KOMISJA EUROPEJSKA Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Prawodawstwo w Dziedzinie Społecznej i Zatrudnienia, Dialog Społeczny Dialog Społeczny, Stosunki Pracownicze DIALOG SEKTOROWY KOMITET HANDEL Program prac na lata 2016 2017 przyjęty na posiedzeniu plenarnym w dniu 11 lutego 2016 r. 1. Przystosowanie do zmian, szkolenie zawodowe i zapotrzebowanie na określone kwalifikacje OGÓLNY ZARYS I CELE Partnerzy społeczni kontynuować będą wspólne prace dotyczące wpływu, jaki na przyszłe zapotrzebowanie na określone kwalifikacje i zatrudnienie mieć będą takie zachodzące w tym sektorze zmiany jak: digitalizacja, zmiany demograficzne, kryzys i spadek siły nabywczej, ciągle zmieniające się potrzeby konsumentów, innowacje technologiczne i korzystanie z handlu elektronicznego oraz zmiany ram prawnych. Partnerzy społeczni przedstawią nowy projekt do finansowania z myślą o kontynuowaniu prac nad analizowaniem umiejętności i ich przewidywaniem, które zapoczątkowano w sektorowych radach ds. umiejętności dla sektora handlu, oraz wnioski z zakończenia pierwszego roku działalności (2014). Ustanowią oni sojusz na rzecz umiejętności sektorowych w sektorze handlu. Sojusze na rzecz umiejętności sektorowych mają na celu przeciwdziałanie problemowi niedoboru kwalifikacji, poprawę reagowania systemów wstępnego oraz ustawicznego kształcenia i doskonalenia zawodowego na specyficzne potrzeby rynku pracy i popyt na nowe umiejętności w sektorze handlu w odniesieniu do profili zawodowych zidentyfikowanych w trakcie wcześniejszych projektów za pośrednictwem europejskiej rady ds. umiejętności. Projekty te będą w szczególności odnosiły się do potrzeb w zakresie umiejętności cyfrowych, spowodowanych wzrostem handlu elektronicznego. Partnerzy społeczni omówią również opublikowany wiosną 2016 r. przez Komisję program na rzecz nowych umiejętności. Ponadto, ich wspólne działania w tej dziedzinie będą również ukierunkowane na poprawę wizerunku sektora w celu przyciągnięcia do niego wystarczającej liczby młodych ludzi, aby zrównoważyć skutek starzenia się siły roboczej. www.ec.europa.eu/socialdialogue
a) Ustanowienie sojuszu na rzecz umiejętności sektorowych w sektorze handlu, który ma umożliwić kontynuację prac rozpoczętych w ramach europejskiej rady ds. umiejętności. Pierwsza część dotyczyć będzie części 1 zadań sojuszu na rzecz umiejętności sektorowych (określenie potrzeb w zakresie umiejętności) i utoruje ona drogę do części 2 (opracowanie i prowadzenie kształcenia i szkolenia zawodowego) b) Zebranie sprawdzonych dobrych praktyk w zakresie rozwijania e- umiejętności na określone kwalifikacje/szkolenia, także w powiązaniu z wyżej wymienionym programem Komisji na rzecz umiejętności c) Dogłębna analiza kwestii nowych umiejętności w sektorze handlu elektronicznego na podstawie danych zebranych przez sojusz na rzecz umiejętności sektorowych, obserwacji związanych z nimi tendencji na poziomie UE i wyników analizy rynku pracy. luty 2016 r. 2016 r. koniec 2017 r. 2. Unijna strategia zatrudnienia a sektor handlu OGÓLNY ZARYS I CELE EuroCommerce i UNI Europa Commerce omówią swój wkład we wdrożenie istotnych części pakietu dotyczącego mobilności. Wymienią także poglądy na temat europejskiego filaru praw socjalnych. Tego rodzaju zagadnienia będą obejmować nowe inicjatywy w zakresie aktywnej polityki rynku pracy, zatrudnienia młodzieży, przygotowania do zawodu, przedsiębiorczości, mobilności i nowych form zatrudnienia oraz zmian na rynku pracy. Kwestie te zostaną przeanalizowane również w obliczu nowych i pojawiających się modeli biznesowych w sektorze, a zagadnienie wymiany danych i doświadczeń zostanie dodane do porządku obrad w razie potrzeby. EuroCommerce i UNI Europa Commerce są zaniepokojone wysoką stopą bezrobocia wśród młodzieży, która ma szkodliwy wpływ na całe pokolenie. Ponieważ handel jest sektorem, w którym młodzi ludzie mogą uzyskać dostęp do rynku pracy, kwestia ta jest szczególnie istotna dla partnerów społecznych. W związku z tym organizacje te skierowały w czerwcu 2015 r. do europejskiego sojuszu na rzecz przygotowania zawodowego wspólną deklarację zachęcającą przedsiębiorstwa do inwestowania w wysokiej jakości staże, które zwiększą w tym sektorze szanse osób najmłodszych na zatrudnienie. Dlatego też organizacje te nadal monitorują organizowanie większej liczby coraz lepszych staży zawodowych w sektorze handlu (detalicznego i hurtowego, w dużych przedsiębiorstwach i w MŚP). Organizacje te dołożą wszelkich starań, aby uzgodnić wspólne stanowisko w tej kwestii, wzorując się na europejskich ramach działań realizowanych na szczeblu międzysektorowym. Partnerzy społeczni będą także dalej dyskutować na temat pomocy na rzecz starszych pracowników, którzy mogą potrzebować specjalnej uwagi i wsparcia, które pomogą im sprostać wyzwaniom związanym z ich sytuacją. W ramach Komitetu wymieniane i omawiane będą dobre praktyki w odniesieniu do umów dotyczących solidarności międzypokoleniowej, co stanowić będzie kontynuację wcześniejszego projektu partnerów społecznych Więcej lepszych miejsc pracy dla młodych ludzi w sektorze handlu, który zakończył się w zeszłym roku. Inne ważne inicjatywy, takie jak praca nierejestrowana (włączając fikcyjne samozatrudnienie), integracja pracowników migrujących, równość płci i zwalczanie dyskryminacji na rynku pracy będą również przedmiotem dyskusji i będą traktowane przez partnerów społecznych ze szczególną uwagą. 2
Kwestie te, jak również zachodzące obecnie w tym sektorze zmiany, rozpatrywane będą w ramach wspólnego projektu Analiza rynku pracy w sektorze handlu, który rozpocznie się w 2016 r., a zakończy pod koniec 2017 r. Partnerzy społeczni będą również wymieniać poglądy po opublikowaniu informacji dotyczących nowych inicjatyw związanych z rewizją dyrektywy w sprawie czasu pracy. Będą oni także nadal koncentrować się na promowaniu większej liczby lepszych miejsc pracy w ich sektorze. Będą również dzielić się informacjami, danymi i poglądami na temat nowych inicjatyw regulacyjnych i przepisów w zakresie układów zbiorowych, które wywierają wpływ na ich sektory, a w szczególności na temat oceny przez Komisję dyrektyw w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin, umów na czas określony oraz agencji pracy tymczasowej. Będą też śledzić trwające konsultacje dotyczące równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, podjęte w następstwie sprawozdania końcowego Grupy Wysokiego Szczebla ds. Konkurencyjności Działalności Detalicznej i, w miarę możliwości, uzgodnią w tej sprawie wspólne stanowisko. a) Ocena wpływu udziału partnerów społecznych w europejskim sojuszu na rzecz przygotowania zawodowego b) Projekt wspólnego dokumentu dotyczącego zapewnienia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym c) Wdrożenie wspólnej analizy sektorowej w sprawie wyzwań na rynku pracy przy pomocy zewnętrznego eksperta/instytutu badawczego. d) Dokładne śledzenie realizacji polityki UE dotyczącej włączenia najsłabszych grup, np. osób niepełnosprawnych, migrantów, osób starszych itp. mającego wpływ na handel oraz, w wymaganych przypadkach, projekt wspólnego stanowiska 2016 r. 2016 r. 3. Wspólne monitorowanie polityki UE ze skutkami społecznymi w handlu OGÓLNY ZARYS I CELE Partnerzy społeczni będą kontynuować działania następcze w odpowiedzi na zalecenia zawarte w Europejskim planie działania na rzecz handlu detalicznego, zwłaszcza w kwestiach zapotrzebowania na określone kwalifikacje, równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, zwalczania pracy nierejestrowanej, wspierania partnerów społecznych w krajach o słabiej rozwiniętej tradycji dialogu społecznego i poprawy środowiska pracy pracowników sektora detalicznego. Będą oni także ułatwiać i wspierać wymianę najlepszych praktyk dotyczących powyższych kwestii, takich jak układy zbiorowe, zawieranie porozumień przez odpowiednich partnerów społecznych na różnych poziomach itp. Będą oni również udoskonalać swoją współpracę w zakresie uwzględniania takich aspektów społecznych związanych z sektorową polityką UE, jak rynek wewnętrzny, handel międzynarodowy, ogólna polityka gospodarcza i społeczna i inne, które należy rozpatrywać osobno zgodnie ze zmianami na szczeblu UE. 3
a) Realizacja zaleceń grupy wysokiego szczebla ds. konkurencyjności działalności detalicznej b) Wspólne monitorowanie wdrażania porozumienia w sprawie bezpieczeństwa przeciwpożarowego w Bangladeszu i dalszej współpracy w dziedzinie handlu, w odnośnych przypadkach. 4
4. Zdrowie, bezpieczeństwo i dobre samopoczucie w miejscu pracy PRZEGLĄD I CELE Partnerzy społeczni będą kontynuować śledzenie wdrażania wielosektorowych wytycznych w celu rozwiązania problemu przemocy w miejscu pracy ze strony osób trzecich, które zostały podpisane 30 września 2010 r. Poświęcą także szczególną uwagę wdrożeniu i przygotowaniu sprawozdania, we współpracy z innymi zainteresowanymi sektorami. Ponadto będą zacieśniać wzajemną współpracę i wymianę dobrych praktyk w zakresie różnych kwestii dotyczących zdrowia, bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia pracowników sektora handlu w ich miejscu pracy (włącznie z narażeniem na stres w pracy) oraz rozwijać w tym celu dalsze kontakty z właściwymi organami UE, takimi jak OSHA (Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy). Zakończą również wdrażanie specjalnego projektu mającego na celu zebranie dobrych praktyk, aby poprawić ergonomię w ich sektorze w celu przyczynienia się do profilaktyki w zakresie zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego, zagrożeń psychospołecznych i stresu w pracy. Dopilnują oni również, aby wyniki projektu rozpowszechniono odpowiednio na wszystkich istotnych szczeblach. W związku z pkt 1 niniejszego programu europejscy partnerzy społeczni skoncentrują swoje dyskusje wokół ulepszenia korzystania z możliwości finansowania (ze szczególnym uwzględnieniem linii w budżecie UE oraz Europejskiego Funduszu Społecznego w szczególności) szkolenia i polityki w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa. a) Ciągłe podnoszenie świadomości i rozpowszechnianie wielosektorowych wytycznych w celu zapobiegania przemocy ze strony osób trzecich w miejscu pracy w świetle ostatecznej oceny. b) Wspólny udział w kampaniach OSHA dotyczących aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu. c) Pomyślne ukończenie wspólnego projektu na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy w zakresie ergonomii (zapobieganie zaburzeniom układu mięśniowo-szkieletowego), narażenia na stres oraz zagrożeń psychospołecznych w miejscu pracy i szerokie upowszechnienie jego głównych wyników i ustaleń lata 2016 2017 5
5. Poprawa skuteczności dialogu społecznego - Komunikacja PRZEGLĄD I CELE Partnerzy społeczni zadbają o to, aby każdy nowo przyjęty dokument w ramach dialogu społecznego zawierał klauzulę opisującą działania następcze lub proces wdrożenia, przyjęte w drodze wzajemnego porozumienia. Kluczowe znaczenie będzie w tym zakresie miało badanie różnych narzędzi i kanałów komunikacji. EuroCommerce i UNI Europa Commerce będą monitorować ze szczególną uwagą działania podejmowane w następstwie różnych wyników ich dialogu społecznego w różnych krajach i na różnych poziomach (regionalnym, lokalnym, przedsiębiorstwa...). Ponadto partnerzy społeczni zamierzają opracować nowe ukierunkowane działania i praktyki (projekty, warsztaty, regularne dyskusje itp.) w celu poprawy jakości takich działań podejmowanych w następstwie wszystkich swoich tekstów i działań, tak aby wyniki dialogu społecznego były użyteczne i wnosiły wartość dodaną dla poszczególnych członków we wszelkich działaniach na różnych szczeblach. Będą również kontynuować swoje badania mające na celu ocenę wpływu ich wspólnych wyników w różnych krajach i możliwie na poziomie przedsiębiorstw, jak uzgodniono w czerwcu 2010 r. Będą również w miarę możliwości podejmować próby dokonania przeglądu najistotniejszych wspólnych osiągnięć w kontekście ostatnich zmian (jak to często ma miejsce w odniesieniu do wytycznych dotyczących zróżnicowanej struktury wiekowej). Kolejnymi tekstami do aktualizacji będą te, które dotyczą integracji niepełnosprawnych pracowników, telepracy oraz walki z rasizmem i ksenofobią. Partnerzy społeczni będą także nadal wspierać rozwój organizacji pracodawców i związków zawodowych w nowych państwach członkowskich i w krajach kandydujących (tworzenie zdolności) jako warunek konieczny do dialogu społecznego zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim. Inicjatywy powinny również mieć na celu zaangażowanie w dialog społeczny w stosownych przypadkach (do oceny indywidualnej) przedstawicieli rządów. Partnerzy społeczni będą nadal uczestniczyć w realizowanych przez Komisję Europejską działaniach informacyjnych, zwłaszcza przez aktywny wkład w wydawanie nowego biuletynu ESD, promowanie wspólnych inicjatyw w ramach forum łącznikowego UE i w swoich okręgach. Partnerzy społeczni będą kontynuować działania następcze wynikające z ustaleń konferencji wysokiego szczebla z 5 marca 2015., jak również wniosków grup tematycznych ustanowionych w tym samym kontekście dotyczących zaangażowania partnerów społecznych w proces decyzyjny UE, zarządzanie gospodarcze i budowanie potencjału. Będą oni w tym zakresie ściśle współpracować z międzysektorowymi partnerami społecznymi. Partnerzy społeczni mogą również podjąć decyzję o wdrożeniu, z ewentualnym wsparciem finansowym Komisji Europejskiej, innych szczególnych wspólnych działań w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, mających na celu wspieranie poprawy dialogu społecznego na wszystkich szczeblach w w/w krajach, a w szczególności w tych, w których potrzebne są dodatkowe starania (w razie potrzeby do ewentualnego dalszego uzgodnienia, w drodze wspólnego projektu, który zostanie przedstawiony do finansowania w 2017 r.) 6
a) Ocena stosowności realizacji projektu mająca na celu ocenę wpływu wspólnych rezultatów dialogu sektorowego w państwach i ewentualnie w przedsiębiorstwach (jak to wcześniej zrobiono dla Włoch, Danii, Słowacji i przedsiębiorstwa Metro), co zostanie uzgodnione w terminie późniejszym c) Na podstawie zaleceń dotyczących wzmocnienia potencjału dokonywanego wcześniej w ramach projektu grupy UE13, uzgodnienie harmonogramu prac dotyczących przyszłych działań (na zasadzie trójstronności, jeśli będzie to konieczne) z takimi państwami, ze zwróceniem szczególnej uwagi na te państwa, w których potrzebne są dodatkowe działania d) Zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie specjalnej strony internetowej/sekcji poświęconej kwestii dialogu społecznego w sektorze handlu ze wszystkimi stosownymi tekstami, w razie potrzeby przetłumaczonymi, w celu zwiększenia widoczności działań i osiągnięć partnerów społecznych (jako działania następcze dla promowanych przez Komisję działań informacyjnych) początek w 2016 r. Ocena programu prac na lata 2014-2015 Ze względu na fakt, że niniejszy program prac obejmuje okres dwóch lat, partnerzy społeczni powinni dysponować oceną postępów do końca 2016 r. Na tym etapie mogą też zdecydować o aktualizacji programu prac. Bieżący program prac nie wyklucza dyskusji na inne tematy. Partnerzy społeczni będą dążyć do rozwiązania innych problemów wymagających wspólnej uwagi, w miarę jak będą się pojawiać. 7