OCENA ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO ZA ROK 2017 Kraków 2018 r. 1
OCENA ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ REALIZACJA ZADANIA USTAWOWEGO Ocena zasobów pomocy społecznej obrazuje zasoby pomocy społecznej na tle sytuacji społeczno demograficznej regionu Podstawa prawna: ustawa o pomocy społecznej (art. 16a, 21 i 22) Według ustawy, samorząd województwa sporządza Ocenę na podstawie ocen przygotowanych przez gminy i powiaty z obszaru województwa. Ocena sporządzana jest na podstawie ogólnopolskiego formularza, jednolitego dla wszystkich gmin, powiatów i województw w kraju. 2
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA REGIONU zwiększa się odsetek osób w wieku poprodukcyjnym o 0,4 punktu procentowego w stosunku do 2016 r. i wynosi 19,5% (prawie co piąty mieszkaniec regionu to osoba w wieku poprodukcyjnym) w stosunku do średniej ogólnopolskiej w Małopolsce odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym jest niższy o 1,3 punkt procentowego zmniejsza się odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym o 0,04 punktu procentowego w stosunku do 2016 r. i wynosi 18,9% w stosunku do średniej ogólnopolskiej w Małopolsce odsetek dzieci i młodzieży jest wyższy o 1 punkt procentowy 3
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA REGIONU Odsetek najstarszych mieszkańców Małopolski zwiększył się w ciągu 11 lat aż o 3,6 punktu procentowego co oznacza wzrost liczby najstarszych mieszkańców regionu o ponad 140 tys. osób. 4
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA REGIONU WSKAŹNIK DZIETNOŚCI Rok 2017 jest kolejnym rokiem wzrostu dzietności w Małopolsce, która obecnie kształtuje się na poziomie 1,49 i jest wyższa od wskaźnika dla Polski wynoszącego 1,45. 5
STRUKTURA LUDNOŚCI MIASTO / WIEŚ W 2017 r. w Małopolsce mieszkało prawie 3,4 mln osób (o 9,1 tys. więcej niż w 2016), w tym ponad połowa na obszarach wiejskich. Z roku na rok wzrasta odsetek mieszkańców wsi wśród mieszkańców ogółem. 6
Dochody mieszkańców Z roku na rok wzrastają dochody mieszkańców Małopolski (podobnie jak w całym kraju), a dynamika wzrostu jest porównywalna pomiędzy latami. Małopolska zajmuje 8 lokatę pod względem wysokości miesięcznego dochodu rozporządzalnego na osobę. Jest on nieco niższy niż średnia dla Polski. 7
Skala bezrobocia W 2017 r. w Małopolsce odnotowano spadek w stosunku do 2016 r.: bezrobocia rejestrowanego o 1,3 punktu procentowego bezrobocia rodzinnego o 2,3 punkty procentowe W efekcie w 2017 roku : stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4%, w stosunku do 6,6% w Polsce bezrobocie rodzinne dotknęło 16,4% ogółu bezrobotnych 8
KORZYSTAJĄCY ZE ŚWIADCZEŃ POMOCY SPOŁECZNEJ W 2017 r. w Małopolsce odnotowano spadek w stosunku do 2016 r.: liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej o prawie 2,4 tys., a tym samym osób w rodzinach o prawie 18,5 tys. odsetka klientów pomocy społecznej w ludności regionu o 0,6 punktu procentowego W efekcie z systemu pomocy społecznej w 2017 roku korzystało: prawie 70,7 tys. rodzin, a tym samym ponad 174,5 tys. osób w tych rodzinach 5,1% mieszkańców regionu (liczba osób w rodzinach) Polska 5,9% 9
W latach 2012-2017 liczba osób korzystających z pomocy społecznej spadła o 62 tys., co oznacza spadek odsetka mieszkańców objętych systemem pomocy o 1,8 punktu procentowego. 10
Spadek odsetka rodzin objętych pomocą społeczną: - w latach 2012-2017 odsetek rodzin korzystających z pomocy społecznej spadł aż o 10,8 punktu procentowego, przy czym dynamika tego spadku była większa w przypadku rodzin z dziećmi (zwłaszcza rodzin wielodzietnych) niż rodzin bez dzieci. Rodziny ogółem: 10,8 p. p. Rodziny bez dzieci: 0,1 p. p. Rodziny z dziećmi ogółem: 27,3 p. p. Rodziny 3+: 32,2 p. p. 11
Pomiędzy 2016 a 2017 zanotowano zmiany w przyczynach korzystania z pomocy społecznej i utrwalanie się tendencji z poprzednich lat: ubóstwo spadek o 3,5 punktu procentowego bezrobocie dalszy spadek o 3,7 punktu procentowego bezradność w spawach opiekuńczo - wychowawczych dalszy spadek o 4,8 punktu procentowego długotrwała choroba dalszy wzrost o 3,3 punktu procentowego niepełnosprawność dalszy wzrost o 1,6 punktu procentowego 12
WZROST ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ I OTOCZENIA 57 klubów samopomocy 46 placówek wsparcia dziennego 44 spółdzielnie socjalne 43 mieszkania chronione 19 klubów integracji społecznej 12 dziennych domów pomocy Od 2012 r. w Małopolsce przybyło: 6 centrów integracji społecznej 4 środowiskowe domy samopomocy 4 zakłady aktywności zawodowej 2 warsztaty terapii zajęciowej 13
Regionalny Program Operacyjny dla WM na lata 2014 2020 jako źródło finansowania nowych instytucji i form pomocy społecznej. W ramach RPO zakontraktowano środki na rzecz: 48 nowych placówek zapewniających dzienną opiekę i aktywizację osób niesamodzielnych 13 36 + 8 1 + 4 nowych centrów wsparcia opiekunów 36 nowych placówek wsparcia dziennego 8 placówek rozszerzy ofertę wsparcia 1 nowy ośrodek interwencji kryzysowej 4 placówki rozszerzą ofertę wsparcia 14
Mimo wzrostu form i instrumentów pomocy, zasoby pomocy na obszarze Małopolski wschodniej i południowej są uboższe aniżeli w pozostałych częściach regionu Miechowski PWD - ogółem 168: Olkuski Krakowski Chrzanowski Oświęcimski Wadowicki Kraków Wielicki Proszowicki Bocheński Brzeski Dąbrowski Tarnów Tarnowski 1 36 OIK - ogółem 10: 1 1 Mieszkania chronione - ogółem 103: 1 22 DDP - ogółem 19: Myślenicki 1 5 WTZ - ogółem 67: Suski Limanowski Nowy Sącz 1 15 Gorlicki KIS - ogółem 31: Nowotarski Nowosądecki 1 3 CIS - ogółem 11: 1 2 ZAZ - ogółem 10: Tatrzański 1 2 15
Mimo poprawy sytuacji nadal wschodnia i południowa część Małopolski notuje gorsze charakterystyki społeczne wyższe bezrobocie i większy odsetek ludności objętej pomocą społeczną. 16
REKOMENDACJE Konieczne jest uwzględnianie we wdrażaniu wszelkich instrumentów wsparcia regionalnego, preferencji dla działań profilaktycznych i interwencyjnych na terenach o zwiększonej kumulacji niekorzystnych zjawisk i problemów społecznych oraz inwestycji w zasoby na obszarach, na których występują utrudnienia w dostępie mieszkańców do usług społecznych. W szczególności istotne jest rozwijanie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i miejsc opieki dziennej dla seniorów - rośnie liczba osób starszych w regionie, kurczą się rodzinne zasoby opiekuńcze, a liczba usług opiekuńczych oferowanych przez pomoc społeczną jest na zbliżonym poziomie. Ważna jest kontynuacja polityki Województwa Małopolskiego związanej z opieką nad starszymi mieszkańcami w nowej strategii rozwoju województwa małopolskiego. 17
Zapraszam do zapoznania się z dodatkowymi informacjami można je znaleźć w raporcie Ocena zasobów pomocy społecznej województwa małopolskiego za rok 2017. 18
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ WOJCIECH KOZAK WICEMARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO 19