Boot.ini Plik standardowo znajduje się na partycji systemowej C:\. Litera partycji może być oczywiście inna. Budowa pliku Boot.ini Posłużymy się domyślnym plikiem Boot.ini z systemu operacyjnego Microsoft Windows XP Home Edition: Edition" /noexecute=optin /fastdetect Składniki Jeśli przyjrzymy się bliżej temu plikowi, to zauważymy, że składa się on z dwóch sekcji: [boot loader] oraz. Zacznijmy od tej pierwszej. timeout - Jest to czas określony w sekundach, w ciągu którego użytkownik musi zdecydować, który z zainstalowanych systemów będzie uruchomiony (o ile oczywiście wybór taki umożliwia posiadanie dwóch lub więcej systemów operacyjnych). Podanie wartości 0 spowoduje, że menu w ogóle nie będzie wyświetlane (automatycznie uruchamiany będzie system domyślny). Przypisanie wartości -1 oznaczać będzie brak jakiegokolwiek limitu czasowego (system będzie oczekiwał bezterminowo na reakcję użytkownika). default - Ta pozycja jest zawsze, bez względu na ilość zainstalowanych systemów operacyjnych i wynika bezpośrednio z drugiej sekcji, wskazując domyślny system operacyjny. multi - Parametr ten określa kontroler dysku i powinien mieć zawsze wartość 0. disk - Podobnie jak wyżej, jego wartość powinna być ustawiona na 0. rdisk - Określa numer dysku (w ramach sterownika NTBOOTDD.SYS), na którym znajduje się partycja rozruchowa. Wartość 0 najczęściej oznacza dysk Primary (pierwszy dysk ma numer 0). partition - Ten parametr określa numer kolejnej partycji na dysku, na której jest zainstalowany system operacyjny (partycje numerowane są od liczby 1, gdyż cyfra 0 jest zarezerwowana dla wolenj przestrzeni). Należy także pamiętać, że partycje podstawowe numerowane są przed partycjami logicznymi. \WINDOWS - Parametr ów określa katalog główny partycji (wskazanej w parametrze partition), na której zainstalowany jest system operacyjny. Po tym parametrze występuje nazwa zainstalowanego systemu (po znaku równości i objęta jest w cudzysłów) i może być ona dowolna, np. "Mój własny komputer" Cała ścieżka: multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\windows nosi nazwę ścieżki ARC (Advanced RISC Computing). Każdy dodatkowo zainstalowany system automatycznie powoduje dopisanie odpowiedniej ścieżki ARC (zgodnej z samym systemem) do pliku Boot.ini. Na końcu tej ścieżki mogą znajdować się różne przełączniki, których zastosowanie może ulepszyć i usprawnić pracę naszego systemu, a których opis (tych najbardziej przydatnych) znajduję się poniżej.
Przełączniki \sos - Powoduje wyświetlanie nazwy każdego ładowanego sterownika, liczby procesorów w systemie, rozmiaru zainstalowanej pamięci RAM, a także numeru pakietu serwisowego (SP1 lub SP2) oraz wersję build systemu. \noguiboot - Zastosowanie tego przełącznika spowoduje wyłączenie wyświetlania ekranu rozbiegowego. \fastdetect - Przy dopisaniu tego przełącznika system zrezygnuje z wykrywania urządzeń podłączonych do portów równoległych i szeregowych (Windows XP wykonuje to zadanie bez względu na zastosowanie tego przełącznika w ramach sterowników Plug and Play, a dopisanie tegoż do Boot.ini przyśpieszy ładowanie systemu). \debug - W czasie ładowania systemu, automatycznie ładowany i uruchamiany jest debugger. \basevideo - Podczas uruchamiania systemu zostanie załadowany standardowy sterownik VGA, co może pomóc wyeliminować błędy z ustawieniami sterownika ekranowego. \bootlog - Cała procedura ładowania systemu zostanie zapisana w pliku ntbtlog.txt w katalogu systemowym (C:\Windows). \crashdebug - Podobnie jak w przypadku \debug, ale debugger nie zostanie uruchomiony do momentu zawieszenia się systemu (np. BSOD). Opcja przydatna w przypadku częstych awarii systemu. \nodebug - Debugger nie jest ładowany wraz ze startem systemu. \maxmem:n - Określa maksymalną ilośc pamięci RAM, jaką może użyć system podczas pracy, gdzie n, to liczba wyrażona w MB, np.: maxmem:128. \safeboot:przełącznik - Uruchamia system w Trybie Awaryjnym z opcjami uzależnionymi od zastosowanego przełącznika, i tak: minimal - ładowane są tylko podstawowe sterowniki, niezbędne do uruchomienia systemu. network - podobnie jak wyżej, ale dodatkowo załadowane zostaną sterowniki sieciowe. minimal (alternate shell) - tak samo jak minimal, ale system zostanie uruchomiony w trybie Wiersza Poleceń. \noexecute=przełącznik - Funkcja, która pojawia się tylko w systemie Windows XP SP2 (lub po zainstalowaniu samego dodatku Service Pack 2). Umożliwia konfigurowanie funkcji DEP (Data Execution Prevention - Zapobieganie Wykonywania Danych) poprzez dobranie odpowiednich parametrów, i tak: AlwaysOn - Z tym przełącznikiem, funkcja DEP jest zawsze włączona dla wszystkich uruchomionych procesów. Nie działa nawet lista wyjątków dla wybranych procesów. AlwaysOff - Funkcja Zapobiegania Wykonywania Danych jest wyłączona dla wszystkich składników systemu. OptOut - DEP zostaje włączona a użytkownik może samodzielnie określić listę aplikacji (procesów), które będą wyłączone spod ochrony tejże funkcji. OptIn - Ustawienie domyślne. W przypadku, kiedy procesor pracuje w trybie zgodności z funkcją DEP, ochroną zostają objęte wszystkie aplikacje zgodne z DEP. Część z powyższych opcji jest dostępna z poziomu apletu msconfig w zakładce Boot.ini Znając już budowę Boot.ini, możemy przystąpić do optymalizacji swego pliku Boot.ini, jak choćby 'podwójnego systemu', mimo, iż faktycznie mamy do dyspozycji tylko jeden. W przykładach wykorzystano system operacyjny Windows XP Home Edition z dodatkiem Service Pack 2.
Przykłady: Jeden system Załóżmy, że chcemy, aby cała operacja ładowania systemu (lista aplikowanych sterowników) była zapisana do pliku, gdyż chcemy się dowiedzieć, który sterownik nie został prawidłowo uruchomiony i przez to nasz system nie ładuje się prawidłowo, wyświetlając niezrozumiały dla nas komunikat. Dodatkowo chcemy, aby system uruchomił się w Trybie Awaryjnym z możliwością korzystania z zasobów sieciowych. Plik Boot.ini powinien w tym przypadku wyglądać tak: Edition" /noexecute=optin /fastdetect /bootlog /safeboot:network Przykładowy plik ntbtlog.txt wygląda następująco (jest to tylko jego fragment, całość jest znacznie dłuższa): Załadowany sterownik. \WINDOWS\system32\ntkrnlpa.exe Załadowany sterownik. \WINDOWS\system32\hal.dll Załadowany sterownik. \WINDOWS\system32\KDCOM.DLL Załadowany sterownik. \WINDOWS\system32\BOOTVID.dll Załadowany sterownik. ACPI.sys W przypadku nie uruchomienia przez system któregoś ze sterowników, komunikat ten (przykładowo) będzie wyglądał następująco: Sterownik nie został załadowany. \SystemRoot\System32\Drivers\PCIDump.SYS Jeden system - trzy tryby ładowania W tym przykładzie mamy do czynienia z jednym systemem operacyjnym, ale chcemy mieć możliwość wyboru pomiędzy trybami uruchamiania i tak będzie: Tryb normalny, Tryb śledzenia oraz Tryb awaryjny. Systemem domyślnym będzie Windows XP Home Edition. Czas na dokonanie wybory spośród poszczególnych trybów będzie wynosił 20s. Tryb normalny - standardowe ustawienia i standardowe ładowanie systemu. Tryb śledzenia - procedura uruchamiania będzie zapisywana do pliku ntbtlog.txt, na ekranie rozbiegowym widzieć będziemy całą procedurę ładowania systemu. Tryb awaryjny - system uruchomi się w Trybie Awaryjnym z możliwością korzystania z Internetu, ale z ograniczoną ilością pamięci RAM (128 MB), którą będzie mógł wykorzystać. Plik Boot.ini w takim przypadku powinien wyglądać następująco: timeout=20 Edition" /noexecute=optin /fastdetect multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\windows="tryb śledzenia" /noexecute=optin /fastdetect /bootlog /sos multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\windows="tryb awaryjny" /noexecute=optin /fastdetect /safeboot:network /maxmem:128
Dwa systemy Zakładamy, że na dysku twardym zainstalowany jest Windows XP Home Edition oraz Windows 2000 Professional, a każdy z nich na oddzielnej partycji, kolejno 1 i 2. Przykład 1 Systemem domyślnym będzie Windows 2000 Professional. Podczas uruchamiania nie będzie widoczny ekran rozbiegowy Windows XP Home Edition (w przypadku takiego własnie wyboru) a czas, w jakim będziemy musieli dokonać wyboru, wynosić będzie 40s. Plik Boot.ini powinien mieć następującą postać: timeout=40 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\winnt Edition" /noexecute=optin /fastdetect /noguiboot multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\winnt="windows 2000 Professional" /fastdetect Przykład 2 Systemem domyślnym będzie Windows XP Home Edition. Czas oczekiwania na wybór bedzie wynosił 35s. System domyślny uruchomi się w Trybie Awaryjnym bez możliwości korzystania z zasobów sieciowych. Załadowany zostanie tylko standardowy sterownik VGA. Funkcja DEP zostanie wyłączona. Dla Windows 2000 Professional debugger zostanie wyłączony. Plik Boot.ini powinien mieć postać: timeout=35 Edition" /noexecute=alwaysoff /fastdetect /safeboot:minimal /basevideo multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\winnt="windows 2000 Professional" /fastdetect /nodebug Problemy!!! Uszkodzenie tego pliku, nieprawidłowe ścieżki do katalogów systemowych lub po prostu jego brak, najczęściej prowadzi do tego, że system w ogóle się nie uruchomi, aczkolwiek może zastartować bez tego pliku pod warunkiem, że system zainstalowany jest na pierwszej partycji pierwszego dysku twardego. Nie jest to jednak regułą i nie należy na to zbytnio liczyć! Do naprawy pliku Boot.ini służy komenda bootcfg. Polecenie to wydajemy z poziomu Konsoli Odzyskiwania i wygląda ono następująco: cd C:\ bootcfg /rebuild Gdzie: C - to litera partycji systemowej. Dwa wpisy, dwie partycje, jeden system Przykład 1 Zainstalowaliśmy dwa systemy operacyjne, każdy na oddzielnej partycji. Po jakimś czasie stwierdziliśmy, że nie są nam tak właściwie potrzebne dwa systemy i jednego z nich się pozbywamy. Podczas uruchamiania systemu jednak wciąż mamy możliwość wyboru pomiędzy dwoma systemami. Który z wpisów w pliku Boot.ini należy skasować? Załóżmy, że mamy do czynienia z Windows XP Home Edition oraz Windows XP Professional. Tym, którego się pozbyliśmy (doinstalowany po instalacji Windows XP Home Edition) jest Windows XP Professional, a instalacja miała miejsce na drugiej partycji. Plik Boot.ini będzie miał taką postać:
multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\windows="microsoft Windows XP Professional" /noexecute=optin /fastdetect Kasujemy wpis drugi. Przykład 2 Podobna sytuacja jak wyżej, ale oboma systemami są Windows XP Home Edition i nie jesteśmy pewni, na jakiej partycji był instalowany ten drugi. Plik może wyglądać tak: default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\windows multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\windows="microsoft Windows XP Home Kasujemy pierwszy wpis. Dlaczego? Ponieważ domyślnie systemem ładowanym jest ten umieszczony na partycji 2, co widać w ścieżce default (wskazującej domyślny system): default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(2)\windows Dwa wpisy, jedna partycja, jeden system Jest to przypadek skrajny! Mamy jedną partycję, instalowaliśmy drugi system na tej samej partycji, co domyślny system operacyjny. Przy uruchamianiu wciąż widnieje wybór pomiędzy dwoma systemami, mimo, iż drugi w kolejności został usunięty. Plik Boot.ini może mieć postać: Który wpis skasować? Drugi. Dlaczego? Instalując system operacyjny automatycznie tworzony jest plik Boot.ini i ma on tylko jedną scieżkę ARC. Każda następna (innego systemu operacyjnego) instalacja tworzy kolejną ścieżkę ARC po sobie i pod poprzednią, dlatego też parametr partition jest numerowany od cyfry 1. W przypadku instalacji na partycji systemowej drugiego systemu parametr partition nie może przyjąć wartości 2, co jest logiczne, gdyż instalacja miała miejsce na partycji 1, stąd oba wpisy są identyczne, ale pamiętając o tym, że kolejne ścieżki ARC są dopisywane do Boot.ini po sobie, należy w 99% przypuszczać, że błędnym wpisem jest właśnie ten drugi. Uwagi końcowe Powyższe przykłady, to zaledwie skrawek góry lodowej, z jaką możemy się spotkać w codziennym użytkowaniu komputera. Na pewno nie wyczerpuje to tematu, aczkolwiek mam nadzieję, że przynajmniej go przybliży. Należy jednak pamiętać, że bez znajomości przynajmniej podstaw funkcjonowania i budowy tego pliku, możemy narazić się na nieprzyjemności, które ostatecznie mogą nawet doprowadzić do ponownej instalacji systemu, czego oczywiście wszyscy chcemy uniknąć.