla II stopnia i jednolitych magisterskich C1 ESOKJ dla III stopnia Efekty obszarowe w odniesieniu do kompetencji językowych i postaw Wszystkie mają być pokryte w programach kształcenia Mobilność w nowych programach Okienka mobilności Uznawanie transferowanych osiągnięć Partnerstwo Doświadczenia i dobre praktyki 27
Konsekwencje Nowa akredytacja PKA ocena programowa i instytucjonalna; Czy programy zgodne z KRK, czy instytucja zapewnia jakość kształcenia czy jest strategia w powiązaniu z misją uczelni, czy programy zgodne z misją sprawdzenie, czy są mechanizmy i procedury sprawdzania osiągnięcia zakładanych efektów Wewnętrzne zapewnienie jakości m.in. narzędzia pomiaru dydaktycznego zgodne z efektami, metodami i formami kształcenia, dokumentowanie i przechowywanie dowodów Rzeczywiste wdroŝenie ECTS ECTS definiuje nakład pracy lecz takŝe uprawnienia studenta 28
Przykładowy harmonogram (UW) X.2011 wytyczne Senatu oraz zarządzenie rektora w sprawie nowych programów kształcenia Do 15.II.2012 RW uchwały w sprawie nowego opisu programów kształcenia Do 16.IV.2012 komisje rektorskie weryfikują zgodność uchwał RW z wytycznymi Senatu Do 15.V.2012 korekta uchwał RW Do 31.V.2012 uchwała Senatu zatwierdzająca efekty kształcenia dla programów Do 30.VI.2012 uchwały RW w sprawie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w jednostce 29
Dziękuję za uwagę! procesbolonski@uw.edu.pl 30
Opracował: Tomasz Saryusz-Wolski 31
Opracował: Andrzej Kraśniewski 32