Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska kod TR/1/PP/ EOS nr w planie ECTS studiów 9 4 Kierunek Turystyka i Rekreacja Poziom kształcenia I o Rok/Semestr I/2 Typ przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny) optional Wykłady/ (liczba ) stacjonarne 30/15, e-learning 4/2 Język wykładowy Forma(y)/ typ(y) zajęć Wymagania wstępne Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Jednostka organizacyjna realizująca polski wykład,, e-learning Wymagania formalne: brak Założenia wstępne: wiedza ogólna na poziomie szkoły średniej; zdolność myślenia abstrakcyjnego; zdolność przewidywania logicznego i przewidywania skutków podejmowanych działań Wykład: prezentacja multimedialna; Ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach, analiza przypadków, dyskusja Sposób zaliczenia: egzamin testowy Formy zaliczenia: egzamin pisemny testowy obejmujący materiał wykładów i ćwiczeń, zadania jednokrotnego wyboru, Ocena końcowa z ćwiczeń: kolokwium pisemne, zadania na zajęciach Cele i zadania przedmiotu:: C1. Nabycie podstawowej wiedzy na temat wybranych pojęć, zjawisk ekologii i ochrony środowiska oraz leżących u ich podstaw mechanizmów; C2. Nabycie elementarnych umiejętności analizowania sytuacji ekologicznej w środowisku C3. Nabycie umiejętności wyszukiwania wzajemnych zależności i czynników odpowiedzialnych za obecność i rozwój zasiedlających go wybranych organizmów C4. Nabycie umiejętności rozpoznawania zagrożeń w środowisku C5. Nabycie umiejętności przewidywania skutków działalności organizmów, w tym człowieka, w środowisku C6. Nabycie wiedzy o wpływie środowiska na organizmy C7. Poznanie podstawowych przepływów materii i energii na poziomie organizmu i zasad nimi rządzących C8. Nabycie elementarnej wiedzy o strukturze i funkcjonowaniu ekosystemu, w tym o obiegu w nim materii i przepływie energii oraz zasad nimi rządzących C9. Poznanie podstawowych adaptacji organizmów do środowiska C10. Poznanie podstawowych interakcji między i wewnątrzgatunkowych C11. Poznanie wzorców geograficznych zmian bioróżnorodności C12. Poznanie przykładów skutków oddziaływania wybranej populacji biocenozy na
pozostałe jej elementy. Nabycie elementarnych umiejętności formułowania wniosków dotyczących sposobów postępowania i zapobiegania degradacji środowiska; Treści programowe Wykłady: LP Treści programowe (*) Liczba Efekt Kształcenia Cele przedmiotu 1 Pojęcie i domena ekologii. Podstawowe definicje. Pojęcie środowiska. Środowisko przyrody otaczającej Uczelnię. 2 C1, C2 2 Życie na Ziemi wobec 4 C1, C2, C3, C4 otaczającego Wszechświata: czynniki oddziaływujące ze strony Kosmosu, mechanizmy umożliwiające trwanie życia. Rola atmosfery ziemskiej. 3 Charakterystyka środowiska lądowego i wodnego. Adaptacje organizmów 4 Czynniki ograniczające występowanie organizmów w środowisku 5 Przykłady oddziaływań pomiędzy organizmami i środowiskiem w ekologicznej i geologicznej skali czasu. 6 Ekologia pojedynczej populacji. Strategie życiowe i pojęcia z tym związane 7 Ekologia oddziałujących na siebie populacji. 8 Gospodarka energią na poziomie osobnika. Konsekwencje, adaptacje, strategie 1.5 1 5 C1, C2, C3, C4, C9 C4, C6 C4, C5, C6, C12, 2 C5, C6, C10 1.5 C5, C6, C10 2 C6, C7, C9
9 Ekosystem. Przepływ energii i krążenie materii. Pojęcia, konsekwencje i zjawiska z tym związane 10 Geograficzne wzorce zmian bioróżnorodności 11 Biomy, w tym jeziora i oceany, eutrofizacja, toksyczne zakwity 2 C6, C7, C8 1 C11 6 Zajęcia w formie e- learningu. 2 C1, C2, C3, C4, C5, C6, C8, C10, C11, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C8, C10, C11, (*) treści wykładów mogą ulec komasowaniu lub akcentowaniu wybranych tematów Ćwiczenia: LP Treści programowe Liczba Efekt Kształcenia Cele przedmiotu Człowiek i przyroda 2 C3, C4, C5, C6 współoddziaływania Globalne i lokalne 4 C3, C4, C5, C6 zagrożenia środowiska: np.: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog fotochemiczny i siarkowy, pyłowe zanieczyszczenia atmosfery. Propagacja Utrata różnorodności biologicznej, eutrofizacja, toksyczne zakwity, wyczerpywanie zasobów naturalnych, przekształcenia krajobrazów 2 C3, C4, C5, C6 Zapobieganie 5 C1, C2, C4, zagrożeniom środowiska: C5, C6, technologie przyjazne środowisku, alternatywne źródła energii, oczyszczanie ścieków, rekultywacja zbiorników, zagospodarowanie odpadów codzienne działania na 1 C2, C3, C6,
rzecz ochrony środowiska, ekokempingi, eko-hotele Systemowe podejście do ochrony przyrody i środowiska w turystyce 1 C2, C3, C6, Rozliczenia punktów ECTS: Kalkulacja nakładu pracy studenta 1 punkt ECTS 25-30h Studia stacjonarne Rodzaj aktywności Studia niestacjonarne Liczba Punkty ECTS Liczba Punkty ECTS 30 1,00 Godziny kontaktowe wykłady 30 1,00 15 0,50 Godziny kontaktowe 10 0,33 15 0,50 Praca w Internecie 20 0,67 15 0,50 Praca z literaturą 15 0,50 15 0,50 Przygotowanie prac semestralnych, projektów, prezentacji 15 0,50 30 1,00 Przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia 30 1,00 120 4,00 Razem 120 4,00 Liczba punktów ECTS realizowanych w ramach zajęć praktycznych: Zajęcia e-learningowe (treści programowe): Wykłady: główne biomy lądowe charakterystyka ich formacji roślinnych oraz świata zwierząt, podstawowe adaptacje organizmów do warunków w biomie Ćwiczenia: Literatura podstawowa (literatura przedmiotu z ostatnich 10 lat, chyba, że specyfika przedmiotu wymaga inaczej, sugerowane 5-10 pozycji): 1. Kalinowska A., 1992: Ekologia wybór przyszłości. Editions Spotkania, Warszawa. 2. Kozłowski S., 2002: Ekorozwój wyzwanie XXI wieku. PWN, Warszawa. 3. Poulin A.S.2002. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN 4. Weiner J., 2012: Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa. 5. Pyłka Gutowska E., 2006: Ekologia z ochroną środowiska, Oświata, Warszawa. 6. Zaręba Dominika. 2010. Ekoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN 7. Symonides E. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007. Literatura uzupełniająca(literatura przedmiotu z ostatnich 10 lat, chyba, że specyfika przedmiotu wymaga inaczej, sugerowane 5-10 pozycji): 1. Duxbury A.C., Duxbury A.B., Sverdrup K.A. Oceany świata. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,2002 2. Krebs M., Mortimer M., Thompson D.J. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1999 3. Lampert W., Sommer U. Ekologia wód śródlądowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2001 4. Szeligiewicz W. Turystyka a eutrofizacja zbiorników wodnych - rozważania teoretyczne. Red. Gajewski A., Kłyszejko J., Popko J. Turystyka i Rekreacja.
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, T. 1/2005, 43-46. Warszawa. 5. Szeligiewicz W. Czy turyści biomanipulują? Oddziaływanie turystów na ekosystemy. Turystyka i Rekreacja. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, T. 8/2012, 79-85 Efekty kształcenia (liczba efektów powinna być adekwatna do liczby zalecane 15h 5 efektów, 30h 10 efektów, 45 i więcej 15 efektów): Student, który zaliczył przedmiot Zamierzone efekty kształcenia Potrafi definiować elementarne pojęcia w zakresie ekologii i ochrony środowiska Potrafi scharakteryzować lądowe i wodne środowisko życia Potrafi rozpoznawać i scharakteryzować struktury podstawowych układów ekologicznych Potrafi scharakteryzować związki między organizmem w tym człowiekiem i otaczającym go środowiskiem Forma zajęć/ metoda kształcenia Wykład/ Wykład Wykład/ Sposób weryfikacji efektów kształcenia Egzamin, Egzamin Odniesienie do EK kierunkowych Wykład Egzamin Odniesienie do EK obszaru Potrafi opisać podstawowe zależności wzrostu osobnika i populacji organizmów żywych od czynników środowiska Wykład Egzamin, Zna i rozumie krążenie materii i przepływy energii w ekosystemie, oraz przez organizm ludzki Wykład Egzamin,
Zna i rozumie funkcjonowanie podstawowych układów ekologicznych Zna charakterystykę, adaptacje zasiedlających organizmów żywych i rozumie lokalizacje ważniejszych biomów Ziemi Wykład/ Egzamin, Kolokwium Wykład Egzamin, Zna i rozumie zagrożenia ze strony środowiska na człowieka i odwrotnie, oraz negatywne i pozytywne wpływy turystyki na to środowisko Potrafi scharakteryzować formy i cele ochrony przyrody i środowiska oraz znaczenie ekorozwoju i turystyki zrównoważonej, w tym ekoturystyki. Operuje w tym zakresie przykładami Wykład/ćw Egzamin, Egzamin M1_U10 Autor programu: Wojciech Szeligiewicz