Obiekt : droga powiatowa nr 4352W w Kobyłce.

Kosztorysowanie Projektowanie Nadzór w Budownictwie Wodnym i Melioracji Andrzej Makieła 05 200 Wołomin ul. Batorego 6 NIP 125-052-82-92 tel./fax 787 91 88 REGON 012474094 tel.kom. 0 603 672 466 Rok założenia 1997 e mail: maan1202@wp.pl -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obiekt : droga powiatowa nr 4352W w Kobyłce. Ulice : Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego. Opracowanie : PROJEKT BUDOWLANY WYKONAWCZY BUDOWY KANALIZACJI DESZCZOWO- DRENAŻOWEJ DLA ODWODNIENIA DROGI POWIATOWEJ 4352W, W KOBYŁCE - ULICE : SZEROKA, MARECKA, ZAGAŃCZYKA I ZAŁUSKIEGO. Branża : Technologiczno- melioracyjna. Stadium : Projekt budowlano- wykonawczy. Inwestor : Starostwo Powiatu Wołomin Wydział Dróg Powiatowych 05-200 Wołomin, ul. Prądzyńskiego 3. Zespół Autorski : Projektanci : mgr inż. Andrzej Makieła upr. bud. St-617/87 mgr inż. Grażyna Urban upr. bud. NB/119/97/WŁ Opracowanie : inż. Katarzyna Makieła- Wnuk Wołomin wrzesień 2010 r. 1

S P I S T R E Ś C I A. Oświadczenie zespołu autorskiego. B. OPIS TECHNICZNY. 1. Wiadomości wstępne. 1.1 Podstawa opracowania. 1.2 Cel i zakres opracowania. 1.3 Lokalizacja inwestycji. 1.4 Opis stanu istniejącego i opis projektowanych rozwiązań. 1.5 Badania podłoża gruntowego. 1.6 Stan prawny nieruchomości. 1.7 Uzgodnienia. 2. Część szczegółowa techniczna. 2.1. Bilans wodny. 2.2. Projektowane rozwiązania techniczne. 2.2.1. Podstawowe dane charakteryzujące inwestycję. 2.2.2. Kanały deszczowe. 2.2.3. Studnie kanalizacyjne i wpusty deszczowe uliczne. 2.2.4. Urządzenia separacyjne. 2.3. Kolizje z urządzeniami infrastruktury technicznej. 2.4. Wskazania dotyczące odbioru. 2.5. Uwagi dla inwestora i wykonawcy. C. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. D. ZAŁĄCZNIKI. 1. Uprawnienia budowlane i zaświadczenia o ubezpieczeniu projektantów. 2. Decyzja pozwolenia wodnoprawnego nr 281/10, na budowę wylotów kanalizacji deszczowej oraz na odprowadzanie ścieków opadowych do rowów komunalnych na terenie Kobyłki. 2

3. Opinie WUD Starostwo Powiatu Wołomin- nr 1750/2008 i nr 1765/2010. 4. Dokumentacja geologiczna- firmy PETROS z Kobyłki. 5. Rury kielichowe PVC-u, PEHD i rury drenażowe - konspekty. 6. Klapy zwrotne- konspekty. 7. Separator typu AWAS SK- konspekty. 8. Osadnik szlamowy AWAS S do SK- konspekty. 9. Przekrój poprzeczny wpustu deszczowego bet. Ø 500 mm. 10. Przekroje studni kontrolnej Ø 1200 mm z osadnikiem 30 cm. 11. Przekroje studni kontrolnej Ø 1200 mm z osadnikiem 30 cm i króćcem drenażowym Ø 113 mm. 12. Przekroje studni kontrolnej Ø 1200 mm z osadnikiem 30 cm i przykanalikiem drenującym Ø 250 mm. 13. Przekroje komory nr SK-2 Ø 2000 mm. 14. Przekroje komory nr St-113 Ø 1500 mm. 15. Przekrój poprzeczny posadowienia rurociągu Ø w/g projektu. 16. Przekroje wylotów kanalizacji deszczowej Ø w/g projektu. 17. Przekroje przyczółka żelbetowego gr. 30 cm na rowie A-1. 18. Przekrój umocnienia podstawy skarp rowu kiszką faszynową. 19. Zestawienie studni kanalizacyjnych, wpustów ulicznych, - Etapy I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII i IX. 20. Profile podłużne kanałów deszczowo- drenażowych. 21. Mapy projekt zagospodarowania odwodnienia drogi powiatowej 4352W w Zielonce ulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego. 22. Mapy z uzgodnieniem WUD. 3

A. OŚWIADCZENIE ZESPOŁU AUTORSKIEGO. DOT. : PROJEKTU BUDOWLANEGO WYKONAWCZEGO BUDOWY KANALIZACJI DESZCZOWO- DRENAŻOWEJ DLA ODWODNIENIA DROGI POWIATOWEJ 4352W, W KOBYŁCE - ULICE : SZEROKA, MARECKA, ZAGAŃCZYKA I ZAŁUSKIEGO. Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207 poz. 2016 z późn. zm.), oświadczamy, że projekt budowlany odwodnienia drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce- ulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt. 1b prawa budowlanego posiada informacje dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Zespół autorski Imię, nazwisko, nr uprawnień mgr inż. Andrzej Makieła upr. bud. nr ew. St-617/87 zam. ul. Batorego 6, 05-200 Wołomin Imię, nazwisko, nr uprawnień mgr inż. Grażyna Urban upr. bud. NB/119/97/WŁ zam. ul. Kresowa 18, 05-200 Wołomin Podpis Podpis 4

B. OPIS TECHNICZNY 1. WIADOMOŚCI WSTĘPNE. 1.1. Podstawa opracowania. Projekt budowlany wykonawczy odwodnienia drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce- ulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego, został opracowany na podstawie umowy zawartej pomiędzy Inwestorem, tj. Starostwem Powiatu Wołomin; 05-200 Wołomin, ul. Prądzyńskiego 3, a firmą ANDRZEJ MAKIEŁA Kosztorysowanie Projektowanie Nadzór, z siedzibą w Wołominie, ul. Batorego 6. 1.2. Cel i zakres opracowania. Przedmiotem opracowania są nowe rozwiązania projektowe budowy kanalizacji deszczowo- drenażowej w pasie drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce- ulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego, z uwagi na zmianę koncepcji odwodnienia. Zmiana koncepcji odwodnienia ma na celu wykonanie przykanalików dla ewentualnej rozbudowy kanalizacji, zmniejszenia kosztów jej budowy oraz wykorzystania grawitacyjnego sposobu odprowadzania wód opadowych do odbiorników bez zastosowania przepompowni, więc również zużycia energii elektrycznej. Powyższą dokumentację sporządzono w oparciu o projekt budowlano- wykonawczy przebudowy drogi 4352W z odwodnieniem z 2008 roku. Inwestycja polegająca na budowie odwodnienia drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce, na odcinku -od granicy z Zielonką do granicy z Wołominem- poprzez ulice Szeroką, Marecką, Zagańczyka i Załuskiego, zgodna jest z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Kobyłka oraz spełnia warunki uzgodnień Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, Gminy Kobyłki oraz decyzji pozwolenia wodnoprawnego nr 281/10 z 29.06.2010 roku. Projektowana budowa odwodnienia w/w drogi w Kobyłce, będzie polegała na budowie kanalizacji deszczowo- drenażowych w zakresie : - kanały deszczowe główne Ø 500 mm - 27.5 m, - kanały deszczowe główne Ø 400 mm - 4277.0 m, - kanały deszczowe główne Ø 300 mm - 280.0 m, - kanały deszczowe główne i przykanaliki Ø 250 mm - 383.0 m, - przykanaliki Ø 200 mm do wpustów deszczowych - 624.0 m, - separator typu AWAS SK 100-8 szt., 5

- osadnik szlamowy AWAS S do SK ; V= 3000 l - 8 szt., - wyloty żelbetowe Ø 300 mm - 2 szt., - przyczółek żelbetowy gr. 30 cm rów A-1 z wyl. Ø 500 mm - 1 szt., - studnia rewizyjna Ø 1200 mm z osadnikiem 0,3 m- 169 szt., - wpusty deszczowe betonowe Ø 500 mm - 197 szt., - komora rewizyjna SK-2 Ø 2000 mm - 1 szt., - studnia St-113 Ø 1500 mm - 1 szt., - klapy zwrotne na wylotach Ø 300 mm - 8 szt., - klapy zwrotne na króćcach drenaż. Ø 113 mm - 52 szt., - klapy zwrotne na wlotach przykanalików drenujących Ø 250 mm- 2 szt., - króćce drenażowe Ø 113 mm- 52 szt.. Zakres niniejszego opracowania dostosowany został do wymogów, zawartych w ustawie z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.) oraz Prawo Budowlane. UWAGA! Projekt zagospodarowania terenu w skali 1 : 500, stanowiący załącznik do projektu przedstawia sposób odwodnienia nawierzchni utwardzonych drogi powiatowej na odcinku miasta Kobyłka. Poza tym, zamieszczone profile podłużne sieci kanalizacji deszczowej przedstawiają projektowaną kanalizację wraz z jej uzbrojeniem, w tym z założonymi rzędnymi dna kanałów, ich długościami i średnicami. Przed przystąpieniem do robót inwestor zobowiązany jest zapewnić geodezyjne wytyczenie trasy projektowanych kanałów, urządzeń oraz budowli (zgodnie z mapą WUD ), a po ich wykonaniu inwentaryzację przed ich zasypaniem. Opinie i mapy WUD znajdują się w opracowaniu projektowym. 1.3. Lokalizacja inwestycji. Projektowana kanalizacja deszczowa obejmuje odcinek drogi powiatowej w Kobyłce- ulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego, o długości łącznej ok. 4800 mb. Powyższy odcinek drogi objęto odwodnieniem 9- oddzielnymi kanalizacjami zakończonymi odpowiednio; - kanalizacja nr I przedłużenie kanalizacji w ulicy Wolności w Zielonce, wylot do studni istn.; rz.dna kanału- 89.60 m n.p.m., zlewnia V. - kanalizacja nr II ul. Szeroka, wylot do komory istn. SK-1, rów A-10 ; rz.dna kanału- 90.00 m n.p.m., zlewnia 5/1, - kanalizacja nr III - ul. Szeroka, wylot do komory istn. SK-1, rów A-10 ; rz.dna kanału- 90.00 m n.p.m., zlewnia 5/2, - kanalizacja nr IV- ul. Marecka, wylot do komory proj. SK-2; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 6/1, - kanalizacja nr V- ul. Marecka, wylot do komory proj. SK-2; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 6/2, 6

- kanalizacja nr VI- ul. Zagańczyka, wylot D-5 do rowu A ; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 7/1, - kanalizacja nr VII- ul. Zagańczyka, wylot D-6 do rowu A ; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 7/2, - kanalizacja nr VIII- ul. Załuskiego, wylot D-7 do rowu A-1 ; rz.dna kanału- 92.34 m n.p.m., zlewnia 8/1, - kanalizacja nr IX- ul. Załuskiego, wylot do st. proj. St-113; rz.dna kanału- 92.35 m n.p.m., zlewnia 8/2. Po wykonaniu modernizacji ulic (jezdni i chodników), zaprojektowane ciągi kanalizacji deszczowo- drenażowych, będą odwadniały nawierzchnię o wielkości 47795 m²= 4,8 ha. W związku z faktem możliwości rozbudowy obecnych zlewni, w projekcie przewidziano odpowiednio większe średnice kanałów. Powiększenie średnic oraz pomniejszenie spadków podłużnych kanałów, zwiększy retencję wód opadowych w sieci deszczowej, co jest niezbędne dla zachowania warunków decyzji pozwolenia wodnoprawnego- nr 281/10. Projektowana na obecnym etapie inwestycja budowy kanalizacji deszczowo- drenażowej odprowadzającej wody z nawierzchni utwardzonych drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłceulice: Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego, zlokalizowana jest na terenie działek będących we władaniu Starostwa Powiatu Wołomin oraz Gminy Kobyłka. Inwestycja budowy kanalizacji deszczowej na powyższym odcinku drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce jest zgodna z obowiązującym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Kobyłka. 1.4. Opis stanu istniejącego i opis projektowanych rozwiazań. Teren inwestycji przebudowy drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce jest przeznaczony w obowiązującym planie zagospodarowania pod drogi publiczne. Przebudowa w/w drogi z odwodnieniem, będzie polegała na budowie kanalizacji w zakresie w/g pkt.1.2 opracowania. Odwierty geologiczne wykonane na terenie inwestycji wykazały, że kanały deszczowe ułożone będą powyżej zwierciadła wód gruntowych. Jedynie przy posadawianiu niektórych urządzeń separacyjnych może być konieczne obniżenie lokalne wód gruntowych, za pomocą zestawu igłofiltrów. Obniżenie wód gruntowych nastąpi w granicach władania Inwestora. W chwili obecnej na terenie objętym budową kanalizacji deszczowej istnieją inne urządzenia techniczne. W związku z powyższym Inwestor uzyskał uzgodnienia Wydziału Uzgadniania Dokumentacji Starostwa Powiatu Wołomińskiego nr 1750/08 i nr 1765/2010. W czasie budowy kanalizacji deszczowej wykonawca zobowiązany jest ściśle do przestrzegania zapisów uzgodnień WUD oraz wykonania inwestycji zgodnie z projektem. 7

1.5. Badanie podłoża gruntowego. Badania podłoża gruntowego wykonała firma PETROS z Kobyłki. Karty otworów badawczych (odwiertów geologicznych) załączono do projektu. Wykonane odwierty wykazują, że w pasie projektowanych kanałów, w górnej warstwie występują grunty nasypowe i piaski, a poniżej gliny piaszczyste, przewarstwione piaskami drobnymi, pylastymi, nawodnionymi wodami zaskórnymi. Wodę gruntową nawiercono pod glinami w obrębie ulicy Szerokiej na głębokości ok. 3.6 m pod terenem. W pozostałych odwiertach nie przewiercono glin do głębokości 4,5-5,0 m. Przy posadowieniu separatorów w ulicy Szerokiej podbudowa studni znajdzie się w poziomie 1- wszej warstwy wodonośnej. Budowa geologiczna gruntu na całej długości wykopów wskazuje na konieczność odwodnienia wykopów metodą powierzchniową, z wykorzystaniem odprowadzenia wód poprzez zaprojektowane króćce drenażowe. 1.6. Stan prawny nieruchomości. Władającym terenem objętym budową kanalizacji deszczowej t.j. drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce, jest Starostwo Powiatu Wołomin, z przykanalikami w ulicach Gminy Kobyłka. Budowa kanalizacji deszczowej w ulicy powiatowej, będzie realizowana zgodnie z warunkami decyzji pozwolenia wodnoprawnego Starosty Wołomińskiego nr 281/10. W powyższej decyzji określono wielkości odpływów jednostkowych do odbiorników. 1.7. Uzgodnienia. Projekt posiada następujące uzgodnienia i opinie: Decyzję Starost Wołomińskiego pozwolenia wodnoprawnego nr 281/10 z dnia 29.06.2010 r. Opinie WUD Starostwo Powiatu Wołomin- nr 1750/08 i nr 1765/2010. 2. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA TECHNICZNA.. 2.1. Bilans wodny. Ścieki opadowe i roztopowe z nawierzchni utwardzonych, drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce na odcinku od granicy z Zielonką do granicy z Wołominem, będą odprowadzane obecnie projektowaną do budowy kanalizacją deszczowo- drenażową, dziewięcioma niezależnymi ciągami kanałów z wylotami do: 8

-zaprojektowanej kanalizacji deszczowej w ul. Wolności w Zielonce 1 ciąg, poprzez komory na przepustach drogowych oraz przez wyloty do rowów komunalnych. W celu określenia ilości wód opadowych, odprowadzanych projektowanymi ciągami kanalizacji deszczowej z przedmiotowego terenu, obliczone zostały odwadniane powierzchnie utwardzone jezdni i chodników (po obu stronach jezdni). Wyliczone powierzchnie odwadniane projektowanymi systemami kanalizacji deszczowej wynoszą : - jezdnie i chodniki F dr = 47795 m². Ilości ścieków (wód opadowych i roztopowych) odprowadzanych z w/w powierzchni obliczono wg następującego wzoru : - natężenie jednostkowego odpływu: Q = F x q x φ [l/s] gdzie : φ współczynnik spływu powierzchniowego, q natężenie deszczu miarodajnego [l/s,ha], F powierzchnia zlewni [ha], przyjęto : - powierzchnia zlewni w ha, natężenie deszczu miarodajnego o czasie trwania 15 min. i prawdopodobieństwie występowania p = 20 %, q = 130 l/s/ha, współczynniki spływu φ : -dla utwardzonych powierzchni dróg i chodników φ = 0,8- (opóźnienie odpływu z uwagi na długość i rodzaj nawierzchni zlewni), Zaprojektowane ciągi kanalizacji deszczowo- drenażowej będą odprowadzały wody opadowe zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego. Dodatkowo wszystkie ciągi kanalizacji będą zakończone klapami zwrotnymi, co pozwoli retencjonować wody opadowe w czasie zwiększonego przepływu wód w odbiornikach. Zlewnia V (odpływ do kanalizacji zaprojektowanej w ulicy Wolności w Zielonce). Powierzchnia zlewni : F V = 4320,0 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q V = 0.432ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 44,9 l/s. Zgodnie z warunkami odprowadznia wód z kanalizacji w ulicy Wolności w Zielonce, określonymi w uzgodnieniach i decyzji pozwolenia wodnoprawnego, w oparciu o założenia projektowe max. ilość wód deszczowych odprowadzana z 9

ostatniego odcinka kanalizacji w ulicy Wolności, poprzedzającego w/w zlewnię w ulicy Szerokiej w Kobyłce wynosi 40,0 l/s. Dla spełnienia powyższego ograniczenia odpływu wód opadowych, zaprojektowano ograniczenie odpływu na wlocie do studni ostatniej z ciągu ul. Wolności kryzę Ø 200 mm, umożliwiającą max. odpływ w wysokości 15,0 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej w ostatnim odcinku kanalizacji deszczowej w ul. Wolności w Zielonce: V RW = (41,2 + 15 40) 900s = 14,58 m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego w ostatnim odcinku kanalizacji deszczowej w ul. Wolności w Zielonce: V KW = V RK + V RSt = 313,5m x 3,14 x 0,2 2 + 12szt. x 3,14 x 0,6 2 x 1.0= 53,0 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,0 m ). Pozostaje rezerwa = 38.42 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej w projektowanym ciągu kanalizacji deszczowej zlewnia V: V RV = (44,9-15) 900s = 26,9 m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego w ostatnim odcinku kanalizacji deszczowej w ul. Wolności w Zielonce: V KV = V RK + V RSt = 436,0m x 3,14 x 0,2 2 + 12szt. x 3,14 x 0,6 2 x 1.35= 73,1 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,35 m ). Pozostaje rezerwa = 46,2 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni V oraz zlewni ul. Wolności w Zielonce, posiadają wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 5/1 (ul. Szeroka odprowadzenie do rowu A-10). Powierzchnia zlewni : F 5/1 = 4140 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 5/1 = 0.4140 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 43,1 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 225mm, do wielkości 22,5 l/s. 10

Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R5/1 = (43,1-22,5) 900s = 18,5m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K5/1 = V RK + V RSt = 395 x 3,14 x 0,2 2 + 14 x 3,14 x 0,15 2 + 15x 3,14 x 0,6 2 x 1.0+ 1x 3,14 x 0.75 2 x 1.4 = 70,0 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,0 m ). Pozostaje rezerwa = 51.5 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 5/1, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 5/2 (ul. Szeroka odprowadzenie do rowu A-10). Powierzchnia zlewni : F 5/2 = 5230 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 5/2 = 0.5230 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 54,4 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 225mm, do wielkości 22,5 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R5/2 = (54,4-22,5) 900s = 28,7m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K5/2 = V RK + V RSt = 428 x 3,14 x 0,2 2 + 77,5 x 3,14 x 0,15 2 + 20 x 3,14 x 0,6 2 x 1.15+ 1x 3,14 x 0.75 2 x 1.5 = 87,9 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,15 m ). Pozostaje rezerwa = 59,2 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 5/2, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 6/1 (ul. Marecka odprowadzenie do rowu A-10/1). Powierzchnia zlewni : 11

F 6/1 = 3060 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 6/1 = 0.3060 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 31.8 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 175mm, do wielkości 10,0 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R6/1 = (31,8-10) 900s = 19,6m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K6/1 = V RK + V RSt = 260,5 x 3,14 x 0,2 2 + 7,5 x 3,14 x 0,15 2 + 10 x 3,14 x 0,6 2 x 1.0+ 1x 3,14 x 0.75 2 x 1.3 = 46.8 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,0 m ). Pozostaje rezerwa = 27,2 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 6/1, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 6/2 (ul. Marecka odprowadzenie do rowu A-10/1). Powierzchnia zlewni : F 6/1 = 6100 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 6/2 = 0.3060 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 63.4 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 220mm, do wielkości 20,5 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R6/2 = (63,4-20,5) 900s = 42,9m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K6/2 = V RK + V RSt = 467,0 x 3,14 x 0,2 2 + 103 x 3,14 x 0,15 2 + 20 x 3,14 x 0,6 2 x 0,85+ 1x 3,14 x 0,75 2 x 1,3 = 87,4 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 0,85 m ). 12

Pozostaje rezerwa = 44,5 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 6/2, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 7/1 (ul. Zagańczyka odprowadzenie do rowu A). Powierzchnia zlewni : F 7/1 = 4600 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 7/1 = 0.3060 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 63.4 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 200mm, do wielkości 15,0 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R7/1 = (63,4-20,5) 900s = 42,9m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K7/1 = V RK + V RSt = 453,5 x 3,14 x 0,2 2 + 19,5 x 3,14 x 0,15 2 + 19 x 3,14 x 0,6 2 x 1,0+ 1x 3,14 x 0,75 2 x 1,5 = 82,5 m 3 (gdzie hśr. napełnienia studni wynosi 1,0 m ). Pozostaje rezerwa = 39,6 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 7/1, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 7/2 (ul. Zagańczyka odprowadzenie do rowu A). Powierzchnia zlewni : F 7/2 = 3645 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 7/2 = 0.3645 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 37,9 l/s. 13

Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 175mm, do wielkości 10,0 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R7/2 = (37,9-10,0) 900s = 25,1m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K7/2 = V RK + V RSt = 352 x 3,14 x 0,2 2 + 22,5 x 3,14 x 0,15 2 + 16 x 3,14 x 0,6 2 x 1,4+ 1x 3,14 x 0,75 2 x 1,8 = 74.3 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,4 m ). Pozostaje rezerwa = 49,2 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 7/2, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 8/1 (ul. Załuskiego odprowadzenie do rowu A/1). Powierzchnia zlewni : F 8/1 = 7900 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 8/1 = 0.7900 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 82,2 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 275mm, do wielkości 10,0 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R8/1 = (82,2-25,6) 900s = 50,9m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K8/1 = V RK + V RSt = 679,5 x 3,14 x 0,2 2 + 9,0 x 3,14 x 0,15 2 + 27 x 3,14 x 0,6 2 x 1,2+ 1x 3,14 x 0,75 2 x 1,6 = 125,4 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,2 m ). Pozostaje rezerwa = 74,5 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 8/1, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek 14

deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Zlewnia 8/2 (ul. Załuskiego odprowadzenie do rowu A/1). Powierzchnia zlewni : F 8/2 = 8800 m². Obliczenie ilości ścieków opadowych i roztopowych odprowadzanych z powierzchni utwardzonych do projektowanej sieci, w czasie opadu deszczu nawalnego o natężeniu 130 l/s/ha : Q 8/2 = 0.8800 ha x 130 l/s/ha x 0,8 = 91,5 l/s. Zgodnie z decyzją pozwolenia wodnoprawnego max. odpływ wód deszczowych ograniczono kryzą w osadniku szlamowym Ø 250mm, do wielkości 25,6 l/s. Obliczenie niezbędnej pojemności retencyjnej : V R8/2 = (91,5-25,6) 900s = 59,3m³. Obliczenie pojemności retencyjnej układu kanalizacyjnego : V K8/2 = V RK + V RSt = 755 x 3,14 x 0,2 2 + 27,0 x 3,14 x 0,15 2 + 30 x 3,14 x 0,6 2 x 1,0+ 1x 3,14 x 0,75 2 x 1,8 = 133,8 m 3 (gdzie hśr napełnienia studni wynosi 1,0 m ). Pozostaje rezerwa = 74,5 m 3 + retencja przykanalików i wpustów deszczowych. Projektowany układ kanalizacji deszczowej zlewni 8/2, posiada wystarczającą zdolność retencyjną z zachowaniem dużej rezerwy, na wypadek deszczu nawalnego o parametrach większych niż 130 l/s/ha i o czasie trwania dłuższym niż 15 min. Biorąc pod uwagę powyższe obliczenia, jak również dodatkowe zabezpieczenie odpływu wód, w czasie wezbrań w odbiornikach poprzez klapy zwrotne, można stwierdzić, że układ projektowanych ciągów kanalizacji deszczowo- drenażowej, w zakresie odprowadzania ścieków deszczowych do rowów, zapewni właściwą retencję wód opadowych i możliwość odprowadzania wody, z powierzchni utwardzonych drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce, w sposób zbliżony do odpływu ze zlewni naturalnej. 2.2. Projektowane rozwiązania techniczne. 2.2.1. Podstawowe dane charakteryzujące inwestycję. Dla odprowadzania wód opadowych i roztopowych z powierzchni utwardzonych drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce, od granicy z Zielonką do granicy z Wołominem, zaprojektowana została kanalizacja deszczowo- 15

drenażowa, podzielona na 9 ciągów z odprowadzeniem do zaprojektowanej kanalizacji w ul. Wolności w Zielonce oraz do rowów komunalnych na terenie miasta Kobyłka. Uwaga! Dla prawidłowego funkcjonowania w/w odcinków kanalizacji niezbędna jest gruntowna konserwacja rowów komunalnych. Przed przystąpieniem do budowy sieci w ul. Załuskiego rów A-1 należy odmulić na długości 500m warstwą śr. 40 cm, z umocnieniem kiszką faszynową Ø 15 cm, na długości ok. 100 mb. Elementy projektowanej kanalizacji deszczowej: - kanały deszczowe główne Ø 500 mm - 27.5 m, - kanały deszczowe główne Ø 400 mm - 4277.0 m, - kanały deszczowe główne Ø 300 mm - 280.0 m, - kanały deszczowe główne i przykanaliki Ø 250 mm - 383.0 m, - przykanaliki Ø 200 mm do wpustów deszczowych - 624.0 m, - separator typu AWAS SK 100-8 szt., - osadnik szlamowy AWAS S do SK ; V= 3000 l - 8 szt., - wyloty żelbetowe Ø 300 mm - 2 szt., - przyczółek żelbetowy gr. 30 cm rów A-1 z wyl. Ø 500 mm - 1 szt., - studnia rewizyjna Ø 1200 mm z osadnikiem 0,3 m- 169 szt., - wpusty deszczowe betonowe Ø 500 mm - 197 szt., - komora rewizyjna SK-2 Ø 2000 mm - 1 szt., - studnia St-113 Ø 1500 mm - 1 szt., - klapy zwrotne na wylotach Ø 300 mm - 8 szt., - klapy zwrotne na króćcach drenaż. Ø 113 mm - 52 szt., - klapy zwrotne na wlotach przykanalików drenujących Ø 250 mm- 2 szt., - króćce drenażowe Ø 113 mm- 52 szt.. Wyloty do rowu A i A-1. Projektowany układ kanalizacji deszczowo-drenażowej, odwadniający drogę powiatową w Kobyłce ul. Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego, będzie odprowadzał wody opadowe poprzez : - kanalizacja nr I przedłużenie kanalizacji w ulicy Wolności w Zielonce, wylot do studni istn.; rz.dna kanału- 89.60 m n.p.m., zlewnia V. - kanalizacja nr II ul. Szeroka, wylot do komory istn. SK-1, rów A-10 ; rz.dna kanału- 90.00 m n.p.m., zlewnia 5/1, - kanalizacja nr III - ul. Szeroka, wylot do komory istn. SK-1, rów A-10 ; rz.dna kanału- 90.00 m n.p.m., zlewnia 5/2, - kanalizacja nr IV- ul. Marecka, wylot do komory proj. SK-2; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 6/1, - kanalizacja nr V- ul. Marecka, wylot do komory proj. SK-2; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 6/2, - kanalizacja nr VI- ul. Zagańczyka, wylot D-5 do rowu A ; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 7/1, 16

- kanalizacja nr VII- ul. Zagańczyka, wylot D-6 do rowu A ; rz.dna kanału- 90.10 m n.p.m., zlewnia 7/2, - kanalizacja nr VIII- ul. Załuskiego, wylot D-7 do rowu A-1 ; rz.dna kanału- 92.34 m n.p.m., zlewnia 8/1, - kanalizacja nr IX- ul. Załuskiego, wylot do st. proj. St-113; rz.dna kanału- 92.35 m n.p.m., zlewnia 8/2. Wyloty D-5 i D-6 zaprojektowano jako monolityczne budowle żelbetowe, zbrojone podwójną siatką ze stali Ø 10 mm i betonu C 30/37. Wylot D-7 zaprojektowano jako przyczółek żelbetowy gr. 30 cm. Przekroje wylotów i przyczółka załączono do opracowania. Projekt zagospodarowania terenu w skali 1 : 500, stanowiący załącznik do projektu przedstawia sposób odwodnienia powierzchni utwardzonych w/w odcinka drogi powiatowej. Poza tym, zamieszczone profile podłużne i przekroje sieci kanalizacji deszczowej, przedstawiają projektowaną kanalizację wraz z jej uzbrojeniem, w tym z założonymi rzędnymi dna kanałów, ich długościami i średnicami. Przed przystąpieniem do robót inwestor zobowiązany jest zapewnić geodezyjne wytyczenie trasy projektowanych kanałów, urządzeń oraz budowli (zgodnie z mapą do celów projektowych i WUD ), a po ich wykonaniu inwentaryzację przed ich zasypaniem. Opinie, mapy do celów projektowych z trasą kanałów i mapy WUD znajdują się w opracowaniu projektowym. 2.2.2. Kanały deszczowe. Kanały deszczowe - Ø 500 mm, Ø 400 mm, Ø 300 mm, Ø 250 mm oraz przykanaliki - Ø 200 mm, zaprojektowano z rur kielichowych PVC-u Wavin lub PP i PEHD klasy S (8 kn/m²), ułożonych na podsypce z piasku średniego gr. 15 cm w suchym wykopie z wyrobioną kinetą 5 cm. Kanały obsypane będą do wysokości 20 cm ponad wierzch rur piaskiem średnim. Powyżej obsypka będzie wykonana z gruntu rodzimego, piaszczystego. Zagęszczanie obsypki należy prowadzić bardzo ostrożnie, warstwami po obu stronach przewodu. Stopień zagęszczenia obsypki powinien wynosić I D 0,7 lub wskaźnik zagęszczenia I S 0,95. Warstwę ochronną kanałów, należy wykonać z materiału nie zawierającego grud i kamieni. Profile podłużne kanałów wraz z danymi technicznymi, stanowią załączniki do projektu. Rury do studni, należy wprowadzać w uprzednio obsadzone w budowlach tuleje ochronne tzw. przejścia szczelne. 2.2.3. Studnie kanalizacyjne i wpusty deszczowe uliczne. Zmiany kierunku kanałów i połączenia boczne z przykanalikami o średnicach 200 mm, wykonane będą w studniach kanalizacyjnych. 17

Zaprojektowano ogółem 169 studni rewizyjnych żelbetowych Ø 1200 mm. Dodatkowo zaprojektowano dwie komory o średnicach odpowiednio Ø 2000mm i Ø 1500mm. Zaprojektowane studnie żelbetowe są to studnie typowe kanalizacyjne z kręgów żelbetowych - Ø 1200 mm, 1500 mm lub 2000 mm, przykryte płytą żelbetową, nastudzienną z włazem żeliwnym Ø 600 mm, typu ciężkiego. Podmurówka studni powinna być wykonana z cegły kanalizacyjnej 150. Studnie należy wykonać tak, aby poziom górnej powierzchni włazu zrównany był z nawierzchnią utwardzoną, a położenie w środku pasa ruchu. W ścianach studni, należy zamocować stopnie włazowe. Zewnętrzną powierzchnię studni żelbetowych należy pokryć powłoką bitumiczną na gorąco, po wyschnięciu spoin. Obsypkę studni wykonać po wyschnięciu powłoki izolacyjnej. Studnie żelbetowe należy wykonać z osadnikiem 30 cm. Studnie należy posadowić na podbudowie żwirowej stabilizowanej cementem gr. 15 cm. Należy zastosować włazy typu ciężkiego (40 t). Wpusty deszczowe, uliczne są wykonane jako typowe wpusty betonowe o średnicy 500 mm z rusztem żeliwnym. Rysunek wpustu ulicznego przedstawia załącznik do projektu. Projektowana część kanalizacji będzie uzbrojona w 197 wpustów deszczowych. Przykanaliki łączące kanały główne z wpustami deszczowymi, należy wykonać z rur kanalizacyjnych, kielichowych PVC-u lub rur PP- kl. S o średnicy 200 mm. 2.2.4. Urządzenia separacyjne. Wody opadowe i roztopowe z powierzchni utwardzonych drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce, będą odprowadzane do rowów komunalnych i do kanalizacji deszczowej w ul. Wolności w Zielonce. Do oczyszczania ścieków opadowych i roztopowych z substancji ropopochodnych oraz z zawiesiny ogólnej, odprowadzanych ze zlewni włączonych do rowów, zaprojektowano 8 osadników szlamowych typu AWAS S do Sk o Ø 1500 mm i V=3000 l oraz separatory typu AWAS SK NG 100-8 szt. Ø 1500 mm. Konspekty w/w urządzeń zamieszczono w opracowaniu. UWAGA! W związku z możliwością podniesienia się wód w odbiornikach, separatory należy zamówić z podniesionym hydrocyklonem do ok. 1 m. Dane techniczne i sposób posadowienia separatora zamieszczone są w instrukcji producenta. Skuteczność oczyszczania separatorów AWAS SK jest zgodna z obowiązującymi w Polsce wymaganiami, wprowadzonymi rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. 18

Przydatność separatorów AWAS SK i osadników szlamowych AWAS S, do stosowania potwierdza aprobata nr AT/2001-08-0066/A2 Separator koalescencyjno - cyrkulacyjny AWAS SK, wydana przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie. Separatory posadowione będą na podbudowie ze żwiru stabilizowanego cementem o grubości 15 cm. Obsypkę i zasypkę studni urządzeń separacyjnych należy wykonać w sposób szczególnie staranny bardzo ostrożnie z zagęszczaniem obsypki i zasypki, warstwami. Stopień zagęszczenia zasypki powinien wynosić I D 0,7 lub wskaźnik zagęszczenia I S 0,95. UWAGA! Z uwagi na głębokość posadowienia ok. 4.5 m oraz bardzo duży ciężar urządzeń, przy wbudowywaniu separatorów i osadników, należy zachować szczególne środki ostrożności. Separatory w ulicy Załuskiego i Mareckiej z uwagi na warunki gruntowowodne należy dociążyć płytą żelbetową gr. 30 cm i wymiarach 3m 3mwylaną nad płytą zamykającą główną komorę separatora (należy doliczyć koszt w/w płyty do kosztu posadowienia 2-ch separatorów). Inwestor może zastosować inny rodzaj urządzeń separacyjnych spełniających warunki określone w projekcie. 2.3. Kolizje z urządzeniami infrastruktury technicznej. Kolizje z istniejącym uzbrojeniem terenu, należy zabezpieczyć stosownie do zaleceń nadzoru odpowiednich służb. Przy skrzyżowaniu z istniejącymi urządzeniami prace ziemne należy prowadzić ręcznie, ze szczególną ostrożnością w oparciu o uzgodnienie WUD. Istniejące kolizje pokazują mapy do celów projektowych i mapy z uzgodnieniami WUD oraz jako materiały pomocnicze załączone profile podłużne kanałów. Nie wyklucza się wystąpienia uzbrojenia terenu nie naniesionego na mapy do celów projektowych. Dlatego wykonawca przed rozpoczęciem prac zobowiązany jest do rozpoznania terenu i ustalenia z zarządzającym drogą, czy w czasie pomiędzy przystąpieniem do wykonania kanalizacji, a wykonaniem map do celów projektowych, w pasie inwestycji umieszczono nowe uzbrojenie techniczne terenu. UWAGA! Ewentualne kolizje wysokościowe z wodą lub kanalizacją sanitarną, należy usunąć poprzez przebudowę tych sieci lub nieznaczne podniesienie lub opuszczenie kanału deszczowego, w ustaleniu z Inspektorem Nadzoru i odpowiednimi służbami w Kobyłce. Wymaga to wcześniejszego odkrycia kanałów krzyżujących się z kanalizacją deszczową. Ilość i cenę możliwych kolizji, Oferent powinien uwzględnić przy sporządzaniu kosztorysu ofertowego przyjmując odpowiednie narzuty. 19

2.4. Wskazania dotyczące odbioru. Odbiór robót należy przeprowadzić w oparciu o: -Instrukcje budowy kanalizacji zewnętrznej z rur PCV, PP i PEHD. -Instrukcję montażu i posadowienia urządzeń podczyszczających. -PN-92/B-100735 Kanalizacja Przewody kanalizacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze. -PN-83/8836-02 Przewody podziemne. Roboty ziemne. Wymagania i badania przy odbiorze. -Inwentaryzację geodezyjną kanałów, rurociągów i budowli. Przedmiotem odbioru i badań są: wykopy, podsypka, podłoże żwirowo-betonowe, kanały i budowle, obsypka strefy kanałowej, zasypka wykopu oraz montaż urządzeń technicznych. 2.5. Uwagi dla inwestora i wykonawcy. Nie wyklucza się możliwości istnienia w terenie urządzeń podziemnych nie naniesionych na mapie sytuacyjno - wysokościowej. Wykonawca przed przystąpieniem do robót powinien zapoznać się z treścią uzgodnień oraz protokołem WUD i zastosować się do zamieszczonych tam uwag i zaleceń. Przed przystąpieniem do robót inwestor zobowiązany jest zapewnić geodezyjne wytyczenie trasy projektowanych kanałów, urządzeń oraz budowli (zgodnie z mapą WUD ), a po ich wykonaniu inwentaryzację przed ich zasypaniem. Opinia i mapa WUD znajdują się w opracowaniu projektowym. W rejonie skrzyżowań z urządzeniami podziemnymi prace ziemne należy prowadzić ostrożnie pod nadzorem instytucji branżowych, lokalizując urządzenia przez ich ręczne odkopanie. Kanały i budowle należy wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami B.H.P. Należy odpowiednio zabezpieczyć i oznaczyć wykopy. Wytyczenie przebiegu urządzeń podziemnych powinien dokonać uprawniony geodeta na podstawie mapy WUD, a dokładne ich usytuowanie, Wykonawca poprzez odkrycie urządzenia. Dopuszcza się zastosowanie innych rur kanalizacyjnych niż określone w projekcie, w przypadku- gdy parametry techniczne tych rur nie będą odbiegać od przewidzianych w projekcie. Dopuszcza się również zamianę urządzeń separacyjnych, pod warunkiem uzyskania zgody Inwestora oraz posiadania przez te urządzenia odpowiednich parametrów, atestów i aprobaty technicznej. Dodatkowym elementem przy doborze urządzeń separacyjnych jest konieczność sprawdzenia, czy ciężar urządzenia opróżnionego, nie jest mniejszy od siły wyporu wody gruntowej. 20

C. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Obiekt : kanalizacja deszczowo- drenażowa drogi powiatowej nr 4352W w Kobyłce. Inwestor : Powiat Wołomin; 05-200 Wołomin, ul. Prądzyńskiego 3. Zespół autorski : mgr inż. Andrzej Makieła mgr inż. Grażyna Urban inż. Katarzyna Makieła-Wnuk 1. Zakres i wykonanie robót. Zakres robót obejmuje : - wykonanie urządzeń kanalizacji deszczowej do odprowadzenia wód opadowych i roztopowych z terenu drogi powiatowej w Kobyłce ulice Szeroka, Marecka, Zagańczyka i Załuskiego. Wykonanie robót : - budowa kanalizacji deszczowo- drenażowej; wykop szalowany, głębokość do 3.0 m, - osadniki i separatory - wykop szalowany, głębokość do 5,0 m. 2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych. Na omawianym terenie w chwili projektowania występowało uzbrojenie podziemne : gaz, telefon, kable energetyczne, wodociągi i kanalizacja sanitarna. 3. Elementy mogące stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa. Zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi może wystąpić w czasie następujących robót: - wykonywanie robót ziemnych, - umacnianie wykopów i praca na ich dnie, - transport materiałów do miejsca ich wbudowania, - wykonanie tymczasowych podłączeń elektrycznych. Oprócz zagrożeń życia i zdrowia mogą wystąpić okresowe uciążliwości wywołane prowadzeniem robót, do których należą: -wzrost zapylenia wywołany w czasie wykonywania wykopów, składowania i transportu urobku, -hałas pochodzący od środków transportu, magazynów budowlanych, urządzeń i elektronarzędzi. 21

4. Wskazania dotyczące przewidywanych zagrożeń. Ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi może nastąpić podczas wykonywania robót ziemnych, takich jak: a) wykopy szalowane studnie i kanały, b) roboty wykonywane przy użyciu dźwigu - osunięcie skarpy, c) roboty związane z zagęszczaniem gruntu, d) składowanie, transport i montaż materiałów budowlanych, e) roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów energetycznych, Ponadto zagrożenia mogą być następstwem : f) nie przestrzegania przez wykonawcę obowiązujących przepisów odnośnie robót budowlano- montażowych, g) nie stosowania niezbędnych zabezpieczeń i reżimu technologicznego, h) lekceważenia przepisów bhp przez ekipę wykonawcy, i) braku badań lekarskich i szkoleń okresowych pracowników, j) pośpiechu wykonawcy, nieuzasadnionych oszczędności i braku wyobraźni, k) nie zachowania elementarnej ostrożności przez osoby postronne, mogące znaleźć się w rejonie frontu robót. 5. Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwom. Budowa projektowanej inwestycji winna być realizowana w sposób minimalizujący wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia zarówno pracowników budowy oraz wszelkich osób mogących znajdować się w tym rejonie. Przed przystąpieniem do wykonywania robót należy: - określić w Planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia opracowanym przez kierownika budowy, zabezpieczenie ludzi przed zagrożeniami wynikającymi z realizacji przedmiotowej inwestycji, - plac budowy należy zorganizować z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, - praca winna być zorganizowana w sposób uniemożliwiający kolizje stanowisk roboczych i stanowisk materiałów, - drogi w rejonie prowadzonych robót winny zapewnić bezpieczną komunikację i dowóz materiałów bez zagrożenia dla pracowników budowy i okolicznych mieszkańców, - należy sprawdzić, czy urządzenia podlegające dopuszczeniu przez Inspektorat Dozoru Technicznego posiadają stosowne paszporty i świadectwa, 22

- dokładnie ustalić z nadzorem technicznym miejsce i sposób prowadzenia robót, aby uniknąć kolizji z trasami instalacji, urządzeń podziemnych i nadziemnych, - oznakować dokładnie trasy instalacji i urządzeń podziemnych oraz określić bezpieczną odległość pracy. W trakcie trwania robót należy przestrzegać następujących zasad: a) wykopy liniowe lub obiektowe powinny być: - wyposażone w bezpieczne zejście lub drabiny wystawione 75 cm poza krawędź wykopu, -zabezpieczone barierkami posiadającymi balustrady o wysokości 1,1m nad terenem, umieszczonymi min. 1,0m od krawędzi wykopu i oznakowane, -w nocy wykopy powinny być oświetlone światłem żółtym, a w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych przy robotach, powinny być zabezpieczone barierkami zaopatrzonymi na czas zmroku w światło ostrzegawcze koloru czerwonego, - wykopy w czasie prowadzenia prac i w czasie przerw w wykonywaniu robót winny być odpowiednio zabezpieczone, - przy każdym wznowieniu robót po przerwie lub po intensywnych opadach atmosferycznych, przed zejściem do wykopu, należy sprawdzić stan umocnienia ścian wykopu, - roboty wewnątrz studni i zbiorników powinny być wykonywane przy użyciu wentylatorów i asekuracji przez osoby na zewnątrz, b) przy robotach wykonywanych przy użyciu koparki lub dźwigu należy zwracać uwagę na to czy: - nie tworzą się nawisy lub czy skarpa nie jest podkopywana, - nie tworzy się niebezpieczeństwo osunięcia się skarpy urobku lub niebezpieczeństwo upadku urobku bądź pojemnika, na pracownika przebywającego wewnątrz wykopu, - podwozie maszyny pracującej nie jest ustawione zbyt blisko krawędzi wykopu, co może spowodować osunięcie się gruntu, - pojazdy i maszyny robocze oraz urządzenia stosowane przez Wykonawcę posiadają świadectwa homologacji, znaki bezpieczeństwa oraz niezbędne atesty i certyfikaty, - sprzęt używany przy budowie jest prawidłowo konserwowany i poddawany okresowym przeglądom, c) przy robotach związanych z przemieszczaniem i zagęszczaniem gruntu należy uważać na to czy: - przy odspajaniu i przemieszczaniu gruntu sprzętem mechanicznym nie występuje ryzyko zagrożenia bezpieczeństwa przebywających w sąsiedztwie pracowników, 23

- w wyniku prowadzonych prac nie tworzą się nawisy gruntu oraz możliwości podkopania skarpy, -urządzenia służące do zagęszczania są sprawne technicznie, d) składowanie, transport i montaż materiałów budowlanych: - urobek powstały podczas wykonywania wykopów należy składować w odległości nie mniejszej niż 1m od krawędzi wykopu obudowanego, - elementy składowe powinny być odpowiednio zabezpieczone przed osunięciem składowanej pryzmy i przygnieceniem osób znajdujących się w pobliżu składowiska, - materiały budowlane powinny być zabezpieczone podczas transportu tak, aby nie spowodować zagrożenia zdrowia i życia osób znajdujących się w pobliżu środka transportu, - roboty budowlano-montażowe należy wykonywać zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowlaną pod nadzorem instytucji określonych w projekcie, e) roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów energetycznych powinny być wykonywane: w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów nie mniejszej niż: 3,0 m- dla linii o napięciu znamionowym nie przekraczającym 1 kv, 5,0 m- dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kv, lecz nie przekraczającym 15 kv- z zachowaniem szczególnej ostrożności, a jeżeli nieznane jest położenie przewodów na głębokości większej niż 40 cm- należy kopać tylko łopatami bez użycia kilofów. 6. Wskazania instruktażu pracowników. W celu zapewnienia należytego bezpieczeństwa i ochrony pracowników budowy należy przestrzegać następujących zasad: - do pracy mogą być dopuszczeni wyłącznie pracownicy posiadający aktualne badania lekarskie, - wszyscy pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy z częstotliwością wynikającą z przepisów prawa oraz winni uzyskać wyczerpujący instruktaż na stanowisku pracy, - każdy pracownik winien posiadać kartę szkoleń stanowiskowych, która obejmuje także zakończone egzaminami sprawdzającymi szkolenia okresowe, - do prac wymagających specjalnych kwalifikacji i uprawnień kierownictwo robót może skierować tylko tych pracowników, którzy spełniają te wymagania, 24

- pracownicy winni być wyposażeni w odzież roboczą i ochronną, obuwie robocze i sprzęt ochrony osobistej, - odzież winna być odpowiednia do warunków klimatycznych i pogodowych, a sprzęt ochronny do charakteru wykonywanej pracy. 7. Podstawy prawne sporządzania Planu BIOZ. - Ustawa z dn. 07.07.2003r. Prawo Budowlane (tekst jednolity Dz. U. nr 89, poz. 414). - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 06.02.2003 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych ( Dz.U. nr 47/03 poz. 401). - Dz.U. nr 120, poz.1126 z 23.06.2003 w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. - Dz.U. nr 120, poz. 1133 z 03.07.2003 w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Oprócz Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia należy przestrzegać w czasie realizacji inwestycji następujących przepisów prawnych i norm: a) Kodeks Pracy, a w szczególności art. 15, 207 i 212, regulujące tematykę bezpiecznego wykonywania robót. b) Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dn. 01.10.1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji, remontach i konserwacji sieci kanalizacyjnych (Dz.U. nr 96/93 poz. 437). c) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz.U. nr 47/03 poz. 401). d) Norma PN-81/N-08010 o zasadach organizowania pracy w sposób bezpieczny. e) Norma PN-80/Z-06050 o sposobach indywidualnej ochrony pracowników. D. ZAŁĄCZNIKI. 25