Krajowe uwarunkowania prac nad Strategią Rozwoju Województwa Małopolska 2030 oraz Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Małopolskiego na lata

Transkrypt

1 Krajowe uwarunkowania prac nad Strategią Rozwoju Województwa Małopolska 2030 oraz Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Małopolskiego na lata

2 GŁÓWNE ZAŁOŻENIA Nowy model krajowej polityki rozwoju Aktywniejsza rola państwa i instytucji publicznych w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego i terytorialnego Model rozwoju zrównoważonego terytorialnie zamiast modelu polaryzacyjno-dyfuzyjnego Odejście od wspierania całego kraju czy regionów w jednolity sposób na rzecz większego zróżnicowania interwencji w zależności od problemów i potencjałów poszczególnych obszarów Stopniowe zwiększanie koncentracji inteligentnych specjalizacji Usprawnienie dotychczasowych oraz poszukiwanie nowych instrumentów koordynacji międzysektorowej Zwiększenie roli i odpowiedzialności samorządów lokalnych w polityce rozwoju Terytorialne ukierunkowanie środków krajowych przy jednoczesnym utrzymaniu istotnej roli europejskiej polityki spójności w finansowaniu rozwoju

3 Instrumentarium polityki rozwoju POZIOM KRAJOWY Długookresowy dokument wizyjny (Koncepcja Rozwoju Kraju) SPÓJNOŚĆ Zintegrowana Strategia Rozwoju Kraju Horyzontalne Zintegrowane Strategie Rozwoju Krajowa Programy Rozwoju POZIOM REGIONALNY Zintegrowana Strategia Rozwoju Województwa Wojewódzkie Programy Rozwoju Akty Planowania Przestrzennego POZIOM LOKALNY Zintegrowana Strategia Rozwoju Lokalnego Lokalne Programy Rozwoju Akty Planowania Przestrzennego USTALENIA I REKOMENDACJE USTALENIA I REKOMENDACJE KONTRAKT PROGRAMOWY I SEKTOROWY POROZUMIENIA TERYTORIALNE WIELOLETNIE PLANY FINANSOWE

4 Obszary strategicznej interwencji OSI - terytoria, wobec których planuje się określone interwencje na różnych szczeblach zarządzania rozwojem, mające na celu ich trwały rozwój gospodarczy, społeczny lub przestrzenny. OSI są wyborem strategicznym, odzwierciedlającym zasadę selektywnego podejścia, koncentrującym wsparcie na określonym terytorium z uwzględnieniem występujących na nim potencjałów. Chrzanów Nowy Targ Zakopane Tarnów Gorlice Nowy Sącz

5 Małopolska dziś i jutro Sytuacja wyjściowa oraz wyzwania rozwojowe Regionu w perspektywie 2030 roku Wstępne wnioski z diagnozy

6 Demografia Zmiana liczby ludności w latach Prognoza zmiany liczby ludności w latach Źródło: Departament ZR UMWM, Źródło: Atlas statystyczny województwa małopolskiego, Urząd Statystyczny w Kra kowie, Kraków WZGLĘDNIE DOBRA SYTUACJA DEMOGRAFICZNA NA TLE KRAJU: Wzrastający współczynnik dzietności (od 2014) Dodatnie saldo migracji! od 2026! Prognozowany spadek liczby mieszkańców

7 Demografia Udział osób w wieku +60 oraz wskaźnik podwójnego starzenia według powiatów w 2018 roku Potencjał pielęgnacyjny Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

8 bocheński brzeski chrzanowski dąbrowski gorlicki krakowski limanowski miechowski myślenicki nowosądecki nowotarski olkuski oświęcimski proszowicki suski tarnowski tatrzański wadowicki wielicki Kraków Nowy Sącz Tarnów Ochrona zdrowia Lekarze na 10 tys. ludności (wg podst. miejsca pracy) r. Pielęgniarki i położne na 10 tys. ludności (wg podst. miejsca pracy) r. Lekarze - średnia dla Małopolski (24 osoby) Pielęgniarki i położne - średnia dla Małopolski (59 osób) Zmiany przyczyn zgonów w Małopolsce od 2008 r. Wzrost liczby przychodni od 2008 r. o 47% W 2017 r. na 10 tys. ludności przypadało: 24 lekarzy 53 pielęgniarki 4 dentystów 34,8% 7,4% 0,2% Choroby układu oddechowego Choroby nowotworowe Choroby układu krążenia

9 Produkt Krajowy Brutto PKB na mieszkańca w 2016 r. Małopolska dostarczyła w 2016 roku 8% produktu krajowego brutto Polski, co uplasowało region na 5. miejscu w kraju Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL

10 Rynek pracy Pracujący na 1 tys. ludności/ Stopa bezrobocia SPADA stopa bezrobocia ALE: wzrasta odsetek długotrwale bezrobotnych od 2015 r. wzrasta liczba osób biernych zawodowo rośnie liczba zawodów deficytowych

11 Przedsiębiorczość i innowacyjność Liczba podmiotów REGON na 1000 mieszkańców w 2018 r r.: 115 podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 tys. mieszkańców WZRASTAJĄ: nakłady na działalność innowacyjną nakłady na B+R Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL dynamika zatrudnienia w sektorze B+R

12 Atrakcyjność turystyczna Województwo małopolskie wyróżnia na tle Polski bogactwo kulturowe, krajobrazowe i przyrodnicze. W przedstawionej przez GUS w 2017 roku Analizie walorów turystycznych powiatów i ich bezpośredniego otoczenia województwo małopolskie zostało ocenione jako najbardziej atrakcyjne turystycznie województwo w kraju, a aż 6 jst z Małopolski znalazło się w pierwszej piętnastce najbardziej atrakcyjnych powiatów w Polsce. Szacuje się, że w 2018 r. województwo odwiedziło 16,8 mln osób, z czego 13,5 mln to odwiedzający Kraków. Od wielu lat liczba turystów wybierających małopolskie destynacje stale wzrasta. Szacunkowe wpływy Małopolski z turystyki w 2018 roku wyniosły 14,3 mld zł. Kwota ta była o 6,54% wyższa od tej z roku poprzedniego.

13 Jakość powietrza TRZEBINIA: 2011: : 24μg/m³ KRAKÓW: Dynamika wartości średniorocznego stężenia PM 2,5 2011: : 39 μg/m³ TARNÓW: 2011: : 25 μg/m³ Rozkład średniorocznego stężenia PM 2,5 (2015 r.) ZAKOPANE: 2011: : 24 μg/m³ NOWY SĄCZ: 2011: : 34 μg/m³

14 Stan wód i gospodarka wodna Udział korzystających z wodociągów Stan Jednolitych Części Wód Powierzchniowych w Małopolsce* 63,5 58,8 70,9 71,3 89,1 96,5 Udział korzystających z kanalizacji 36,5 41,2 29,1 28,7 10,9 3, dobry zły * W 2016 r. zaostrzono kryteria kwalifikacji, co spowodowało obniżenie wskaźników fizykochemicznych a tym samym stanu i potencjału ekologicznego JCWP.

15 Odpady Masa odpadów komunalnych na mieszkańca [kg] (2017 r.) W Małopolsce wytworzono 297 kg odpadów na mieszkańca (10. miejsce w kraju) Udział odpadów selektywnie zebranych do ogółu odpadów wytworzonych w Małopolsce 30,3% (3. miejsce w kraju)

16 Spójność wewnątrzregionalna i dostępność Dostępność transportowa Krakowa w 2011 i 2016 roku Źródło: Guzik R., Dostępność komunikacyjna wybranych miast Małopolski. Raport z badania dostępności w 2016 roku wraz z pr ognozą dostępności w latach 2020 i 2023, Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego, Kraków, 2016

17 Dynamika zmian liczby ludności Saldo migracji Kapitał ludzki Kapitał społeczny Rynek pracy Wskaźnik gospodarczy Dostępność Usługi - ranga miasta Usługi nierynkowe Usługi biznesowe Wielkość ośrodka -waga Wskaźnik poziomu rozwoju miast Miasto Wskaźnik poziomu rozwoju KRAKÓW 5 13,75 WIELICZKA 2 3,33 NIEPOŁOMICE 2 3,31 Nowy Sącz 4 2,88 Myślenice 3 2,13 Sucha Beskidzka 3 1,66 Tarnów 4 1,42 Zakopane 3 1,40 Limanowa 3 1,27 Wadowice 3 1,23 Źródło: Miasta województwa małopolskiego zmiany, wyzwania i perspektywy rozwoju, MORR 2017

18 PROBLEMY MIAST OBSZARY WIEJSKIE Miasta i obszary wiejskie Syntetyczny wskaźnik rozwoju miast Syntetyczny wskaźnik poziomu życia na OW Źródło: MORR UMWM, kurczenie się miast; starzenie się miast; rozlewanie się miast; zanieczyszczenia (zła jakość powietrza); mała atrakcyjność rynków pracy mniejszych miast stały wzrost liczby ludności; młode społeczeństwo; relatywnie wysoki poziom rozwoju społeczno-gospodarczego; rozdrobnione rolnictwo

19 Źródło: PwC, Realny wzrost PKB polskich metropolii w latach Kraków na tle innych polskich metropolii Co wyróżnia Kraków największe atuty i wyzwania STUDENCI NAUK ŚCISŁYC H TURYSTYKA CENY NIERUCHOMOŚCI EDUKACJA JAKOŚĆ POWIETRZA DROGI ROWEROW E

20 Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Zrównoważonego Rozwoju Zespół ds. Planowania Strategicznego