ul. Szachowa 1, 04-894 Warszawa, tel.: (22) 512 81 00, fax (22) 512 86 25 e-mail: info@itl.waw.pl www.itl.waw.pl BADANIA JAKOŚCI ŚWIADCZENIA PRZEZ TP S.A. USŁUG POWSZECHNYCH Z WYKORZYSTANIEM DOSTĘPU RADIOWEGO GSM4F ANEKS do RAPORTU Z BADAŃ Warszawa, styczeń 2008 str. 1/5
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 3 2. OCENA WYNIKÓW BADAŃ... 3 2.1 Czas zestawiania połączenia... 3 2.2 Osiągana przepływność dla dostępu wdzwanianego (dial-up) do Internetu... 3 2.3 Usługa faksowa... 4 2.4 Transmisja sygnałów DTMF... 4 2.5 Jakość transmisji głosowych... 4 2.6 Współczynnik nieskutecznych wywołań... 4 3. PODSUMOWANIE... 5 str. 2/5
1. WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie stanowi Aneks do Raportu z badań jakości świadczenia przez Telekomunikację Polską S.A. usług powszechnych z wykorzystaniem systemu dostępu radiowego GSM4F, stanowiącego przedmiot Umowy BFB-221-53/07. Aneks rozszerza ocenę uzyskanych wyników badań, przedstawionych w Raporcie z badań, w kontekście zakresu i wymagań jakościowych usługi powszechnej, do świadczenia której wykorzystywany jest system GSM4F. 2. OCENA WYNIKÓW BADAŃ Wskaźniki dostępności i jakości świadczenia usługi powszechnej określone dla TP S.A. zostały ustanowione rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia usługi powszechnej oraz wymagań dotyczących świadczenia usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu dla jednostek uprawnionych (Dz.U. Nr 68 Poz. 592) oraz decyzją Prezesa UKE z dnia 29 stycznia 2007 r. Nr DRTD-WUD-6070-1/06(43). Poniżej omówione zostały badane wskaźniki jakości świadczenia usługi powszechnej, a zmierzone ich wartości, zostały odniesione do krajowych wymagań. 2.1 Czas zestawiania połączenia Czas zestawiania połączeń do abonentów PSTN, wynoszący ok. 4 s i liczony od momentu nadania sygnału końca numeru, jest wyraźnie dłuższy niż dla typowych abonentów sieci PSTN, ale nie przekracza wartości zalecanych przez ITU-T dla 95 % połączeń w warunkach normalnego obciążenia central (Tabela 2 - ITU-T E.271, parametr Post selection delay wartość dla połączeń strefowych 8,0 s) 1. 2.2 Osiągana przepływność dla dostępu wdzwanianego (dial-up) do Internetu Zmierzone wartości parametru odbiegają znacznie od wartości zadawalającej użytkowników. Zasadniczo wartość wskaźnika podanego w decyzji Nr DRTD WUD - 6070 1 2 odnosi się do wartości statystycznej uzyskiwanej dla badanego ISP, ale otrzymane wyniki rażąco odbiegają od szybkości uzyskiwanych w sieci PSTN. Należy podkreślić, że konfiguracja łącza dostępowego odbiega od podanej w dokumencie ETSI EG202057-2 3. Maksymalna szybkość transmisji wynikająca z zastosowania modemu V.90, jako interfejsu liniowego, pozwala na osiągnięcie przepływności w kierunku down load do 33,6 kbit/s. Jednocześnie wskazanie w dokumentacji na interfejs z modemem V92, bez komentarza, sugeruje możliwość osiągnięcia przepływności 56 kbit/s. Należy dodać, że opłata za czas trwania połączenia do Internetu i dostępna obecnie przepływność 9600 bit/s powodują, co najmniej 4-krotnie zawyżenie kosztu usługi. 1 Czas zestawiania połączenia dla 95% połączeń powinien wynosić co najwyżej 5 sek. 2 Wskaźnik jakości transmisji danych w paśmie fonicznym za pomocą modemów - przepływność powinna wynosić co najmniej 40 kbit/s. 3 Dokument definiuje szybkość transmisji danych w paśmie fonicznym za pomocą modemów pomiędzy zakończeniem stacjonarnej sieci telefonicznej u użytkownika końcowego i dostawcy usług internetowych, określona dla 80% zrealizowanych połączeń. str. 3/5
2.3 Usługa faksowa 4 Zastosowane rozwiązanie umożliwia jedynie przesyłanie faksów w trybie automatycznym tzn. abonent nie może zestawiać połączeń głosowych z fakstelefonu oraz wymieniać informacji głosowych przed i po nadaniu/odebraniu faksu. Osiągniętych wartości wskaźnika pozytywnie zrealizowanych transmisji dla faksu nie można uznać za pozytywne. Najwyższa osiągnięta wartość wyniosła tylko 80% (dla połączeń zestawianych z terminala GSM4F do portu PSTN), a dla połączeń pomiędzy dwoma terminalami GSM4F nie udało się przesłać skutecznie ani jednego faksu. Należy uznać, że w chwili obecnej usługa ta nie jest realizowana, co wyklucza proponowanie niniejszego rozwiązania użytkownikom prowadzącym działalność gospodarczą i urzędom. 2.4 Transmisja sygnałów DTMF 5 Stwierdzono, że sygnały DTMF są skutecznie przesyłane w kierunku od terminala GSM4F do sieci PSTN, natomiast nie są skutecznie przesyłane w kierunku od sieci PSTN do terminala GSM4F. Ogranicza to możliwości zastosowania rozwiązania, uniemożliwiając korzystanie z pewnych rodzajów terminali i wyposażeń. Przykładami wykorzystania sygnalizacji DTMF przesyłanej do abonenta są: a) przesyłanie sygnałów wybierczych do centralek abonenckich, b) zdalne sterowanie funkcjami automatycznej sekretarki, c) zdalna kontrola stanu domowych centralek alarmowych. Dlatego też abonent powinien być bezwzględnie informowany o tym ograniczeniu, nawet gdy nie deklaruje potrzeby korzystania z wymienionej funkcji. Należy dodać, że zalecenie ITU-T Q.23 (Technical Features of Push-Button Telephone Sets) definiuje, że powinno być możliwe przesyłanie sygnałów DTMF bezpośrednio pomiędzy abonentami, zarówno w połączeniach krajowych jak i międzynarodowych. 2.5 Jakość transmisji głosowych 6 Jakość transmisji głosowych jest niższa niż zapewniana w stacjonarnych sieciach PSTN. Rozwiązanie zapewnia jakość transmisji głosowej porównywalną z jakością oferowaną w sieciach mobilnych GSM/UMTS, przy czym opóźnienie sygnałów dla połączeń pomiędzy dwoma terminalami GSM4F jest dwukrotnie większe niż dla połączeń do abonentów PSTN, dołączonych linią kablową. 2.6 Współczynnik nieskutecznych wywołań 7 Z uwagi na kontrolny charakter badań i ograniczony czas badania próba testowa jest niewielka i może służyć jedynie do stwierdzenia, czy występują problemy ze skutecznym zestawianiem połączeń. Z uwagi na ograniczoną liczbę portów przeprowadzenie pełnego 4 Funkcja ta w omawianym zakresie nie jest objęta obligatoryjnymi wymaganiami jakościowymi Prezesa UKE. 5 Uwaga jak w przypisie 4. 6 Uwaga jak w przypisie 4. 7 % nieskutecznych wywołań dla połączeń do sieci komórkowych powinien wynosić 2,5%. str. 4/5
badania nie było planowane i technicznie realizowalne. Wszystkie połączenia testowe zestawione były prawidłowo. Wynik testów nie sugeruje konieczności wykonania pełnych badań. Wynik należy uznać za pozytywny. 3. PODSUMOWANIE Należy stwierdzić, że: nie wszystkie funkcje i usługi oferowane standardowo abonentom PSTN w ramach usługi powszechnej są realizowane poprzez terminal GSM4F, nie wszystkie usługi są realizowane przy zadawalających wartościach parametrów jakościowych. Badane rozwiązanie nie jest w pełni równoważne analogowej linii telefonicznej PSTN. str. 5/5