POLSKI PROGRAM ENERGETYKI JĄDROWEJ J TECHNOLOGICZNA I EKOLOGICZNA SZANSA ROZWOJU KRAJU Budma 24 styczeń 2012 Poznań 1 dr Wiesław Gorączko Politechnika Poznańska Inspektor Ochrony Radiologicznej Edukator Energetyki Jądrowej Polskie Towarzystwo Nukleoniczne
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Ekologia Przemysł Nauka 2
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Ekologia Przemysł Nauka 3
Inicjatywy Rządu RP 1.Wielokrotne deklaracje Rządów RP decyzja Rady Ministrów z dni 19 stycznia 2009 i z 5 marca 2009 2. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Ministerstwo Gospodarki; 3.Powołanie w Ministerstwie Gospodarki Departamentu Energetyki Jądrowej 4.Powołanie pełnomocnika Rządu ds. Energetyki Jądrowej; 5.Wysłanie pierwszej grupy EDUKATORÓW do Francji; 6.Konsultacje zmian Prawa Atomowego; 7.Program Polskiej Energetyki Jądrowej grudzień 2010 8.Wybór 3 lokalizacji 4
5
Program Polskiej Energetyki Jądrowej Program Polskiej Energetyki Jądrowej - pierwszy kompleksowy dokumentem dotyczący energetyki jądrowej w Polsce. Przedstawia zakres i strukturę organizacji działań, jakie należy podjąć, aby wdrożyć energetykę jądrową, zapewnić bezpieczną i efektywną eksploatację obiektów energetyki jądrowej, ich likwidację po zakończeniu okresu eksploatacji oraz zapewnić bezpieczeństwo postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi. 6 W Polsce, dla wdrożenia energetyki jądrowej konieczna jest budowa prawie całej infrastruktury technicznej niezbędnej dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej (prawnej, organizacyjnej, instytucjonalnej, zaplecza naukowobadawczego, systemu szkolenia kadr).
Harmonogram Programu obejmuje 5 etapów Etap I - do 30.06.2011: - opracowanie i przyjęcie przez RM Programu Polskiej energetyki jądrowej do 31.12.2011, - uchwalenie i wejście w życie przepisów prawnych niezbędnych dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej; Etap II - 1.07.2011-31.12.2013: - ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na budowę pierwszej elektrowni jądrowej; Etap III - 1.01.2014-31.12.2015: - wykonanie projektu technicznego i uzyskanie wymaganych prawem uzgodnień; Etap IV - 1.01.2016-31.12.2020: - pozwolenie na budowę i budowa pierwszego bloku pierwszej elektrowni jądrowej, rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych; Etap V - 1.01.2021-31.12.2030: - konsytuacja i rozpoczęcie budowy kolejnych bloków 7
Okres obowiązywania Programu to lata 2011-2030 - do końca okresu obowiązywania Polityki Energetycznej Polski do roku 2030 Aktualizacja Programu co 4 lata 8
Realizacji celu głównego będą służyć następujące cele szczegółowe: 1. Opracowanie ram prawnych dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej. 2. Rozpoznanie potencjalnych lokalizacji dla budowy kolejnych elektrowni jądrowych. 3. Budowa składowiska odpadów nisko i średnio aktywnych, z uwzględnieniem potrzeb energetyki jądrowej. 4. Zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa obiektów jądrowych. 5. Wprowadzenie racjonalnego i efektywnego systemu postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. 6. Stworzenie podstaw instytucjonalnych do rozwoju energetyki jądrowej 7. Wzrost i utrzymanie poparcia społecznego dla rozwoju energetyki jądrowej. 8. Wzrost poziomu edukacji społecznej w zakresie energetyki jądrowej. 9. Zapewnienie kadr dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej. 10. Stworzenie silnego, efektywnego zaplecza naukowo-badawczego dla energetyki jądrowej. 11. Zwiększenie innowacyjności i poziomu technologicznego polskiego przemysłu. 12. Zapewnienie stabilnych dostaw paliwa do elektrowni jądrowych. 13. Przygotowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego do rozwoju energetyki jądrowej. 14. Opracowanie efektywnej metody finansowania budowy elektrowni jądrowych 9
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Ekologia Przemysł Nauka 10
Wzbogacenie Kopalnia uranu Chemia Produkcja paliwa prace budowlane i montażowe Reaktory Recykling paliwa (MOX) Obsługa Utylizacja odpadów 11 Dystrybucja Przesył
Zasoby uranu w Polsce Grzmiąca 1 000 2 500 ton 0,05 0,10 % Kowary 500 1 000 ton 0,20 0,50 % Krynica Morska 2 500 5 000 ton 0,05 0,10% Okrzeszyn 1 000 2 500 ton 0,05 0,10% Radoniów 500 1 000 ton 0,20 0,50% Rajsk 5 000 10 000 ton 0,03 0,05% Wambierzyce 1 000 2 500 ton 0,03 0,05% Razem 11 500 24 500 ton Opłacalność ekonomiczna pozyskiwania uranu z rud: 0,02%, np. w kopalni Trekkopje (Namibia) eksploatuje się 0,0126% 12
W Polsce złoża uranu występują w zagłębiu Lubin-Sieroszowice. Całkowite zasoby rudy to 2400 mln ton, miedzi 48 mln ton, a uranu 144 000 ton. Roczna produkcja w zagłębiu Lubin Sieroszowice to ok. 569 000 ton Cu, a ilość uranu zrzucana na hałdy to ok. 1700 t/rok. Stanowi to rocznie ekwiwalent paliwa dla 10 elektrowni jądrowych, o łącznej mocy 10 000 MWe. 13
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Ekologia Przemysł Nauka 14
15
Krajowy przemysł może wyprodukować: wymienniki ciepła, zbiorniki, rurociągi, armaturę do układów pomocniczych i układów bezpieczeństwa reaktora (np. awaryjnego chłodzenia); niektóre urządzenia obiegu chłodzenia reaktora (np. stabilizator ciśnienia, elementy rurociągów); urządzenia gospodarki odpadami promieniotwórczymi; wyroby hutnicze i materiały budowlane 16
17 pompy różnego rodzaju (np. dla wody zasilającej, skroplin, wody chłodzącej); wentylatory, dmuchawy oraz urządzenia układów wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji; awaryjne agregaty dieslowskie; transformatory różnej mocy i przeznaczenia; wyposażenie elektryczne; niektóre dźwignice; urządzenia gospodarki: wodno-chemicznej i wodnościekowej (np. do uzdatniania wody dla potrzeb technologicznych - demineralizacja, dekarbonizacja); konstrukcje stalowe i prefabrykaty budowlane; kable;
Napływ nowych technologii Budowa i eksploatacja elektrowni będzie sprzyja powstawaniu firm świadczących wysokospecjalistyczne usługi inżynieryjne Maszyny przemysłowe Inżynieria środowiska Inżynieria materiałowa Budownictwo Systemy sanitarne 18 Inżynieria jądrowa Automatyka Elektronika Elektrotechnika Chemia Inżynieria oprogramowania
ZT-B POLBAU Sp. z o.o. Opole EJ Olkiluoto 3, Finlandia Roboty zbrojarsko-betoniarskie : budynki maszynowni, pompowni, pomocnicze reaktora Erbud International Sp. z o.o. Toruń Zakład Wzbogacania Uranu w Pierrelate, Francja 19
Elektrownia jądrowa OLKILUOTO 3 Montaż instalacji elektrycznych : - kabli i urządzeń rozdzielczych - aparatury kontrolnej i automatyki Kopuła wykonana i przygotowana do transportu jako jeden element. Wymiary kopuły: - wysokość 14m - średnica 46m - waga 220 ton 20
AREVA WARBUD 21 ENERGOMONTAŻ - PÓŁNOC S.A. Warszawa Wykonanie i montaż stalowej wykładziny obudowy bezpieczeństwa reaktora
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Przemysł Nauka Ekologia 22
Szerokie programy podstawowych i stosowanych badań naukowych finansowanych z budżetu i funduszy europejskich reaktory powielające, produkujące Pu-239 i U-233 technologie materiałowe elementów reaktora technologie wytwarzania paliw jądrowych - paliwo plutonowe i torowe 23 technologie przerobu paliw, gwarantujące niezawodność i bezpieczeństwo eksploatacji
Synergia energetyki jądrowej i węglowej. Reaktory wysokotemperaturowe: 900-1000 0 C chłodzone helem technologie jądrowe stosowane w przemyśle (wiązki elektronów do oczyszczania gazów, emitowanych w procesie spalania węgla, z tlenków w siarki i azotu) - instalacja pilotażowa w elektrociepłowni Kawęczyn Nowe typy turbin, kotłów, badania materiałowe i innych systemów 24
Elektrownia jądrowa to nowe możliwości dla biznesu Program grantów NEPIO na analizy bezpieczeństwa i prace eksperckie dla instytutów naukowych i prywatnych firm konsultacyjnych Zaplecze eksperckie dla PAA poprzez zreorganizowane Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej 25 NEPIO (nuclear energy programme implementing organization)
26 Rozwój szkolnictwa i zwiększenie liczby inżynierów
Plan prezentacji : Program Polskiej Energetyki Jądrowej Cykl paliwowy Rozwój technologiczny Ekologia Przemysł Nauka 27
Szkodliwe substancje związane z wytwarzaniem energii elektrycznej SO 2 Gazy cieplarniane NO x CH 4 Niemetanowe lotne związki organiczne NMVOC Ozon O 3 Metale ciężkie Pierwiastki promieniotwórcze 28 Drobne pyły PM 2,5 PM 10 (azotany, siarczany)
Typowa elektrownia węglowa o mocy 1 GW w ciągu roku zużywa: 3,5 mln t węgla kamiennego 6,5 mln t tlenu produkując 10 mln t CO 2 120 tys t SO 2 20 tys t NO x 29
Gdyby wszystkie kraje UE (w ślad za Niemcami) zastąpiły swoje elektrownie jądrowe elektrowniami innego typu to nastąpi Roczne zwiększenie emisji CO 2 Elektrownie węglowe Elektrownie spalające ropę Elektrownie spalające gaz Elektrownie innego typu o 925 mln ton o 694 mln ton o 462 mln ton o 700 mln ton 30
31 Elektrownie jądrowe nie emitują w CO 2 ani innych gazów cieplarnianych
Założony przez Komisję Europejską cel zmniejszenia emisji CO 2 o 20% do roku 2020 ma być osiągnięty poprzez wykorzystywanie źródeł odnawialnych, wprowadzane czystych technologii spalania węgla (CCS carbon capture and storage) oraz kontynuowanie produkcji energii w elektrowniach jądrowych. 32 energetyka jądrowa jest kluczem do redukcji CO 2 zdanie jednego z komisarzy UE
Elektrownie węglowe, gazowe i ropne spalają paliwa zawierające pierwiastki promieniotwórcze Węgiel kamienny zawiera [Bq/t]: 40 K (506), 238 U (30), 232 Th (25) Średnia aktywność w pyłach emitowanych przy spalaniu węgla [Bq/kg]: 40 K 256; 238 U 200; 226 Ra 240; 210 Pb 930, 210 Po 1700; 232 Th 110, 228 Ra 130 razem: 3595 Bq/kg Rocznie do atmosfery wyrzucane jest 37 300 ton uranu i toru 33 Przy produkcji 1 jednostki energii elektrycznej z węgla wszyscy zatrudnieni otrzymują w sumie 1,6x większą dawkę pochłoniętą niż przy jej produkcji w elektrowni jądrowej
Elektrownia jądrowa zapewnia czyste powietrze, wodę i glebę Są zaprojektowane i eksploatowane tak, by były dobrymi sąsiadami, przyjaznymi dla ludzi i środowiska. Potwierdzają to wieloletnie analizy Unii Europejskiej Program ExternE (External costs of Electricity generation) oceniający koszty zewnętrzne wytwarzania energii elektrycznej To koszty ponoszone przez środowisko, a nie przez producenta energii. Minimalne koszty zewnętrzne to minimalne straty zdrowia i życia ludzi, to minimalne obciążenia dla przyrody, dla naszych lasów, łąk, jezior, dla ryb i zwierząt. 34
La Hague największy na świecie producent paliwa jądrowego i zakład przerabiający wypalone paliwo jądrowe dziennie 60 próbek 190 analiz 35 zdolność produkcyjna - 1700 t zużytego palowa; 3200 pracowników i 6000 podwykonawców; 20% wkład w zatrudnienie w Dystrykcie Cotentin; 350 mln do lokalnego budżetu każdego roku; badania środowiskowe 23 000 próbek rocznie i 70 000 analiz
energetyka jądrowa nie niszczą krajobrazu Stanowią część pięknego krajobrazu 36 Są estetyczne i czyste, nie powodując hałasu, ucieczki zwierząt i niszczenia roślin Angra w Brazylii
Energetyka jądrowa dba o swoje odpady i zapewnia ich pełne unieszkodliwianie. Likwidacja i rozbiórka elektrowni jądrowej nie stanowi problemu technicznego i finansowego. Do 2011 r. wycofano z eksploatacji 130 kopalń uranu, 90 reaktorów energetycznych, ponad 250 reaktorów badawczych i wiele instalacji cyklu paliwowego. 37 Większość elementów elektrowni jądrowej nie jest radioaktywna lub jest bardzo mało skażona. Większość metalu pozyskanego z rozbiórki można recyklizować. Mamy metody i urządzenia do bezpiecznego demontażu.
Energetyka jądrowa sprząta po sobie 38 W tym miejscu w latach 1972-1996 pracowała Elektrownia Jądrowa Maine Yankee (USA)
Ekolodzy popierają EJ W Polsce powstało Stowarzyszenie Ekologów na Rzecz Energii Nuklearnej SEREN 39
Nie tylko ten plażowicz wie, że środowisko naturalne jest czyste i bezpieczne w pobliżu elektrowni jądrowej Vandellos - Hiszpania 40
I pamiętajmy : Budujmy energetykę jądrową nie zamiast ale obok innych technologii produkcji prądu elektrycznego w 41 Polsce
Bardzo dziękuję za uwagę